Vitamina D: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m png->svg
Recuperando 6 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Liña 39:
|}
 
Existen varias formas de vitamina D, que se indican na táboa. As dúas formas principais son a vitamina D<sub>2</sub> ou [[ergocalciferol]], e a vitamin D<sub>3</sub> ou [[colecalciferol]], polo que cando se indica vitamina D sen subíndice faise referencia á forma D<sub>2</sub> ou á D<sub>3</sub> ou a ambas as dúas. Estas formas son coñecidas colectivamente como '''calciferol'''.<ref>''Dorland's Illustrated Medical Dictionary'', under Vitamin (Table of Vitamins)</ref> A vitamina D<sub>2</sub> foi caracterizada quimicamente en 1932. En 1936, determinouse a estrutura da vitamina D<sub>3</sub> e viuse que se orixinaba pola irradiación [[ultravioleta]] do 7-dehidrocolesterol.<ref>[http://vitamind.ucr.edu/history.html History of Vitamin D] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111128033458/http://vitamind.ucr.edu/history.html |date=28 de novembro de 2011 }} University of California, Riverside, Vitamin D Workshop.</ref>
 
Quimicamente, todas as formas de vitamina D son esteroides cun anel aberto ([[secoesteroide]]s).<ref name="River">[http://vitamind.ucr.edu/about.html About Vitamin D] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111115060853/http://vitamind.ucr.edu/about.html |date=15 de novembro de 2011 }} Including Sections: History, Nutrition, Chemistry, Biochemistry, and Diseases. University of California Riverside</ref> A diferenza estrutural entre a vitamina D<sub>2</sub> e a vitamina D<sub>3</sub> está nas súas [[cadea lateral|cadeas laterais]], non na parte cíclica. A cadea lateral da D<sub>2</sub> contén un dobre enlace entre os carbonos 22 e 23, e un [[grupo metilo]] no carbono 24.
 
A vitamina D<sub>3</sub> (colecalciferol) prodúcese por irradiación ultravioleta do seu precursor [[7-dehidrocolesterol]]. Esta molécula está presente de forma natural na pel dos animais e no leite. A vitamina D<sub>3</sub> pode obterse por exposición da pel aos raios ultravioleta, ou por irradiación ultravioleta do leite para a súa produción comercial.
Liña 136:
 
==== Esclerose múltiple ====
A vitamina D parece ter un efecto protector contra a [[esclerose múltiple]].<ref name=MS2010>{{Cita publicación periódica|last=Ascherio|first=A|autor2=Munger, KL, Simon, KC|title=Vitamin D and multiple sclerosis.|journal=Lancet neurology|date=2010 Jun|volume=9|issue=6|pages=599-612|pmid=20494325}}</ref> A hipótese inicial para explicalo estaba baseada no feito de que a esclerose múltiple dáse nunha alta proporción nas rexións do mundo nas que hai longos períodos con poucas horas de luz solar (pero parece que a síntese de vitamina D non está ligada coa latitude na que se viva), pero agora hai outras evidencias que o apoian.<ref name=MS2010/> Porén, non se sabe se a suplementación con vitamina D durante a preñez pode diminuír a probabilidade de que os nenos desenvolvan máis tarde esclerose múltiple.<ref>{{Cita novas|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/7871598.stm|title=Vitamin D helps control MS gene |publisher=BBC News |date=5 February 2009 |accessdate=2010-03-25}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.mssociety.ca/en/research/medmmo_20090205.htm |title=Genetic Study Supports Vitamin D Deficiency as an Environmental Factor in MS Susceptibility. Multiple Sclerosis Society of Canada. 5 February 2009 |publisher=Mssociety.ca |accessdate=2010-03-25 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20101211093922/http://mssociety.ca/en/research/medmmo_20090205.htm |dataarquivo=11 de decembro de 2010 |urlmorta=si }}</ref>
 
==== Outros ====
Liña 150:
 
