Cristovo Colón: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Etiqueta: edición de código 2017 |
Recuperando 2 fontes e etiquetando 2 como mortas. #IABot (v2.0beta8) |
||
Liña 50:
Doutra banda algúns autores e investigadores defenderon outras hipóteses sobre a orixe de Colón. Unha delas é a hipótese [[Cataluña|catalá]]; [[Luís Ulloa]], historiador [[peruano]] que residiu en [[Barcelona]] varios anos, afirmaba que Colón era orixinario de [[Cataluña]]<ref>{{Cita web |autor= ULLOA, Luis|título= Christophe Colomb, Catalan|url= http://books.google.com/books?id=GD0LAAAAYAAJ&hl=es&source=gbs_ViewAPI&pgis=1|editorial= Librairie Orientale et Américaine Maisonneuve|ano= 1927}}</ref> e de tradición mariñeira, baseándose, entre outras razóns, en que nos seus escritos, todos en lingua castelá, existen xiros lingüísticos propios do catalán.<ref>[[#ARRANZ|ARRANZ MÁRQUEZ, Luis.]] [http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&printsec=frontcover#PPA99,M1 Págs. 99-100.]</ref> Para Ulloa, Cristovo Colón foi un [[nobre]] catalán que se chamaría realmente ''Joan Colom'', un navegante inimigo do rei [[Xoán II de Aragón]], contra o que loitou ao servizo de [[Renato de Anjou]], aspirante ao trono e que ademais sería o suposto John Scolvus que chegaría ao norte de América no ano [[1476]], que posteriormente ofreceríalle o proxecto do descubrimento ao rei [[Fernando o Católico]] para beneficio da [[Coroa de Aragón]].<ref name="virtualcervantes">{{cita web |autor=PLA ALBEROLA, Primitivo|url= http://www.cervantesvirtual.com/portal/colon/include/pcolon_colon.jsp?nomportal=colon|título= Cristóbal Colón|dataacceso=27 de novembro de 2008 |publicación= Portal Cristóbal Colón|editorial= www.cervantesvirtual.com}}</ref> Esta teoría foi seguida, ampliada ou modificada por diversos autores, na súa maioría historiadores e investigadores cataláns, aínda que tamén existen investigadores doutros países como o [[estadounidense]] Charles Merrill que apoiaron esta tese.<ref>{{Cita libro |autor= MERRILL, Charles J|título= Colom of Catalonia : origins of Christopher Columbus revealed|url= http://books.google.es/books?id=n3sDLgAACAAJ&|editorial= Demers Books LLC|ano= 2008|isbn= 9780981600222}}</ref> Por contra, esta hipótese foi contestada indicando que os partidarios da mesma dedican gran parte dos seus esforzos en refutar ou desmentir numerosos documentos históricos que manifesten a orixe xenovés do navegante, mentres que non achegaron ningún documento que demostre a suposta orixe catalá.<ref name="virtualcervantes"/><ref>[http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&pg=PA100&dq=luis+ulloa+colon&hl=es&sa=X&ei=MZotUtr9CuiJ0AXM6YCICA&ved=0CF8Q6AEwBw#v=onepage&q=luis%20ulloa%20colon&f=false]</ref><ref>[http://books.google.es/books?id=4DWBNjs8iwEC&pg=PA81&lpg=PA81&dq=autenticidad+del+documento+fundaci%C3%B3n+del+mayorazgo+G%C3%A9nova+col%C3%B3n&source=bl&ots=wqOvqm1xfV&sig=XKjZjI-IUFXYj2tMRiFFSFeF2xU&hl=es&sa=X&ei=QIIwUoOqA4Sp0QWfhoDICw&ved=0CEsQ6AEwBTgK#v=onepage&q=autenticidad%20del%20documento%20fundaci%C3%B3n%20del%20mayorazgo%20G%C3%A9nova%20col%C3%B3n&f=false]</ref>
