Brasil: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios, replaced: <br> → <br/> (16)
Recuperando 7 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Liña 70:
Na época colonial, cronistas da importancia de João de Barros, frei Vicente do Salvador ou Pero de Magalhães Gândavo presentaron explicacións semellantes acerca da orixe do nome Brasil. De acordo con eles, derivaría de [[pau brasil]] (''Caesalpinia echinata''), designación dada a un tipo de [[madeira]] avermellada empregada na ebanistería e na tinguidura de tecidos. Na [[era dos descubrimentos]], era común entre exploradores gardar coidadosamente o segredo de todo canto descubrían ou conquistaban a fin de asegurar unha exploración exclusiva do territorio, porén os portugueses non tardaron en anunciar rapidamente por toda [[Europa]] o novo descubrimento da "illa Brasil" no medio do [[océano Atlántico]], de onde se extraía este tipo de madeira.<ref name="Concise">{{cita web|url=http://books.google.es/books?id=HJdaM325m8IC&pg=PA9&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|autor=Fausto, Boris|editor=Cambridge University Press|título=A Concise History of Brazil|dataacceso=15 de xullo de 2013|ano=1999}}</ref>
 
Con todo, antes de recibir a súa designación actual, as novas terras descubertas foron designadas de distintas formas, entre outras, Monte Pascoal, cando os descubridores avistaron terras por primeira vez, Illa de Vira Cruz, Terra de Santa Cruz, Nova Lusitânia ou Cabrália. En 1967, coa primeira Constitución da ditadura militar, o Brasil pasou a chamarse República Federativa do Brasil, nome que se conserva na actual Constitución de 1988. Anteriormente, na época da [[monarquía constitucional]], o nome oficial era o de Imperio do Brasil e, posteriormente, coa proclamación da [[República]] en [[1889]], cambiou a Estados Unidos do Brasil.<ref>{{cita web|url=http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/constituicao/Constituiçao91.htm|título = Constitución brasileira de 1891|dataacceso=10 de maio de 2010|editor=Presidência da República|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130804130509/http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/Constituicao/Constitui%C3%A7ao91.htm|dataarquivo=04 de agosto de 2013|urlmorta=si}}</ref>
 
Os habitantes naturais do Brasil son denominados segundo a [[Real Academia Galega]] ''brasileiros'',<ref>{{cita web|url=http://www.realacademiagalega.org/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=brasileiro|título = Dicionario da Real Academia Galega. Brasileiro|dataacceso=28 de agosto de 2013|editor=Real Academia Galega}}</ref> [[xentilicio]] que foi rexistrado por vez primeira en portugués en [[1706]],<ref name="Houaiss">{{Cita libro|título=Dicionario Houaiss da Lingua Portuguesa|localización=Río de Xaneiro|editor=Obxectiva|ano=2009|autor= Houaiss, Antônio}}.</ref> aínda que inicialmente só se refería aos que comercializaban pau brasil.<ref name = "Nosa Historia">{{cita libro|autor=Couto, Jorge|título=A construción do Brasil|editor=Cosmos|ano=1997|ISBN=978-9-72808185-0}}.</ref> Porén, non foi até 1824, coa primeira constitución brasileira, que o xentilicio pasou legalmente a designar as persoas naturais do país. En portugués utilízanse ademais outros xentilicios como brasílico, brasílio, brasiliano e brasiliense, este último tamén aceptado pola RAG, aínda que para designar aos habitantes de [[Brasilia]], a capital federal.<ref>{{cita web|url=http://www.realacademiagalega.org/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=brasiliano|título = Dicionario da Real Academia Galega. Brasiliano|dataacceso=28 de agosto de 2013|editor=Real Academia Galega}}</ref>
Liña 245:
[[Ficheiro:Diplomatic missions of Brazil.png|miniatura|esquerda|200px|[[Mapa-mundi]] coa localización das [[Embaixadas do Brasil|embaixadas brasileiras]] (en azul).]]
 