==== Raquitismo ====
O [[raquitismo]], unha enfermidade infantil caracterizada pola falta de crecemento e deformidade dos ósos longos, pode ser causada por deficiencia de [[calcio]] e [[fósforo (elemento)|fósforo]] e por falta de vitamina D. Esta deficiencia é hoxe moi común en moitos países de África, Asia e Próximo Oriente <ref>{{Cita publicación periódica|pmid=17943890 |year=2007 |last1=Lerch |first1=C |last2=Meissner |first2=T |title=Interventions for the prevention of nutritional rickets in term born children |issue=4 |editor1-first=Christian |pages=CD006164 |doi=10.1002/14651858.CD006164.pub2 |editor1-last=Lerch|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online) |last3=Lerch |first3=Christian}}</ref> e naquelas persoas que teñen trastornos xenéticos como o raquitismo por deficiencia en pseudovitamina D.<ref>{{Cita publicación periódica |doi=10.1136/pmj.76.896.369 |title=Pseudovitamin D deficiency rickets—a report from the Indian subcontinent|year=2000|last1=Zargar |first1=A. H. |journal=Postgraduate Medical Journal |volume=76 |pages=369–72|pmid=10824056 |last2=Mithal|first2=A |last3=Wani |first3=AI |last4=Laway |first4=BA |last5=Masoodi |first5=SR |last6=Bashir |first6=MI|last7=Ganie |first7=MA |issue=896|pmc=1741602}}</ref> O papel desempeñado pola dieta no desenvolvemento do raquitismo <ref>{{Cita publicación periódica |doi=10.1016/0003-9861(55)90106-5 |title=The role of vitamin D and intestinal phytase in the prevention of rickets in rats on cereal diets |year=1955|last1=Pileggi |first1=V|journal=Archives of Biochemistry and Biophysics |volume=58 |pages=194–204 |pmid=13259690 |last2=De Luca |first2=HF |last3=Steenbock |first3=H|issue=1}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|pmid=5069221 |year=1972 |last1=Ford |first1=JA |last2=Colhoun |first2=EM |last3=McIntosh |first3=WB|last4=Dunnigan |first4=MG|title=Biochemical Response of Late Rickets and Osteomalacia to a Chupatty-free Diet |volume=3 |issue=5824 |pages=446–7|pmc=1786011|journal=British medical journal |doi=10.1136/bmj.3.5824.446}}</ref> foi determinado por [[Edward Mellanby]] entre 1918–1920.<ref name="History">{{Cita publicación periódica |pmid=12897318 |year=2003 |last1=Rajakumar |first1=K |title=Vitamin D, cod-liver oil, sunlight, and rickets: a historical perspective |volume=112 |issue=2 |pages=e132–5 |journal=Pediatrics |doi=10.1542/peds.112.2.e132}}</ref> O raquitismo nutricional existe en países con intensa insolación como Nixeria e pode aparecer sen que haxa deficiencia de vitamina D.<ref>{{Cita publicación periódica |pmid=18197991|year=2008 |last1=Oramasionwu|first1=GE |last2=Thacher |first2=TD |last3=Pam |first3=SD |last4=Pettifor |first4=JM |last5=Abrams |first5=SA|title=Adaptation of calcium absorption during treatment of nutritional rickets in Nigerian children |volume=100 |issue=2 |pages=387–92|doi=10.1017/S0007114507901233 |journal=The British journal of nutrition}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |pmid=10584471 |year=1999 |last1=Fischer|first1=PR |last2=Rahman |first2=A |last3=Cimma |first3=JP|last4=Kyaw-Myint |first4=TO |last5=Kabir |first5=AR |last6=Talukder |first6=K|last7=Hassan |first7=N |last8=Manaster |first8=BJ |last9=Staab|first9=DB |title=Nutritional rickets without vitamin D deficiency in Bangladesh |volume=45 |issue=5 |pages=291–3 |journal=Journal of tropical pediatrics |doi=10.1093/tropej/45.5.291}}</ref> En países como Gran Bretaña, onde o raquitismo e a [[osteomalacia]] son hoxe raros, houbo estalidos destas doenzas nalgunhas comunidades inmigrantes, mesmo en mulleres que aparentemente tiñan unha exposición á luz solar axeitada e usaban roupas que non lles tapaban todo o corpo.<ref name="autogenerated939">{{Cita publicación periódica|doi=10.1079/PNS19970100 |pmid=9483661 |year=1997 |last1=Dunnigan |first1=MG |last2=Henderson |first2=JB|title=An epidemiological model of privational rickets and osteomalacia |volume=56 |issue=3 |pages=939–56 |journal=The Proceedings of the Nutrition Society}}</ref> O feito de ter pel escura e ter unha escasa exposición ao sol non produce raquitismo a non ser que a dieta se desvíe do patrón omnívoro occidental caracterizado por consumos altos de carne, perixe, ovos e baixos de cereais.