Invasión musulmá da Península Ibérica: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Engadín ligazóns |
|||
Liña 2:
Coñécese como '''etapa musulmá da Península Ibérica'''<ref>Castro, A. (1965). ''A realidade histórica de España''. México, Porrúa, p. 175.</ref><ref>«[http://www.hottopos.com/notand1/entrev_marias.htm Perspectivas da filosofía, hoxe]». Entrevista a Julián Marías. Lauand, J., en ''Notandum'', Revista Semestral Internacional de Estudios Académicos, Año I N. 1 xaneiro–xuño 1998.</ref> ou '''conquista árabe/musulmá de Hispania'''<ref>Roger Collins, ''A conquista árabe. 710–794'', en ''Historia de España''. Ed. Crítica.</ref> ao complexo proceso político e militar que ao longo do [[século VIII]] explica a formación e consolidación de [[Al-Ándalus]] musulmá, así como a xénese dos principais reinos cristiáns medievais [[Península ibérica|peninsulares]].<ref>Pérez, J. (2001). «Dos tempos prehistóricos á invasión musulmá», en ''Historia de España'', Crítica, ISBN 84-8432-091-X.</ref>
A conquista do [[reino visigodo]] por dirixentes [[árabes]] da [[Dinastía Omeia]] foi un proceso que durou quince anos, do [[711]] ao [[726]], no que se chegou a tomar todo o actual territorio de [[España]] e [[Portugal]] e parte do sur de [[Francia]], se ben o que era o territorio [[Península ibérica|peninsular]] do reino estaba completamente conquistado no [[720]], tras dez anos do inicio da conquista.
Aínda que o proceso en total ocupou todo ese tempo, a [[cronoloxía]] non é exacta en canto aos anos e as datas, senón só aproximada, pois as fontes difiren entre si.<ref>Neste artigo optouse por unha adaptación que sempre pode atrasarse nun ano segundo que historiador tomemos.</ref> Ademais destes anos de conquista, hai que sumar os anos anteriores que os árabes e [[bérberes]] musulmáns levaban deseñándoa, recoñecendo o terreo e preparando, ao parecer, futuras alianzas. Debe sinalarse que unha boa parte do groso de musulmáns chegados á península non eran etnicamente árabes, senón bérberes.
Liña 40:
=== Conquistas musulmás no norte de África ===
Os árabes tiñan plans de conquista para [[Hispania]] dende había tempo, tras a inicial conquista do actual [[Marrocos]] por [[Uqba ibn Nafí]] ao final da década de 670. De feito, consta que no ano 687, baixo o reinado de Ervixio, os árabes realizaron unha primeira incursión contra as costas levantinas.
O propio Uqba comezara no ano 669 a conquista dos territorios bizantinos no norte de África cuxa culminación posterior foi o resultado de máis de 30 anos de guerra, nos que os árabes foron ocupando pouco a pouco a totalidade de África do norte, incluíndo os reinos cristián-bérberes.
Tras os primeiros éxitos dos árabes, a rebelión bérber contra os conquistadores expulsounos de novo ata Libia, chegando os bérberes a tomar a nova capital árabe de
Con anterioridade conquistaron [[Ceuta]] (710), fortaleza que fora obxecto de constante loita entre visigodos e bizantinos. A devandita cidade volvera a mans visigodas uns vinte anos antes, aproveitando a caída da África bizantina. Segundo unha lenda moi improbable, o [[Conde Xulián]], gobernador [[Reino Visigodo|visigodo]] de [[Ceuta]], cuxa filla, a Caba, fora violada por Rodrigo, proporcionaría axuda loxística ao exército musulmán. Os árabes tamén estiveran recoñecendo o terreo, tenteando as costas españolas con breves ataques e saqueando varias cidades: o primeiro, xa citado, baixo o reinado de Ervixio, e o último en xullo de 710, tras a conquista de Ceuta, co desembarco de Tarif ben Malluk na illa de Tarifa.