O Brasil é hoxe un líder [[Política|político]] e [[Economía|económico]] na [[América Latina]]<ref>Lima, Maria Regina Soares; Hirst, Mônica. [http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.1468-2346.2006.00513.x "Brazil as a regional power"] Blackwell Synergy Journal. Consultado o 22 June 2007.</ref><ref>Bandeira, Luiz Alberto Moniz. [http://lap.sagepub.com/cgi/content/abstract/33/3/12 "Brazil as a regional power"] Sage Journals Online. Consultado o 22 June 2007.</ref>, aínda que esta alegación sexa parcialmente contestada pola [[Arxentina]] e polo [[México]], que se opoñen ao obxectivo de que o país obteña un lugar permanente como representante da rexión no [[Consello de Seguridade das Nacións Unidas]]. Problemas sociais e económicos impiden o Brasil exercer efectivamente poder global<ref>Zibechi, Raúl [http://www.fntg.org/fntg/docs/BrazilMultilateralism.pdf "Difficult Path"] Funder's Network on Trade and Globalization. Consultado o 22 de xuño de 2007.</ref>. Entre a [[II Guerra Mundial|II guerra mundial]] e [[1990]], os gobernos democráticos e militares buscaron expandir a influencia do Brasil no [[Terra|mundo]], proseguindo cunha política industrial e externa independente. Máis recentemente, o país ten como obxectivo reforzar lazos con outros países da [[América do Sur]] e exercer a diplomacia multilateral, a través das [[Nacións Unidas]] e da [[Organización dos Estados Americanos]]<ref>Universia Knowledge at Wharton website, [http://www.wharton.universia.net/index.cfm?fa=viewfeature&id=1087&language=english "Can Brazil Play a Leadership Role in the Current Round of Global Trade Talks?"]. Wharton School, Pennsylvania. Consultado o 22 June 2007.</ref>. A actual política externa do Brasil está baseada na posición do país como unha [[potencia rexional]] na [[América Latina]], un líder entre os [[País en desenvolvemento|países en desenvolvemento]] e unha [[Superpotencia emerxente|potencia mundial emerxente]]<ref>Ribando, Clare [http://www.wilsoncenter.org/news/docs/RL33456.pdf US-Brazil relations] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110626140530/http://www.wilsoncenter.org/news/docs/RL33456.pdf |date=26 de xuño de 2011 }}. Congressional Research Service. Consultado o 16 August 2007.</ref>. A política externa brasileira en xeral reflectiu multilateralismo, resolución de [[litígio]]s de forma pacífica e non intervención nos asuntos doutros [[país]]es<ref>Georges D. Landau, "The Decisionmaking Process in Foreign Policy: The Case of Brazil," Center for Strategic and International Studies: Washington DC: March 2003</ref>, A [[Constitución brasileira]] determina tamén que o país debe buscar unha integración [[Economía|económica]], [[política]], [[social]] e [[cultura]]l coas nacións da [[América Latina]]<ref name="Constituición">[http://www.planalto.gov.br/ccivil_03/constituicao/constitui%C3%A7ao.htm Constituição da República Federativa DO Brasil de 1988]</ref><ref>Zibechi, Raul. [http://www.fntg.org/fntg/docs/BrazilMultilateralism.pdf Brazil and the Difficult Path to Multilateralism]. IRC Americas. Consultado o 16 August 2007.</ref><ref>De Lima, Maria Regina Soares. Hirst, Monica. [http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.1468-2346.2006.00513.x Brazil as an intermediate state and regional power: action, choice and responsibilities].
International Affairs 82 (1), 21–40. Consultado o 16 August 2007.</ref><ref>Bandeira, Luiz Alberto Moniz.[http://lap.sagepub.com/cgi/content/abstract/33/3/12 Brazil as a Regional Power and Its Relations with the United States] [[University of Brasília]]. Consultado o 16 de agosto de 2007.</ref>.
 