<ref>{{Cita publicación periódica |pmid=6970590|year=1981|last1=Robertson |first1=I |last2=Ford |first2=JA |last3=McIntosh |first3=WB |last4=Dunnigan |first4=MG |title=The role of cereals in the aetiology of nutritional rickets: the lesson of the Irish National Nutrition Survey 1943-8 |volume=45 |issue=1 |pages=17–22|journal=The British journal of nutrition |doi=10.1079/BJN19810073}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |last1=Clements |first1=M. R. |title=The problem of rickets in UK Asians |journal=Journal of Human Nutrition and Dietetics |volume=2 |page=105 |year=1989|doi=10.1111/j.1365-277X.1989.tb00015.x |issue=2}}</ref><ref name="ReferenceC">{{Cita publicación periódica |pmid=15585795 |year=2004 |last1=Pettifor|first1=JM |title=Nutritional rickets: deficiency of vitamin D, calcium, or both? |volume=80 |issue=6 Suppl |pages=1725S–9S |journal=[[The American Journal of Clinical Nutrition]]}}</ref> Os factores de risco dietarios do raquitismo inclúen o non consumo de alimentos de orixe animal.<ref name="autogenerated939"/><ref name="Dunnigan2005">{{Cita publicación periódica |last1=Dunnigan |first1=Matthew G. |last2=Henderson |first2=Janet B.|last3=Hole |first3=David J. |last4=Mawer |first4=E. Barbara |last5=Berry |first5=Jacqueline L. |title=Meat consumption reduces the risk of nutritional rickets and osteomalacia |journal=British Journal of Nutrition |volume=94 |issue=6 |pages=983–91 |year=2007|pmid=16351777|doi=10.1079/BJN20051558}}</ref> A deficiencia da vitamina D segue sendo a principal causa do raquitismo entre os nenos pequenos na maioría dos países, porque o [[leite materno]] é pobre en vitamina D e certos costumes sociais e as condicións climáticas poden impedir unha exposición adecuada aos raios [[ultravioleta]] da luz solar. En países soleados como Nixeria, Suráfrica, e Bangladesh, onde a enfermidade aparece entre nenos pequenos e nenos maiores, a doenza atribúese ao consumo baixo de calcio na dieta, o cal é característico das dietas baseadas principalmente nos cereais e con pouco consumo de produtos lácteos.<ref name="ReferenceC"/> O raquitismo era antes un problema de saúde importante en EEUU, e en zonas como [[Denver]], onde os raios ultravioleta son aproximadamente un 20% máis fortes ca en zonas a nivel do mar da mesma latitude,<ref>{{Cita web|url=http://science.education.nih.gov/supplements/nih1/Cancer/activities/activity5_database4.htm|title=US National Institutes Of Health, National cancer Institute |publisher=Science.education.nih.gov |accessdate=2010-08-24|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100608033634/https://science.education.nih.gov/supplements/nih1/Cancer/activities/activity5_database4.htm|dataarquivo=08 de xuño de 2010|urlmorta=si}}</ref> nalgúns estudos case 2/3 de 500 nenos estudados tiñan raquitismo lixeiro a finais da década de 1920.<ref>{{Cita publicación periódica |pmid=4862158 |year=1967 |last1=Weick |first1=MT |title=A history of rickets in the United States |volume=20 |issue=11|pages=1234–41 |journal=[[The American Journal of Clinical Nutrition]]}}</ref> O incremento no consumo de proteína animal <ref name="Dunnigan2005"/><ref>Garrison, R., Jr., Somer, E., The nutrition desk reference(1997)</ref> que se produciu no século XX na dieta norteamericana e un aumento do consumo de leite <ref>E. Melanie DuPuis., Nature's Perfect Food: How Milk Became America's Drink(2002) ISBN 978-0-8147-1938-1</ref><ref>{{Cita publicación periódica |pmid=10232644 |year=1999 |last1=Teegarden |first1=D|last2=Lyle |first2=RM |last3=Proulx |first3=WR |last4=Johnston |first4=CC |last5=Weaver|first5=CM |title=Previous milk consumption is associated with greater bone density in young women |volume=69 |issue=5 |pages=1014–7 |journal=[[The American Journal of Clinical Nutrition]]}}</ref> fortificado con pequenas cantidades de vitamina D coincidiu cun enorme descenso nos casos de raquitismo.<ref name="Sun" />
 
