Wikipedia

Porfirio Díaz: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Recuperando 2 fontes e etiquetando 1 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Banjo (conversa | contribucións)
110.001 edicións
última versión boa
Etiqueta: Substitución
Liña 1:
{{en uso}}
{{biografía}}
'''José de la Cruz Porfirio Díaz Mori''', coñecido como '''Porfirio Díaz''', nado en [[Oaxaca de Juárez]] ([[Oaxaca]]) o [[15 de setembro]] de [[1830]] e finado en [[París]] o [[2 de xullo]] de [[1915]], foi un militar e político [[México|mexicano]], que ocupou o cargo de Presidente de México, en dúas ocasións, país que gobernou a golpe de [[ditadura]]; a primeira do [[5 de maio]] de [[1877]] ao [[1 de decembro]] de [[1880]], sendo sucedido por [[Manuel González Flores]]. Asumiu por segunda ocasión o cargo do [[1 de decembro]] de [[1884]] ao [[25 de maio]] de [[1911]], data en que asinou a súa renuncia.
 
[[Ficheiro:Porfirio diaz.jpg|miniatura|150px|esquerda|Porfirio Díaz.]]
 
 
'''José de la Cruz Porfirio Díaz Mori'''<ref>''"Acta de bautizo de Porfirio Díaz"'', Oaxaca, 20 de setembro de 1830. </ref>, coñecido como '''Porfirio Díaz''' ([[ Oaxaca de Juárez]], [[ Oaxaca]], [[15 de setembro]] de [[1830]] - [[París]], [[Terceira República Francesa|Francia]], [[2 de xullo]] de [[1915]]), foi un [[militar]] [[México|mexicano]] que exerceu o cargo de [[presidente de México]] en sete ocasiones. En total ocupou a presidencia de México por 30 anos, unha extensión sen precedentes.
 
Ocupou por primeira vez a presidencia do país en forma interina tras o triunfo da [[Revolución de Tuxtepec]], entre o [[24 de novembro]] de [[1876]] e o [[6 de decembro]] de [[1876]]; e por segunda vez do [[17 de febreiro]] de [[1877]] ao [[5 de maio]] de [[1877]]. Volveu exercer o cargo en forma interina do [[5 de maio]] de [[1877]] ao [[30 de novembro]] de [[1880]]. Posteriormente exercería a presidencia do país de maneira ininterrompida entre [[1884]] e [[1911]].
 
Antes de asumir a presidencia foi un militar destacado que brillou pola súa participación na [[Segunda Intervención Francesa en México]]. Combateu na [[Batalla de Puebla]], o [[Sitio de Puebla]], a [[Batalla de Miahuatlán]] e na [[Batalla da Carboeira]]. Resaltaron as súas accións militares no estado de [[ Oaxaca]], onde organizou guerrillas contra os franceses. O 2 de abril de [[1867]] Díaz tomou Puebla e o 15 de xuño dese ano recuperou para as tropas republicanas a [[Cidade de México]]. Tomou armas contra o goberno federal en dúas ocasións: a primeira contra [[ Benito Juárez]] co [[Plan da Nora]], e, posteriormente, contra [[Sebastián Lerdo de Tejada]], elaborando o [[Plan de Tuxtepec]]. Tras o triunfo do segundo plan, Díaz asumiu a presidencia.
 
Convencido defensor do ''[[ Positivismo|progreso]]'', entre os principais logros do seu mandato atópase a expansión do ferrocarril en México.
 
[[Ficheiro: Tumba de porfirio diaz.jpg|center|200px|miniatura|Tumba de Porfirio Díaz no panteón de Francia. Xuño, 2014.]]
 
==Primeiros anos e estudos==
 
{{Cita centrada|Nacín na cidade de Oaxaca o 15 de setembro de 1830. O meu pai foi José Faustino Díaz e a miña nai Petrona Mori. Aínda que de orixe española, o meu pai era dos que chamamos raza criolla e a miña nai tiña encima medio sangue indio de raza mixteca.
 
O meu pai era pobre cando casou. Mirando que á súa muller non lle gustaba vivir na Serra de Ixtlán, lanzouse a correr fortuna e trasladouse á costa que o estado de Oaxaca ten no Pacífico... e puxo unha tenda no val de Xochistlahuaca.
 
Nos últimos anos da vida, o meu pai fíxose moi místico en Oaxaca, sen ser fanático; era un católico moi fervente. Rezaba moito e aínda chegou a usar un traxe monacal dos terceiros de San Francisco, aínda que non recibira ningunha orde eclesiástica.|autor=Porfirio Díaz|fonte= Memorias de Porfirio Díaz, 1980, p.14 (traducción)}}
 