Da hipótese catalá xurdiron diferentes correntes como as teses [[Illas Baleares|Baleares]]. Unha delas, a mallorquina, identifica a Colón cun fillo natural do [[príncipe de Viana]] nacido en [[Felanitx]], [[Mallorca]].<ref>{{Cita libro |autor= VERD MARTORELL, Gabriel|título= Cristóbal Colón y la revelación del enigma|url= http://books.google.es/books?id=ueALAAAAYAAJ&client=firefox-a&pgis=1|editorial= AUTOR-EDITOR. G. Verd Martorell|ano= 1986|isbn= 978-84-398-7877-3}}</ref><ref>{{Cita libro |autor= VERD MARTORELL, Gabriel|título= Cristóbal Colón era noble y de sangre real|url= http://books.google.es/books?id=5qIyAAAAIAAJ&client=firefox-a&pgis=1|editorial= AUTOR-EDITOR. G. Verd Martorell|ano= 1992|isbn= 978-84-604-1727-9}}</ref> Con todo o investigador, xornalista e piloto mercante, Nito Verdera, rexeitou esta tese..<ref>{{cita web |url= http://www.cristobalcolondeibiza.com/esp/esp11.htm|título= Cristóbal Colón no era hijo natural del Príncipe de Viana|data-acceso=30 de marzo de 2009 |autor= VERDERA, Nito|editorial= www.cristobalcolondeibiza.com}}</ref><ref>{{Cita libro |autor= LAS HERAS, Antonio|capítulo= pág. 114|urlcapítulo= http://books.google.es/books?id=Z2y5biSFqkgC&printsec=frontcover&client=firefox-a#PPA114,M1|título= La trama Colón: Manipulación en el descubrimiento de América|url= http://books.google.es/books?id=Z2y5biSFqkgC&client=firefox-a|editorial= Ediciones Nowtilus S.L|ano= 2006|isbn= 9788497632850}}</ref> Verdera, así mesmo, mantén a teoría de que Colón sería [[Cripto-xudaísmo|criptoxudeu]] e nado en [[Eivissa]].<ref>{{Cita libro
Outra hipótese indica que Colón era de orixe [[Galicia|galega]]. [[Celso García de la Riega]] sostivo esta teoría<ref name = "riega">{{cita libro|autor= GARCÍA DE LA RIEGA, Celso|título= Colón español, su origen y patria|url= http://books.google.es/books?id=gshjF2ae0NEC&printsec=frontcover&source=gbs_summary_r&cad=0#PPP1,M1|editorial= Sucesores de Rivadeneyra|localización= Madrid|ano= 1914}}</ref> baseándose en documentos da época colombina;<ref name="galego">[[#ARRANZ|ARRANZ MÁRQUEZ, Luis.]] [http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&printsec=frontcover&client=firefox-a#PPA97,M1 Págs. 97-98.]</ref> con todo, posteriormente foron rexeitados polos estudos realizados tanto polo paleógrafo [[Eladio Oviedo Arce]],<ref>{{cita web |url= http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/colon/01159074097818348558813/p0000001.htm#I_0_|título= La naturaleza de Colón. Colón no es gallego|data-acceso=29 de marzo de 2009|ano= 1917|publicación= Publicado en: «La Idea Moderna», diario de La Coruña, luns 28 de maio de 1917|editorial= www.cervantesvirtual.com}}</ref> como polo da [[Real Academia da Historia]]<ref name="galego" /> nos que concluíron que devanditos documentos, ou ben eran falsos, ou foran manipulados en datas posteriores á súa creación.<ref>{{Cita libro |título= Congreso de Historia del Descubrimiento (1492-1556): actas (ponencias y comunicaciones). Tomo IV|url= http://books.google.es/books?id=peTy7yfhKVQC|páxinas= [http://books.google.es/books?id=peTy7yfhKVQC&printsec=frontcover#PPA458,M1,M1 458]|editorial= Real Academia de la Historia|ano= 1992|isbn= 9788460082033}}</ref> Así e todo, outras fontes indican que De la Riega non manipulou a letra, senón que a remarcou para destacar topónimos (curiosamente, máis de 100 topónimos descubertos por Colón no Caribe coinciden coa toponimia das Rías Baixas), como sinala Alfonso Philippot Abeledo na súa obra ''Colón, galego. O almirante das mil facianas (2006).''
