Revisión como estaba o 20 de abril de 2018 ás 12:25 editar Lles (conversa \| contribucións) 12.708 edicións m https://academia.gal/dicionario/-/termo/busca/converter ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 5 de agosto de 2018 ás 22:42 editar desfacer BanjoBot 2.0 (conversa \| contribucións) Bots 393.002 edicións m Arranxos varios, replaced: \|thumb\| → \|miniatura\| Edición máis nova →
Liña 3: A '''radiación infravermella'''<ref>{{DRAG\|infravermella}}</ref> é un tipo de [[radiación electromagnética]] con [[lonxitude de onda]] maior que a da [[luz]] visible, pero menor que a das [[microonda]]s. O seu nome quere dicir "por debaixo do vermello", xa que o vermello é a [[cor]] de lonxitude de onda máis longa da luz visible, comprendida entre 700 [[nanómetro]]s ([[frecuencia]] 430 [[Hertz\|THz]]) e un [[milímetro]] (300 [[Hertz\|GHz]]).<ref>{{cita web\|autor=Liew, S. C. \|url=http://www.crisp.nus.edu.sg/~research/tutorial/em.htm \|título=Electromagnetic Waves \|editor=Centre for Remote Imaging, Sensing and Processing \|dataacceso=27 de outubro de 2006}}</ref> No [[espectro electromagnético]], os infravermellos subdivídense en infravermellos curtos (0,7-5 [[µm]]), infravermellos medios (5-30 µm) e infravermellos longos (30-1000 µm). Mentres, esta clasificación non é precisa porque en cada área de utilización, se ten unha idea diferente dos límites dos diferentes tipos. Os infravermellos están asociados á [[calor]] porque os corpos na [[temperatura]] normal emiten [[radiación térmica]] no campo dos infravermellos. Malia que os [[vertebrado]]s non poden percibir a radiación infravermella en forma de luz, si que a poden percibir como [[calor]] por unhas terminacións nerviosas especializadas da pel coñecidas como termorreceptores.<ref name=danno> Danno, K.; Mori, N.; Toda, K-I.; Kobayashi, T.; Utani, A. 2001: ''Near-infrared irradiation stimulates cutaneous wound repair: laboratory experiments on possible mechanisms''. Photodermatol. Photoimmunol. Photomed. 17: 261-265 </ref> == Historia == Liña 20: \| [[Radiación ionizante\|Ionizante]] \|align="center"\| > 3000 THz \|align="center"\| < 100  nm \|- \| [[Radiación ultravioleta\|Ultravioleta]] (UV) \|align="center"\| 750 - 3000 THz \|align="center"\| 100 - 400  nm \|- \| [[Luz\|Visible]] \|align="center"\| 385 - 750 THz \|align="center"\| 400 - 780  nm \|- \| '''Infravermella (IV)''' \|align="center"\| '''0,3 - 385 THz''' \|align="center"\| '''0,78 - 1000  µm''' \|- \| [[Microondas]] \|align="center"\| 0,3 -– 300  GHz \|align="center"\| 1 -– 1000  mm \|- \| [[Espectro radioeléctrico\|Radiofrecuencias]] (RF) \|align="center"\| 0,1 - 300  MHz \|align="center"\| 1 -– 3000 m \|- \| [[Frecuencia extremadamente baixa]] (ELF) \|align="center"\| 0 -– 300  Hz \|align="center"\| = 5000  km \|} Liña 90: === Esquema de infravermellos nas telecomunicacións === [[Ficheiro:Fibreoptic.jpg\|~~thumb~~miniatura\|Feixe de fibras ópticas.]] Nas [[telecomunicacións]] baseadas na utilización da luz, a parte do espectro infravermello subdivídese aínda en máis bandas espectrais, en función da resposta de detectores, amplificadores, fontes e [[Fibra óptica\|fibras ópticas]]:<ref>{{Cita web\|apelido=Ramaswami \|nome=Rajiv \|ano=2002 \|url=http://ieeexplore.ieee.org/iel5/35/21724/01006983.pdf \|formato=PDF \|título=Optical Fiber Communication: From Transmission to Networking \|editor=IEEE \|dataacceso=18 de outubro de 2006}}</ref> Liña 128: Nas lonxitudes de onda adxacentes ás da luz visible e mesmo naquelas duns poucos [[micrómetro]]s, µm, os fenómenos asociados son