 
Porfirio Díaz naceu en Oaxaca, na antes [[provincia de Antequera]], a noite do [[15 de setembro]] de [[1830]] e foi bautizado polo seu padriño José Agustín Domínguez ese mesmo día. Era o sexto de sete fillos, concibidos no matrimonio de José Faustino Díaz Orozco e María Petrona Cecilia Mori Cortés, quen casou en [[1808]], cando o pai de Díaz manexaba os negocios dunha empresa de [[ Minería|minas]] e [[metal]] é de Cinco Señores, San José e O Socorro, no distrito de [[ Ixtlán de Juárez| Ixtlán]]. Pouco tempo despois, José Faustino enrolouse no exército insurxente de [[Vicente Guerreiro]], onde fungió como [[veterinario]], e, tras un tempo, foi nomeado [[coronel]]. En [[1819]], tras once anos de matrimonio, a parella concibiu á súa primeira filla, Desideria. Dous anos despois naceron os xemelgos Cayetano e Pablo, quen morreu na infancia; logo veu o nacemento de dúas mulleres máis, Manuela e Nicolasa. En [[1830]] naceu Porfirio, e en [[1833]], o irmán menor, [[Félix Díaz Mori|Felipe Díaz Mori]]. <ref>Felipe Díaz, ao estar no [[Heroico Colexio Militar (México)|Colexio Militar]] da [[Cidade de México]], cambiouse o nome a Félix, en [[1845]].</ref><ref> {{Cita web
|url = http://go-oaxaca.com/overview/porfiriodiaz_sp.html
|título = Primeros años de Porfirio Díaz
|dataacceso = 1 de novembre de 2007
|autor = Go-Oaxaca
|formato = HTML
|lingua = castelán
|url-arquivo = https://web.archive.org/web/20071018030706/http://go-oaxaca.com/overview/porfiriodiaz_sp.html
|dataarquivo = 18 de outubro de 2007
}}</ref>
 
[[Ficheiro:Mamadeporfirio.jpg|thumb|150px|María Petrona Mori, nai de Porfirio Díaz, nunha [[fotografía]] realizada no [[1854]] en [[Oaxaca]].]]
 
 
En [[1820]], os Díaz establecéronse no centro da cidade de Oaxaca, onde compraron un mesón fronte ao [[Basílica da nosa Señora da Soidade ( Oaxaca)|templo da Virxe da Soidade]], que aloxaba aos viaxeiros que chegaban á cidade a comerciar. Neste tempo, José Faustino Díaz montou un negocio dedicado á [[Ferreiro|ferrería]], o que lle produciu ganancias que fixeron que a súa familia tivese unha situación económica folgada durante algúns anos.
 
Durante o [[verán]] de [[1833]], desenvolveuse unha [[epidemia]] de [[cólera morbus]], na cidade de Oaxaca. A principios de agosto, José Faustino Díaz viuse infectado, e o [[29 de agosto]] ditou o seu testamento, deixando todos os seus bens á súa esposa, Petrona Mori. Pouco tempo despois, o mesón xa non foi rendible e a familia adquiriu o Solar do Toronjo. Así é como describe Porfirio Díaz nas súas ''Memorias'', a situación familiar tras a morte do seu pai: ''{{Cita centrada|O seu bo xuízo e os seus deberes de nai proporcionáronlle a maneira de prolongar por moito tempo aqueles escasos recursos.|autor = Porfirio Díaz|fonte = Memorias de Porfirio Díaz, 1980 (traducción)}} As xovenciñas Díaz: Manuela, Desideria e Nicolasa dedicáronse a tecer, costurar, e a facer boas sobremesas e alimentos para vender e manter un sustento económico na familia; Petrona Mori, sementou nopales para a produción e venda da «Semente Cochinilla». Nun dos patios do Solar do Toronjo, a familia criaba porcos.
 
En [[1835]], Porfirio ingresou á Escola Amiga, institución educativa controlada pola parroquia de Oaxaca onde aprendeu a ler e escribir. Pasaba os seus días, xogando con amigos e veciños do Solar do Toronjo. Cóntase que nunha ocasión, enojado co seu irmán Félix por algún feito trivial, púxolle [[pólvora]] no nariz mentres durmía e prendeulle lume. Desde entón chámaselle a [[Felix Díaz Mori|Felix]] ''O Chato''" Díaz.<ref>{{Cita web|url = http://agendadeescritoresacademia.iespana.es/verdaderoporfirio.htm
|título = ''"El verdadero Porfirio
|dataacceso = 15 de outubro de 2007
|autor = Academia Mexicana de Historia
|lingua = castelán
|formato = HTML
|url-arquivo = https://web.archive.org/web/20080207001041/http://agendadeescritoresacademia.iespana.es/verdaderoporfirio.htm
|dataarquivo = 7 de febreiro de 2008
}}</ref><ref>
{{Cita web|url= http://ia700309.us.archive.org/5/items/barbarousmexico00turnuoft/barbarousmexico00turnuoft.pdf
|título= Barbarous Mexico
|dataacceso=26 de novembro de 2012
|autor= Kennet Turner, John
|formato= pdf
|lingua = inglés
}}</ref>
 
O padriño de Porfirio, José Agustín Domínguez e Díaz, quen era sacerdote e chegaría a ser [[ Arquidiócesis de Antequera ( Oaxaca)|Bispo de Antequera]], recomendou á súa nai apresurar o ingreso do seu fillo ao [[Seminario sacerdotal|Seminario]] Tridentino de Oaxaca. En [[1843]], Porfirio ingresou ao seminario, comezando cun bacharelato en artes. Durante tres anos, ata [[1846]], Porfirio estudou [[física]], [[matemáticas]], [[lóxica]], [[gramática]], [[retórica]] e [[latín]]. Nesta última materia logrou altas cualificacións, polo que ante a necesidade de conseguir diñeiro para a súa familia, empezou a darlle clases de latín a Guadalupe Pérez, fillo do Lic. Marcos Pérez. <ref>{{Cita web
|url = http://www.e-local.gob.mx/work/templates/enciclo/oaxaca/municipios/20544a.htm
|título = Biografía de Marcos Pérez
|dataacceso = 01 de novembro de 2007
|autor = E-Local
|formato = HTML
|lingua = castelán
|url-arquivo = https://web.archive.org/web/20041112185024/http://www.e-local.gob.mx/work/templates/enciclo/oaxaca/municipios/20544a.htm
|dataarquivo = 12 de novembro de 2004
|urlmorta = si
}}{{enlace roto| 1=Biografía de Marcos Pérez | 2= http://www.e-local.gob.mx/work/templates/enciclo/oaxaca/municipios/20544a.htm}}</ref>
 
Ao producirse a [[Intervención estadounidense en México]], no seminario de Oaxaca xurdiu a inquietude de loitar contra os invasores, idea que foi apoiada e alentada polos sacerdotes e mestres. En outubro dese ano, varios alumnos dirixíronse a ver ao gobernador do Estado e solicitarlle o seu ingreso ao exército nacional. Porfirio Díaz estaba nese grupo, e os cadetes foron asignados ao Batallón de San Clemente. Con todo, pouco despois, a guerra terminou e os estudantes non puideron ir pelexar.
 
