Xesús de Nazaret: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Ligazón interna. |
Recuperando 9 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta8) |
||
Liña 20:
'''Xesús de Nazaret''', tamén coñecido como '''Xesús''', '''Cristo''', '''Xesucristo''' ou '''Xesús Cristo''',{{sfn|Mariño Paz|Suárez Vázquez|2006}} é a figura central do [[cristianismo]] e unha das figuras máis influentes da [[cultura]] [[Occidente|occidental]]. Para a maioría das [[denominacións cristiás]], é o [[Fillo de Deus]], a segunda Persoa da [[Santa Trindade]], sendo ao mesmo tempo plenamente [[humano]] ([[Deus (cristianismo)|Deus]] encarnado). A súa importancia estriba así mesmo na crenza de que -coa súa morte e posterior resurrección- [[Redención#No cristianismo|redimiu]] o xénero humano. O [[xudaísmo]] nega a súa divindade, que é incompatible coa súa concepción de Deus. No [[islam]], onde é coñecido como ''[[Xesús no islam|Isa]]'', é considerado un dos [[profeta]]s máis importantes.
Segundo a opinión maioritariamente aceptada en medios académicos, baseada nunha lectura crítica dos textos sobre a súa figura<ref name=existencia/>, Xesús de Nazaret foi un predicador [[xudaísmo|xudeu]]<ref>O xudaísmo de xesús non é cuestionado na actualidade por ningún estudoso serio do Xesús histórico. Como escribe William Arnal («The cipher “judaism” in contemporary historical Jesus scholarship», en John S. KLOPPENBORG (ed.): [http://books.google.es/books?id=q5pNt46fQx4C&pg=PA25&lpg=PA25&dq=%22jesus+was+a+jew%22+jesus+seminar&source=bl&ots=1HQNvqmFVm&sig=b70bw8W-juvtEQ1ZdrLc4lZsMEA&hl=es&ei=T2hjStO7IZ-5jAeTm439Dw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9 ''Apocalypticism, anti-semitism and the historical Jesus''], pág. 24, «no contemporary New Testament scholar contests that Jesus was a jew». Véxase, por exemplo, o libro de Joseph Klausner: ''Jesús de Nazaret''. Barcelona: Paidós, 2006, ISBN 84-493-1834-3, quen manifesta de xeito terminante «Jesús era judío, y siguió siendo judío hasta su último aliento» (páx.469). Con igual claridade se expresa Edward Kessler, en [
Bart D. Ehrman sinalou que «unha das ironías do cristianismo primitivo é que Xesús mesmo era un xudeu que veneraba o Deus dos xudeus, observaba os costumes xudeus, interpretaba a lei xudía e tivo discípulos xudeus, que o consideraban o mesías xudeu» (Bart D. EHRMAN: ''Jesús no dijo eso''. Barcelona: Ares y Mares, 2007, ISBN 978-84-8432-852-0; P. 233).<br />
Un desenvolvemento amplo do tema, con referencia ás investigacións de Geza Vermes, pode encontrarse na rede: [http://www.leaderu.org/theology/jesusjew.html «Jesus the jew»], artigo de Jonathan Went, en inglés.<br />
Liña 184:
== Xesús segundo a investigación histórica ==
[[Ficheiro:P064-Mat-26.7-8-26.10-26.14-15-II.jpg|miniatura|Papiro Magdalen, P64.]]