esencialmente os mesmos que os da luz visible, malia que cómpre ter presente que a resposta dos materiais á luz visible non é en absoluto indicativo do comportamento que presentan diante da luz infravermella. Por exemplo, para lonxitudes de máis de 2 micrómetros, o [[vidro]] normal que atopamos ns nosas casas é [[Opacidade\|opaco]], o mesmo pasa con moitos [[gas]]es, o que implica que haxa fiestras de absorción (intervalos de lonxitudes de onda) nas que o ar é opaco e, polo tanto, terá unha serie de frecuencias do [[Espectro visible\|espectro solar]] que non nos chegan e non poderán ser observadas sobre a Terra. Entre 3 e 5 micrómetros hai unha fiestra que corresponde co pico de emisión de radiación infravermella dos corpos moi quentes, esta banda emprégase por exemplo nos sistemas de seguemento e busca de obxectivos dalgíns tipos de [[mísil]]es. Pola contra, hai moitos materiais que os nosos [[ollo]]s son perfectamente opacos pero que son máis ou menos [[Transparencia (óptica)\|transparentes]] nas lonxitudes de onda da radiación infravermella. Por exemplo, o [[silicio]] e o [[xermanio]] presentan unha opacidade tan reducida a estas lonxitudes de onda que son utilizados para a fabricación de [[Lente (óptica)\|lente]]s e fibras ópticas (a atenuación que presentan é da orde de 0,2 [[Decibelio\|dB]]/[[quilómetro\|km]] no caso dunha lonxitude de onda de 1550  nm). Ademais, moitos tipos de [[plástico]] sintético presentan unha boa transparencia a estas radiacións. Para lonxitudes de onda máis grandes o comportamento aseméllase máis ó que atopamos no caso das [[Espectro radioeléctrico\|ondas de radio]]. Liña 139: A radiación infravermella está asociada a miúdo coa [[calor]], xa que os obxectos a [[temperatura]] ambiente ou superior emiten radiación principalmente concentrada na banda da infravermella media. Iso permite empregar os infravermellos para determinar a temperatura de obxectos a distancia (se se coñece a [[emisividade]]). Esta técnica chámase [[termografía]] ou, no caso de obxectos moi quentes, [[pirometría]]. A termografía emprégase basicamente en aplicacións industriais e militares. As [[Cámara térmica\|cámaras térmicas]] detectan a radiación infravermella entre os 900 e os 14.000  nm do espectro electromagnético (0,9 a 15  µm) e producen imaxes. Tendo en conta que a radiación infravermella é emitida por todos os obxectos en función da súa temperatura, de acordo coa lei da radiación dun [[corpo negro]], a termografía fai posible “ver” a contorna coa iluminación visible ou sen ela. A cantidade de radiación que emite un obxecto medra coa temperatura, polo tanto, a termografía permite ver a variación da temperatura dos corpos, de aquí o seu nome. === Visión nocturna === Liña 150: A [[comunicación óptica]] a través do aire utilizando un [[láser]] de infravermellos é unha alternativa relativamente barata (especialmente se se compara co custo dunha ligazón de fibra óptica) para ligazóns de comunicacioós a áreas urbanas, estas ligazóns operan a máis de 4 xigabit/s (4000 Mbps). Nas comunicacio¡óns a través de fibra óptica utilízanse láseres de infravermellos para conseguir a luz precisa para transmitir a información, a radiación utilizada acostuma a ser dunha lonxitude de onda a redor de 1330  nm (se se quere acadar unha mínima [[Dispersión óptica\|dispersión]]) ou 1550  nm (para acadar unha mellor transmisión) no caso das fibras ópticas estándardes de silicio. === Quecemento === Liña 157: === Meteoroloxía === [[Ficheiro:Orkan Emma 29. Februar 2008 12-00 UTC.png\|miniatura\|esquerda\|Fotografía de