{{cita centrada|Ao acabar o curso inclinábame eu á teoloxía. E aínda que a miña nai desexaba ardentemente, non exercía presión sobre min, pois eu sentíame moi inclinado a ese xénero de estudos, pois os nenos afecciónanse ao que ven.
 
Unha noite, ao saír da casa de don Marcos Pérez, despois de dar clases ao seu fillo don Guadalupe Pérez, fun convidado eu á solemne cerimonia de distribución de premios que ía ter verificativo esa mesma noite no colexio do estado. Aceptei a invitación e nese momento presentoume co señor gobernador do estado, don Benito Juárez.
 
Entusiasmado entón polo que vira e oído, tomei a resolución de non seguir a carreira eclesiástica. Loitei comigo toda a noite, e non podendo soportar o estado en que me atopaba, comuniquei á miña nai a miña decisión ao día seguinte.|autor = Porfirio Díaz|fonte = Memorias de Porfirio Díaz, 1980 (traducción)}}
 
[[Ficheiro:Marcos perez.jpg|left|thumb|300px|Marcos Pérez, mentor liberal de Porfirio Díaz, quen insistiu na súa adhesión á carreira de leis.]]
 
Porfirio Díaz daba clases de latín a Guadalupe Pérez, fillo do licenciado serrano destacado Marcos Pérez, quen tiña unha forte e próxima relación con [[ Benito Juárez]]. Un día ao finalizar unha das súas clases, os licenciado Marcos Pérez convido o mozo Porfirio a asistir a unha entrega de premios no Colexio Liberal. Porfirio Díaz aceptou, e foi ao evento onde coñeceu ao entón gobernador do estado de Oaxaca, Benito Juárez. Ao observar o trato aberto e respectuoso de Marcos Pérez e Benito Juárez, e ao escoitar discursos que falaban dos mozos como amigos, e os dereitos do home, (cousa que non sucedía e tomaba en conta no seminario) Porfirio decidiu abandonar o seminario e ingresar no [[Instituto de Ciencias e Artes de Oaxaca]], entón considerado herético. O seu padriño José Agustín, xa para entón nomeado [[bispo]] da [[ Arquidiócesis de Antequera (Oaxaca)|diocese]], retiroulle o seu apoio económico e moral. A pesar de ser un alumno regular durante toda a súa carreira escolar, Díaz logrou saír adiante nos estudos de [[dereito]], e a fins de [[1850]], converteuse en mestre nese mesmo instituto. Pouco tempo despois, e ante a situación económica que pasaba a súa familia, Porfirio converteuse en bolero, máis tarde traballou nunha armería ensamblando e arranxando [[rifle]] s, á vez que conseguiu traballo como [[Carpintería|carpinteiro]]. En [[1854]], substituíu a Rafael Urquiza como [[bibliotecario]] do Instituto. Cando Manuel Iturribarría, profesor da cátedra de [[dereito natural]], abandonou o posto por enfermidade, Díaz converteuse en profesor interino. Isto mellorou en parte a súa situación económica e a da súa familia. Díaz estudou [[dereito romano]], materia que aprobou coa mellor calificación da súa xeración.<ref>{{Cita libro |título= Memorias de Porfirio Díaz |nome= Porfirio |apelidos= Díaz|ano=1980|lingua = castelán}}</ref>
No instituto, tivo como compañeiros a Matías Romeu e José Xusto Benítez. De 1852 a 1853 foi alumno de Benito Juárez en dereito civil.
 
Tras a morte do seu pai, a súa irmá Desideria casou cun comerciante de [[ Michoacán]], Antonio Tapia, con quen tivo varios fillos dos que soamente sobreviviron dous. Viviu en Michoacán ata a súa morte. A súa irmá Nicolasa casou prematuramente e quedou viúva (non deixou descendencia). Manuela, o seu outra irmá, tivo unha relación extramarital co [[médico]] Manuel Ortega Reyes, de quen naceu a súa filla [[Delfina Ortega Díaz]], quen co tempo converteríase en esposa do seu tío Porfirio, quen describe así os seus primeiros anos:
{{cita centrada|As miñas condicións especiais eran: boa talla, notable desenvolvemento físico, grande axilidade e moita inclinación, aptitude e gusto polos exercicios atléticos. Chegou ás miñas mans un libro de ximnasia, o primeiro probablemente que houbo en Oaxaca, e isto permitiume improvisar na miña casa un pequeno ximnasio no que faciamos exercicio o meu irmán e eu.
Eramos moi pobres. Cheguei a facer zapatos finos, botas boas, e naturalmente, a moito menor custo do que tiñan que compralos na zapatería. Pouco despois o meu irmán marchouse a estudar no Colexio Militar da Cidade de México.|autor = Porfirio Díaz|fonte = Memorias de Porfirio Díaz, 1980 (traducción)}}
 
