Cuba: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Recuperando 8 fontes e etiquetando 1 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Liña 60:
Cuba é a meirande illa do Caribe, e cunha poboación de 11 millóns de habitantes, é a segunda illa máis poboada despois da [[A Española|Española]]. É un país multiétnico, no que o seu pobo, [[Cultura de Cuba|cultura]] e costumes teñen diversas orixes, incluíndo os aborixes [[Pobo taíno|taínos]] e [[pobo ciboney|ciboney]], o longo período de [[Imperio Español|colonialismo español]], a introdución de [[escravitude|escravos africanos]], a estreita relación coa [[Unión Soviética]] durante a [[guerra fría]], e a proximidade xeográfica cos Estados Unidos.
 
Cuba ten unha alta clasificación nos indicadores de [[saúde]] e [[educación]], cun elevado [[Índice de Desenvolvemento Humano]] de 0.815 no 2014.<ref name=HDI>{{Cita web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=Human Development Report 2014 |publisher=United Nations Development Programme |date=2014 |accessdate=2014-07-24}}</ref> Segundo os datos presentados polas [[Nacións Unidas]], Cuba foi a única nación do mundo que conseguiu no 2006 a definición que o [[Fondo Mundial para a Natureza]] fai do [[desenvolvemento sustentábel]], cunha [[pegada ecolóxica]] de menos de 1,8 hectáreas per capita, (no 2006 de 1,5 hectáreas), e cun IDH de máis de 0.855.<ref>{{cita web |título= Living Planet Report 2006 |url= http://assets.panda.org/downloads/living_planet_report.pdf |publisher= [[Fondo Mundial para a Natureza]], [[Sociedade Zoolóxica de Londres]], [[Global Footprint Network]] |data= 24 de outubro de 2006 |páxina= 19 |dataacceso= 18 de agosto de 2012 }}</ref><ref>{{cita web |url=http://www.science.org.au/nova/newscientist/107ns_004.htm |título=World failing on sustainable development |publisher=Science.org.au |data=3 de outubro de 2007 |dataacceso=23 de abril de 2014 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140209164418/http://www.science.org.au/nova/newscientist/107ns_004.htm |dataarquivo=09 de febreiro de 2014 |urlmorta=si }}</ref>
 
== Etimoloxía ==
O nome de ''Cuba'' vén da [[lingua taína]]. O significado exacto do nome é incerto pero podería traducirse como "onde a terra fértil é abondosa" (''cubao''),<ref>[http://www.alfredcarrada.org/notes8.html The Dictionary of the Taino Language (plate 8) Alfred Carrada] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090219192148/http://alfredcarrada.org/notes8.html |date=19 de febreiro de 2009 }}{{Verificar credibilidade|data=setembro de 2009}}</ref> ou 'gran lugar' (''coabana'').<ref>[http://members.dandy.net/~orocobix/terms1.htm Dictionary – Taino indigenous peoples of the Caribbean Dictionary --] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080430163856/http://members.dandy.net/~orocobix/terms1.htm |date=30 de abril de 2008 }}{{Verificar credibilidade|data=xuño de 2009}}</ref> O autores que cren que [[Cristovo Colón]] era de orixe [[Portugal|portuguesa]] din que ''Cuba'' foi nomeada por Colón a partir da [[Cuba, Portugal|vila de Cuba]], no distrito de [[Beja]] en [[Portugal]].<ref>Augusto Mascarenhas Barreto: O Português. Cristóvão Colombo Agente Secreto do Rei Dom João II. Ed. Referendo, Lissabon 1988. English: The Portuguese Columbus: secret agent of King John&nbsp;II, Palgrave Macmillan, ISBN 0-333-56315-8</ref><ref>da Silva, Manuel L. and Silvia Jorge da Silva. (2008). ''Christopher Columbus was Portuguese'', Express Printing, Fall River, MA. 396pp. ISBN 978-1-60702-824-6.</ref>
 
== Historia ==
Liña 142:
En Cuba as temperaturas son xeralmente altas. Os valores medios anuais varían dende os 24 [[grao Celsius|°C]] nas chairas até 26&nbsp;°C nas costas orientais, con magnitudes inferiores aos 20&nbsp;°C. nas partes máis altas da [[Serra Maestra]].
 
A tempada de novembro a abril é menos calorosa, tratándose do seu [[inverno]], mentres que a temporada entre os meses de maio a outubro é a máis calorosa, é o seu [[verán]]. As temperaturas máximas e mínimas absolutas rexistradas son de 38,8 graos Celsius ([[Jucarito]], [[Provincia de Granma|Granma]], o 17 de abril de 1999)<ref>[{{Cita web |url=http://www.one.cu/aec2008/datos/2.2.xls] |título={title} |data-acceso=30 de outubro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090920125916/http://www.one.cu/aec2008/datos/2.2.xls |dataarquivo=20 de setembro de 2009 |urlmorta=si }}</ref> e 0,6 grados Celsius ([[Bainoa]], [[18 de febreiro]] de [[1996]]). Como é típico nos climas tropicais, a variación diaria da temperatura é maior que a anual.
 