Liña 52:
=== Conflito interno do reino visigodo ===
A finais do ano 710, ''Hroþareiks'' ou ''Rodericus'' (coñecido posteriormente como [[Don Rodrigo]]) ''[[dux]]'' da Bética e, ao parecer, neto de [[Chindasvinto]], foi elixido e proclamado rei en [[Toledo]] polo ''Senatus'' da aristocracia [[visigodos|visigoda]], tras a morte de [[Vitiza|Witiza]]. Non se sabe con certeza se se sublevara previamente contra ese rei, vencéndoo, pero si que conseguiu a maioría dos apoios na asemblea electoral dos nobres. Era, por tanto, o rei lexítimo, segundo o dereito visigodo.
Porén, un sector da nobreza apoiou a outro rei, [[Axila II]], que era ''dux'' da Tarraconense. Axila II gobernou no nordeste (no sur de Francia, na actual Cataluña e no val do Ebro, é dicir, as provincias visigodas de Iberia e Septimania, en parte equivalentes ás antigas provincias romanas de Narbonense e [[Tarraconense]]) e mesmo acuñou moedas propias. Pode que incluso fose, desde 708, rei asociado a Witiza, a cuxo clan parece que pertencía (algunhas fontes cítano como fillo seu, aínda que é pouco probable).
O reino, pois, estaba nunha situación de conflito civil ou, polo menos, dividido con algunha clase de acordo de repartición e asociación, como xa ocorrera no pasado. E aos poucos meses de subir Rodrigo ao trono, nunha situación non unánime e vulnerable. Os partidarios de Axila II enviaron legacións ao norte de África para buscar o apoio militar dos árabes e bérberes do norte de África. A entrada dos efectivos militares árabes comezou a principios do ano 711.
Liña 77:
Outro aspecto a ter en conta é o de que organizar un exército non era doado nos últimos tempos do reino visigodo. Isto debíase a que a perda de propiedades do Patrimonio da Coroa, de onde se obtiña o recrutamento dos servos que atendían tales propiedades, fixo que o rei tivese un exército propio moi minguado e dependese en gran medida dos efectivos achegados polos nobres. Aínda que había leis que penaban e multaban fortemente a quen non acudía a apoiar o rei, moitos nobres preferían manter os labores agrícolas, fonte dos seus ingresos. Se a isto unimos o problema de Axila II no nordeste e a división nobiliaria no seu propio bando, o resultado foi que, ademais de tarde, o exército de Rodrigo non debía de ser moi numeroso. Este exército ademais de reducido estaba dividido, e xurdiron desacordos que motivaron loitas internas e desercións. Parece moi probable que, mesmo, Táriq recibise no transcurso da batalla apoio de nobres witizanos que acompañaban o rei.
A consecuencia de todo iso foi que Rodrigo resultou derrotado na batalla do [[río Guadalete]] (aínda que algúns historiadores a sitúan máis ao sur, nos ríos Salado ou Barbate, ou xunto ao lago de ''La Janda'', ou incluso xunto ao río Guadarranque). Sexa onde for, a batalla tivo lugar a finais de xullo de 711, precedida de diversos tenteos e incursións durante varios días, morrendo nela ou inmediatamente despois o propio rei Rodrigo. Os nobres que permaneceron co rei e os seus opositores witizanos morreron tamén na súa maioría.
Táriq fíxose cun gran botín, pois Rodrigo viaxaba cun gran luxo, dado o fasto e o rico do enxoval que utilizaban os reis visigodos dende
=== Morte de Rodrigo ===
Á morte de Rodrigo, un sector da nobreza elixiu a Oppa, fillo do rei [[
Tras asentar Táriq unha pequena cabeza de ponte no sur,
As forzas árabes, así reforzadas, conquistaron facilmente, case sen resistencia, [[Medina Sidonia]] e [[Carmona]]. Despois dirixíronse a sitiar Sevilla, pero esta última só caeu tras un mes largo de asedio. Sevilla era importante, pois esta cidade era a capital da provincia visigoda de Hispalis e desta forma evitábase unha acción coordinada dende esa zona. Así queda completada a acción inicial da conquista, asentando un territorio propio mínimo dende o que poder iniciar un proceso máis amplo.
Liña 92:
[[Ficheiro:Yahyâ ibn Mahmûd al-Wâsitî 005.jpg|miniatura|Guerreiros musulmáns representados no manuscrito árabe da [[Maqama]]t Al-Hariri '''مقامات الحريري''', aprox. do [[século XI]].]]
