Eritropoetina: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios, replaced: {{cite web → {{Cita web (6)
Recuperando 4 fontes e etiquetando 1 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Liña 3:
A '''eritropoetina''' ou '''EPO''' <ref>UniProt [http://www.uniprot.org/uniprot/P01588 Erythropoietin]</ref> (tamén chamada hematopoetina ou hemopoetina) é unha [[hormona]] [[glicoproteína|glicoproteica]] que controla a formación de células sanguíneas vermellas ou [[eritropoese]]. Funciona como unha [[citocina]] para os precursores dos [[eritrocito]]s na [[medula ósea]].
 
Prodúcena as células intersticiais dos riles, que están en estreita asociación cos capilares peritubulares e as células epiteliais tubulares. Prodúcena tamén as [[célula de Ito|células de Ito]] perisinusoidais do [[fígado]]. A produción hepática é a que predomina no feto e no período perinatal, pero a produción renal predomina nos adultos. Ademais de regular a produción de [[glóbulo vermello|glóbulos vermellos]] (eritrocitos) ten outras funcións biolóxicas como por exemplo, xoga un importante papel na resposta do cerebro aos danos neuronais,<ref name="USA 2001">{{Cita publicación periódica |author=Siren AL et al. |title=Erythropoietin prevents neuronal apoptosis after cerebral ischemia and metabolic stress |journal=Proc Natl Acad Sci USA |volume=98 |pages=4044–4049 |ano=2001|doi=10.1073/pnas.051606598 |pmid=11259643 |issue=7 |pmc=31176}}</ref> e está implicada no proceso de curación de feridas.<ref name="pmid12937140">{{Cita publicación periódica | author = Haroon ZA, Amin K, Jiang X, Arcasoy MO | title = A novel role for erythropoietin during fibrin-induced wound-healing response | journal = Am. J. Pathol. | volume = 163 | issue = 3 | pages = 993–1000 | ano = 2003 | pmid = 12937140 | pmc = 1868246 | doi = | url = http://ajp.amjpathol.org/cgi/content/abstract/163/3/993 | issn = }}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref>
 
Cando se usa EPO [[exóxena]] como substancia dopante que aumenta o rendemento, clasifícase como axente estimulante da [[eritropoese]] (ESA). A EPO exóxena pode detectarse no sangue, porque ten pequenas diferenzas coa proteína endóxena, como por exemplo, no tipo de [[modificación postraducional]].
Liña 50:
=== Doenzas do sistema nervioso ===
 
A eritropoetina é beneficiosa en casos de [[esquizofrenia]].<ref>{{Cita publicación periódica |author=Ehrenreich H, Degner D, Meller J, ''et al.'' |title=Erythropoietin: a candidate compound for neuroprotection in schizophrenia |journal=Molecular psychiatry |volume=9 |issue=1 |pages=42–54 |year=2004 |pmid=14581931 |doi=10.1038/sj.mp.4001442 |url=http://physiologie.univ-lyon1.fr/enseignement/coursLB/Ehrenreich2004.pdf |format=PDF |apelidos= |data= |revista= |data-acceso=06 de marzo de 2012 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120305202823/http://physiologie.univ-lyon1.fr/enseignement/coursLB/Ehrenreich2004.pdf |dataarquivo=05 de marzo de 2012 |urlmorta=si }}</ref> As investigacións realizadas suxiren que a EPO mellora a supervivencia en nenos que sofren [[malaria]] cerebral, causada polo bloqueo dos vasos sanguíneos cerabrais provocado polo [[parasito]] da malaria.<ref name="pmid19008152">{{Cita publicación periódica| author=Casals-Pascual C, Idro R, Picot S, Roberts DJ, Newton CR| title=Can erythropoietin be used to prevent brain damage in cerebral malaria? | journal=Trends Parasitol | year= 2009 | volume= 25 | issue= 1 | pages= 30–6 | pmid=19008152 | doi=10.1016/j.pt.2008.10.002 | pmc= | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/eutils/elink.fcgi?dbfrom=pubmed&tool=sumsearch.org/cite&retmode=ref&cmd=prlinks&id=19008152}}</ref><ref name="pmid21044627">{{Cita publicación periódica| author=Core A, Hempel C, Kurtzhals JA, Penkowa M| title=Plasmodium berghei ANKA: erythropoietin activates neural stem cells in an experimental cerebral malaria model. | journal=Exp Parasitol | year= 2011 | volume= 127 | issue= 2 | pages= 500–5 | pmid=21044627 | doi=10.1016/j.exppara.2010.09.010 | pmc= | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/eutils/elink.fcgi?dbfrom=pubmed&tool=sumsearch.org/cite&retmode=ref&cmd=prlinks&id=21044627}}</ref><ref>{{Cita novas | url = http://www.guardian.co.uk/science/2008/feb/17/medicalresearch.health1 | title = Kidney drug could save children from malaria brain damage | publisher = The Guardian | location=London | first=Robin | last=McKie | date=2008-02-17}}</ref>
 