As [[Forzas Armadas do Brasil]] comprenden o [[Exército Brasileiro]], a [[Mariña do Brasil]], e a [[Forza Aérea Brasileira]]<ref name="Constituición"/>. A [[Policía Militar]] é descrita como unha forza auxiliar ao Exército pola Constitución, pero baixo o control de cadanseu [[Unidades federativas do Brasil|estado]] e de cadanseu respectivo [[gobernador]]<ref name="Constituición"/>. As forzas armadas brasileiras son as maiores da [[América Latina]]. A Forza Aérea Brasileira é o póla de [[guerra aérea]] das Forzas Armadas Brasileiras, sendo a maior forza aérea da América Latina, con preto de 700 [[Avión (medio de transporte)|avións]] tripulados en servizo<ref>[http://www.fab.mil.br/imprensa/html/efetivo.htm Sala de imprensa - FAB em números] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071106054615/http://www.fab.mil.br/Imprensa/html/efetivo.htm |date=06 de novembro de 2007 }}. Força Aérea Brasileira. Consultado o 16 August 2007.</ref>. A [[Mariña do Brasil]] é responsábel polas [[Mariña do Brasil|operacións navais]] e pola garda das [[Mar territorial|augas territoriais]] brasileiras. É a máis antiga das Forzas Armadas brasileiras e a única Mariña da América Latina que opera un [[porta-avións]], o [[NAe São Paulo]] (antigo [[FS Foch]] da Mariña Francesa)<ref>[https://www.mar.mil.br/menu_v/ccsm/perguntas/perguntas_mais_frequentes.htm#44.44 FAQ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070714231056/https://www.mar.mil.br/menu_v/ccsm/perguntas/perguntas_mais_frequentes.htm#44.44 |date=14 de xullo de 2007 }}. Brazilian Navy Website. Consultado o 16 de agosto de 2007.</ref>. Xa o [[Exército brasileiro]] é responsábel polas operacións militares por [[terra]], contando cunha forza de preto de 190.000 [[soldado]]s. Por fin, como o Brasil adopta o [[servizo militar obrigatorio]], a súa forza militar é unha das maiores do mundo con efectivo calculado en máis de 1&nbsp;600&nbsp;000 homes en idades de [[Reserva militar|reservista]] por [[Ano (astronomía)|ano]]<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/br.html#Military The World Factbook - CIA]. Consultado o 11 de novembro de 2008.</ref>.
 
== Demografía ==
Liña 403:
Os [[país]]es con gran consumo de [[combustíbel]] como a [[India]] e a [[República Popular da China|China]] están seguindo o progreso do Brasil nesta área<ref>[http://veja.abril.com.br/070307/p_064.shtml China, India and brazilian ethanol.]</ref>. Amais, países como o [[Xapón]] e [[Suecia]] están Importando etanol brasileiro para axudar a cumprir as súas obrigas ambientais estipuladas no [[Protocolo de Quioto]]<ref>[http://www.universia.com.br/html/noticia/noticia_dentrodocampus_chefd.html Japan and Sweden are importing brazilian ethanol.]</ref>.
 
O Brasil posúe a segunda maior reserva de [[petróleo]] bruto na [[América do Sur]] e é un dos produtores de petróleo que máis aumentou a súa produción nos últimos anos<ref>[https://archive.is/20120731190751/www.eia.doe.gov/cabs/Brazil/Oil.html Oil reserves in Brazil.]</ref>. O país é un dos máis importantes do mundo na produción de [[Enerxía hidráulica|enerxía hidroeléctrica]]. Da súa capacidade total de xeración de [[electricidade]], que corresponde a 90.000 [[Watt|megawatts]], a enerxía hídrica é responsábel de 66.000 megawatts (74%)<ref>[{{Cita web |url=http://www.newton.freitas.nom.br/artigos.asp?cod=322 |título=Hydroelectric power in Brazil.] |data-acceso=10 de maio de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120107031823/http://www.newton.freitas.nom.br/artigos.asp?cod=322 |dataarquivo=07 de xaneiro de 2012 |urlmorta=si }}</ref>. A [[enerxía nuclear]] representa aproximadamente 4% da matriz enerxéticos do Brasil. O Brasil poderá converterse nunha superpotencia mundial na produción de petróleo, con grandes descubertas dese recurso nos últimos tempos na [[conca de Santos]].
 
