Suecia: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 2 fontes e etiquetando 2 como mortas. #IABot (v2.0beta9)
Recuperando 1 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta9)
Liña 95:
A guerra de Gustavo II Adolfo en contra do [[Sacro Imperio Romano Xermánico]] tivo un alto custo para este último, morrendo un terzo da súa poboación, e conquistando Suecia preto da metade dos estados que o compuñan. O plan de Gustavo II Adolfo era converterse no novo emperador do Sacro Imperio, sobre a base da unidade entre [[Escandinavia]] e os estados xermánicos. Porén, despois da súa morte en [[1632]] na batalla de Lützen, os reveses comezaron a sucederse. Despois da batalla de Nördlingen a esperanza de controlar os estados xermánicos volveuse improbable, e as provincias conquistadas separáronse do dominio sueco unha a unha, deixando a Suecia con só un par de territorios ao norte de [[Alemaña]]: [[Pomerania|Pomerania Sueca]], [[Bremen|Bremen-Verden]] e [[Wismar]].
 
Suecia alcanzou a súa máxima expansión territorial baixo o reinado de [[Carlos X de Suecia]] (1622-1660) despois do Tratado de Roskilde en [[1658]].<ref name="HayesPSH">{{Cita web |url=http://infomotions.com/etexts/gutenberg/dirs/etext04/7hsr110.htm |título=A Political and Social History of Modern Europe |data-acceso=15 de decembro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20071117105207/http://infomotions.com/etexts/gutenberg/dirs/etext04/7hsr110.htm |dataarquivo=17 de novembro de 2007 |urlmorta=si }}</ref><ref>Con todo, a máxima extensión rexistrouse entre 1319 e 1343 con Magnus Eriksson, abarcando os territorios tradicionais de Suecia e Noruega.</ref> O rei [[Gustavo I de Suecia|Gustavo I]], a mediados do [[século XIV]] converteu ao país ao [[protestantismo]] e fixo unha exitosa reforma na economía.<ref name="GusEB">{{Cita web |url=http://concise.britannica.com/ebc/article-9366349/Gustav-I-Vasa |título=EBConcise-Gustav-I-Vasa Enciclopedia Britannica Online |data-acceso=15 de decembro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20060621135137/http://concise.britannica.com/ebc/article-9366349/Gustav-I-Vasa |dataarquivo=21 de xuño de 2006 |urlmorta=si }}</ref> O [[século XVII]] viu a Suecia envolvida en varias guerras, como a que sostivo en contra de [[Polonia]]-[[Lituania]], con ambos os bandos competindo polos territorios dos [[Países Bálticos]], sendo a batalla de Kircholm unha das peores derrotas suecas.<ref>[{{Cita web |url=http://www.kismeta.com/digrasse/images/kircholm_27_sept.htm |título=Batalla de Kircholm 1605] |data-acceso=15 de decembro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090614093403/http://www.kismeta.com/diGrasse/images/kircholm_27_sept.htm |dataarquivo=14 de xuño de 2009 |urlmorta=si }}</ref> Este período tamén foi testemuña de "A Inundación", a invasión sueca da Unión de [[Polonia]]-[[Lituania]]. Despois de máis de medio século dunha guerra case constante, a economía sueca deteriorouse seriamente. Reconstruír a economía e recuperar o poder militar converteríase nun labor que se estendería durante toda a vida do sucesor de Carlos X, [[Carlos XI de Suecia]]. O legado para o seu fillo, o seguinte rei de Suecia [[Carlos XII de Suecia|Carlos XII]], foi un dos mellores arsenais no mundo, un exército numeroso e unha gran frota.
[[Ficheiro:Gustav II of Sweden.jpg|miniatura|esquerda|Gustavo II Adolfo de Suecia.]]
Despois da batalla de Narva en [[1700]], unha das primeiras batallas da gran guerra do Norte o exército ruso, peor equipado e adestrado, e moi desmoralizado pola retirada de [[Pedro I de Rusia|Pedro I]] antes da batalla, foi severamente danado, dándolle a Suecia a oportunidade de invadir Rusia. Con todo, Carlos XII non perseguiu ao exército ruso senón que se dirixiu Polonia-Lituania e derrotou ao rei [[Polonia|polaco]] Augusto II e aos seus aliados saxóns na batalla de Kliszow en [[1702]]. Despois da exitosa invasión a Polonia, Carlos XII tiña preparado o terreo para invadir Rusia atacando a súa capital, [[Moscova]], dende [[Ucraína]]. Ademais do seu exército contaba coa axuda de preto de dous mil [[cosacos]] ucraínos, mais nesta ocasión o exército [[tsar]]ista estaba mellor preparado e motivado, e despois de acosar aos invasores cos xinetes [[cosacos]] e minguar as súas subministracións con técnicas de terra queimada, [[Pedro I de Rusia|Pedro I]] derrotou decisivamente aos suecos na batalla de Poltava en [[1709]]. Os suecos foron perseguidos rendéndose tres días despois en Perevolochna. Esta derrota significou o comezo do fin do Imperio sueco.