==Carreira militar==
{{AP|Revolución de Ayutla|Guerra de Reforma|Segunda Intervención Francesa en México}}
 
{{Militar
|nome = José de la Cruz Porfirio Díaz Mori
|nome_nativo= Porfirio Díaz
|imaxe = Young Porfirio Diaz.jpg
|texto_imaxe= ''Fotografía do entonces coronel Porfirio Díaz, realizada en [[1861]]. Para esta idade, Díaz era deputado federal e xa participará en dúas guerras: Revolución de Ayutla e Guerra de Reforma.''
|ancho_imaxe= 200px
|vida =
|nacemento =
|defunción =
|soterrado =
|título =
|alcume = ""
|fidelidade = [[Exército Mexicano]], [[1854]] - [[1911]]
|servizo =
|rama =
|rango = [[Xeneral]]
|mandos =
|unidade =
|batallas = [[Revolución de Ayutla]]:
* Batalla de Teotongo
[[Guerra de Reforma]]:
* [[Batalla de Calpulalpan]]
[[Segunda Intervención Francesa en México]]:
* [[Batalla de Las Cumbres]]
* [[Batalla de Puebla]]
* [[Sitio de Puebla]]
* [[Sitio de Oaxaca]]
* [[Batalla de Miahuatlán]]
* [[Batalla da Carbonera]]
* [[Batalla do 2 de abril]]
* [[Batalla de las Lomas de San Lorenzo]]
* [[Toma da Cidade de México (1867)|Toma da Cidade de México de 1867]]
[[Revolución de La Noria]]:
* [[Batalla de San Mateo (México)|Batalla de San Mateo]]
[[Revolución de Tuxtepec]]:
* [[Batalla de Icamole]]
* [[Batalla de Tecoac]]
[[Intentona de Barrios]]:
|premios =
|memoriais =
|relacións =
|outros =
|sinatura =
|sinatura_tamaño=
|web =
}}
 
O [[1 de marzo]] de [[1854]], en [[ Ayutla dos Libres]], actual [[Estado de Guerrero]], [[ Florencio Villareal]] e [[Juan N. Álvarez]] proclamaron o [[Plan de Ayutla]] contra o presidente [[Antonio López de Santa Anna]], quen estaba no poder por décima primeira ocasión desde o [[20 de abril]] de [[1853]]. Con esta proclamación, deu comezo a [[Revolución de Ayutla]].<ref name="México a través de los siglos"> {{Cita libro|apelidos=Riva Palacio |nome=Vicente |título=México a través de los siglos |ano=1889 |lugar=Cidade de México: Cumbre|lingua = castelán }}</ref> En Oaxaca, Marcos Pérez e os seus achegados comezaron a planear un movemento que secundase a Revolución, para o que estableceron correspondencia coa cidade [[Estados Unidos de América|estadounidense]] de [[Nova Orleans]], onde se atopaba exiliado o exgobernador Benito Juárez, a consecuencia dunha rifa persoal con Santa Anna. <ref> En [[1847]], ao estar Juárez á cabeza do poder executivo en Oaxaca, Santa Anna solicitou asilo político, pois fuxía das tropas liberais que lle perseguían. Juárez, de tendencia liberal, negoulle refuxio e Santa Anna fuxiu a [[Xamaica]]. Ao volver Santa Anna a México, en [[1853]], ordenou a aprehensión de Juárez e o seu desterro a Nova Orléans</ref>. Cando membros da [[policía secreta]] do goberno, descubriron as cartas dos conspiradores, Marcos Pérez e os seus compañeiros foron encarcerados no [[convento]] de [[Santo Domingo]]. Porfirio Díaz tentou visitar a Pérez, pero a súa familia tentouno desanimar dicindo que ''«Os muros de Santo Domingo non se poden escalar».'' Dise que a súa nai contoulle a historia do seu pai, quen militou baixo as ordes de Vicente Guerreiro na Guerra de Independencia, e ao ser feito prisioneiro en [[1831]] foi levado a Oaxaca, no convento de Santo Domingo. José Faustino Díaz tentou velo por medio de escalar as torres do edificio, pero no acto foi sorprendido e multado. Un día despois do incidente, Guerreiro foi fusilado. Díaz logrou escalar as torres do convento, con axuda do seu irmán, a noite do [[23 de novembro]], e logrou comunicarse vía o [[latín]] con Marcos Pérez. Unhas semanas máis tarde, o gobernador Martínez Pinillos decretou [[amnistía]] para os presos, e Porfirio Díaz foi quen llos comunicou. En [[decembro]], o mesmo gobernador exiliou a Pérez en [[ Tehuacán]], [[Poboa]], e ordenou a captura de Díaz, por votar publicamente en contra de Santa Anna e a favor de Álvarez, chamándolle «''A súa Excelencia o Señor Xeral Don Juan Álvarez».''Naquela época, dar trato de Excelencia e cargo de xeneral a un prófugo da xustiza, como era Álvarez, era considerado iun delito. Por esta razón Díaz fuxo.ref> quen de inmediato formou unha pequena [[guerrilla]], coa que enfrontou ás forzas federais no enfrontamento de Teotongo, o [[7 de febreiro]] de [[1855]].
 
