Wikipedia

Operación chumbo fundido: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Recuperando 21 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Liña 15:
|soldados2 = 15.000 - 20.000
|baixas1 = '''Civís''': 3 <br /> '''Militares''': 10 <br /> '''Totais''': 13
|baixas2 = '''Totais''': Entre 1.387 e 1.417<ref name=InformeONU>[http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/specialsession/9/docs/UNFFMGC_Report.pdf Informe da ONU] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091007093730/http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/specialsession/9/docs/UNFFMGC_Report.pdf |date=07 de outubro de 2009 }}, páxina 10 {{En}}.</ref>
|campaña =
|}}
{{Contén texto hebreo}}
A '''operación chumbo fundido'''<ref>O nome da operación fai referencia a unha canción infantil xudía, ''For Chanukah'', do poeta [[Hayyim Nahman Bialik]]. [http://www.matzav.com/default.asp?sourceid=&smenu=181&twindow=&mad=&sdetail=4819&wpage=1&skeyword=&sidate=&ccat=&ccatm=&restate=&rstatus=&reoption=&retype=&repmin=&repmax=&rebed=&rebath=⊂name=&pform=&sc=2222&hn=matzav&he=.com Gaza “Cast Lead” War Named After Chanukah Poem], Matzav.com {{En}}.</ref> (en {{lang-he|מבצע עופרת יצוקה}}, transliterado: ''Mivtza Oferet Yetsuká'') é unha ofensiva militar realizada polo [[Exército de Israel]] (tamén coñecidas por ''Tzahal'') na [[Faixa de Gaza]] contra os militantes de [[Hamás]] e maila súa infraestrutura e contra a poboación civil en xeral<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20091229052219/http://www.breakingthesilence.org.il/oferet/ENGLISH_oferet.pdf Soldiers’ Testimonies from Operation Cast Lead, Gaza 2009], Breaking the silence {{En}}.</ref><ref>[http://www.anosaterra.org/nova/matanza-nun-colexio-de-gaza-ateigado-de-refuxiados-.html Matanza nun colexio de Gaza ateigado de refuxiados], A Nosa Terra.</ref><ref>[http://www.rtve.es/noticias/20090101/alberto-arce-israel-impide-evacuar-los-heridos-bombardear-blancos-por-segunda-vez/214166.shtml Alberto Arce: "Israel impide evacuar a los heridos al bombardear blancos por segunda vez"], rtve.es {{Es}}.</ref><ref>[http://www.btselem.org/English/Testimonies/20081229_Army_bombs_metal_workshop_in_Gaza.asp Testimony: Eight young men killed when army bombs truck of metal workshop in Gaza City, Dec. '08], B'tselem {{En}}.</ref><ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/five-sisters-killed-in-gaza-while-they-slept-1216224.html Five sisters killed in Gaza while they slept], ''The Independent'' {{En}}.</ref><ref>[http://www.infopal.it/leggi.php?id=10322 Eccidio sionista: 70 membri di una famiglia chiusi in una casa e bombardati dall'esercito di Israele], Infopal.it {{It}}.</ref><ref>[http://www.radiomundial.com.ve/yvke/noticia.php?17359 ONU denuncia que Israel concentró a un centenar de palestinos en una casa y luego la bombardeó] {{Es}}.</ref><ref>[http://www.haaretz.com/hasen/spages/1072040.html IDF in Gaza: Killing civilians, vandalism, and lax rules of engagement], {{En}}.</ref><ref>[http://www.clarin.com/diario/2009/03/20/elmundo/i-01880751.htm Gaza: soldados israelíes admiten la ejecución de civiles palestinos], Clarín {{Es}}.</ref>, que comezou o [[27 de decembro]] de [[2008]] e desenvolveuse até o [[18 de xaneiro]]. As accións causaron grande controversia en todo o mundo (sendo incluso fortemente rexeitada por persoeiros e agrupacións xudías<ref>[http://www.publico.es/internacional/189928/rebelion/judia/ataque/israel Rebelión judía contra el ataque de Israel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124012936/http://www.publico.es/internacional/189928/rebelion/judia/ataque/israel |date=24 de xaneiro de 2009 }}, Público.es {{Es}}.</ref>), producíndose manifestacións de protesta en moitos países, considerándose en boa parte do mundo como un masacre<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20090122180254/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hI7x-bpyN4wqfAneMcCnl-LVx-pg Israeli Gaza 'massacre' must stop, Syria's Assad tells US senator], [[Agence France-Presse]].</ref><ref>[http://www.turkishweekly.net/news/62543/factions-refuse-abbas-39-call-for-unity-meeting-amid-gaza-massacre.html Factions refuse Abbas' call for unity meeting amid Gaza massacre], ''Ma'an News Agency'' no [[Turkish Weekly]].</ref><ref>[http://www.gulfnews.com/region/Iraq/10270761.html Iraqi leaders discuss Gaza massacre.]</ref><ref>[http://www.foxnews.com/story/0,2933,474461,00.html Arab Leaders Call for Palestinian Unity During "Terrible Massacre"], [[Associated Press]], en [[Foxnews.com]].