A diferenza do que ocorre con outros personaxes da Antigüidade, pero do mesmo xeito que sucede con outros moitos, non existen evidencias [[Arqueoloxía|arqueolóxicas]] que permitan verificar a existencia de Xesús de Nazaret. A explicación principal que se dá a este feito é que Xesús non alcanzou mentres vivía unha relevancia suficiente como para deixar constancia en [[Arqueoloxía bíblica|fontes arqueolóxicas]], dado que non foi un importante líder político, senón un sinxelo predicador itinerante.<ref>[http://www.icr.org/article/has-archaeological-evidence-for-jesus-been-discove «Has archaeological evidence for Jesus been discovered?»], artigo en inglés de John D. Morris na web do Instituto de Investigación sobre a Creación. Consultado o 22/05/2009. Di: «Is it reasonable to expect such artifacts or inscriptions? After all, the man Jesus was not a prominent governmental leader. He was essentially an itinerant preacher, with few possessions, and eventually suffered the death of a common outlaw. Would the romans have recorded his life or death with an inscription or statue? Certainly not».</ref> Aínda que os achados da arqueoloxía non poden ser aducidos como proba da existencia de Xesús de Nazaret, realmente confirman a historicidade de gran número de personaxes, lugares e acontecementos descritos nas fontes.<ref>Véxase [http://www.mtio.com/articles/aissar29.htm «History, archaeology and Jesus. Hard evidence from the ancient world dramatically supports the New Testament record on Jesus»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080509085728/http://www.mtio.com/articles/aissar29.htm |date=09 de maio de 2008 }}, artigo en inglés de Paul L. Maier.</ref>
Doutra banda, Xesús, como moitos destacados dirixentes relixiosos e filósofos da Antigüidade, non escribiu nada, ou, polo menos, non hai constancia ningunha de que fose sexa. Todas as fontes para a investigación histórica de Xesús de Nazaret son, polo tanto, textos escritos por outros autores. O máis antigo documento inequivocamente concernente a Xesús de Nazaret<ref name="7q5">En 1972 o xesuíta español José O'Callaghan afirmou que O [[7Q5]], un dos papiros achados en Qumrán, xunto ao Mar Morto, era un fragmento do Evanxeo de Marcos (concretamente Mc 6, 52-53). A súa hipótese foi apoiada por algúns biblistas, entre eles C.P. Thiede, pero foi en xeral rexeitada polos estudosos. Véxanse Piñero, Antonio: ''Guía...'', pp. 66-67; e Meier, John P.: ''Un judío marginal...'', p.124</ref> é o chamado papiro [[Papiro P52|P52]], que contén un fragmento do ''[[Evanxeo de Xoán]]'', datado, segundo os cálculos máis estendidos, cara ao [[125]], é dicir, aproximadamente un século despois da data probable da morte de Xesús (cara ao ano [[30]]).
Liña 360:
Aínda que Nazaret é citada 12 veces nos evanxeos,<ref name="Brown209">{{cita libro|autor=Brown, Raymond E|ligazónautor=Raymond Edward Brown|título=El nacimiento del Mesías|editorial=Ediciones Cristiandad|ano=1982|lugar=Madrid|isbn=84-7057-302-0|páxina=209|url=http://books.google.com.ar/books?hl=es&lr=&id=W0bEwh4tKQYC&oi=fnd&pg=PA4&dq=Nazareth+autor:Raymond+autor:Brown&ots=Ww928tCPpQ&sig=hyLcxu8gscVbQr01gJtcK_Fz9ok#v=onepage&q=Nazareth%20autor%3ARaymond%20autor%3ABrown&f=false|cita=Aunque las investigaciones arqueológicas han demostrado que fue ocupada continuamente desde el siglo VII a.C., Nazaret nunca es mencionada en ningún escrito judío pre-cristiano. [...] De las doce veces que lo encontramos en el [[Nuevo Testamento|NT]], deez aparece como ''Nazaret'' [...] y dos como ''Nazarā'' (''Mateo'' 4:13; ''Lucas'' 4:16).}}</ref> e as investigacións arqueolóxicas indican que o pobo foi continuamente ocupado desde o século VII antes da éra común,<ref name="Brown209"/><ref name="Meier279">{{cita libro|apelidos=Meier|nome=John P.