O [[9 de agosto]] de [[1855]], Santa Anna renunciou á presidencia e embarcouse no [[ Veracruz|porto de Veracruz]] rumbo a [[Cuba]]. [[Juan N. Álvarez]], quen encabezara a revolución, converteuse en presidente provisional. O [[27 de agosto]], Benito Juárez regresou do seu exilio no estranxeiro e foi nomeado gobernador de Oaxaca. Celestino Macedonio, quen era o secretario de Goberno Estatal, nomeou a Díaz como xefe político do [[Distrito de Ixtlán]]. Neste pobo, e a pesar da oposición do xefe militar estatal, Díaz organiza a primeira garda na historia de Ixtlán, coa que participou, a finais de [[1856]], no primeiro sitio de Oaxaca, onde recibiu unha [[Ferida por arma de fogo|ferida de bala]], razón pola que o doutor Esteban Calderón practicoulle unha operación. Este médico máis tarde converteuse no avó do poeta e político mexicano [[José Vasconcelos Calderón|José Vasconcelos]], opositor ao goberno de Díaz.<ref>{{Cita libro |título= O home de Oaxaca|nome= Enrique|apelidos= Krauze |lingua= castelán |ano= 1991 |editorial= Cidade de México: Fondo de Cultura Económica|lugar= Cidade de México |isbn= 968-16--2780-6|dataacceso= 24 de xullo de 2018}}</ref>
 
En premio aos seus servizos pola causa liberal, o presidente [[Ignacio Comonfort]] conferiu a Díaz o mando militar do [[Istmo de Tehuantepec]], na cabeceira de [[Santo Domingo Tehuantepec|Sto. Domingo Tehuantepec]]. Ante unha inminente rebelión conservadora, Díaz tomou [[ Jamiltepec]], no distrito de [[ Ixcapa]], onde logrou deter o avance conservador. En Tehuantepec coñeceu ao [[ dominico]] de tendencias liberais Mauricio López, ao administrador de correos Juan Calvo, ao xuíz e comerciante Juan A. Avendaño, e ao viaxeiro [[Francia|francés]] Charles Etienne Brasseur. Tamén logrou ter contacto coa [[cultura zapoteca]] e a [[cultura mixteca]], debido a que desta última tiña sangue por porta materna. Coñeceu á insigne tehuana Dona [[ Juana Catalina Romeu| Juana C. Romeu]], descendente dunha importante familia política polo que se relacionou con ela para, anos máis tarde durante o [[ Porfiriato]], impulsar o desenvolvemento do Istmo. En [[1860]], saíu por primeira vez de Oaxaca. É entón cando Brasseur descríbeo como «''Alto, ben feito, dunha notable distinción, o seu rostro de gran nobreza, agradablemente bronceado, parecíame revelar os trazos máis perfectos da antiga aristocracia mexicana..., sería de desexar que todas as provincias de México fosen administradas por xente do seu carácter. Porfirio Díaz é, sen dubidalo un momento, o home de Oaxaca»''.
 
Ao estalar a [[Guerra de Reforma]], Díaz pelexou en varias batallas, como na acción militar de Calpulalpan, baixo as ordes de José María Díaz Ordaz e Ignacio Mejía. En tres anos fóronlle conferidos os cargos de maior, [[coronel]] e [[tenente xeral]]. Tras o triunfo liberal, acaecido o [[11 de xaneiro]] de [[1861]], Díaz foi postulado a deputado federal, logrando obter unha curul por Oaxaca no [[Congreso da Unión]]. Con todo, ao ser executados [[Melchor Ocampo]], [[Leandro Vale Martínez|Leandro Vale]] e [[Santos Degolado]], polas forzas conservadoras no transcurso do ano, Díaz solicitou permiso para ausentarse e ir pelexar. O permiso foille concedido e no seu lugar quedou o seu suplente, [[Xusto Benítez]].<ref>{{Cita libro |título= A voz da guerra|nome= Alejandro |apelidos= Rosas |lingua= castelán |ano= 2002 |editorial= Editorial Planeta |lugar= Madrid |isbn= 970-726-059-9|dataacceso= 24 de xullo de 2018 }} </ref>
 
O [[31 de outubro]], celebrouse en [[Londres]], unha convención entre os representantes de [[España]], [[Francia]] e [[Inglaterra]], co propósito de definir a política para seguir coas débedas de México, xa que o [[24 de xullo]], Juárez suspendeu os pagos debido á bancarrota da facenda nacional. A principios de [[decembro]], as forzas francesas, españolas e inglesas chegaron a [[ Veracruz]], [[Córdoba ( Veracruz)|Córdoba]] e [[ Orizaba]], comandadas por [[ Dubois de Saligny]], [[Juan Prim]] e John Russell. Grazas á intervención do [[Secretaría de Relacións Exteriores (México)|Ministro de Relacións Exteriores]] do [[goberno mexicano]], [[Manuel Dobrado]], España e Inglaterra retiraron as súas tropas, como o establecía o punto número catro dos [[Tratados da Soidade]]. Con todo, Francia negouse a abandonar o territorio mexicano e en marzo de [[1862]] avanzou ao interior cun pouco máis de 5,000 soldados, baixo o mando de [[Charles Ferdinand Latrille]], [[Conde de Lorencez]]. A fins de [[abril]] dese mesmo ano, fortificáronse nas Flores, un pequeno poboado do [[ Veracruz de Ignacio da Chave|Estado de Veracruz]]. Benito Juárez ordenou a [[Ignacio Zaragoza]], xeneral mexicano que participou ao lado liberal na Guerra de Reforma, facer fronte ás forzas francesas en Poboa. O [[5 de maio]], Díaz e outros militares interviñeron na [[Batalla de Poboa]], onde lograron derrotar aos franceses e facelos retroceder ata [[ Orizaba]]. Díaz defendeu o á esquerda da cidade, e rebateu en dúas ocasións o ataque francés. Unha vez que fuxiron, González Ortega e Porfirio Díaz déronse á tarefa de perseguilos, ata que Zaragoza impediullos. Ese mesmo día, Juárez recibiu unha carta de Zaragoza mencionándolle os detalles da batalla, e facendo fincapé en «e'' l empeño e bizarría do cidadán xeral don Porfirio Díaz»''.
 