Unha vez conquistada Sevilla, esta converteuse na base das operacións militares. Dende esta cidade saíron dous exércitos, que empezaron a operar por separado na península: un dirixiuse a Córdoba, capital da provincia visigoda da Bética, e outro a [[Mérida, España|Mérida]], capital da provincia de [[Lusitania (provincia)|Lusitania]]. Tratábase de render canto antes os centros de poder administrativo e militar visigodos (xa se explicou antes a forza militar que organizaba cada provincia), de forma que non puidese haber unha resposta coordinada e contundente destes.
Ademais, Musa, moi ben informado e aconsellado, pretendía chegar canto antes a Toledo, capital do fortemente centralizado reino visigodo. Era importante eliminar pronto os obstáculos e dirixirse a Toledo o máis rapidamente posíbel. Para iso, utilizaron o trazado das [[Calzada romana|calzadas romanas]], o que facilitaba seu traslado e a submisión, pola forza ou por rendición, das cidades que se encontraban no seu traxecto.
Liña 104:
Os nobres que lograron escapar, con todas as riquezas que puideron reunir, fuxiron ao norte. Uns reforzaron ao rei Axila II, no nordeste (como o propio arcebispo de Toledo, Sinderedo), e outros dirixíronse ás prazas fortes próximas á zona galega.
Musa decidiu acabar en Toledo o inverno. Coa chegada da primavera, o exército árabe avanzou pola calzada romana que unía Toledo coas cidades de [[Alcalá de Henares]], [[Guadalaxara, España|Guadalaxara]], [[Sigüenza]] e [[Medinaceli]], ocupándoas, e volveron a dividirse a partir desta última cidade.
=== Conquista do norte ===
Musa atacou o noroeste, menos organizado que a zona controlada polo rei visigodo Axila II. Na campaña ocupou os centros administrativos e prazas fortes de [[Clunia]], Amaia (que non puido tomar e tivo que ser reducida pola fame), [[León, España|León]] e [[Astorga]], onde estableceu guarnicións militares. Alí fixo miles de prisioneiros, entre eles bastantes nobres, apoderándose tamén das riquezas que levaban consigo.
Táriq, mentres, dirixiuse ao nordeste, pasando por [[Calatayud]] e chegando a [[Zaragoza]], cidade que incendiou en parte, matando incluso os nenos e crucificando os homes por non se renderen, mentres as mulleres eran escravizadas. Este masacre tivo un efecto psicolóxico importante no resto da península, como logo veremos. Desde alí, Táriq avanzou ao oeste, seguindo a vía romana de Zaragoza a Astorga, e sometendo o curso medio e alto do río Ebro. Nesa zona aceptou un pacto de submisión co conde da familia Casius (Casio), de nome Fortún, na zona de [[Tarazona]], pode que similar ao subscrito despois co conde [[Teodomiro (visigodo)|Teodomiro]] no sueste. Este Fortún era o herdeiro dunha rica familia hispano-romana, os Casio, terratenentes dende había séculos na ribeira media do Ebro. El e a súa familia islamizáronse, como ocorreu con outras familias nobres, e chegou a formar a dinastía dos [[Banu Qasi|Banu-
Continuando o seu traxecto, Táriq chegou -pasando por Amaia- ata Astorga, capital da provincia visigoda Asturiensis ou Autrigonia, onde de novo uniu as súas forzas con Musa, e chegaron xuntos ata [[Lugo]], capital da provincia de [[Gallaecia]] ou Galecia, cidade fortemente amurallada que tamén foi sometida. Naquela zona recibiu pacto de submisión de diversas cidades de ambas as provincias visigodas, entre as que cabe destacar Xixón (cidade fundada polos romanos), na mesma costa de [[Asturias]].
Coa toma de Lugo, os árabes apoderábanse xa non só da capital do reino visigodo, senón tamén da cabeza administrativa de máis da metade das provincias visigodas, excepto as cidades de Tarragona e [[Narbona]], e a aínda asediada Mérida.
Antes de chegar a Lugo, Musa recibira unha orde do califa para ir a Damasco. Dende Lugo, Musa dirixiuse outra vez a Toledo, pero esta vez por [[Salamanca]], sometendo igualmente as poboacións ao seu paso.