|título=Un judío marginal. Nueva visión del Jesús histórico. Tomo I: Las raíces del problema y la persona|ano=1998|lugar=Estella (Navarra)|editorial=Verbo Divino|páxinas=279 y 310}}</ref> «Nazaret» non é mencionada por historiadores ou xeógrafos dos primeiros séculos da éra común. Segundo [[John P. Meier]], Nazaret era «un lugar insignificante situado nos montes da Baixa Galilea, un pobo tan escuro que nunca o mencionan o Antigo Testamento, [[Flavio Xosefo|Xosefo]], [[Filón de Alexandría|Filón]], nin a literatura temperá dos rabinos, nin os ''pseudepigrapha'' do Antigo Testamento».<ref name="Meier279"/> Aínda que {{biblia|Lucas|1:26}} chámaa «cidade», en realidade sería unha pobre aldea que debeu toda a súa importancia posterior ao feito cristián.<ref>{{Cita publicación periódica|autor=Testa, E|título=L'apporto delle iscripzioni nazaretane |ano=1968 |publicación=Rev. Bibl. |volume=16 |páxinas=167-185}}</ref> O nome de nazarenos dado aos cristiáns palestinos do século I era sen dúbidas irónico e despectivo, e en tal sentido o nome de Xesús acompañouse co título «de Nazaret», un lugar escuro que en nada o favorecía.<ref>Tal o sinalado por [[Raymond Edward Brown|Raymond E. Brown]].{{cita libro|autor=Brown, Raymond E|ligazónautor=Raymond Edward Brown|título=O nacemento do Mesías|editorial=Edicións Cristiandad|ano=1982|localización=Madrid|isbn=84-7057-302-0|páxinas=179-180|cita=Os adversarios burlábanse de que Xesús fóra de Nazaret de Galilea, un lugar escuro que en nada favorecía a súa orixe davídico e divino. [...] En Juan 1:45-46, cando se describe a Xesús como aquel de quen escribiu Moisés na lei e nos profetas, Natanael replica: "De Nazaret pode saír algo bo?" En 7:52, os fariseos replican aos partidarios de Xesús: "Estuda (as escrituras) e verás que de Galilea non pode saír un profeta.}}</ref>
Cos datos con que se conta no presente, non é posible precisar o ano do nacemento de Xesús de Nazaret. Considérase un dato bastante seguro que a morte de [[Herodes I o Grande]] tivo lugar no 4 a. C. De alí que ao datar o nacemento de Xesús, a gran maioría dos especialistas se decantan por un rango entre os anos [[-7|7]] e [[-4|4 a. C.]], xa que existe probabilidade a favor de que o nacemento suceda nos últimos anos do reinado de Herodes o Grande. Algúns autores estenden o prazo probable do nacemento ao 8 a. C.,<ref name="Escuela de Jerusalén">{{cita libro|autor=Escuela bíblica y arqueológica francesa de Jerusalén |ano=2009 |edición=4ª |título=Biblia de Jerusalén (edición española) |localización=Bilbao |editorial=Desclée de Brouwer |isbn=978-84-330-2322-3 }} A Escola bíblica e arqueolóxica francesa de Xerusalén sitúa o nacemento de Xesús «cara o ano 5 o 4 antes da era cristiá» (páxina 1420), «quizais 8-6 a.C.» (páxina 1494), e en calquera caso «antes da morte de Herodes o Grande (4 a.C.)». En referencia ao «censo» citado polo evanxelista Lucas, sinala: «Este primeiro censo baixo Cirino resulta enigmático. Posto que o historiador xudeu [[Flavio Xosefo]] data o único que nos é coñecido do ano 6 d.C.».</ref> ou 3-2 a. C.,<ref>{{cita libro|título=Handbook of Biblical Chronology: Principles of Time Reckoning in the Ancient World and Problems of Chronology in the Bible|nome=Jack|editorial=Hendrickson Publishers|ano=1998|outros=edición revisada|lugar=Peabody, Massachusetts|páxina=319|apelido=Finegan|isbn=978-1-56563-143-4}} Finegan apoia a datación do nacemento en c. 3/2 a.C. e basea os seus argumentos en datos que sinala a [[Tradición apostólica|Tradición cristiá primitiva]] sobre o nacemento, en particular [[Ireneo de Lión]] (século II), [[Clemente de Alexandría]] (arredor do AD 200), e [[Tertuliano]] (principios do século III). Tanto Ireneo como Tertuliano situaron o nacemento de Xesús no «ano 41 de Augusto». Suponse que o mandato de Augusto comezou cando foi elevado ao consulado o 19 de agosto de 43 a.C., o ano que sinalan sería 2 a.C. Tertuliano confirmou convenientemente esta conclusión mediante a adición de que o nacemento de Cristo foi 28 anos despois da morte de Cleopatra e quince anos antes da morte de Augusto. Finegan escribe: «Se recordamos que a tradición predominante representada pola maioría dos eruditos cristiáns temperáns databa a data do nacemento de Xesús de 3/2 antes de Cristo, e se aceptamos o tempo da morte de Herodes entre a eclipse [luar] de xaneiro 9-10 e a Pascua do 8 de abril no ano 1 antes de Cristo, entón probablemente situemos a data da natividade de Xesús do 3/2 a.C., tal vez a mediados de xaneiro de 2 a.