=== Ciencia e tecnoloxía ===
Liña 423:
Hai aproximadamente 2.498 [[aeroporto]]s no Brasil, incluíndo as áreas de desembarque. O país ten o segundo maior número de Aeroportos de todo o [[Terra|mundo]], só por detrás dos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]]<ref>[http://g1.globo.com/Noticias/Brasil/0,, MUL86760 -5598,00. html Number of Airports in Brazil.]</ref>. O [[Aeroporto Internacional de São Paulo]], sito nas proximidades de [[São Paulo]], é o maior e máis dinámico [[aeroporto]] do [[país]], gran parte desa movemento débese ao tráfico comercial e popular do país e ao feito de que o aeroporto liga [[São Paulo]] a practicamente todas as grandes [[cidade]]s de todo o [[Terra|mundo]]. O Brasil ten 34 Aeroportos internacionais e 2464 [[Aeroporto rexional|Aeroportos rexionais]]<ref>[http://www.infraero.gov.br/aero.php Brazilian airports (Infraero).]</ref>.
 
Posúe preto de 1&nbsp;355&nbsp;000 [[quilómetro]]s de [[autoestrada]]s, as [[estrada]]s son as principais vías de transporte de carga e de pasaxeiros no tráfico brasileiro<ref>[http://www.nationsencyclopedia.com/Americas/Brazil-TRANSPORTATION.html Roads in Brazil.]</ref>. Dende o inicio da república os gobernos sempre priorizaron o [[transporte viario]] en detrimento ao [[transporte ferroviario]] e [[Transporte fluvial|fluvial]] . O presidente [[Juscelino Kubitschek]] ([[1956]] - [[1960]]), que concibiu e construíu a capital [[Brasilia]], foi outro incentivator das autoestradas. Kubitscheck foi responsábel da instalación de grandes fabricantes de automóbiles no país ([[Volkswagen]], [[Ford Motor Company|Ford]] e [[General Motors]] chegaron ao Brasil durante o seu [[goberno]]) e un dos puntos utilizados para atraelos era, evidentemente, o apoio á construción de autoestradas. Hoxe, o país ten instalado no seu territorio outros grandes fabricantes de automóbiles como [[Fiat]], [[Renault]], [[Peugeot]], [[Citroën]], [[Chrysler]], [[Mercedes-Benz]], [[Hyundai]] e [[Toyota]]. Actualmente, porén, o goberno brasileiro, diferente do pasado, procura incentivar outros medios de transporte, principalmente os ferroviarios, un exemplo destes incentivos é o proxecto do [[tren de Alta Velocidade Rio-São Paulo]], un [[tren de alta velocidade]] que vai conectar as dúas principais [[metrópole]]s do país. O Brasil é o 7 º máis importante país da [[industria automobilística]]<ref>[http://oca.net/wp-content/uploads/all-vehicles.pdf Automotive industry in Brazil and the world.]</ref>. Hai 37 grandes [[Porto (comunicacións)|portos]] no Brasil, entre os cales o maior é o [[Porto de Santos]]<ref>[{{Cita web |url=http://www.portosdobrasil.gov.br/sistema-portuario-nacional |título=Ports of Brazil.] |data-acceso=10 de maio de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20101209090118/http://www.portosdobrasil.gov.br/sistema-portuario-nacional |dataarquivo=09 de decembro de 2010 |urlmorta=si }}</ref>
 
== Cultura ==
Liña 509:
* [http://www.embratur.gov.br EMBRATUR - Portal Brasileiro de Turismo] páxina do Ministerio do Turismo brasileiro {{pt}}
* [http://jbonline.terra.com.br Jornal do Brasil] editado na cidade de Río de Xaneiro {{pt}}
* [https://web.archive.org/web/20070809054802/http://www.brazilpostcard.com.br/ Postais Antigas do Brasil] Postais antigas
 
{{América do sur}}