Revisión como estaba o 4 de outubro de 2018 ás 13:13 editar Breogan2008 (conversa \| contribucións) 450.599 edicións →‎Escavados ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 4 de outubro de 2018 ás 20:00 editar desfacer Miguelferig (conversa \| contribucións) 241.937 edicións está en latín, non en galego, como todos os demais reinos mencionados neste párrafo: Animalia, Fungi etc. Edición máis nova →
Liña 36: <center><br />Moitos outros;<br />a clasificación varía</center></div> }} O reino '''~~protista~~Protista''' (protistas),~~<ref>{{DRAG\|protista}}</ref>~~ tamén chamado ás veces '''Protoctista''' (ver a sección "clasificación"), é aquel que contén a todos os organismos [[eucarionte]]s que non poden clasificarse dentro dalgún dos outros tres reinos eucarióticos: [[Fungi]] (fungos), [[Animalia]] (animais en sentido estrito) ou [[Plantae]] (plantas). Na [[árbore filoxenética]] dos organismos eucariontes, os protistas forman varios grupos monofiléticos separados, ou inclúen membros que están estreitamente emparentados con algún dos tres reinos citados. Desígnaselles con nomes que perderon valor na [[bioloxía\|ciencia biolóxica]], pero cuxo uso é imposible desterrar, como «[[alga]]s» ou «[[protozoo]]s». Liña 57: === Clasificacións históricas dos reinos === O primeiro que é discutible é a consideración dos ~~Protistas~~protistas como un reino, para o cal hai que facer un percorrido histórico sobre o concepto de reino e os continuos cambios que se produciron. A primeira separación dos ~~Protistas~~protistas dos outros organismos fíxoa na década de 1830 o alemán [[Georg August Goldfuss]] cando introduciu o termo ''[[protozoo]]'' para referirse a organismos como os [[ciliado]]s e (segundo el) os [[coral (animal)\|corais]].<ref name=Scamardella1999>{{Cita publicación periódica \| author = Scamardella, J. M. \|title = Not plants or animals: a brief history of the origin of Kingdoms Protozoa, Protista and Protoctista \| year = 1999 \| journal = International Microbiology \| volume = 2 \| pages = 207–221 \| url = http://www.im.microbios.org/08december99/03%20Scamardella.pdf}}</ref> Este grupo foi ampliado en 1845 incluíndo nel todos os "animais unicelulares", como os [[Foraminifera]] e [[ameba]]s. O termo ''Protoctista'' como categoría taxonómica formal foi proposto a comezos da década de 1860 por [[John Hogg]], argumentando que nese grupo se deberían incluír as que el consideraba formas primitivas unicelulares tanto de plantas coma de animais. Definiu Protoctista como o "cuarto reino da natureza", a engadir aos daquela establecidos reinos animal, vexetal e mineral.<ref name=Scamardella1999/> O reino dos minerais sería despois retirado da taxonomía por [[Ernst Haeckel]], que consideraba só os reinos dos animais, plantas e o dos "protistas" como un “reino de formas primitivas”.<ref name=Rothschild1989>{{Cita publicación periódica \|author=Rothschild LJ \|title=Protozoa, Protista, Protoctista: what's in a name? \|journal=J Hist Biol \|volume=22 \|issue=2 \|pages=277–305 \|year=1989 \|pmid=11542176 \|doi=10.1007/BF00139515 \|url=http://www.springerlink.com/index/LW54T61737212643.pdf}}</ref> Un século máis tarde, [[Herbert Copeland]] volvería a reutilizar o termo "Protoctista" (que abandonara Haeckel polo de protista), argumentando que "Protoctista" literalmente significaba "primeiros seres establecidos". Copeland queixábase de que o termo "protista" de Haeckel incluíse tamén microbios sen núcleo como as [[bacteria]]s, que Copeland excluíu dos seus ''protoctistas'', pero á vez incluía neles a [[célula eucariótica\|eucariotas]] (nucleados) como as [[diatomea]]s, [[alga verde\|algas verdes]] e [[fungos]].<ref name=Copeland1938>{{Cita publicación periódica \| author = Copeland, H. F. \| year = 1938 \| title = The Kingdoms of Organisms \| journal = Quarterly Review of Biology \| volume = 13 \| issue = 4 \| pages = 383 \| doi = 10.1086/394568 \| jstor=2808554}}</ref> Esta clasificación foi a base da última definición feita por Whittaker de catro reinos: [[Fungi]], [[Animalia]], [[Plantae]] e Protista.<ref name=Whittaker1959>{{Cita publicación periódica \| author = Whittaker, R. H. \| year = 1959 \| title = On the Broad Classification of Organisms \| journal = Quarterly Review of Biology \| volume = 34 \| issue = 3 \| pages = 210 \| doi = 10.1086/402733 \| jstor=2816520}}</ref> O reino Protista foi máis tarde modificado e separáronse os [[procariota]]s no seu propio reino, [[Monera]], deixando aos protistas como un grupo de microorganismos exclusivamente eucariotas.<ref>{{Cita publicación periódica \|author=Whittaker RH \|title=New concepts of kingdoms or organisms. Evolutionary relations are better represented by new classifications than by the traditional two kingdoms \|journal=Science \|volume=163 \|issue=3863 \|pages=150–60 \|year=1969 \|pmid=5762760 \|doi=10.1126/science.163.3863.150}}</ref> Estes cinco reinos foron a clasificación aceptada ata o desenvolvemento da [[filoxenética molecular]] ao final do [[século XX]], cando estes estudos deixaron claro que nin moneras nin protistas eran grupos [[monofilético]]s de organismos emparentados, senón que incluían organismos con grandes diferenzas e non se xustificaba consideralos como reinos únicos.<ref>{{Cita publicación periódica\|last=Stechmann\|first=Alexandra\|autor2=Thomas Cavalier-Smith\|title=The root of the eukaryote tree pinpointed\|journal=Current Biology\|year=2003\|volume=13\|pages=R665-R666\|url=http://www.cladocera.de/protozoa/stechmann_2003_cb.pdf\|accessdate=15 May 2011\|doi=10.1016/S0960-9822(03)00602-X\|pmid=12956967}}</ref>

Protistas: Diferenzas entre revisións