Non obstante, moitas rexións e cidades aínda non recoñecían o seu dominio, estando baixo o control de nobres ou doutras autoridades locais que capitaneaban a resistencia. Entre elas destacaba Mérida, a segunda cidade, por entón, do país por poboación e riqueza. Mérida levaba moitos meses resistindo (case un ano), abastecida polo seu porto fluvial e protexida por unha forte muralla, restaurada polos visigodos e que causou admiración aos conquistadores árabes.
Foi [[Abd al-Aziz ibn Musa|Abd-el-Aziz]], fillo de Musa, quen, aínda baixo o goberno de seu pai, acabou o asedio desta cidade, que se rendeu o [[30 de xuño]] de 712. O convenio de capitulación (chamado polos árabes ''sulh'') respectaba a vida e bens dos emeritenses, permitíndolles celebrar os seus cultos, mentres que os árabes se apropiaban dos bens de todas as igrexas (que servían para manter hospitais, escolas e viúvas, e ao propio clero) e de quen fuxira.
=== Capitulacións de cidades mediante pactos ===
Liña 142:
Musa deixou á fronte do exército en España o seu fillo [[Abd al-Aziz ibn Musa|Abd el-Aziz ibn Musa]] (Abdelaziz), quen permaneceu en [[Sevilla]], primeira capital de [[Al-Ándalus]], como [[wali]]. Con el quedou o groso do botín. Aínda que unha parte estaba destinada a cubrir os gastos da administración e da guerra, a maioría gardábase para a súa repartición entre as tropas cando se licenciasen ao final da campaña, con reserva dun quinto (chamado ''jums'') para o califa. Este repartimento, a causa do lento da conquista, aínda tardou varios anos.
Mentres, o rei visigodo Axila II, tras resistir a forte acometida de Táriq, mantiña o control da actual [[Cataluña]], máis algunhas zonas adxacentes e a provincia goda de Septimania. O propio arcebispo de Toledo, Sinderedo, que como xa dixemos abandonou a capital, uniuse a el para reforzar a súa autoridade, polo sentido simbólico e lexitimador que a súa presenza e apoio tiña para a monarquía visigoda.
Axila II exercía o seu dominio nunha zona moi compacta xeograficamente e de reducido tamaño, o que facilitaba a súa defensa. Ademais, eran dúas provincias visigodas (parte de Iberia e Septimania) cunha urbanización e cunha demografía superiores á media do territorio visigodo; demografía que se viu reforzada coa emigración de quen fuxían das accións guerreiras procedentes doutras zonas da península.
Liña 148:
Abd el-Aziz, co fin de dotarse de maiores medios económicos para continuar as campañas, estableceu un sistema de impostos por capitación (''gizya''), ou pago fixo anual por persoa, aplicable só aos non musulmáns, que era utilizado en todos os países conquistados polos árabes. Desta maneira, ademais de forzar as conversións de cristiáns ao islam, pretendía obter unha capacidade financeira propia para continuar a conquista sen necesidade de recorrer ao botín e á pillaxe.
Abd el-Aziz tamén se dedicou a eliminar os focos de resistencia existentes no centro e sur da península, tanto en centros urbanos como nas zonas montañosas, co fin de asentar o seu control no extenso territorio que xa conquistara, e evitar situacións de perigo na súa retagarda. Así, durante o ano 713 avanzou pola Bética oriental, sometendo de novo [[Málaga]] e [[Granada]], e seguindo por [[Guadix]] ata chegar a [[Lorca]] e [[Orihuela]], no sueste peninsular.
Para estender o control árabe na península, e dado o limitado de súas forzas militares, Abd el-Aziz, ademais do recurso da forza, estableceu tamén acordos e alianzas en determinadas rexións cos nobres visigodos. Aínda que estes acordos, en xeral, non se respectaron polos árabes moito tempo, serviron para posibilitar e facilitar a conquista, que doutro modo sería aínda máis larga e custosa.
