Galiña: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
→Galería de imaxes: quito ligazón rota a ficheiro |
Recuperando 6 fontes e etiquetando 1 como mortas. #IABot (v2.0beta8) |
||
Liña 31:
Os galos e as galiñas mostran un evidente [[dimorfismo sexual]],<ref>[http://www.criadoresdelgallodeleon.com/estudio.htm O galo Bankiva manifesta plenamente o dimorfismo sexual. Consultado o 24 de xaneiro de 2009.]</ref> e poden distinguirse ambos a primeira vista. Os machos son máis grandes, miden aproximadamente 50 [[centímetro|cm]] de altura e chegan a pesar até 4 [[kg]]. Posúen unha gran crista avermellada na cabeza, a cal se interpreta como símbolo de [[dominancia (etoloxía)|dominancia]]. A cola está composta por plumas escuras grandes e arqueadas que brillan de cor azul, púrpura ou verde baixo a luz. A ambos os dous lados da súa cabeza aparecen dúas manchas brancas, que o distinguen doutras especies próximas, ademais das patas agrisadas. Nalgunhas razas as patas están provistas tamén de [[esporón (ave)|esporóns]].
As galiñas son máis pequenas. Non adoitan medir máis de 40 cm de altura e apenas chegan a 2 [[kg]] de peso.<ref>
Na estación de [[muda (bioloxía)|muda]] (de xuño a outubro), os machos adquiren unha [[plumaxe]] composto por plumas longas e negras cara á metade do dorso, e o resto do corpo está cuberto de plumas alaranxadas. Nas femias non é apreciable ningún cambio, aínda que igualmente mudan de plumas.
Liña 38:
[[Ficheiro:Gallito blanco 4meses.JPG|miniatura|200px|Un galo branco de 4 meses de idade.]]
Son aves naturalmente [[Gregarismo|gregarias]], que perderon gran parte da facultade do voo debido á selección artificial do ser humano.<ref>
Posúen un sistema social característico cunha [[xerarquía|orde xerárquica]] que comeza a desenvolverse á semana de vida, e que ás sete semanas xa está completamente establecida. Hai un macho [[dominancia (etoloxía)|dominante]], que domina sobre todos os demais, e un macho sometido a todos. As galiñas teñen unha orde xerárquica independente e non entran na dominancia dos machos.
Liña 44:
A acción física de dominancia consiste na elevación da cola e a cabeza. A submisión móstrase de forma oposta, baixando a cabeza e a cola, agachándose e inclinando a cabeza cara a un lado. As galiñas séntense a salvo baixo a dominancia dun galo, e só se defenderán se se atopan afastadas do galo dominante. Se morre o galo dominante, o seguinte na orde xerárquica toma o cargo inmediatamente.
Na cría extensiva estes animais teñen [[canibalismo (zooloxía)|hábitos caníbales]]; se ven a cor vermella debido a unha ferida noutra galiña, as demais non deixan de picala, e cáusanlle graves danos.<ref>[http://coin.fao.org/cms/media/1/12907183976790/cb-4.pdf/draeI/ 15/10/2011]{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
=== Alimentación ===
Liña 52:
[[Ficheiro:Rooster crowing small.ogv|miniatura|Galo cantando.]]
O galo produce un son chamado ''canto'' (descrito mediante a [[onomatopea]] "quiquiriquí" ou "cacaracá"<ref>{{DRAG|quiquiriquí}}</ref>), sempre que non estea [[castración|castrado]] ([[capón]]). O galo canta durante todo o día, aínda que concentra os seus cantos en certos períodos do día, como son o amencer, para o que está programado xeneticamente,<ref>[http://www.elpais.com.uy/suplemento/ds/los-genes-y-no-la-luz-hacen-cantar-a-los-gallos-al-amanecer/sds_704639_130324.html «Os xenes, e non a luz, fan cantar aos galos ao amencer».] ''[[El País]]''</ref> o mediodía, a media tarde e a metade da noite, entre as tres e as cinco da mañá.<ref>
O galo emite ademais outros sons, esta vez xa parecidos aos que emite a femia da súa especie, chamados [[cacarexo]]s, e a onomatopea usada para describilos é "clo-clo" ou "cocó". Este son emíteo sobre todo cando se propón fecundar a algunha femia, ou cando atopa comida, para chamar ao resto do galiñeiro.<ref>{{DRAG|cacarexo}}</ref>
Liña 63:
[[Ficheiro:Chicken eggs.jpg|miniatura|Os [[ovo (bioloxía)|ovos]] poden ter diversas tonalidades, segundo a raza.]]
As galiñas poñen cada día durante varios días un ovo, no que se desenvolve o [[embrión]],<ref>
O embrión nútrese da [[xema de ovo|xema]], que penetra no seu interior por medio do [[embigo]]. Ao termo do primeiro día o sistema circulatorio xa será operativo dentro do ovo, e a cabeza comezará a tomar forma. Ao quinto día fórmanse os [[órganos sexuais]], ao décimo terceiro comézase a calcificar o [[esqueleto]] usando o [[calcio]] da [[casca de ovo|casca do ovo]], e aos 21 días o pito está completamente desenvolvido para comezar a romper a casca, o cal lles pode levar de 10 a 20 horas. A galiña cacarexará ao ouvir piar aos [[pito]]s, para motivalos a saír do ovo.
Liña 72:
[[Ficheiro:Egg incubator.jpg|miniatura|Incubadora de ovos.]]
Os ovos de galiña poden incubarse de maneira artificial con resultados satisfactorios.<ref>
Moitas [[incubadora]]s artificiais de tamaño industrial poden incubar miles de ovos ao mesmo tempo, incluíndo rotacións totalmente automatizadas para os ovos.
Liña 149:
[[Ficheiro:Gallus gallus male Kaziranga 1.jpg|miniatura|Os pitos domésticos son descendentes dos galos silvestres do sueste asiático.]]
Considérase ao galo bankiva (''[[Gallus gallus]]''), do [[sueste asiático]], como o devanceiro dos galos e galiñas domésticos, con algo de hibridación do galo gris (''[[Gallus sonneratii]]'').<ref name=
[[Ficheiro:Teanum Sidicinum Minerva Æ 2210342.jpg|miniatura|esquerda|Galo nunha moeda grega do [[século -III|século III a. C.]]]]
|