&C.» Porén, no presente a gran maioría dos historiadores sitúan a morte de Herodes I o Grande no ano 4 a.C. e, tal como sinala Meier no volume 1 da súa obra ''Un judío marginal. Nueva visión del Jesús histórico'', «os intentos dispersos de invalidar o 4 a.C. como ano da morte de Herodes se deben considerar un fracaso».</ref> aínda que estas posicións son hoxe claramente minoritarias.<ref>{{cita libro |apelido=Sanders |nome=Ed Parish |ano=2000 |título=La figura histórica de Jesús |localización=Estella, Navarra |editorial=Editorial Verbo Divino |isbn=84-8169-400-2 |páxina=28 |url=
As fontes cristiás non ofrecen unha cronoloxía absoluta dos acontecementos da vida de Xesús, cunha soa excepción: Lc 3,1 fixa o comezo da actividade de Juan o Bautista en «o ano quince do reinado de Tiberio», que posiblemente poida interpretarse como equivalente a un destes anos: [[27]], [[28]] ou [[29]]. Un pouco máis adiante (Lc 3,23), indica que Xesús contaba aproximadamente 30 anos ao comezo do seu predicación. Ademais de situar -do mesmo xeito que Mateo- o nacemento de Xesús ao final do reinado de Herodes o Grande, o relato de Lucas <ref>[http://www.pastoralsj.org/index.php?option=com_content&view=article&id=187&versi=0&Itemid=13&libro=50&capini=2&verini=1&capfin=2&verfin=2 Evanxeo de Lucas 2, 1-2]</ref> menciona o «censo de Quirino» (cuxo nome completo e preciso é Publio Sulpicio Quirinio, sendo «Quirino» ou «Cirino» probables desviacións dos copistas),<ref name="Brown-Quirinio">{{cita libro|apelido=Brown |nome=Raymond E |ligazón-autor=Raymond Edward Brown |título=El nacimiento del Mesías. Comentario a los relatos de la infancia |ano=1982 |lugar=Madrid |editorial=Ediciones Cristiandad |isbn=84-7057-302-0 |páxinas=413-414 |url= http://books.google.com.ar/books?id=W0bEwh4tKQYC&printsec=frontcover&dq=%22El+nacimiento+del+Mes%C3%ADas.+Comentario+a+los+relatos+de+la+infancia%22+Quirino&hl=es-419&sa=X&ei=zHbnUpqeIobLsQSn14GIBQ&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q=%22El%20nacimiento%20del%20Mes%C3%ADas.%20Comentario%20a%20los%20relatos%20de%20la%20infancia%22%20Quirino&f=false |dataacceso=28 de xaneiro de 2014}}</ref> o que suscita un problema histórico que non se resolveu. En Antigüidades xudías, 17.13; 18.1, o historiador Flavio Xosefo aludiu a un censo baixo Cirino (Quirinio ou Quirino) sendo Coponio procurador de Xudea. Se se cotexan os versículos de Lucas con todas as crónicas históricas sobre o goberno de Quirinio en Siria e os empadroamentos que se fixeron baixo o mandato de César Augusto, chégase ao feito de que se descoñece que se ordenou un censo que «abarcase a todo o mundo coñecido baixo Augusto», e que o censo de Xudea, que non incluía a Nazaret, e que se levou a cabo baixo Quirinio, ocorrería uns dez anos logo da morte de Herodes o Grande, é dicir, no ano 6-7 d. C. e polo tanto, presumiblemente despois do nacemento de Xesús.<ref name="Brown-Quirinio"/> É probable que post factum, é dicir, trala morte de Xesús de Nazaret, o seu nacemento asociouse a recordos dispersos de acontecementos que ocorreron uns anos antes ou despois do nacemento en si. Sobre este punto, Antonio Piñero sinalou: «A inmensa maioría dos investigadores cre que Lucas refírese «de oídas» ao censo de Quirinio do 6 d. C, xa que logo uns dez anos despois do nacemento de Xesús».
