Xoana a Beltranexa: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Anox (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Liña 23:
|firma =
}}
A infanta '''Xoana de Castela''', nada en [[Madrid]] o [[28 de febreiro]] de [[1462]] e finada en [[Lisboa]] en [[1530]]{{Harvnp|Dicionário|1904-1915|p=Vol. III}}, foi unha [[infante de España|infanta]] [[Coroa de Castela|castelá]], raíña proclamada de Castela e de [[Reino de León|León]] e [[Lista de Raíñas consortes de Portugal|raíña consorte de Portugal]]. Destituída do seu rango, houbotivo deque renunciar por tratado a todos os seus títulos e señoríos, ata á súa calidade de infanta castelá e de alteza, quedandotralo cal foi chamada oficialmente, por real decreto portugués, «a Excelente Senhora» ata o final da súa longa vida no exilio de Portugal. Foi a única filla e herdeira de [[Henrique IV de Castela|Henrique IV]] e da súa segunda esposa a raíña [[Xoana de Portugal]], filla de [[Duarte I de Portugal]].{{Harvnp|Fernández Álvarez|2003|p=70}} Unha parte da nobreza castelá non a aceptou como filla biolóxica do rei o, seu pai, a quen acusou de obrigar á raíña –a súa muller– a ter un fillo co seu favorito, [[Beltrán de la Cueva]], primeiro [[Ducado de Alburquerque|duque de Alburquerque]], malia que ambos xuraran solemnemente que non fora así. Beltrán non se atopaba en lugar necesario para iso nas datas concretas. Había sospeitas sobre a impotencia de Henrique IV, xa que previamente estivera casado coa infanta [[Branca II de Navarra|Branca de Navarra]] e o matrimonio declarouse nulo porque nunca chegou a consumarse. Ademais, Henrique IV non tivo máis fillos nin coa súa muller nin con ningunha dos seus amantes.
 
== Nacemento ==
Henrique IV foi alcumado no seu tempo polos seus adversarios ''o Impotente'', non tanto porporque non haber tertivera descendencia da súa primeira esposa, Branca de Navarra, como por ser de dominio público a deixación que facía das súas obrigacións conxugais. Por iso, cando a súa segunda esposa, Xoana de Portugal, deu a luz unha nena, esta foi atribuída a unha suposta relación adúltera da raíña cun dos privados do monarca, [[Beltrán de la Cueva]]; por iso é polo que se alcumou á princesa como ''a Beltranexa'', malia ser isto imposible por non concordar as datas.{{Harvnp|Fernández Álvarez|2003|pp=70 e 75}}
 
O [[9 de maio]] de [[1462]], poucos meses logodespois do seu nacemento, Xoana foi xurada nas [[Cortes de Castela|Cortes]] de [[Madrid]] como [[princesa de Asturias]] e herdeira do reino.{{Harvnp|Fernández Álvarez|2003|p=71}}
 
Uns dous anos de idade contaría a princesa durante o apoxeo das revoltas nobiliarias contra Henrique IV, que acusaron de ilexítima á princesa e tomaron partido polo irmán do rei, o infante [[Afonso de Castela|Afonso]]. O monarca intentou liquidar a sublevación nobiliaria acordando o matrimonio de Afonso coa súa filla Xoana; así, en 1464, Afonso foi proclamado herdeiro e sucesor do reino.{{Harvnp|Fernández Álvarez|2003|p=78}}
 
O mesmo Henrique IV propuxo ao rei [[Afonso V de Portugal]], pouco antes, o enlace de Xoana co infante [[Xoán II de Portugal|Xoán]], fillo do portugués. Nin un nin outro proxecto realizáronsechegaron a consumarse, e en cambio o monarca de [[reino de Castela|Castela]] desherdou por segunda vez á súa filla ao recoñecer, no [[Tratado dos Toros de Guisando]], como princesa de Asturias á súa irmá [[Isabel I de Castela|Isabel]], a condición de que esta casase co príncipe electo por el. Non moito máis tarde, en 1468 e en 1469, tratouse de casar a Isabel con [[Afonso V de Portugal]], irmán da raíña de Castela, e a Xoana, renovando o antigo proxecto, con Xoán, fillo primoxénito de Afonso V, coa condición de que Xoana sucedese a Isabel si esta morría sen ningún fillo. Tampouco se realizou este proxecto.
== Herdeira de Castela ==
[[Ficheiro:Labeltraneja.jpg|miniatura|300px|dereita|Árbore xenealóxico de Xoana a Beltranexa.]]
Á parte a cuestión da lexitimidade, Xoana continuaba a ser a única filla que podía ser (aínda que remotamente) atribuída a Henrique IV de Castela, o cal asumiu a súa causa. Por iso obrigou os nobres casteláns a xuraren fidelidade á princesa e recoñecérena como herdeira, designándosecoa súa designación como [[Príncipe de Asturias|princesa de Asturias]] en [[1462]]. Porén, pasados dous anos e debido á presión da nobreza, delegou a sucesión no seu irmán Afonso, o cal viría a falecer en [[1468]]. Deste modo o rei viuse forzado a escoller como sucesora, moi a contragusto, a súa media irmá [[Isabel I de Castela|Isabel]], coa condición de que esta aceptase o casamento que o rei lle propuxer.
 
Como en [[1469]] dona Isabel casou en segredo con [[Fernando II de Aragón|Fernando]], herdeiro da Coroa de [[Aragón]], contra a vontade de Henrique, o rei castelán considera violado o acordo que estabelecera con Isabel. É entón que declara Xoana a súa única lexítima herdeira, procurando nos últimos anos de vida un marido para a súa filla.