O [[8 de setembro]], Zaragoza morreu en Puebla. A principios de [[1863]], o emperador [[ Napoleón III]] enviou trinta mil soldados a terra mexicana, xa que a súa intención era impoñer unha presenza xeopolítica francesa (e europea) outra vez en América. [[Federico Forey]] era o comandante das forzas galas, quen puxo sitio a Poboa o [[3 de abril]] de [[1863]]. [[Jesús González Ortega (militar)|Jesús González Ortega]] foi o encargado de defender a praza, con axuda doutros militares como [[Miguel Negrete]], [[Felipe Berriozábal]] e Díaz. Tras máis dun mes de accións militares erradas por parte de ambos os bandos, a cidade caeu en mans dos franceses a noite do [[17 de maio]]. Díaz ordenou destruír todo o armamento e as municións do exército mexicano, para que non caesen en mans dos franceses. Unha vez que as tropas invasoras entraron á fortificación mexicana, os militares republicanos foron feitos prisioneiros.
 
Díaz, xunto con todos os demais militares, foi capturado e detido no Convento de Santa Inés, en Poboa, os prisioneiros foron levados a [[ Veracruz]], onde se lles conduciría a [[ Martinica]]. Dous días antes de ser embarcados, Díaz e Berriozábal escaparon rumbo á [[Cidade de México]]. Nesta cidade, Juárez e os seus ministros preparábanse para escapar, posto que as tropas de [[Juan Nepomuceno Almonte]] ían tomar a capital con axuda dos reforzos franceses. Díaz falou con Juárez a mañá do [[31 de maio]], en que o presidente lle preguntou que estaba disposto a facer pola causa liberal. Díaz respondeu que necesitaba organizar un exército para combater ás forzas conservadoras e francesas. Juárez, por consello de [[Sebastián Lerdo de Tejada]], asignoulle 30.000 á súa división militar, coa que Díaz marchou a Oaxaca co cargo de gobernador interino. Cara a mediados de [[xuño]], logrou chegar a Oaxaca acompañado do seu irmán Felipe e do coronel [[Manuel do Refuxio González Flores|Manuel González]], quen se escapou das forzas conservadoras en [[ Celaya]], cando o expresidente Comonfort foi derrotado e asasinado.
 
Durante todo o ano de [[1864]], Díaz e González desenvolveron unha guerra de guerrillas en Oaxaca, e os franceses nunca puideron penetrar ao estado. Con todo, os triunfos dos conservadores aumentaban e Juárez viuse obrigado a saír de [[Monterrey]] rumbo a [[Paso do Norte]]. Hoxe coñecida como [[Cidade Juárez]]. Un grupo de militares e clérigos conservadores dirixíronse cara a [[Viena]], [[Austria]], en [[outubro]] de [[1863]] a ofrecer a coroa do Imperio Mexicano ao [[ archiduque]] [[ Maximiliano I de México| Maximiliano de Habsburgo]] e a súa esposa [[Carlota de Bélxica]]. Tras unha pequena enquisa realizada entre os altos círculos políticos e sociais do país, Maximiliano aceptou a proposta e converteuse en emperador o [[10 de xuño]] de [[1864]], instaurando así o [[Segundo Imperio Mexicano]]. Aínda que Maximiliano converteuse en Emperador de México, renunciou por mandato do seu irmán [[Francisco José I]] aos seus dereitos sobre a coroa de [[Austria]].
 
Cara a principios de [[febreiro]] de [[1865]], Díaz empezou a fortificación de Oaxaca, posto que as forzas de [[Aquiles Bazaine]] estaban a piques de tomar a vella Antequera. O [[19 de febreiro]] Bazaine comezou o [[Sitio de Oaxaca]], e tras varios meses de asedio, Díaz rendeuse o [[22 de xuño]]. Bazaine ordenou fusilalo, pero a intervención de Xusto Benítez salvoulle a vida. Foi confinado a prisión perpetua no Convento das Carmelitas, en [[Puebla]], polo delito de [[sedición]]. Con todo, na prisión, estableceu amizade co [[barón]] [[Hungría|húngaro]] Louis de Salignac, quen era o encargado do cárcere. Nunha ocasión, cando o comandante militar da praza saíu da cidade, Díaz tentou escapar a base dun [[coitelo]] e unha [[corda]]. O barón descubriuno, pero en lugar de delatalo, deixouno ir. Esa mesma tarde organizou a un centenar de homes para saír ao combate e escribiu unha carta a Juárez. Era o [[20 de setembro]] de [[1865]].
 
[[Ficheiro: BattleofPuebla2.jpg|center|250 px|Esceario da [[Batalla de Puebla]], librada o [[5 de maio]] de [[1862]] e na que participou Díaz.]]
 
Tras máis dun ano recrutando homes e pertrechos, Díaz regresou ao sur do país, onde foi apoiado polo vello cacique liberal [[Juan Álvarez]]. Reorganizou o [[Exército de Oriente]] e coas súas tropas triunfou o [[3 de outubro]] de [[1866]] na [[Batalla de Miahuatlán]] e o [[18 de outubro]] na [[Batalla da Carboeira]]. Tras máis de dous meses de preparación e toma de cidades de Oaxaca, o Exército de Oriente tomou a capital a noite do [[27 de decembro]]. De inmediato Díaz erixiuse en gobernador provisional, destituíu e executou ás autoridades francesas. O arcebispo de Oaxaca, lanzou un sermón en contra do goberno republicano, pero Díaz mándoo aforcar baixo o cargo de rebelión. Cando Díaz saíu de Oaxaca, en xaneiro de [[1867]], nomeou como gobernador substituto a Juan de Deus Borja.
 