Así, por exemplo, o [[5 de abril]] de 713, firmou un acordo co conde Teodomiro, gobernador de Orihuela e dunha extensa demarcación ao seu redor. O tratado subscrito foi do tipo que os árabes chaman ''‘ahd'', que non só respectaba os bens (como o xa citado de tipo ''sulh''), senón que outorgaba unha máis ou menos extensa autonomía de goberno. Este Teodomiro era un nobre con fama de culto e con prestixio de bo guerreiro, que rexeitara un intento de invasión bizantina (quizais a frota que fuxiu de [[Cartago]] tras a súa conquista polos árabes) nas costas de Cartaxena en tempos do rei
No acordo antes citado, sete cidades, das cales hoxe só son recoñecibles polo seu nome Orihuela, [[Alacant]], [[Elx]], [[Mula, Murcia|Mula]], [[Hellín]] e Lorca, mantiñan os seus propios señores e goberno, non serían molestados no exercicio de súa relixión (non esquezamos que o islam prohibe as prácticas relixiosas externas doutras relixións) e non serían destruídas as súas igrexas, algo que adoitaba ocorrer durante a conquista. Non obstante, o islam acordaba un trato diferente ao cristianismo e ao xudaísmo, por seren relixións das [[Biblia|Sagradas Escrituras]], non así aos [[Politeísmo|politeístas]]. En Córdoba a igrexa principal, Igrexa de San Vicente, foi repartida, a metade para prácticas do rito cristián e a outra metade para o musulmán. Esta medida foi revogada en tempos de [[Abderramán]] 50 anos despois, cando se comezou a erixir sobre ela a gran mesquita.
A cambio, os vencidos sometíanse ao dominio do califa, xurando ser fieis e sinceros co walí, e comprometíanse a non dar apoio aos rebeldes contra dita ocupación, así como a pagar un tributo anual fixo por cada persoa, libre ou escrava, non musulmá (a ''gizya'' antes citada). Este tributo era parte en especie (trigo, cebada, mosto, vinagre, mel e aceite) e outra parte en metálico, consistente nun ''dinar'' (moeda de ouro árabe equivalente ao «soldo» visigodo) por persoa libre. Por cada escravo estipulábase medio pago.
Liña 160:
En Orihuela estableceuse unha guarnición musulmá e enviáronse destacamentos a diversas cidades da antiga provincia. Cartaxena non formaba parte do enclave, senón que foi ocupada directamente polos árabes, dada a grande importancia estratéxica do seu porto. Este enclave continuou o seu autogoberno con Teodomiro ata o ano 743; e foi sucedido polo seu fillo Atanagildo, de cuxa riqueza se ten noticia antes de 754. Non obstante, pódese presumir que o status de autonomía de que gozaron as súas terras fora suprimido antes de 780 baixo Abderramán I.
Dende esta zona do sueste, Abd el-Aziz dirixiuse pola costa para controlar todo o Levante, sometendo [[Valencia]] e [[Sagunt]]. Polo outro extremo, e partindo tamén dende Sevilla, na campaña do ano 714, o propio Abd el-Aziz someteu [[Huelva]], Faro, Bexa, [[Évora]], [[Santarém, Portugal|Santarem]] e [[Lisboa]]; e alcanzou un acordo de tipo ''‘ahd'' nunha ampla zona ao norte de [[Coímbra|Coimbra]]. Así, consolidouse tamén o dominio en Galicia, moi débil ata esa data. Nese mesmo ano morreu o rei visigodo Axila II, que foi sucedido por Ardo; se ben algúns historiadores sitúan a súa morte no ano 713 (pode que coincidindo coa campaña árabe de Levante, antes citada).
Abd el-Aziz instalou a sede do goberno [[omeia]] en Sevilla (tras a súa segunda conquista). Isto rompía a política tradicional dos árabes, que consistía, como ocorreu en Persia, Exipto ou África do Norte, en degradar os anteriores centros de goberno e gobernar dende un novo centro. Non obstante, o escaso número dos árabes en España e a continuidade das accións guerreiras de conquista impediron que, como neses outros países, se puidese construír unha nova cidade para o goberno.
Liña 176:
Por esa causa, o xefe do exército, Ziyad ben Nàbigha (casado el tamén cunha nobre visigoda), encabezou, xunto ao cuñado de Abd el Aziz, Ayyub, unha conxura contra o gobernador, acusándoo de facerse secretamente cristián. Froito dela, e seguindo ordes directas do califa Sulayman, Abd el Aziz foi asasinado no verán de 715 na mesquita de Sevilla (anteriormente, igrexa de Santa Rufina, expropiada polos musulmáns), mentres estaba rezando, e a súa cabeza foi enviada ao califa.