</ref><ref>[http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSLU230729 Gulf leaders tell Israel to stop Gaza "massacres"], [[Reuters]].</ref><ref>[http://www.aturemlaguerra.org/?q=node/168 Manifesto] lido por [[Lluís Llach]] nunha [http://www.vilaweb.cat/www/noticia?p_idcmp=3327882 manifestación en Barcelona] o 10 de xaneiro de 2008.</ref><ref>[http://media.vieiros.com/MANIFESTACION%20NACIONAL.pdf Manifesto] lido en Compostela o 18 de xaneiro de 2008.</ref> e mesmo un xenocidio<ref>[http://www.elmundo.es/elmundo/2009/01/09/internacional/1231526433.html Palestina denuncia en el Consejo de Derechos Humanos el 'genocidio' israelí en Gaza], elmundo.es {{Es}}.</ref><ref>[http://www.gznacion.com/web/notic.php?ide=12466 Milleiros galegos saen á rúa para berrar contra o xenocidio en Palestina], gznación.com.</ref><ref>[http://www.galicia-hoxe.com/index_2.php?idMenu=82&idNoticia=383420 Madrid berra: "paremos o xenocidio palestino"], [[Galicia-Hoxe]].</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/americas/2009/01/200911321467988347.html Israel accused of Gaza 'genocide']. Miguel d'Escoto Brockmann, presidente da Asemblea Xeral das Nacións Unidas condenou o asasinato de palestinos en Gaza coma un xenocidio.</ref><ref>[http://www.larepublica.es/spip.php?article13952 Chávez expulsa al embajador de Israel en protesta por el genocidio contra los palestinos], la República.es {{Es}}.<br />No comunicado da chancelaría dise: {{cita|(...) Con el genocidio del Pueblo palestino, el Estado de Israel nunca podrá ofrecerle a su Pueblo la perspectiva de una Paz tan necesaria como duradera.}}</ref>. Tamén houberon algunhas mostras de apoio á acción israelí nalgunhas cidades, como Londres ou Nova York. O goberno israelí defendeu o seu ataque militar por ser contra o "terrorismo" e en autodefensa, en resposta ó lanzamento de mísiles ''[[Qassam]]'' por parte de milicianos de Hamás<ref>[http://www.cuatro.com/articulo.html?type=Tes&xref=20090111ctoultnot_1 Olmert asegura que el Ejército israelí ha logrado casi todos sus objetivos en Gaza], cuatro.com {{Es}}.</ref><ref>[http://www.europapress.es/internacional/asia-00409/noticia-oproximo-livni-pide-comprension-tiempo-comunidad-internacional-20090110144925.html Livni pide comprensión y tiempo a la comunidad internacional], europapress.es {{Es}}.</ref>, durante a tregua de 6 meses asinada o [[19 de xuño]] de 2008. Porén, esta tregua fora violada por [[Israel]] ó realizar na faixa de Gaza unha incursión, o 4 de novembro de 2008, contra militantes de Hamás na que mataron a 6 deles e deixaron decenas de feridos<ref>[http://www.elpais.com/articulo/internacional/Crece/tension/Gaza/muerte/miembros/Hamas/elpepuint/20081105elpepuint_3/Tes Crece la tensión en Gaza tras la muerte de seis miembros de Hamás], El País {{Es}}.</ref>. Esta acción foi respondida co lanzamento de 35 mísiles que non deixaron feridos. De novo o 14 de novembro, as forzas israelís lanzaron mísiles ferindo a dous palestinos<ref>[http://www.bbc.co.uk/portuguese/reporterbbc/story/2008/11/081114_israelgaza_tp.shtml Ataques com mísseis ameaçam cessar-fogo em Gaza], BBC Brasil.com {{Pt}}.</ref>. Cómpre subliñar que a faixa de Gaza atopábase en situación de [[Bloqueo da faixa de Gaza|bloqueo]] por parte do estado israelí e mailo [[Exipto|exipcio]] dende xuño de 2007, o que provocou unha grave crise humana ó limitarse a entrada de axuda, alimentos e medicamentos<ref>[http://www.rebelion.org/noticia.php?id=77789&titular=israel-mata-de-hambre-a-gaza-por-navidad- Israel mata de hambre a Gaza por Navidad] {{Es}}.</ref>, e afogándose a por de si precaria economía da faixa<ref>[http://www.elpais.com/elpaismedia/ultimahora/media/200803/06/internacional/20080306elpepuint_1_Pes_PDF.pdf The Gaza Strip: A humanitarian implosion].</ref>. O cesamento deste bloqueo era condición imprescindible para que Hamás asinara unha nova tregua, que ofreceu poucos días antes do masacre cometido por forzas israelís<ref>[http://www.europasur.es/article/mundo/310631/hamas/accede/renovar/la/tregua/gaza/si/israel/levanta/bloqueo.html Hamas accede a renovar la tregua en Gaza si Israel levanta el bloqueo] {{Es}}.</ref>, aínda que uns días antes de ofrece-la renovación da tregua Hamás déraa por finalizada por non a ter respectado<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/7791100.stm Hamas declares Israel truce over], BBC.com {{En}}.</ref>.
 