O [[5 de febreiro]] de [[1867]], en [[París]], Napoleón III enviou un parte a Bazaine ordenando a retirada das tropas francesas de México, en vista da presión exercida pola prensa, a [[opinión pública]] e o [[parlamento francés]], e pola tensión que había cos prusianos que nun futuro próximo faría que estalase a [[Guerra Franco Prusiana]]. Esta medida significou o principio da caída do Imperio, pois as forzas conservadores do emperador apenas sumaban 500 soldados.< ref>Parte de Maximiliano ao seu irmán Francisco José. Viena, Austria, 20 de febreiro de 1867.ref> O avance liberal comezou, Maximiliano, acompañado dos militares conservadores [[Tomás Mejía]] e [[Miguel Miramón]], marchouse coas súas tropas a [[Santiago de Querétaro| Querétaro]], onde [[Mariano Escobedo]] puxo sitio á cidade, que se rendeu o [[15 de maio]]. Mentres tanto, [[Carlota de Bélxica]] marchou a [[Viena]], [[París]] e [[Roma]], onde se entrevistou con [[Francisco José I]], [[ Napoleón III]] e a súa esposa [[Eugenia de Montijo]], e co [[Papa]] [[Pío IX]]. Nos tres casos, pediu apoio para o seu esposo, que lle foi denegado. En Roma volveuse tola, e foi recluída o resto da súa vida nun [[castelo]] de [[Bruxelas]], onde morreu o [[19 de xaneiro]] de [[1927]] á idade de 87 anos.<ref> {{Cita web
|url= http://www.inep.org/content/view/1963/104/
|título= Efemérides de México, 3 de febreiro de 1867. As tropas francesas saen de México
| dataacceso=23 de outubro de 2007
|autor= Instituto Nacional de Estudos Políticos — INEP—
|formato= HTML
}}</ref>
 
En [[marzo]], comezou o sitio de Poboa, comandado por Díaz. Durante máis de tres semanas cortou a comunicación da cidade e derrotou ás tropas de [[Leonardo Márquez]], quen despois de ser vencido polos liberais, fuxiu a [[ Toluca]]. Tras varios días de meditacións, a mañá do [[2 de abril]] de [[1867]], Díaz asaltou Poboa. Así culminou a acción militar coñecida como [[Batalla do 2 de abril]], na que caeu Poboa, única cidade no sur que estaba en poder dos franceses. Só faltaban por caer Quéretaro e a capital.< ref>
{{Cita web
|url= http://www.kokone.com.mx/tareas/mono/b2 deabril.html
|título= Historia da Batalla do 2 de abril de 1867 en Poboa
| dataacceso=23 de outubro de 2007
|autor= Monografías Escolares
|formato= HTML
}}</ref>
 
Márquez lograra fortificar a 700 homes nas chairas próximas a Toluca, cidade ante a cal Díaz e os seus homes dirixíanse. A mañá do [[16 de abril]] comisionó ao comandante Gonzalo Montes de Oca a enfrontar a Márquez. O resultado foi favorable ás tropas mexicanas, e Márquez fuxiu cara a [[Cuba]], onde morreu en [[1913]]. A este feito coñéceselle como [[Batalla das Lombas de San Lorenzo]] e a partir dela comezou o sitio da Cidade de México, que se prolongou ata o [[15 de xuño]], cando todo o país xa se atopaba en mans dos republicanos. Durante o sitio e á hora de entrar na cidade, Díaz prohibiu os saqueos e os roubos. Dous militares desobedecérono e foron fusilados.< ref> {{Cita web
|url = http://redalyc.uaemex.mx/redalyc/pdf/137/13708405.pdf
|título = Efemérides de México, 3 de febreiro de 1867. As tropas francesas saen de México
|dataacceso = 23 de outubro de 2007
|autor = Universidade Nacional Autónoma de México
|formato = PDF
}}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
 
O [[15 de maio]] Maximiliano entregou a praza de Querétaro a [[Mariano Escobedo]], e foi feito prisioneiro xunto a Miramón e Mejía. Tras un xuízo sumario por quebrantar as leis internacionais, a soberanía nacional e o Tratado da Soidade, foron fusilados a mañá do [[19 de xuño]], a pesar de que varios personaxes tentaron salvar a vida do emperador, como [[Víctor Hugo]], escritor francés, escribiu a Juárez pedindo clemencia para o emperador.< ref> {{Cita web
|url= http://www.lajiribilla.cu/2003/ n102_04/102_42.html
|título= De Víctor Hugo a Saramago
| dataacceso=24 de outubro de 2007
|autor= ArgenPress
|formato= HTML
}}</ref>. A condesa de Salm Salm, quen intercedió por Maximiliano ante Díaz, fixo o mesmo ante Juárez, pero a resposta foi a mesma. Á poboación de México fíxoselle crer que Maximiliano aínda vivía e que regresaría triunfante á capital, ata que Díaz fixo circular un panfleto desestimando esta teoría.< ref> {{Cita web
|url= http://ranchoflorido.blogspot.com/2007_02_01_arquive.html
|título= Juárez e a Princesa de Salm Salm
| dataacceso=24 de outubro de 2007
|autor= Concello de Múzquiz, Coahuila
|formato= HTML
}}</ref>
 
[[Ficheiro: Benito Juarez Presidente. jpg|miniatura|center|250 px|[[ Benito Juárez]], presidente de México durante a [[Segunda Intervención Francesa en México|Segunda Intervención Francesa]].
 
