Cidade de México: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Recuperando 4 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta8) |
||
Liña 78:
{{Artigo principal|Independencia de México|Guerra Mexicano-Americana|Batalla da Cidade de México}}
[[Ficheiro:Battle_of_Chapultepec.jpg|miniatura|esquerda|Ataque [[Estados Unidos|estadounidense]] contra o [[Castelo de Chapultepec]] durante a [[Batalla da Cidade de México]] en 1847, parte da [[Guerra Mexicano-Americana]].]]
A ocupación española durou tres séculos, até que [[Miguel Hidalgo]], un relixioso da poboación de [[Dolores Hidalgo|Dolores]], proclamou o famoso "[[grito de Dolores]]", iniciando a [[Independencia de México|Guerra da Independencia de México]], que foi conquistada tres anos despois. Trala proclamación da independencia, o 27 de setembro de 1821, os conflitos que se produciron até final do século XIX dificultaron o desenvolvemento da cidade. Nos principios do referido século, a cidade expandiuse e naceron as primeiras "colonias" residenciais, mais trala revolución o seu crecemento poboacional aumentou.<ref name="Iturbide">{{cita web|url=http://www.casaimperial.org/augustin.htm|título=Don Agustín de Iturbide|dataacceso=20 de outubro de 2008|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20040411084151/http://www.casaimperial.org/augustin.htm|dataarquivo=11 de abril de 2004|urlmorta=si}}</ref> As seguintes décadas foron seguidas por varios disturbios, ó tempo que diferentes faccións pelexaban polo control de México.<ref name="citydata">{{cita web|url=http://www.city-data.com/world-cities/Mexico-City-History.html|título=Mexico City History|dataacceso=17 de outubro de 2008}}</ref>
A [[Batalla da Cidade de México]], parte da [[Guerra Mexicano-Americana]], refírese á serie de enfrontamentos ocorridos entre o 8 e o 15 de setembro de 1847, nos arredores da cidade. Inclúense as principais accións nas batallas de [[Batalla de Molino del Rey|Molino del Rey]] e [[Batalla de Chapultepec|Chapultepec]], culminando coa caída da Cidade de México. O [[Exército dos Estados Unidos]], baixo o mando de [[Winfield Scott]], tivo un gran éxito que terminou coa guerra. A invasión estadounidense do Distrito Federal mexicano foi rexeitada por primeira vez durante a [[Batalla de Churubusco]], o 8 de agosto, cando o [[batallón]] de [[San Patrício]], que estaba composto principalmente por [[Pobo irlandés|irlandeses]] [[católicos]] e inmigrantes alemáns, mais tamén por [[canadenses]], [[Pobo inglés|ingleses]], [[Pobo francés|franceses]], [[Pobo italiano|italianos]], [[Pobo polaco|polacos]], [[Pobo escocés|escoceses]], [[Pobo español|españois]], [[Pobo suízo|suízos]] e [[Pobo mexicano|mexicanos]], loitou pola causa mexicana repelendo os ataques estadounidense. Despois da vitoria do Batallón de San Patrício, a Guerra Mexicano-Americana rematou despois de que os Estados Unidos levara máis unidades de combate a México, o que resultou na captura da Cidade de México e [[Veracruz]] pola 1ª, 2ª, 3ª e 4ª Divisións do Exército dos EUA.<ref name="Cerro">{{cita web|url=http://www.pbs.org/kera/usmexicanwar/war/cerro_gordo.html|título=The Battle of Cerro Gordo|dataacceso=18 de outubro de 2008}}</ref> A invasión culminou coa toma do [[Castelo de Chapultepec]], na propia cidade.<ref name="storming">{{cita web|url=http://www.pbs.org/kera/usmexicanwar/war/chapultepec_pillows_attack.html|título=The Storming of Chapultepec (General Pillow's Attack)|dataacceso=18 de outubro de 2008}}</ref>