== Características xerais ==
O primeiro día da operación israelí, o [[27 de decembro]] de 2008, comezou cun bombardeo aéreo da faixa que rematou con aproximadamente 225 palestinos mortos<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7805808.stm Map: Gaza offensive - Week One], BBC.com {{En}}.</ref> e ó redor de 700 feridos<ref>[http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2008/12/200812279451509662.html Hundreds die in Israel raid on Gaza], aljazeera.net {{En}}.</ref>. En resposta, os mísiles lanzados dende a faixa, acabaron coa vida de un israelí en Netivot. Os bombardeos israelís tiveron coma obxectivos as oficinas e cuarteis de Hamás<ref name=Obxectivos>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7802515.stm Israel strikes key Hamas offices], BBC.com {{En}}.</ref>, campos de adestramento, túneles para introducir mercadorías de contrabando, infraestruturas civís así como mesquitas, casas e escolas en tódalas principais cidades<ref>[http://www.nytimes.com/2008/12/29/world/middleeast/29mideast.html?_r=1 Israeli Troops Mass Along Border; Arab Anger Rises], [[New York Times]] {{En}}.</ref>: [[Cidade de Gaza]], [[Beit Hanoun]], [[Khan Younis]] e [[Rafah]]. Ademais do bloqueo preexistente, a Mariña de Israel procedeu a bombardear e a realizar un bloqueo por mar á faixa, da que unha mostra é o ataque a un barco que levaba 4 toneladas de axuda médica a [[Palestina]]<ref>[http://www.publico.es/internacional/187151/israel/ataca/barco/ayuda/humanitaria Israel ataca a un barco con ayuda humanitaria], Público {{Es}}.</ref>. Pola súa banda incrementáronse os lanzamentos de mísiles por parte de forzas palestinas cara ó sur do territorio israelí, causando en varios días 3 mortos, varios feridos e danos materiais. O 3 de xaneiro iníciase a ofensiva por terra do territorio palestino, coa entrada da artillaría canda os soldados e mailos tanques<ref>[http://www.vieiros.com/nova/71152/os-tanques-israelis-entran-en-gaza Os tanques israelís entran en Gaza], [[Vieiros]].com.</ref>, sumando estes ataques ós aéreos e ós navais.
 
O saldo de vítimas é de cando menos 1.314 palestinos mortos<ref name=BBC>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7855070.stm Counting casualties of Gaza's war], BBC.com {{En}}.</ref><ref name=UNO>[http://www.ochaopt.org/documents/ocha_opt_gaza_humanitarian_situation_report_2009_01_26_english.pdf Field update on Gaza from the humanitarian coordinator] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090205002514/http://www.ochaopt.org/documents/ocha_opt_gaza_humanitarian_situation_report_2009_01_26_english.pdf |date=05 de febreiro de 2009 }}, United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs.</ref> (1.417 segundo o Centro Palestino pro Dereitos Humanos<ref name=PCHR>[http://www.pchrgaza.org/files/PressR/English/2008/36-2009.html Confirmed figures reveal the true extent of the destruction inflicted upon the Gaza Strip; Israel’s offensive resulted in 1,417 dead, including 926 civilians, 255 police officers, and 236 fighters] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100201173858/http://www.pchrgaza.org/files/PressR/English/2008/36-2009.html |date=01 de febreiro de 2010 }}, Palestinian Centre for Human Rights {{En}}.</ref>, 1.387 segundo datos da oenegué B'Tselem<ref>[http://www1.folha.uol.com.br/folha/mundo/ult94u621339.shtml ONG israelense diz que civis foram maioria das vítimas de ofensiva em Gaza], Folha Online {{Pt}}.</ref> e 1.444 segundo as autoridades de Gaza<ref name=InformeONU/>) e 13 israelís (4 deles como consecuencia de fogo amigo)<ref>[http://www.haaretz.com/hasen/spages/1053120.html Five Israeli soldiers killed in 24 hours, as IDF closes in on Gaza cities], haaretz.com {{En}}.</ref>. O número de feridos na faixa de Gaza foi de ó redor de 5.300 persoas (algúns deles con feridas moi graves, dos que algúns presentan queimaduras interpretadas como consecuencia da utilización de [[fósforo branco]]<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=WV0ornsW2TU&feature=related Gaza - Lo que Israel no queria que vieramos], feridos hospitaliados a partir do minuto 3 e 30 segundos ('''ollo''': as imaxes poden feri-la súa sensibilidade).</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/mundo/internacional/2010/02/100201_0903_gaza_israel_fosforo_onu_pea.shtml Israel sancionó militares por uso de fósforo blanco], BBC Mundo {{es}}.</ref>). Outros datos<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7845428.stm Gaza: Humanitarian situation], BBC.</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7838618.stm Gaza 'looks like earthquake zone'], BBC.</ref> do masacre falan de 4.000 fogares destruídos en Gaza, máis de 20.000 gravemente danados, 50.800 gazatís sen fogar e 400.000 sen auga corrente, ademais de aumenta-los traumas psicolóxicos nas crianzas<ref>[http://www.kaosenlared.net/noticia/historias-genocidio-gaza-nina-palestina-christine-murio-miedo Historias del genocidio en Gaza: La niña palestina Christine murió de miedo.]</ref>.
 