Liña 56:
Existen outras teorías que lle atribúen unha orixe [[Andalucía|andaluza]], concretamente de [[Sevilla]],<ref>{{cita libro|autor=ASTRANA MARTÍN, Luis|título=Cristóbal Colón, su patria, sus restos y el enigma del descubrimiento de América|url=http://books.google.es/books?id=SzsLAAAAYAAJ|editorial=Editorial Voluntad, s.a|localización=Madrid|ano=1929}}</ref> [[Castela|castelán]] de [[Guadalaxara, España|Guadalaxara]],<ref>{{cita libro|autor=SANZ, Ricardo; SANZ GARCÍA, Ricardo; DEL OLMO, Margarita; CUENCA, Emilio|título=Nacimiento y vida del noble castellano Cristóbal Colón Guadalajara|editorial=Ed Nueva Alcarria|ano=1980|isbn=9788430036813}}</ref><ref>[[#ARRANZ|ARRANZ MÁRQUEZ, Luis.]] [http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&printsec=frontcover#PPA102,M1 Pág. 102-103.]</ref> [[Estremadura|extremeño]] de [[Plasencia, Cáceres|Plasencia]]<ref>[[#ARRANZ|ARRANZ MÁRQUEZ, Luis.]] [http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&printsec=frontcover#PPA98,M1 Pág. 98-99.]</ref> ou [[País Vasco|vasco]].<ref>{{cita libro|autor=MENÉNDEZ POLO, Francisco|título=Colón vizcaino|ano=1936}}</ref>
Tamén existe a teoría da orixe [[idioma portugués|portuguesa]], que se basea na interpretación do [[anagrama]] da firma de Colón ou na existencia de supostos portuguesismos nos seus escritos. O experto [[filoloxía|filólogo]] [[Ramón Menéndez Pidal]] confirmou que eran portuguesismos<ref name = "pidal">{{Cita libro |autor= MENÉNDEZ PIDAL, Ramón|título= La lengua de Cristóbal Colón: El estilo de Santa Teresa y otros estudios sobre el siglo {{Versaleta|xvi}}|url= http://books.google.es/books?id=b2ddAAAAMAAJ&client=firefox-a&pgis=1|editorial= Espasa-Calpe Argentina, S.A|ano= 1942}}</ref> en contra de quen mantiñan que eran galeguismos ou catalanismos,<ref>[[#ARRANZ|ARRANZ MÁRQUEZ, Luis.]] [http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&printsec=frontcover#PPA103,M1 Pág. 103.]</ref><ref name = "trechupor">[[#DÍAZ-TR|DÍAZ-TRECHUELO, María Lourdes.]] [http://books.google.es/books?id=drsM_sZPglQC&printsec=frontcover#PPA29,M1 pág. 29.]</ref> aínda o historiador [[Antonio Romeu de Armas]] matizou que isto se debería non a que fose nacido en Portugal senón a unha naturalización debida aos anos que permaneceu naquel país.<ref>{{Cita libro
Outros países tamén se disputan ser o berce do almirante, sendo de posible orixe [[Grecia|grego]];<ref>{{cita libro|autor=GOODRICH, Aaron|título=A History of the Character and Achievements of the So-called Christopher Columbus|editorial=D. Appleton and Co|lugar=New York|ano=1874|edición=1ª|isbn=9780795011443|lingua=en}}</ref> [[Inglaterra|inglés]];<ref>{{cita libro|autor=MOLLOY, Charles|título=De Jure Maritimo et Navali|editorial=Printed by J. Walthoe|localización=London|ano=1682}}</ref> [[Córsega|corso]];<ref>{{cita libro|autor=Dr. Savelli|título=In souvenirs historiques de la Legion Corse dans le royaume de Naples|ano=1826}}</ref> [[Noruega|noruegués]]<ref>{{cita libro|autor=SANNES, Tor Borch|título=Christopher Columbus- en Europeer fra Norge?