Sak K'uk': Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Sen resumo de edición |
||
Liña 1:
{{Ficha de nobre
[[Ficheiro:PakalImage3_cropped.jpg|miniatura|Representación iconográfica do taboleiro oval do Palacio de Palenque. Sak K'uk' entrégalle ó seu fillo o tocado que o confirma como [[Ajaw|ahau]] do señorío de B'aakal. [[K'inich Janaab' Pakal]] atópase sentado nun trono de dobre cabeza de xaguar.]]▼
|nome = Sak K'uk'
|título = Raíña de Palenque
|imaxe = ZacKukProfile.jpg
|tamaño de imaxe = 220px
|epígrafe = Sak K'uk' en 615-
|reinado = outubro de [[612]] – [[615]]
|coroación =
|outros títulos =
|nome completo =
|data de nacemento =
|lugar de nacemento =
|data de defunción = [[12 de setembro]] de [[640]]
|lugar de defunción =
|sepultura =
|predecesor = [[Aj Ne' Yohl Mat]]
|rexente =
|sucesor = [[K'inich Janaab' Pakal]]
|suc-tipo =
|herdeiro = [[K'inich Janaab' Pakal]]
|consorte =
|cónxuxe = [[K'an Mo' Hix]]
|descendencia =
|enlace =
|casa real =
|dinastía = K'inich
|himno real =
|pai = [[Jannaab' Pakal]]
|nai =
|escudo =
|lema=
|firma = Sak K'uk'.svg
}}
'''Ix Sak K'uk'''' ou '''Sak K'uk'''' (f. [[9 de setembro|9]] ou [[12 de setembro]] de [[640]]) foi a gobernante de facto do estado [[Civilización maia|maia]] de [[B'aakal|Baakal]], cuxa sede estaba na cidade de [[Palenque, Chiapas|Lakam Ha]], actualmente coñecida como a «zona arqueolóxica de Palenque», no que hoxe é o estado [[México|mexicano]] de [[Estado de Chiapas|Chiapas.]] Relaciónase co nome dun dos deuses proxenitores de Palenque, Muwaan Mat, que ―de acordo cos [[Escrita maia|xeroglíficos]] do sartego do seu fillo [[K'inich Janaab' Pakal|Pakal o Grande]]―, gobernou dende o ano 612 até o 615. O seu nome pode traducirse como ‘Ave Branca’ (en [[lingua maia clásica]], ''sak'': ‘branco’; e ''kuk'': ‘ave’).<ref name="Sabines_1">Sabines, 1993; pág. 69.</ref> Tamén é mencionada como a '''Señora Bestezuela'''.<ref name="Sabines_1">Sabines, 1993; pág. 69.</ref>
== Crise dinástica ==
▲[[Ficheiro:PakalImage3_cropped.jpg|miniatura|esquerda|Representación iconográfica do taboleiro oval do Palacio de Palenque. Sak K'uk' entrégalle ó seu fillo o tocado que o confirma como [[Ajaw|ahau]] do señorío de B'aakal. [[K'inich Janaab' Pakal]] atópase sentado nun trono de dobre cabeza de xaguar.]]
O señorío de Baakal, cuxa sede principal era Lakam Ja (Palenque) mantivo guerras frecuentes co señorío de Kaan, cuxa sede se atopaba en [[Calakmul|Calakmul.]] Palenque foi abatido en dúas ocasións. A primeira derrota ocorreu no ano [[599]], e sufriuna a [[Ajaw|ahau]] [[Yohl Ik'nal]], que aínda así seguiu gobernando até a súa morte, ocorrida no 604. É probable que se respectase a súa xerarquía en troques do pago dun tributo.<ref>Skidmore, 2008; pág. 51.</ref>
O seu fillo primoxénito, e sucesor, [[Aj Ne' Ohl Mat]], sufriu a segunda derrota no ano 611.<ref>Skidmore, 2008; pág. 62.</ref>
| |||