O 17 de xaneiro [[Israel]] anunciou un alto ó fogo de xeito unilateral que entraría en vigor ás dúas da mañá (hora local) do [[18 de xaneiro]]. Un día despois Hamas declarou a súa propia tregua unilateral durante unha semana para que Israel retirara as súas tropas e finalizase a ofensiva<ref>[http://edition.cnn.com/2009/WORLD/meast/01/18/israel.gaza/index.html Hamas, Israel set independent cease-fires], cnn.com.</ref>. Aínda así producíronse algunhas accións máis, como a morte dun soldado israelí polo estourido dunha bomba ó paso dunha patrulla militar. En resposta o exército israelí matou un granxeiro palestino<ref>[http://www.elmundo.es/elmundo/2009/01/27/internacional/1233042771.html Un soldado israelí y un granjero palestino muertos en la frontera de Gaza], elmundo.es.</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2009/01/200911834825963827.html Clashes follow Israeli 'cessation'], aljazeera.net.</ref>. O 21 de xaneiro os derradeiros militares israelís retiráronse da faixa de Gaza<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7841902.stm Last Israeli troops 'leave Gaza'], BBC.</ref>. Pese a todo, o bloqueo da faixa de Gaza continúa por parte de Israel, como demostra o feito de que Israel impedira a un buque libanés entregar axuda humanitaria na faixa de Gaza<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20090207125514/http://www.telesurtv.net/noticias/secciones/nota/42122-NN/israel-bombardea-nave-libanesa-con-ayuda-humanitaria-para-gaza/ Israel bombardea nave libanesa con ayuda humanitaria para Gaza], telesurtv.net {{Es}}.</ref>.
 
== Contexto ==
Liña 34:
As [[eleccións lexislativas palestinas de 2006]] deron como gañador á organización [[Islam|islámica]] [[Hamas]], posteriormente denominada terrorista pola [[Unión Europea]]<ref>[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/oj/2005/l_340/l_34020051223en00640066.pdf Council Decision] [[Consello da Unión Europea]], 21-12-2005.</ref> e mailos [[Estados Unidos de América]]<ref>[http://www.state.gov/documents/organization/45323.pdf Chapter 6 Terrorist Groups], U.S. State Dept., 27 de abril de 2005.</ref>. Hamas acadou o 44,45% dos votos (74 escanos) e [[Fatah]], a segunda forza recibiu o 41,43% (45 escanos). Tralo conflito militar entre Hamas e Fatah, Hamas asumiu o control administrativo e [[Exipto]] pechou o paso fronteirizo de [[Rafah]] e [[Israel]] pechou os demais pasos fronteirizos e impuxo un [[Bloqueo da faixa de Gaza|bloqueo]] ó territorio en [[xuño]] de [[2007]]. A situación de desesperación e de crise humana obrigou ós palestinos a racha-lo bloqueo mediante túneles subterráneos que conectaban a faixa de Gaza con Exipto, para levar comida e obxectos de primeira necesidade, así como produtos de contrabando. Israel afirmou que a través dos túneles Hamas estaba procedendo a armarse.
 
De acordo coa [[Oficina de Coordinación para Asuntos Humanitarios]], entre 2005 e 2008 116 israelís, incluíndo civís e membros das Forzas de Defensa Israelí, resultaron mortos tanto en Israel coma en [[Territorios palestinos]] e 1.509 resultaron feridos<ref name=ocha_background_dead>[http://www.ochaopt.org/documents/POC_Monthly_Tables_October_2008.pdf Reports to the end of october 2008] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090225151513/http://www.ochaopt.org/documents/POC_Monthly_Tables_October_2008.pdf |date=25 de febreiro de 2009 }}, outubro de 2008 {{En}}.</ref>. Durante este mesmo período de tempo, 1.735 palestinos, incluíndo civís e militantes de diversos grupos foron asasinados mentres que 8.308 resultaron feridos en ataques israelís<ref name=ocha_background_dead/>.
 
