Interacción nuclear forte: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro:Quarks.gif|miniatura|Os [[quark]]s interactúan dentro dun [[neutrón]] debido á '''interacción nuclear forte'''.]]
AEn [[física de partículas]], a '''interacción nuclear forte''', tamén chamada '''forza forte''', '''forza nuclear forte''''' ou '''interacción forte''' é un dos catro tipos de [[interaccións fundamentais|forzas fundamentais]] que o modelo estándar da Física establece para explicar o [[Universouniverso]]. As outras tres son a [[gravidade]], o [[electromagnetismo]] e a [[Interacción nuclear débil|interacción nuclear feble]]. A escala atómica, é unhas 100 veces máis forte que o electromagnetismo, que á súa vez é varias ordes de magnitude máis forte que a forza nuclear feble e a gravidade.
 
A forza nuclear forte actúa sobre todos os [[Hadrón|hadróns]], [[Mesón|mesóns]] e [[Barión|barións]], as partículas compostas formadas por [[Quark|quarks]] e [[antiquark]]s. A interacción desta forza é levada por uns [[Bosón|bosóns]] chamados [[Gluón|gluóns]], de xeito equivalente á [[Interacción electromagnética|forza electromagnética]] que é levada polos [[Fotón|fotóns]]. Esta forza é a responsable de que os quarks se manteñan unidos para formar os barións (como os [[Protón|protóns]] ou os [[neutrón]]s) e os mesóns (como os [[Pión|pións]] ou os [[Kaón|kaóns]]), e tamén é a responsable de que os protóns e os neutróns se manteñan unidos ó núcleo.<ref name =Severijns>[http://www.mi.infn.it/~sleoni/TEMP/EuroSchool/Severijns.pdf Weak Interaction Studies by Precision Experiments in Nuclear Beta Decay], Nathal Severijns, Instituut voor Kern- en Stralingsfysica, Katholieke Universiteit Leuven. Páx. 342.</ref> A forza nuclear forte ten un alcance de arredor dun [[femtómetro]] (ás veces chamado ''fermi'' na honra de [[Enrico Fermi]]), uns 10<sup>-15</sup> [[Metro|metreo]],<ref name="answersyahoo">{{Cita web| url = http://answers.yahoo.com/question/index?qid=20060811074238AA5sksR | título = What is the maximum distance for the action of the strong nuclear force? | editor = Yahoo Answers | dataacceso = 20 de xuño de 2013 | lingua = inglés}}</ref> e debe ser forte abondo como para contrarrestar a intensa forza repulsiva que hai entre os protóns; a enerxía da forza nuclear forte entre dous protóns é da orde de MeV ([[Electrón-volt|megaelectrón-volt]]). A forza nuclear forte non está afectada pola [[carga eléctrica]] das partículas: afecta por igual protóns e neutróns. A teoría que explica esta forza é a [[cromodinámica cuántica]] (QCD do inglés ''quantum chromodynamics''), que foi proposta en [[1973]] por [[Harald Fritzsch]], [[Heinrich Leutwyler]] e [[Murray Gell-Mann]].<ref name =Severijns
Os efectos desta [[forza]] só se aprecian a distancias moi pequenas, (da orde de 1 [[Femtómetro|fm]]), o tamaño dos núcleos atómicos, e non se perciben para distancias maiores a 10-15 [[Femtometro|fm]]. É a forza que mantén unidos ós [[nucleón]]s (partículas nucleares, [[protón]] e [[neutrón]]) no núcleo atómico, malia a repulsión [[Interacción electromagnética|electromagnética]] entre partículas [[Carga eléctrica|cargadas]] do mesmo signo.
/><ref>[http://www.britannica.com/facts/5/892168/Harald-Fritzsch-as-discussed-in-quantum-chromodynamics-QCD-physics Facts about Harald Fritzsch: quantum chromodynamics, as discussed in quantum chromodynamics], Enciclopaedia Britannica</ref>
 
== Notas ==
Actualmente, a teoría da [[cromodinámica cuántica]] (QCD) explica as interaccións fortes entre partículas nucleares en términos da "forza de cor" entre [[quark]]s e [[antiquark]]s (as partículas constituíntes dos protóns e neutróns). Ós quarks e antiquarks, ademais de carga eléctrica, asígnaselles unha característica nova, a "carga de cor" e a interacción forte entre eles transmítese mediante outras partículas, os [[gluón]]s. Estes son electricamente neutros, aínda que tamén teñen "carga de cor" e por iso tamén están sometidos á forza forte.
{{Listaref}}
 
== Véxase tamén ==
A forza entre partículas con carga de cor é moi forte, moito máis que a electromagnética. A forza que mantén unidos protóns e neutróns no núcleo é a forza residual entre os quarks e os gluóns que compoñen ditas partículas (viría ser un efecto paralelo ó das forzas de ligazón entre átomos para formar moléculas fronte á interacción eléctrica entre as cargas eléctricas que os forman: protóns e electróns, pero a súa natureza é totalmente distinta). Anteriormente considerábase que esta forza residual era a forza forte, pero agora asúmese que a forza de cor entre quarks é a fundamental (De xeito semellante, as forzas interatómicas son un reflexo da forza electromagnética entre cargas, que é a fundamental).
=== Outros artigos ===
 
Esta interacción é a que fai que nos [[Núcleo atómico|núcleos dos átomos]], os protóns mantéñanse uns xunto ós outros aínda tendo a mesma carga (positiva). Os protóns non teñen carga de cor, senón que son os [[quark]]s dos que están formados (''up'' e ''down'') os que a teñen (e a carga de cor entre os quarks dun protón e doutro dá lugar á forza que os aglutina).
 
Os [[gluón]]s son as partículas portadoras da forza nuclear forte, que manteñen unidos aos quarks para formar outras partículas: protóns, neutróns... Os gluóns tamén teñen carga de cor e xa que logo poden interaccionar entre si. Un efecto que deriva diso é a existencia de agrupaciones de gluóns ([[glubola]]s).
==Véxase tamén==
===Outros artigos===
*[[Física nuclear]]
=== Bibliografía ===