==== Osteomalacia ====
Liña 182:
* De 0–12 meses: 400 IU/día
 
A cantidade diaria recomendada de vitamina D na '''Unión Europea''' é de 5&nbsp;µg.<ref>{{Cita web|url =http://www.eufic.org/article/en/expid/miniguide-vitamins/#11|title = Vitamins: what they do and where to find them (EUFIC)|accessdate = 2010-12-11|date = 10-12-2010|work = European Food Information Council|quote = Vitamin D}}</ref> 1&nbsp;µg = 40 IU and 0.025&nbsp;µg = 1 IU.<ref>{{Cita web|url = http://dietarysupplementdatabase.usda.nih.gov/ingredient_calculator/help.php#q2|title = Dietary Reference Intakes Tables [Health Canada, 2005]|accessdate = 21 July 2011|urlarquivo = https://web.archive.org/web/20110721054856/http://dietarysupplementdatabase.usda.nih.gov/ingredient_calculator/help.php#q2|dataarquivo = 21 de xullo de 2011|urlmorta = si}}</ref>
 
== Fontes na dieta ==
Liña 202:
En 1913 os investigadores norteamericanos [[Elmer McCollum]] e [[Marguerite Davis]] descubriron unha substancia no [[aceite de fígado de bacallau]] , que máis tarde recibiría o nome de "vitamina A". O doutor británico [[Edward Mellanby]] decatouse de que os cans que eran alimentados con aceite de fígado de [[bacallau]] non desenvolvían o raquitismo, e concluíu que a vitamina A, ou algún factor estreitamente asociado, podía previr esta doenza. En 1921, Elmer McCollum ensaiou con aceite de fígado de bacallau no cal fora previamente destruída a vitamina A. Ese aceite modificado curaba igualmente aos cans enfermos, polo que McCollum concluíu que o factor presente no aceite de fígado de bacallau era o responsable da curación do raquitismo e distinto da vitamina A. Chamoulle vitamina D porque era a cuarta vitamina á que se lle daba nome.<ref>{{Cita web|url=http://www.thestar.com/printarticle/239341 |title=Age-old children's disease back in force |publisher=Thestar.com |date=2007-07-25 |accessdate=2010-08-24}}</ref><ref>{{Cita novas|url=http://articles.latimes.com/2006/jul/24/health/he-esoterica24|author = Elena Conis |title=Fortified foods took out rickets |work=[[Los Angeles Times]] |date=2006-07-24 |accessdate=2010-08-24}}</ref><ref>McClean, Franklin C.; Budy, Ann M. "Vitamin A, Vitamin D, Cartilage, Bones, and Teeth" in Harris, Robert S. (1963). ''Vitamins and Hormones'', volume 21, pp. 51–52. London: Academic Press [http://books.google.com/books?id=gGb7vm2SapcC&lpg=PA52&pg=PA51#v=onepage Partial view] at [[Google Books]].</ref> Non se sabía inicialmente que, a diferenza doutras vitaminas, a vitamina D podía ser sintetizada polos humanos expoñéndose á luz ultravioleta.
 
En 1923, estableceuse que cando o [[7-deshidrocolesterol]] é irradiado con luz, producíase unha forma de vitamina liposoluble (agora coñecida como D<sub>3</sub>). [[Alfred Fabian Hess]] dixo que "luz igual a vitamina D."<ref>[http://www.beyonddiscovery.org/content/view.txt.asp?a=414 "Unraveling The Enigma Of Vitamin D"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130204111737/http://www.beyonddiscovery.org/content/view.txt.asp?a=414 |date=04 de febreiro de 2013 }} [[United States National Academy of Sciences]]</ref> [[Adolf Otto Reinhold Windaus|Adolf Windaus]], da [[Universidade de Göttingen]] en Alemaña, recibiu o [[Premio Nobel de Química]] en 1928, polo seu traballo sobre os [[esterol|esterois]] e a súa conexión coas vitaminas.<ref>{{Cita web|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1928/windaus-bio.html |title=Adolf Windaus - Biography |publisher=Nobelprize.org|date=2010-03-25 |accessdate=2010-03-25}}</ref> Na década de 1930 clarificou máis a estrutura química da vitamina D.
 
En 1923, [[Harry Steenbock]] na [[Universidade de Wisconsin]] demostrou que a irradiación con luz ultravioleta incrementaba o contido en vitamina D dos alimentos e outros materiais orgánicos.<ref>{{cita libro |autor=Arvids A. Ziedonis; Mowery, David C.; Nelson, Richard R.; Bhaven N. Sampat |título=Ivory tower and industrial innovation: university-industry technology transfer before and after the Bayh-Dole Act in the United States |editor=Stanford Business Books - Stanford, Calif |ano=2004 |páxina= [http://books.google.com/books?id=sCscGlm2Q8YC&pg=PA39 39–40] |isbn=0-8047-4920-5}}</ref> Despois de irradiar comida para roedores, Steenbock descubriu que os roedores se curaban do raquitismo. O déficit de vitamina D era a causa do raquitismo. Steenbock patentou a súa técnica de irradiación, que foi utilizada cos alimentos, especialmente co leite. Cando expirou a súa patente en 1945, o raquitismo fora erradicado en EEUU.<ref>{{cita libro|autor = Marshall, James|ano = 2005|título = Elbridge A. Stuart Founder of the Carnation Company|editor = Kessinger Publishing|páxina = 235|isbn = 978-1417988839 }}</ref>