=== Tregua entre Israel e Hamas de 2008 ===
Liña 40:
[[Ficheiro:MonthlyRocketHits.svg|miniatura|dereita|Foguetes lanzados a Israel en 2008.]]
[[Ficheiro:MonthlyMortarHits.svg|miniatura|dereita|Obuses de morteiro lanzados a Israel en 2008.]]
O [[19 de xuño]] de [[2008]] entrou en vigor un cesamento do fogo entre Hamas e o goberno israelí, mediado polo goberno exipcio<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20080702180344/http://www.iht.com/articles/2008/06/25/africa/25mideast.php Rockets hit Israel, breaking Hamas truce], International Herald Tribune {{En}}.</ref>. En rigor, este acordo nunca se chegou a cumprir, xa que o cese das hostilidades non se produciu na súa totalidade<ref>[http://www.nytimes.com/2008/12/20/world/middleeast/20mideast.html?_r=1&scp=2&sq=Ethan%20Bronner%20December%202008%20gaza&st=cse Gaza Truce May Be Revived by Necessity], The New York Times {{En}}.</ref>. Entre a materia do acordo atopábanse a apertura dos pasos entre a faixa de Gaza e Israel, así como a apertura do paso de Rafah, entre a faixa e [[Exipto]]. Tamén se comtemplaba o inicio das negociacións para a liberación do soldado israelí secuestrado por Hamas [[Gilad Shalit]]<ref name=Lull>[httphttps://web.archive.org/web/20110524111658/http://www.terrorism-info.org.il/malam_multimedia/English/eng_n/pdf/hamas_e017.pdf The Six Months of the Lull Arrangement], Intelligence and Terrorism Information Center at the Israel Intelligence Heritage & Commemoration Center {{En}}.</ref>. Ademais, a parte palestina, agardaba a fin do [[Bloqueo da faixa de Gaza|bloqueo]] que Israel impuxera sobre Gaza, e que provocou unha verdadeira catástrofe humanitaria. Nun documento<ref name=Lull/> do ''Intelligence and Terrorism Information Center'' israelí a tregua divídese en dous períodos:
# '''Do 19 de xuño ó 4 de novembro''': hai un marcado descenso no lanzamento de foguetes ó oeste do [[Negev]]. Esporadicamente viólase a tregua {{Cita|por organizacións terroristas non controladas, en certos casos en desafío a Hamas (especialmente por militantes ou simpatizantes de Fatah e Al-Qaeda). Hamas foi coidadosa en mante-la tregua.|Intelligence and Terrorism Information Center at the Israel Intelligence Heritage & Commemoration Center<ref name=Lull/>}} A ONU rexistrou entre o 19 de xuño e 26 do mesmo mes 8 violacións da tregua por parte das forzas israelís e 3 por forzas palestinas, non asociadas a Hamas<ref>[http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/L26679526.htm FACTBOX-Israel, Palestinians trade blame for truce violations], Reuters {{En}}.</ref>.
# '''Do 4 de novembro até o 17 de decembro''': o [[4 de novembro]] o exército israelí realiza unha acción militar asasinando a seis membros de Hamas<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2008/nov/05/israelandthepalestinians Gaza truce broken as Israeli raid kills six Hamas gunmen], The Guardian {{En}}</ref>. En resposta, Hamas e as outras organizacións armadas lanzaron un ataque masivo de foguetes, que devolveron na práctica a situación a niveis anteriores á tregua. O 3 de decembro un ataque aéreo israelí matou a dous adolescentes de 15 e 17 anos na vila de Rafah<ref>[http://moqavemat.ir/?lang=fr&state=showbody_news&row_id=36835 Raid aérien israélien tue 2 adolescents à Gaza] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140908133120/http://moqavemat.ir/?lang=fr&state=showbody_news&row_id=36835 |date=08 de setembro de 2014 }} {{Fr}}.</ref>. O [[17 de decembro]] novamente a aviación israelí atacou dous brancos dentro da faixa: un acocho de armas no [[campo de refuxiados]] de [[Jabaliya]] (onde Salah Abu Akel, membro do [[FPLP]], foi asasinado, e outros dous membros da fronte foron feridos) e un suposto taller de fabricación de armas en [[Khan Yunis]]. O 18 de decembro a aviación seguiu bombardeando preto do campo de refuxiados de Jabaliya, a equipos de lanzadores de foguetes<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20110419172601/http://www.terrorism-info.org.il/malam_multimedia/fr_n/pdf/hamas_f016.pdf Nouvelle escalade des attaques de la bande de Gaza alors que le Hamas annonce la fin de la trêve], Centre d'Etudes Spéciales {{Fr}}.</ref>.<br />Anteriormente, o 4 de decembro, o ministro de defensa israelí mostrábase a favor da continuidade da tregua, instando a Hamas a pregarse ó acordo<ref>[http://www.ynet.co.il/english/articles/0,7340,L-3637877,00.html Israel in favor of extending Gaza lull] {{En}}.</ref>, mentres Hamas, ó día seguinte mostrou o seu interese en continua-la tregua mediante un novo acordo que asegurara o cumprimento do anterior, especialmente que Israel mantivera sempre abertos os pasos fronteirizos, non reducira o tráfico comercial e detivera os ataques contra a faixa. Porén, tralos xa comentados ataques israelís, o 19 de decembro as [[Brigadas de Izz ad-Din al-Qassam]], brazo militar de Hamas, anunciou que non renovaría a tregua finalizada ese día (a posición israelí era que a tregua era ilimitada no tempo).
 