Liña 473:
Os principais argumentos que apoian esta postura son:
* Na literatura cristiá do [[século I]], excluídos os evanxeos, apenas hai referencias á actividade de Xesús. Ningún destes textos rexistra os seus ensinos, os seus milagres nin o proceso que levou á súa execución. Earl Doherty chama a isto, de forma irónica, «unha conspiración de silencio».<ref>[http://jesuspuzzle.humanists.net/partone.htm «A conspiracy of silence»,] parte un (en inglés) do libro ''The Jesus puzzle. Was there no historical Jesus?'', cuxa tradución ao galego é:<br /> Earl Doherty: [
* O feito de que gran parte dos acontecementos da vida de Xesús narrados nos evanxeos teñan claros paralelos na [[Biblia]] xudía, o que levou a pensar que os relatos evanxélicos foron modelados a semellanza dos do Antigo Testamento.<ref>Doherty sinala que numerosos elementos do Novo Testamento son recreacións de historias presentes no Antigo Testamento: os milagres, por exemplo, eran necesarios segundo as profecías do [[Isaías|profeta Isaías]] (Is 35, 5-6), e están inspirados en relatos semellantes acerca dos profetas [[Elías]] e [[Eliseo (profeta)|Eliseo]]. Tamén sinala unha forte dependencia da Escritura hebrea no relato da Paixón. No relato evanxélico tomado no seu conxunto ve a repetición dun tema frecuente no Antigo Testamento: a vindicación do xusto inocente. Referencia: [http://pages.ca.inter.net/~oblio/partthre.htm ''The Jesus puzzle. Was there no historical Jesus?'' Parte tres: «The evolution of Jesus of Nazareth».]</ref>
Liña 528:
A igrexa mormona, fundada nos Estados Unidos, tamén mantén a crenza de que, logo da súa resurrección, Xesucristo visitou América e continuou alí o seu ensino.<ref>A Igrexa de Xesucristo dos Santos dos Últimos Días: ''Terceiro libro de Nefi'', capítulos 11 ao 28 do Libro de Mormón, páxs.518-559. Salt Lake City (EE.UU.), 1992.</ref>
As [[testemuñas de Xehová]] consideran a Xesús como o único ser creado por Deus directamente e que actualmente non é un home nin o Deus todopoderoso, senón «unha poderosa criatura espiritual» entronizado como rei.<ref>{{cita web|url=http://www.watchtower.org/s/20050915/article_02.htm|título=¿Quién es Jesucristo?- Testigos de Jehová. Sitio oficial de Watchtower Society|data-acceso=16 de abril de 2014|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120619052106/http://www.watchtower.org/s/20050915/article_02.htm|dataarquivo=19 de xuño de 2012|urlmorta=si}}</ref> Tamén cren que Xesús non é parte dunha trindade,<ref name="jw-media.org">{{cita web|url=http://www.jw-media.org/beliefs/trueworship.htm|título=Jehovah's Witnesses: God, Man, and the Future|data-acceso=16 de abril de 2014|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130624120720/http://www.jw-media.org/beliefs/trueworship.htm|dataarquivo=24 de xuño de 2013|urlmorta=si}}</ref> e que non resucitou por si mesmo, senón que Deus o resucitou.<ref>{{cita web|url=http://www.watchtower.org/s/20050915/diagram_01.htm|título=¿Es Jesús el Dios todopoderoso? - Testigos de Jehová. Sitio oficial de Watchtower Society|data-acceso=16 de abril de 2014|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120730023021/http://www.watchtower.org/s/20050915/diagram_01.htm|dataarquivo=30 de xullo de 2012|urlmorta=si}}</ref> As testemuñas de Xehová afirman que Xesús non morreu nunha cruz senón nun madeiro<ref>{{cita web|url=http://www.watchtower.org/e/200604a/article_01.htm|título=Did Jesus Really Die on a Cross? - Jehovah's Witnesses Official Web Site|data-acceso=16 de abril de 2014|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120620144602/http://www.watchtower.org/e/200604a/article_01.htm|dataarquivo=20 de xuño de 2012|urlmorta=si}}</ref> e por iso non utilizan a cruz nin ningún outro símbolo.<ref name="jw-media.org"/>
Outro punto que caracteriza as súas crenzas é que Xesucristo se converteu no rei no ceo no ano [[1914]] e o [[Arcanxo Miguel]] é Xesucristo na súa posición celestial.<ref>
Para a [[Ciencia Cristiá]] (Igrexa Científica de Cristo) de Mary Baker Eddy, Xesús o Cristo ten unha dualidade: un é Xesús como home humano e a outra é Cristo como a idea divina. Xesús representa a Cristo, é dicir a verdadeira idea de Deus.<ref>[[Mary Baker Eddy]] (1821-1910): ''Science and health with key to the Scriptures''. [1875]. 2000. 473:4</ref>
| |||