Filosofía da ciencia: Diferenzas entre revisións

O Círculo de Viena propuxo un modelo de ciencia no que éstaesta procede mediante xeralizacións ([[indución]]) a partir dos datos. A visión da ciencia do Círculo de Viena é chamada tamén [[Concepción herdada]] ou Concepción Herdada da Ciencia. A idea central do positivismo e do neopositivismo é que a ciencia debe utilizar as teorías como instrumentos para predecir fenómenos observables e debe '''renunciar a buscar explicacións'''. A búsqueda de explicacións á función da [[metafísica]], que non é ciencia senón palabrería carente de significado. Así, o neopositivismo presenta unha visión [[instrumentalismo|instrumentalista]] da ciencia. De acordo con estas ideas os integrantes do Círculo defenderon un ''criterio [[verificacionismo|verificacionista]] de significado'' que agrupaba os enunciados en dúas clases:

Aínda que [[Karl Popper]] ([[1902]] - [[1994]]) tivo nos seus comezos moita relación cos integrantes do [[Círculo de Viena]], desde a súa primeira obra ''A lóxica da investigación científica'' ([[1934]]) xa se mostrou moi crítico con ésteeste. Con todo este traballo tivo moi pouca difusión durante anos, e non foi ata principios da [[Anos 60|década dos sesenta]] cando Popper comenzó a ser coñecido e valorado.

Fronte ao [[neopositivismo]], Popper calificou a súa postura de [[racionalismo crítico]]. A diferenza do Círculo de Viena, para Popper a ciencia ''non é capaz de verificar'' se unha [[hipótese]] é certa, pero si pode demostrar se éstaesta é falsa. Por iso non serve a [[inducción]], porque por moito que se experimente nunca se podrá examinar ''todos'' os casos posibles, e basta cun só contraexemplo para botar por terra unha teoría. Así pois, fronte á postura verificacionista preponderante ata ese momento en filosofía da ciencia, Popper propón o [[falsacionismo]]. Aínda que Popper era [[realismo|realista]] non aceptaba a certeza, é dicir, nunca se pode saber cando o noso coñecemento é certo.

Popper comezou ''describindo'' a ciencia, pero na súa evolución filosófica acabou sendo ''prescriptivo'' (aínda que sen chegar ao rigor normativo do Círculo), recomendando á ciencia o [[método hipotético deductivo]]. É dicir, a ciencia non elabora enunciados certos a partir de datos, senón que propón [[hipóteses]] (que aínda que se baseen na experiencia adoitan ir más allá de éstaesta e predecir experiencias novas) que logo somete ao filtro experimental para detectar os erros.

''As estrutura das revolucións científicas'' pódese clasificar de ''descriptiva''. Apenas dedica espazo a conceptos como verdade ou coñecemento, e presenta a ciencia baixo un enfoque [[historia|histórico]] e [[socioloxía|sociolóxico]]. As teorías dominantes baixo as que traballan os científicos conforman o que Kuhn chama [[paradigma]]. A ''ciencia normal'' é o estado habitual da ciencia no que o científico non busca a ''falsación'' do paradigma, senón que dá ésteeste por asumido e busca a ''ampliación'' do mesmo. Se o número ou a importancia de problemas non resoltos dentro dun paradigma é moi grande, pode sobrevenir unha crise e cuestionarse a validez do paradigma. Entón a ciencia pasa ao estado de ''ciencia extraordinaria'' ou ''ciencia revolucionaria'''no que os científicos ensaian teorías novas. Se se acepta un novo paradigma que substitúa ao antigo produciuse unha ''revolución científica''. Así éntrase nun periodo novo de ciencia normal no que se intenta coñecer todo o alcance do novo paradigma.

[[Imre Lakatos|Lakatos]] ([[1922]] - [[1974]]) intentou adaptar o sistema de [[Karl Popper|Popper]] á nova situación creada por [[Thomas Kuhn|Kuhn]]. O seu intención era realizar unha '''reconstrución racional da historia da ciencia''', mostrando que éstaesta progresaba de modo racional. A [[historia da ciencia]] mostra que éstaesta non avanza só falseando teorías con feitos, hai que ter en conta a competencia entre teorías e a confirmación de teorías. Por iso substitúe o '''[[falsacionismo]] inxenuo''' de Popper por un '''falsacionismo sofisticado'''. Na realidade a ciencia non evalúa unha teoría illada, senón un conxunto delas que conforman o que Lakatos chama '''programa de investigación científica'''. Un programa de investigación rexéitase ao completo cando se dispoña dun sustituto superior, que explique todo o que explicaba o anterior más outros feitos adicionais. Lakatos recoñece que a dificultade deste esquema radica en que, na práctica, pode custar levalos a cabo, ou ata ser inaplicable en programas de investigación moi complexos.