É notable que en toda a extensión das conquistas musulmás, dende o [[Punjab]] ata os [[Pireneos]], só en España encontrase tal situación de rebeldía dun gobernador árabe contra o califa. Quizais a influencia visigoda, co seu arraigo social e cultural e a súa fortaleza ideolóxica, influíra, dadas as estreitas relacións coa antiga aristocracia visigoda antes citadas. Aínda que tamén axudaba a separación xeográfica. De feito, só uns poucos anos máis tarde, España foi a primeira rexión do «imperio árabe» en romper totalmente coa autoridade dos califas, formándose un emirato independente.
Tras os feitos antes citados, Ayyub quedou como gobernante interino durante seis meses, ata a chegada do novo gobernador nomeado polo walí de Ifriquiyya, irmán maior do asasinado. Durante os seis meses nos que Ayyub dirixiu as forzas do [[Califato Omeia]] non realizou ningunha nova campaña. O novo gobernador foi Al-Hurr (716–19), que chegou á península cun exército árabe de reforzo.
Liña 184:
Al-Hurr, para romper co seu antecesor e estar máis centrado na península, trasladou a sede do seu goberno a Córdoba no ano 716, e estableceuse un novo imposto especial para os non musulmáns, aplicado tamén noutros países polos árabes: o ''harag''. Consistía nun imposto territorial, que obrigaba a pagar unha porcentaxe do obtido por traballar a terra.
Isto uniuse coa devolución ou asignación das terras xa pacificadas a nobres visigodos que eran leais, pode que algunhas pertencentes ao antigo patrimonio da coroa. A moitos nobres, na súa maioría witizanos, recoñecéronselles os seus patrimonios, ás veces incrementados con parte dos seus antigos opoñentes. Así, incluso nobres como Olmundo e Ardabasto, fillos ao parecer de Witiza, retiráronse ás súas novas posesións, leais agora aos novos ocupantes da península, cun certo acordo de autonomía. Olmundo na zona entre Sevilla e Mérida, e Ardabasto entre o norte de Córdoba e [[Xaén]].
Isto fíxose non só para asegurar o seu apoio e a súa colaboración no control e a pacificación do reino visigodo, senón tamén co fin de conseguir maiores ingresos para o fisco, tras a introdución do ''harag''. Con este forte aumento da presión fiscal obtivo novos fondos para financiar as campañas militares e a administración dos conquistadores, ademais de reforzar a presión económica para conseguir máis conversións de cristiáns ao islam.
Liña 190:
Froito destas medidas foi a acuñado dunha nova moeda, de ouro como as visigodas, en árabe e latín, a fin de facilitar a vida económica despois de tantos anos de loitas e falta de goberno centralizado, ademais dos serios problemas que carreara o intenso atesouramento, normal en períodos de guerra.
Mentres tanto, como xa dixemos, o rei visigodo Ardo sucedera a Axila II no goberno de Septimania e a actual Cataluña, reinando sete anos, dende o ano 714 ao 720. Probablemente contaría co apoio de nobres de [[Aquitania]], vinculados familiarmente nalgúns casos con nobres godos ou galo-romanos da Septimania, ou quizais temerosos dos novos invasores, e con mercenarios francos e saxóns; como xa ocorrera outras veces no pasado, cando aquela zona do reino visigodo se rebelara contra o poder real.
Pero o novo gobernador árabe, [[Al-Hurr ibn Abd ar-Rahman al-Thaqafi]], reforzado coas medidas antes citadas, realizou sucesivas campañas, dende o outono de 716 e nos dous anos seguintes, contra este reduto visigodo. Dende [[Zaragoza]] atacou e someteu as cidades de [[Huesca]], [[Barbastro]], [[Lleida]], [[Tarragona]], [[Barcelona]] e, finalmente, [[Xirona]]. A resistencia de Tarragona debeu ser tenaz pois, tras súa conquista, os árabes deron morte a toda a poboación que sobrevivira ao asedio, e destruíron a cidade, incluídas as súas igrexas e numerosos monumentos.