Europa na banda infravermella tomada polo [[Meteosat]] o 29 de febreiro de 2008.]] Os [[Satélite meteorolóxico\|satélites meteorolóxicos]] están equipados con escáneres que traballan na banda infravermella que permiten obter imaxes para determinar o espesor e o tipo das [[nube]]s ou calcular a temperatura da superficie da terra e da auga. Estes sensores traballan entre os 10,3 e os 12,5  µm. As nubes altas formadas por partículas de [[xeo]] como os [[cirrus]] ou as nubes de gran desenvolvemento vertical com os [[cumulonimbus]] amósanse nunha cor branca brillante. Pola contra, as nubes baixas máis quentes como os [[stratus]] ou os [[stratocumulus]] amósanse en gris. A superficie da terra quente amósase como gris escuro ou negro. Unha das desvantaxes do infravermello radica no feito de que as nubes baixas e a [[néboa]] teñen unha temperatura semellante á da terra ou superficies mariñas e non se poden diferenciar. Porén, empregando a diferenza de luminosidade da canle IR4 (10,3 a 11,5  µm) e a da canle de infravermellos próximos (1,58 a 1,64  µm) pódense diferenciar as nubes baixas producindo unha “néboa” na imaxe. A gran vantaxe do infravermello é que as imatxes tamén se poden obter durante a noite, o que permite dispoñer dunha secuencia continua da evolución do tempo. === Climatoloxía === No eido da [[climatoloxía]], monitorízase a radiación infravermella para detectar tendencias no intercambio de enerxía entre a [[Terra]] e a [[atmosfera terrestre\|atmosfera]]. Estas tendencias achegan información sobre os cambios a longo prazo do clima terrestre. Este é, xunto coa [[radiación solar]], un dos principais parámetros estudados na investigación do [[quecemento global]]. Os investigadores utilizan un aparello chamado [[pirxeómetro]] para medir de xeito continuo a irradiancia terrestre. Trátase dun radiómetro que traballa na banda infravermella, aproximadamente entre os 4,5 e os 50  µm. === Espectroscopia === Liña 186: == Efectos biolóxicos == A radiación infravermella divídese, de acordo cos seus efectos biolóxicos e de maneira arbitraria, en tres categorías ou tipos: a radiación infravermella curta (0,8 a 1,5  µm), a media (1,5 a 5,6  µm) e a longa ( 5,6 a 1000  µm). Os primeiros traballos cos diferentes tipos de radiación de infravermellos, informaban das diferentes formas da acción biolóxica dos tres tipos de radiaciób (curta, media e longa).<ref>J. Dover, T. Phillips, K. Arndt ''Cutaneous effects and therapeutic uses of heat with emphasis on infrared radiation'', Journal of the American Academy of Dermatology, Volum 20, no. 2, páxinas 278-286, 1989</ref> Críase que a radiación curta penetraba profundamente na [[pel]] sen causar un aumento importante da temperatura da superficie do [[tecido epitelial]], mentres que a maioría da enerxía da radiación infravermella media e longa era absorbida pola capa superior da pel e a miúdo causaba efectos térmicos prexudiciais, com queimaduras ou proído. Porén, algúns anos máis tarde presentouse unha nova visión da infravermella media e longa demostrando que todas as bandas de radiación producen efectos biolóxicos de rexeneración celular.<ref> Honda, K.; Inoue, S. 1988. ''Sleeping effects of far-infrared in rats'', Int. J. Biometeorol. 32(2):92-94.</ref><ref> Inoue, S.; Kabaya, M. 1989. ''Biological activities caused by far-infrared radiation'', Int. J. Biometeorol. 33:145-150.