=== Acontecementos inmediatamente anteriores ó conflito ===
Trala non renovación da tregua por parte de Hamas, aducindo que Israel non cumprira cos termos do acordo, a propia Hamas pescudou un novo achegamento para renova-la tregua mediante o cumprimento dos termos do acordo orixinal. Así pois, o 23 de decembro, un dos líderes de Hamas, [[Mahmou az-Zahar]], instou a renova-la tregua neses mesmos termos<ref>[http://www.ynet.co.il/english/articles/0,7340,L-3642815,00.html Hamas: Willing to renew truce] {{En}}.</ref>. Ese mesmo día as [[Forzas de Defensa Israelís]] (FDI) mataron un membro de Hamas e feriron outros dous que supostamente estaban a lanzar foguetes<ref>[http://www.reuters.com/article/topNews/idUSTRE4BM2ZP20081224 Flare-up dims truce hopes along Israel-Gaza border], Reuters {{En}}.</ref>.
 
Ó día seguinte máis de 60 morteiros e foguetes Qassam foron lanzados sobre Israel sen causar ningún ferido<ref>[http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?pagename=JPost/JPArticle/ShowFull&cid=1229868837971 IDF gets green light to strike Hamas after rocket barrage] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919025443/http://www.haaretz.com/print-edition/news/olmert-labels-syria-talks-historic-breakthrough-1.246321 |date=19 de setembro de 2010 }}, The Jerusalem Post {{En}}.</ref>. O ministro de defensa israelí, [[Ehud Barak]], asegurou que ían responder ós foguetes, e que Hamas ía paga-lo prezo como responsables dos ataques. Na mesma liña o primeiro ministro [[Ehud Olmert]] afirmou a unha canle árabe esas ameazas: "''estoullo dicindo agora, pode se-lo derradeiro minuto, estou dicindo que paren. Nós somos máis fortes''"<ref name=Begin>[http://www.foxnews.com/story/0,2933,472856,00.html Olmert Delivers 'Last Minute' Warning to Gaza], FOX News {{En}}.</ref>. Xa daquela oficiais da defensa aseguraban estar a piques de lanzar unha operación de ataques aéreos contra as lanzadeiras de foguetes, que continuaría cunha invasión terrestre<ref name=Begin/>.
 
=== Planificación da operación ===
Liña 65:
=== Ataque aéreo ===
;27 de decembro
Ás 11:30 hora local (9:30 [[UTC]]) do 27 de decembro de 2008 Israel lanzou a súa operación chumbo fundido, cunha primeira vaga de ataques aéreos, a primeira delas desenvolveuse en menos de 4 minutos e consistiu no bombardeo de aproximadamente 100 instalacións gobernamentais por parte de 88 avións<ref>[http://www.haaretz.com/hasen/spages/1050432.html Most Hamas bases destroyed in 4 minutes], Haaretz.com, 29/12/2008 {{En}}.</ref> F-16<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7800985.stm Massive Israeli air raids on Gaza], BBC {{En}}.</ref>. Trinta minutos máis tarde unha segunda vaga de 60 jets e helicópteros atacou outras 60 instalacións: cuarteis de Hamas, oficinas do goberno e 24 comisarías de policía<ref name=InformeONU/>. Nun dos obxectivos, na [[Cidade de Gaza]], mataron cando menos 40 persoas nunha cerimonia de graduación para policías<ref>[http://www.ochaopt.org/documents/ocha_opt_gaza_situation_report_2008_12_28_english.pdf Gaza humanitarion situation report] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100706025110/http://www.ochaopt.org/documents/ocha_opt_gaza_situation_report_2008_12_28_english.pdf |date=06 de xullo de 2010 }} (28 de decembro ás 16:00), Office for the Coordination of Humanitarian Affairs {{En}}</ref>. Finalmente estímase que neste primeiro día morreron uns 235 policías (a maioría do total da ofensiva)<ref>[http://www.rebelion.org/noticia.php?id=83164 Situación de los derechos humanos en Palestina y otros territorios árabes ocupados], Richard Falk (traducido ó castelán en rebelion.org).</ref>, incluído o xefe de policía [[Tawfiq Jabber]]. Ó final do día xa se calculaban os mortos en máis de 200 e os feridos en máis de 700<ref>[http://www.reuters.com/article/newsOne/idUSLR1342320081227 Israel kills scores in Gaza air strikes], Reuters {{En}}</ref>. Porén, lonxe da inmediatez dos cálculos no día, calculouse o número en 334<ref>[http://www.pchrgaza.org/files/PressR/English/2008/list.pdf Lista de asasinados] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091013032258/http://www.pchrgaza.org/files/PressR/English/2008/list.pdf |date=13 de outubro de 2009 }} do Centro Palestino pro Dereitos Humanos. Inclúe data da morte, profesión, idade, lugar de residencia e lugar do ataque.</ref>. Os palestinos rapidamente alcumaron o día como ''sábado negro''<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/middle_east/article5404501.ece Israeli jets kill ‘at least 225’ in strikes on Gaza], Times Online {{en}}.</ref><ref>[http://www.elpais.com/fotogaleria/Ataque/masivo/Gaza/6076-1/elpgal/ Imaxes do día], El País {{Es}}.</ref>. As morgues estaban cheas e os mortos apilábanse á espera do enterro<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/inside-gaza-the-hospital-morgues-were-already-full-the-dead-were-piled-on-top-of-each-other-outside-1213839.html Inside Gaza: 'The hospital morgues were already full. The dead were piled on top of each other outside'], Sami Abdel-Shafi en The Independent {{En}}.</ref>.
 