== Efectos secundarios ==
Liña 59:
 
=== Pacientes de cáncer anémicos ===
Como resultado do ensaio clínico DAHANCA a FDA emitiu unha alerta clínica <ref>{{Cita web |url=http://www.fda.gov/cder/drug/advisory/RHE2007.htm |title=FDA Public Health Advisory: Erythropoiesis-Stimulating Agents (ESAs): Epoetin alfa (marketed as Procrit, Epogen), Darbepoetin alfa (marketed as Aranesp) |accessdate=2007-06-05 |work= |archiveurl = httphttps://web.archive.org/web/20070528103823/http://www.fda.gov/cder/drug/advisory/RHE2007.htm |archivedate=28 de maio de 2007 |urlmorta=non 2007-05-28}}</ref> en 2007 <ref>{{Cita web |url=http://www.fda.gov/cder/drug/InfoSheets/HCP/RHE2007HCP.htm |title=Information for Healthcare Professionals: Erythropoiesis Stimulating Agents (ESA) |accessdate=2007-06-05 |work= |archiveurl = httphttps://web.archive.org/web/20070515034509/http://www.fda.gov/cder/drug/InfoSheets/HCP/RHE2007HCP.htm |archivedate =15 de maio de 2007-05-15 |urlmorta=non }}</ref> para os médicos, sobre o uso dos axentes estimulantes da eritropoese (ESAs) como [[epogen]] e [[darbepoetin]], recomendando precaución no seu uso con pacientes de cáncer en quimioterapia ou que cesaron a quimioterapia. Varias publicacións da FDA indican que os ESAs só deberían utilizarse en pacientes anémicos de cáncer en quimioterapia e non noutros casos, e que o tratamento debe cesar ao rematar a quimioterapia.<ref name="urlMedWatch - 2007 Safety Information Alerts">{{Cita web | url = http://www.fda.gov/medwatch/safety/2007/safety07.htm#ESA2 | title = Erythropoiesis Stimulating Agents: Aranesp (darbepoetin alfa), Epogen (epoetin alfa), and Procrit (epoetin alfa) | author = | authorlink = |autor2= | date = 2008-01-03 | format = | work = MedWatch - 2007 Safety Information Alerts | publisher = U.S. Food and Drug Administration | pages = | language = | archiveurl = | archivedate = | quote = | accessdate = 2009-04-09}}</ref><ref name="urlInformation on Erythropoiesis Stimulating Agents (ESA) (marketed as Procrit, Epogen, and Aranesp)">{{Cita web | url = http://www.fda.gov/cder/drug/infopage/RHE/default.htm | title = Information on Erythropoiesis Stimulating Agents (ESA) (marketed as Procrit, Epogen, and Aranesp) | author = | authorlink = |autor2= | date = 2009-01-26 | work = | publisher = U.S. Food and Drug Administration | pages = | language = | archiveurl = | archivedate = | quote = | accessdate = 2009-04-09}}</ref>
 
== Interaccións ==
Liña 84:
** Eprex, producida por [[Janssen-Cilag]]
** Binocrit, producida por [[Sandoz]]
** Procrit<ref name="urlProcrit">{{Cita web | url = http://www.procrit.com/procrit/ | archiveurl = httphttps://web.archive.org/web/20091026055514/http://www.procrit.com/procrit/ | archivedate =26 de outubro de 2009-10-26 | title = Procrit (Epoetin alfa) | author = | authorlink = | work = | publisher = Ortho Biotech Products | pages = | language = | quote = | accessdate = 2009-04-29| urlmorta =si}}</ref>
* [[epoetin beta]]:
** NeoRecormon, producida por [[Hoffmann–La Roche]]