Durante esta batalla, o 13 de setembro, a 4ª División, baixo o comando de John A. Quitman, liderou o ataque contra Chapultepec e tomou o castelo. Os futuros xenerais [[Estados Confederados de América|confederados]] [[George E. Pickett]] e [[James Longstreet]] participaron no ataque. Na defensa mexicana serviron os cadetes máis tarde inmortalizados como ''Los Niños Héroes'' ("Os Nenos Heroes"). As forzas mexicanas marcharon de Chapultepec e retiráronse á cidade. Os ataques ás garitas de Belén e San Cosme viñeron despois. O [[Tratado de Guadalupe Hidalgo]] foi asinado no que é hoxe o extremo norte da cidade.<ref name="treaty">{{cita web|url=http://www.pbs.org/kera/usmexicanwar/war/wars_end_guadalupe.html|título=Treaty of Guadalupe Hidalgo|autor
=== Revolución Mexicana e período contemporáneo ===
Liña 93:
As forzas [[Zapatismo|zapatistas]], que estaban baseadas no estado veciño de [[Estado de Morelos|Morelos]], tiñan puntos fortes no extremo sur do Distrito Federal, que incluía [[Xochimilco]], [[Tlalpan]], [[Tláhuac]] e [[Milpa Alta]] para loitar contra os réximes de Victoriano Huerta e Venustiano Carranza. Tralo asasinato de Carranza e un curto mandato de [[Adolfo de la Huerta]], [[Álvaro Obregón]] tomou o poder. Despois, disposto a ser reelixido, foi asasinado por [[José de León Toral]], un católico devoto, nun restaurante preto do parque La Bombilla, en San Ángel, en 1928. [[Plutarco Elías Calles]] substituíu a Obregón e culminou a Revolución Mexicana.
A partir do inicio do século XX, desenvolvéronse novos planos urbanísticos e a cidade creceu aínda máis. O 19 de setembro de 1985, no entanto, a cidade foi arrasada por un [[Sismo da Cidade de México de 1985|forte terremoto]] de [[Magnitude sísmica|magnitude]] 8,1<ref name="Campus">{{cita publicación periódica|nome=Yunnven|apelidos=Campus|título=A 20 años del sismo del 85|url=http://www.esmas.com/noticierostelevisa/terremoto/475688.html|editorial=Televisa|localidade=Cidade de México|data=19 de setembro de 2005|dataacceso=4 de outubro de 2008|lingua=castelán|revista=|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080922025641/http://www.esmas.com/noticierostelevisa/terremoto/475688.html|dataarquivo=22 de setembro de 2008|urlmorta=si}}</ref> na [[escala de Richter]]. Aínda que este [[sismo]] non fose tan mortal ou destrutivo como moitos sismos semellantes noutras partes de [[Asia]] e de [[América Latina]],<ref name="Moreno">{{cita publicación periódica|apelidos=Moreno Murillo|nome=Juan Manuel|ano=1995|título=The 1985 Mexico Earthquake|xornal=Geofisica Coumbia|editorial=Universidade Nacional de Colombia|número=3|páxinas=5?19|issn=0121-2974}}</ref> probou ser un desastre político para o goberno [[Unipartidismo|unipartidista]] que comandaba México hai anos. O goberno foi paralizado pola súa propia [[burocracia]] e [[Corrupción política|corrupción]], forzando ós cidadáns comúns a crear e dirixir os seus propios esforzos de rescate para reconstruír gran parte das construcións destruídas.<ref name="haber">{{cita enciclopedia|apelidos=Haber|nome=Paul Lawrence|enciclopedia=Concise Encyclopedia of Mexico|título=Earthquake of 1985|ano=1995|editorial=Taylor & Frances Ltd.|páxinas=179-184}}</ref>
== División administrativa ==
Liña 303:
=== Ligazóns externas ===
* [http://webarchive.loc.gov/all/20020808031049/http://www.df.gob.mx/ Sitio oficial da cidade] {{es}}.
* [http://www.inegi.org.mx/ Información xeográfica da Cidade de México] {{es}}
| |||