|url=http://books.google.es/books?id=PfwlAAAACAAJ|editorial=Norsk maritimt forlag|localización=Oslo|ano=1991|isbn=9788290319125}}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 }}</ref> ou [[Croacia|croata]].<ref>{{cita libro|autor=SINOVCIC Vincent|título=Columbus: Debunking of a Legend|lugar=Nova York|ano=1990|isbn=9780944957066}}</ref><ref>[[#ARRANZ|ARRANZ MÁRQUEZ, Luis.]] [http://books.google.es/books?id=YerxcpDT_vsC&printsec=frontcover&client=firefox-a#PPA97,M1 Págs. 97]</ref>
=== Lingua de Colón ===
Liña 89:
Pensando que se atopaba nas terras do [[Gran Kan]], intentaron tomar posicións militares defensivas e establecer contacto con algún rei, pero non atoparon nada parecido e comprobaron pouco a pouco que posuían unha gran superioridade armamentística sobre os indíxenas e que estes descoñecían as palabras "Gran Kan". Atribuíron ese descoñecemento a un baixo nivel cultural dos indíxenas e asumiron a facilidade de conquista do novo territorio.
O goberno dos irmáns Colón na [[A Española|Española]] non cumpriu coas expectativas dos reis españois. Non só se enfrontaron aos españois da illa, senón que, ao non conseguiren as riquezas que pensaran, agrediron os indíxenas e venderon algúns como escravos, desobedecendo así as ordes expresas de [[Isabel a Católica]], que deixara clara a súa vontade de que se tratase os indíxenas como súbditos de [[Reino de Castela|Castela]].<ref>{{cita libro|autor=IRVING, Washington|título=Vida y viajes de Cristobal Colon|url=http://books.google.es/books?id=MsUjjRTlDGoC|editorial=Gaspar y Roig|ano=1832|páxina=[http://books.google.es/books?id=MsUjjRTlDGoC&printsec=titlepage#PPA151,M1 151]}}</ref> Por este motivo, o primeiro [[Vicerrei]], [[Almirante]] e [[Gobernador]] de [[América]] foi arrestado e enviado con cadeas ante a reina polo gobernador [[Francisco de Bobadilla (gobernador)|Francisco de Bobadilla]].<ref>[http://ec.aciprensa.com/c/cristobcolon.htm "Cristóbal Colón"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090506100823/http://ec.aciprensa.com/c/cristobcolon.htm |date=06 de maio de 2009 }}, entrada na ''Enciclopedia Católica'' {{es}}.</ref> O comportamento de Colón non correspondía co que [[España]] propoñía nas súas leis,<ref>Tamén para o profesor da [[Universidade de Salamanca]], [[Francisco de Vitoria]], un dos principios fundamentais recoñecidos n a Carta Constitucional dos Indios, como teoloxía alternativa, era o dereitos destes a ser homes e ser tratados como seres libres (véxase ''Derechos y Deberes entre Indios y Españoles en el nuevo mundo según Francisco de Vitoria''. [[Salamanca]], [[Universidad Pontificia de Salamanca]], 1992: p. 10.[http://www.alertanet.org/dc-rcolme-const-ve.htm]</ref> aínda que a distancia, entre outros motivos, propiciaron condutas similares á de Colón cos indíxenas, as cales denunciou [[Bartolomé de las Casas|Frei Bartolomé de las Casas]].
== Notas ==
| |||