</ref><ref>Udagawa, Y.; Nagasawa, H. 2000. ''Effects of far-infrared Ray on reproduction, growth, behaviour and some physiological parameters in mice'', In Vivo 14:321-326. </ref> Estudos [[in vitro]] con radiación infravermella curta sobre as [[célula]]s [[Ser humano\|humanas]], [[Endotelio\|endoteliais]] e [[queratinocito]]s, demostraron un aumento da produción de TGF-β1 ([[factor de crecemento transformante]]-β1) despois dunha única irradiación (36-108 [[Joule\|J]]/[[Centímetro\|cm]]<sup>2</sup>) e de maneira dependente do tempo para o contido de MMP-2 ([[Metaloproteinasa de matriz]]-2), sendo este último tanto a nivel proteico como transcricional. Estas dúas [[proteína]]s están implicadas na fase de remodelación da reparación das lesións. E estes efectos foron considerados de natureza atérmica porque os modelos utilizados como control térmico non amosaron un aumento na súa expresión proteica.<ref name=danno /> Liña 192: Os experimentos con ratos [[Diabetes\|diabéticos]] demostrou unha aceleración da velocidade de peche dunha ferida con tratamentos diarios de radiación infravermella curta, en comparanza cos grupos de control, cun crecemento da temperatura de aproximadamente 3,6 [[Grao Celsius\|°C]] despois de 30 [[minuto]]s de exposición.<ref name=danno /> A utilización de [[LED]]s (díodos emisores de luz) de luz infravermella curta demostrou a reversión dos efectos da [[tetradotoxina]] (TTX), un bloqueador das canles de sodio das [[célula]]s, e polo tanto un bloqueador do impulso nervioso, así como a redución dos danos na [[retina]] causados pola exposición ó [[metanol]] nos ratos.<ref> Wong-Riley, M.T.; Bai, X.; Buchmann, E.; Whelan, H.T. 2001. ''Light-emitting diode treatment reverses the effect of TTX on cytochrome oxidase in neurons''. Neuroreport 12 (14), 3033-3037 </ref><ref> Eells, J.T.; Henry, M.M.; Summerfelt, P.; Wong-Riley, M.T.; Buchmann, E.V.; Kane, N.; Whelan, N.T.; Whelan, H.T. 2003. ''Therapeutic photobiomodulation for methanol-induced retinal toxicity'', Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 100 (6), 3439-3444 </ref> Os experimentos coa radiación infravermella longa demostraron unha inhibición do crecemento [[tumor]]al nos ratos e unha mellora dos tecidos das feridas.<ref>Nagasawa Y, Udagawa Y, Kiyokawa S. ''Evidence that irradiation of far-infrared rays inhibits mammary tumour growth in SHN mice''. Anticancer Res, 1999;19(3A):1797–800.</ref> Tamén se demostrou un incremento do proceso de rexeneración nos ratos sen aumento da [[circulación sanguínea]] durante os períodos de irradiación nin aumento na temperatura do epitelio. Outros datos indican un aumento da infiltración de [[fibroblasto]]s no tecido subcutáneo en ratos tratados con radiación infravermella longa, en comparanza cos animais de control, e unha maior rexeneración do [[coláxeno]] na rexión lesionada, así como a expresión de TGF-β1. Da mesma maneira, a radiación infravermella foi quen de provocar un aumento da [[Vascularización\|anxioxénese]] no lugar da lesión e aumentar a resistencia na tracción do epitelio en rexeneración.<ref> Schindl, A.; Schindl, M.; Schindl, L. 1997. ''Successful treatment of a persistent radiation ulcer by low power laser therapy''. J. Am. Acad. Dermatol. 37: 646 </ref><ref> Schindl, A.; Schindl, M.; Schindl, L. et al. 1999. ''Increased dermal angiogenesis after low-intensity laser therapy for a chronic radiation ulcer determined by a vídeo measuring system''. J. Am. Acad. Dermatol. 40: 481 </ref><ref> Schramm, J.M; Warner, D.; Hardesty, R.A.; Oberg, K.C. 2003. ''A unique combination of infrared and microwave radiation accelerates wound healing''. Plast. Reconstr. Surg. 111(1): 258-266 </ref> == Notas ==

Radiación infravermella: Diferenzas entre revisións