Al-Hurr realizou tamén unha campaña no norte, despois dunha incursión dos vascóns á zona de [[Tudela]], para ter a retagarda ben cuberta na súa guerra co rei visigodo Ardo. Sobre o ano 716 (ou probablemente antes) os árabes conseguiron un acordo de capitulación con [[Pamplona]], cidade que se rendeu a cambio de manter a súa autoridade local e certa tolerancia relixiosa. Só lles durou ata o ano 732, en que Al-Gafiqi a someteu totalmente antes de partir cara [[Poitiers]].
Igualmente nese ano 717 o gobernador Al-Hurr nomeou un gobernador na Astura Transalpina (actual Asturias), residente en [[Xixón]], cidade amurallada e comunicada tamén por mar.
=== Final do proceso de conquista ===
Liña 209:
Nada máis feito isto, continuou as accións militares e chegou ata Septimania na primavera de 719. No ano 720, Perpiñán e Narbona foron capturadas, matando todos os homes e escravizando mulleres e nenos; e establecendo unha guarnición permanente nesta última cidade. Nese mesmo ano morreu o último rei visigodo, Ardo.
Al-Samh continuou as súas conquistas no sur da [[Galia]], contra as poucas cidades da [[Septimania]] aínda libres, atacando incluso cidades doutros reinos que apoiaban aos visigodos, como Tolosa en 721. Alí foi derrotado e morto polo duque Eudo (ou Eudes), de [[Aquitania]], que foi socorrer dita poboación.
O exército árabe elixiu alí mesmo como gobernador a Al-Gafiqi (721–722), que levou como puido os restos do exército ata Narbona, evitando o acoso dende a fortaleza de [[Carcasona]], aínda sen conquistar. O walí de Ifriqiya, Bishr Ubn Safwan, ratificouno provisionalmente, pero só ocupou o seu posto durante un ano, durante o que intentou recuperarse da derrota, reorganizando o exército e consolidando a administración de tan enorme territorio. Al-Gafiqi, non obstante, volveu a ser nomeado gobernador anos máis tarde, no 730.
No ano 722 o walí de Ifriqiya nomeou finalmente un novo gobernador, Anbasa ibn Suhaym al-Kalbi, que non continuou as accións militares ata reforzarse internamente. Durante tres anos só se realizaron incursións a pequena escala baixo o mando dos seus subordinados militares. Como anteriormente, o obxectivo inicial foi aumentar os ingresos. O califato levaba xa moitos anos gastando diñeiro, e reclamaba que estas campañas non só se autofinanciasen, senón que reportasen novas sumas á facenda califal.
Liña 217:
Para iso, Anbasa subiu de forma importante os impostos sobre a poboación non musulmá (as crónicas falan incluso de que os duplicou). Tamén reforzou o seu poder mediante un control máis directo das zonas que chegaran a acordos con Abd el-Aziz: algunhas viron desaparecer a súa autonomía, e todas aumentaron de forma importante os seus pagos fiscais á facenda árabe.
Con todo isto, no ano 724 organizou un forte exército. Aínda quedaban sen conquistar algunhas cidades do reino visigodo, agora dirixidas pola aristocracia local. Todas caeron nesta campaña: comezou con Carcasona, en 724, e acabou en [[Nîmes|Nimes]], punto extremo do dominio visigodo na Galia, en 725. Con iso acabábase a conquista do reino visigodo.
Pero xa antes (nunha data incerta entre 718 e 722, aínda que máis probable esta última) estalara a revolta en Asturias contra os conquistadores, capitaneada polo nobre visigodo [[Paio de Asturias|Paio]], que obtivo unha vitoria na denominada [[batalla de Covadonga]]. O máis probable é que houbese escaramuzas e pequenas batallas neses anos, e a constante conflitividade interna de [[Al-Ándalus]] propiciou a consolidación dun movemento insurreccional na costa do [[Mar Cantábrico|Cantábrico]]. Ata que no 722, baixo o mandato de Anbasa, conseguiron facer fuxir ao gobernador árabe de Asturias, con sede en Xixón, sen que volvesen a gobernar os árabes nesa zona, máis ou menos do tamaño e lindes da actual Asturias. Na primeira metade do século foise consolidando paulatinamente o [[reino de Asturias]], ao que seguiría máis tarde a formación de outros núcleos na zona oriental.
== Herdanza cultural e lingüística árabe ==
| |||