;28 de decembro
O domingo 28, Israel continuou o ataque aéreo con obxectivos diversos: edificios, túneles para contrabando, unha mesquita e o edifico da televisión [[Al-Aqsa TV]]<ref>[http://www.islamonline.net/servlet/Satellite?c=Article_C&cid=1230414051024&pagename=Zone-English-News/NWELayout Israel's Shock & Awe Planned 6 Months], IslamOnline.net {{En}}.</ref>. Milleiros de palestinos tentaron fuxir ó Exipto pola fronteira, no medio de enfontamentos coa policía exipcia<ref>[http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1230456500516&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull Hundreds of Gazans breach Egyptian border] {{Webarchive|url=https://www.webcitation.org/5dXRlxj3J?url=http://www.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1230456500516&pagename=JPost%2FJPArticle%2FShowFull |date=03 de xaneiro de 2009 }}, Jerusalem Post {{En}}.</ref>. Nun dos incidentes consecuentes dos bombardeos deste día morreron 5 irmás palestinas, de entre 4 e 17 anos: Tahrir (17), Ikram (15), Samar (12), Dina (8) e Jawaher (4). O seu pasamento produciuse mentres elas durmían, en Jabaliyah<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/five-sisters-killed-in-gaza-while-they-slept-1216224.html Five sisters killed in Gaza while they slept], The Independent {{En}}.</ref><ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2008/dec/30/israel-and-the-palestinians-middle-east 'I didn't see any of my girls, just a pile of bricks'], The Guardian {{En}}.</ref><ref>[http://www.guardian.co.uk/world/gallery/2008/dec/30/israelandthepalestinians-middleeast?picture=341186292 Imaxes do funeral.]</ref>. O Concilio de Seguridade das Nacións Unidas clamou polo cese do ataque, a fin do bloqueo e a apertura da fronteira<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs//2008/sc9559.doc.htm Security Council] {{En}}.</ref>. A cifra de mortos ergueuse a cando menos 282 mortos e 600 feridos<ref>[http://www.thenational.ae/article/20081228/FOREIGN/244163354/-1/ART Israeli tanks gather as Gaza raids continue], The National {{En}}.</ref>.
 
;29 de decembro
Liña 85:
Na cidade israelí de [[Ashkelon]] un traballador da construción árabe morreu<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/three-israelis-killed-as-hamas-launches-revenge-attacks-1216226.html Three Israelis killed as Hamas launches revenge attacks], The Independent {{En}}.</ref> e outros 17 traballadores, tamén árabes, resultaron feridos polo lanzamento dun foguete BM-21. Na comunidade de Nahal Oz, tamén no sur de Israel, un morteiro matou a un soldado e en [[Ashdod]] foi unha muller a que resultou morta. Estas tres mortes meteron presión ó goberno para adiantar canto antes a invasión terrestre<ref>[http://www.reuters.com/article/idUSLS69391620081229 Israel expands Gaza campaign as militants fire rockets], Reuters {{En}}.</ref>. Pola súa banda, un portavoz das Forzas de Defensa Israelís confirmou que a Mariña estaba a tomar parte do ataque a Gaza, mediante ataques con mísiles terra-terra e mediante o sistema Typhoon<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=T2kLdFW8EMc Vídeo onde se amosan os dous métodos], 29 de decembro de 2008, Youtube.</ref>.
 
Israel procedeu a declarar zona militar pechada unha área de entre dous e catro quilómetros, alén de Gaza, e obrigaron a marchar ós xornalistas. En [[Cisxordania]], a carraxe dalgúns palestinos pola sorte dos palestinos da faixa fixo que saíran ás rúas armados con pedras, ante o cal o exército de Israel disparou contra a poboación, matando a dous cisxordanos. A situación era crítica (xa o era mesmo antes dos bombardeos) e a [[Cruz Vermella]] indicaba que os hospitais non daban de si<ref>[http://www.publico.es/internacional/186828/israel/ataca/simbolos/culturales/importantes/hamas Israel despeja las áreas próximas a Gaza ante una posible incursión] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090106174912/http://www.publico.es/internacional/186828/israel/ataca/simbolos/culturales/importantes/hamas |date=06 de xaneiro de 2009 }}, Público {{Es}}.</ref>. Os mortos ascendían os 300 e os feridos os 1.400.
 