[[Ficheiro: Entrada do xeneral Porfirio Díaz a Puebla. jpg| miniaturadeimaxe|esquerda|2 de abril de 1867. Entrada do xeneral Porfirio Díaz a Poboa, óleo de [[Francisco de Paula Mendoza]], 1902.]]
 
Juárez fixo público o seu recoñecemento a Díaz nunha carta a [[Guillermo Prieto (político)|Guillermo Prieto]], onde afirmaba
 
{{cita|''É un bo mozo o noso Porfirio. Nunca data as súas cartas ata que non toma unha capital''.<ref> {{Cita web|url =http://virtual.utm.mx/mixteca/nuevo/historia/personajes/personajes- contemp.html|título = Historia da República Restaurada| dataacceso = 26 de outubro de 2007|autor = O Colexio de México — COLMEX|formato = HTML| url-arquivo = https://web.arquive. org/web/20080628001518/http://virtual.utm.mx/mixteca/nuevo/historia/personajes/personajes- contemp.html| dataarquivo = 28 de xuño de 2008}}</ref>
 
No seu discurso final do [[15 de xullo]], día en que entrou á capital, Juárez recoñeceu publicamente a Díaz, quen foi premiado cunha división e unha facenda en Oaxaca, coñecida como [[Facenda da Nora]], onde anos máis tarde sería proclamado o [[Plan da Nora]]. O seu irmán Felipe foi electo gobernador de Oaxaca, por votación popular, cargo no que estaría ata [[1871]]. Tras iso, Díaz retirouse a Oaxaca a vivir.
 
Durante as guerras en que se viu envolto, Díaz relacionouse amorosamente con varias mulleres. A primeira e a máis coñecida das súas aventuras amorosas foi a sostida con [[ Juana Catalina Romeu]], durante os anos da Guerra de Reforma. Conta unha lenda que durante a Batalla de Miahuatlán, Díaz ocultouse baixo as enaguas de Juana Catalina. Esta relación durou máis aló da guerra, cando Díaz xa era presidente e por iso favoreceu a zona de [[Santo Domingo Tehuantepec| Tehuantepec]]. Un relato popular conta que o [[tren]] da cidade atravesaba pola facenda de Juana Catalina, e que o presidente saltaba do vagón para visitala.<ref>{{Cita web
|url = http://www.itistmo.edu.mx/paginadetehuantepec/juana.html
|título = Biografía de Juana Catalina Romeu
|dataacceso = 27 de outubro de 2007
|autor = Instituto de Ensinos do Istmo — ITISTMO—
|formato = HTML
|url-arquivo = https://web.archive.org/web/20071009150508/http://www.itistmo.edu.mx/paginadetehuantepec/juana.html
|dataarchivo = 9 de outubro de 2007
|dataarquivo = 09 de outubro de 2007
|urlmorta = si
}}</ref>
Outra aventura que Díaz mantivo foi coa soldadera Rafaela Quiñones, durante toda a guerra de intervención. A principios de [[1867]] naceu a filla da relación entre Díaz e Quiñones, chamada [[Amada Díaz]], quen viviu co seu pai ata [[1879]] e quedou en México tras a caída do goberno porfirista. Finalmente morreu en [[1962]].<ref> {{Cita web
|url= http://www.istmoenlinea.com.mx/puntosycomas/26828.html? PHPSESSID=6263fe8 c84 deadd
|título= ''"O álbum de Amada Díaz"''
| dataacceso=27 de outubro de 2007
|autor= Ricardo Orozco
|formato= HTML
}}</ref>
 
O [[15 de abril]] de [[1867]], Díaz casou por poder coa súa sobriña Delfina Ortega de Díaz, tras mediar co presidente Juárez a disposición para dispensar o parentesco carnal. En [[1869]] naceu o seu primeiro fillo, Porfirio Germán, que morreu ese mesmo ano. Dous anos máis tarde a parella concibiu a uns xemelgos, quen correu a mesma sorte que o seu primeiro fillo. Tras varios anos, en [[1873]] naceu o primeiro dos fillos que chegaría á idade adulta, [[Porfirio Díaz Ortega]]. O [[5 de maio]] de [[1875]] naceu a última filla do matrimonio, Luz Vitoria, chamada así en honra á vitoria republicana do [[5 de maio]] de [[1862]] en Poboa.< ref>{{Cita libro|apelidos=[[Sara Sefchovich| SEFCHOVICH, Sara]] |título=A sorte da consorte |ano=1998 |lugar=Cidade de México: Grupo Editorial Océano |isbn=9706516433}}</ref>
 
[[Ficheiro:Porfirio-1867.jpg| miniatura|250px|Retrato ao óleo de Porfirio Díaz en [[1867]]. Para este ano, cando acabou a Guerra de Intervención Francesa, contaba con 37 anos e 37 campañas militares]].
 
== Véxase tamén ==
Liña 237 ⟶ 7:
* [http://www.monografias.com/trabajos15/porfiriato/porfiriato.shtml Biografía de Díaz] {{es}}
 
{{Control de autoridades}}
{{Personalidades en progreso}}
{{ORDENAR:Diaz, Porfirio}}
{{Control de autoridades}}
=== Bibliografía ===
 
[[Categoría:Presidentes de México]]
[[Categoría:Militares de México]]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Porfirio_Díaz»