A humidade relativa media é elevada, con medias próximas ao 90%. Os máximos diarios, xeralmente superiores ao 95 %, ocorren na mañanciña, mentres que os mínimos descenden, ao mediodía, até 50-60 % na zona interior. As zonas máis húmidas son as rexións occidental e central, xunto cos principais núcleos montañosos. O efecto da alta humidade relativa, outórgalle ao arquipélago cubano unha intensa sensación de calor durante gran parte do ano.
Liña 170:
 
Segundo o último censo do goberno cubano ([[2002]]):
* [http://www.cubagob.cu/otras_info/censo/index.htm Sitio Oficial do Goberno]{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}
* Poboación : 11&nbsp;177&nbsp;743 hab.
* Idade promedio : 35.1 anos.
Liña 198:
Todos os cidadáns cubanos residentes no país teñen dereito a recibir asistencia en todas as institucións de saúde, a cal é gratuíta. O Estado garante o dereito a recibir atención médica da seguinte forma: coa prestación da asistencia médica e hospitalaria gratuíta, mediante a rede de instalacións de servizo médico rural, dos policlínicos, hospitais, centros profilácticos e de tratamento especializado; coa prestación de asistencia estomatolóxica gratuíta, controis médicos periódicos, vacinación xeral e outras medidas preventivas de enfermidades.
 
Todo cubano ten acceso a médicos, enfermeiros, especialistas e medicinas.<ref name="onurecon">[http://www.aldia.cu/index.php?mod=noticias&tipo=1&id=626 Recoñece a ONU logros de Cuba en medicina familiar]</ref> Na actualidade, existen 22 Facultades de Ciencias Médicas, distribuídas por todas as [[provincias de Cuba|provincias do país]]. Existen facultades que reciben só a estudantes estranxeiros como a Escola Latinoamericana de Medicina na Habana (ELAM) e moitas outras en todo o país que actualmente implementan un novo modelo de educación baixo os convenios con Venezuela no marco do [[ALBA]], dando oportunidade a estudantes de baixos recursos provenientes de [[Venezuela]], [[Bolivia]], [[Honduras]] e [[Ecuador]] aloxados en residencias estudantís.<ref>[{{Cita web |url=http://www.lademajagua.co.cu/infgran4780.htm |título=Cuba: Integración latinoamericana contra o neoliberalismo] |data-acceso=30 de outubro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080930195849/http://www.lademajagua.co.cu/infgran4780.htm |dataarquivo=30 de setembro de 2008 |urlmorta=si }}</ref><ref>[http://www.ahora.cu/index.php?option=com_content&task=view&id=59&Itemid=130 Cuba: Pedagóxico holguinero recibirá estudantes latinoamericanos]</ref><ref>[http://spanish.people.com.cn/31615/3377420.html Cuba outorga novas bolsas a estudantes latinoamericanos]</ref>
 
A Saúde Pública da illa ten o recoñecemento dos organismos mundiais e rexionais especializados.<ref name="onurecon" /> Cuba presta axuda médica a outros países como [[Bolivia]], [[Honduras]], [[Venezuela]] e outros.<ref>[http://www.jornada.unam.mx/2008/01/13/index.php?section=mundo&article=029n1mun Recuperan a visión máis dun millón de pacientes con programa cubano-venezolano]</ref>
 
Cuba posúe unha das máis baixas taxas de mortalidade infantil do mundo, cun índice de 5,3 por cada mil nados vivos durante o ano 2007.<ref>[{{Cita web |url=http://www.granma.cubaweb.cu/2007/01/03/nacional/artic01.html |título=Diminúe mortalidade infantil a 5,3 |data-acceso=06 de xaneiro de 2007 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070106023921/http://www.granma.cubaweb.cu/2007/01/03/nacional/artic01.html Diminúe|dataarquivo=06 mortalidadede infantilxaneiro ade 5,3]2007 |urlmorta=non }}</ref>
 
== Medios de comunicación ==
Liña 309:
 
=== Ligazóns externas ===
* [https://web.archive.org/web/20110209123658/http://www.cubagob.cu/ Páxina do Goberno da República de Cuba.]
* [https://web.archive.org/web/20060107152557/http://www.travel-impressions.de/cuba/cuba_mix/waves.htm Fotos]
* [http://www.cuba-pictures.com/ Cuba Fotos]
*[https://www.wdl.org/es/item/4394/ Mapa da illa de Joan Vinckeboons]