;30 de decembro
O ataque aéreo israelí tivo como albos cinco edificios ministeriais, unha estrutura propiedade da Universidade Islámica, un recinto deportivo, e varios obxectivos de Hamas, como Abdel-Karim Jaber, cuxa casa nun campo de refuxiados de [[Jalabiya]] foi atacada sen estar el presente, matando 7 persoas<ref>[http://www1.folha.uol.com.br/folha/mundo/ult94u484500.shtml Israel rejeita pressão por cessar-fogo e ataca casa de líder do Hamas], Folha Online {{Pt}}.</ref>. Tamén as oficinas da [[Fronte Popular para a Liberación de Palestina]] foron esnaquizadas<ref>[http://www.20minutos.es/noticia/439899/0/cooperante/gaza/israel/ Alberto Arce: "El ataque de Israel no es contra Hamás, sino contra los palestinos"], 20 minutos {{Es}}.</ref>. O número de mortos ascendía a 384<ref>[http://www.reuters.com/article/idUSLS69391620081230 Israel and Hamas under pressure for Gaza aid truce], Reuters {{En}}.</ref> e Amnistía Internacional indicaba que non había sitios seguros en Gaza para os civís<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20090121053913/http://english.pnn.ps/index.php?option=com_content&task=view&id=4369&Itemid=1 Amnesty International: there are no safe places in Gaza], Palestine News Network {{En}}.</ref>.
 
Nun radio de 50 quilómetros da fronteira con Gaza Israel pechou as escolas por temor ós foguetes. Desta vez eses foguetes acadaron [[Be'er Sheva]], o punto máis afastado cara ó leste ó que chegaran<ref>[http://www.haaretz.com/hasen/spages/1051235.html 4 rockets hit south as 'special situation' status extended to 40 kilometers from Gaza border].</ref>. Nesta e outras cidades caeron máis de 40 foguetes, sen causar vítimas.
Liña 113:
 
;2 de xaneiro
Hamas arengou un "día da ira" e enchéronse as rúas de Gaza e Cisxordania de protestas. Os ataques aéreos israelís alcanzaron as casas de 20 militantes de Hamas e, en resposta, militantes palestinos lanzaron máis de 60 foguetes lesionando a catro persoas en [[Ashkelon]]. Noutro dos ataques israelíns resultaron mortas cinco persoas, entre elas tres menores<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7809154.stm Hamas warns against ground attack], BBC {{en}}.</ref>. Abriuse brevemente o paso de [[Erez]] para deixar sair de Gaza a unhas 440 persoas con pasaporte estranxeiro<ref>[http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2009/01/200912145020649135.html Gaza mourns as strikes continue], Al Jazeera {{en}}.</ref>, o cal se interpretou como un indicio da ceda invasión terrestre de Gaza. Os xornalistas continuaron a ter prohibida a súa entrada na faixa, pese a que a corte suprema os autorizou. En Gaza unha ambulancia do [[Movemento Internacional da Cruz Vermella e da Media Lúa Vermella]] que levaba axuda despois dun primeiro ataque israelí foi bombardeada, ferindo ós seus dous ocupantes. Nas protestas en Cisxordania polo masacre de Gaza, tamén foron atacados persoal de ambulancias, manifestantes e xornalistas<ref name=PNN>[httphttps://www.webcitation.org/5dXgbuNC4?url=http://english.pnn.ps/index.php?option=com_content Ambulances fired upon, crews and journalists injured], PNN {{en}}.</ref>. Os mortos palestinos chegaron os 428 e os feridos sobrepasaban os 2.100<ref name=PNN/>.
 
== Notas ==
Liña 121:
{{commonscat|2008-2009 Gaza War}}
=== Ligazóns externas ===
* [https://web.archive.org/web/20110120142636/http://www.gov.il/firstgovFirstGov/ Páxina web do goberno de Israel] {{En}}.
* [http://www.pmo.gov.ps/news.php Páxina web do goberno de Unidade Nacional palestino].
* [http://www.moiz.ca/coffin2.htm Contador gráfico de mortos no conflito militar].
* [http://cc.aljazeera.net/ Vídeos] baixo licenza Creative Commons, de Al Jazeera.
* [http://dotsub.com/view/55379d14-0e87-45ad-9bf3-7a8550b4de0d To Shoot an Elephant], documental gravado durante o ataque.
* Páxinas concernentes ó ataque de [http://www.amnesty.org/es/news-and-updates/pages/crisis-en-gaza Amnistía Internacional] e da [httphttps://web.archive.org/web/20000815212027/http://www.un.org/unrwa/ UNRWA].
 
{{Conflito árabe-israelí}}
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Operación_chumbo_fundido»