Écdise: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Miguelferig (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Miguelferig (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 4:
A '''écdise'''<ref>Dicionario Digalego [https://digalego.xunta.gal/digalego/Html/index.php?op=ver&id=23781&opcion=entrada&entrada=&eacute;cdise écdise]</ref> (do grego ἐκδύω, ekduo, 'despoxar, espir'<ref>{{cite book |author=Liddell & Scott |year=1889 |title=An Intermediate Greek-English Lexicon |location=Oxford |publisher=[[Clarendon Press]] |url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0058%3Aentry%3De)kdu%2Fw}}</ref>) é a [[muda (bioloxía)|muda]] da [[cutícula (artrópodos)|cutícula]] que se produce en moitos invertebrados pertencentes ao [[clado]] [[Ecdysozoa]]. Como a cutícula destes animais forma tipicamente un [[exoesqueleto]] en gran medida non elástico, esta despréndese durante o seu crecemento cando se forma unha nova cuberta máis grande.<ref name="Ewer">{{cite journal |author=John Ewer |year=2005 |title=How the ecdysozoan changed its coat |journal=[[PLoS Biology]] |volume=3 |issue=10 |page=e349 |doi=10.1371/journal.pbio.0030349 |pmid=16207077 |pmc=1250302}}</ref> Os restos do exoesqueleto vello baleiro desbotado denomínanse [[exuvia]]s.<ref name="Tetlie">{{cite journal |author=O. Erik Tetlie, Danita S. Brandt & Derek E. G. Briggs |year=2008 |title=Ecdysis in sea scorpions (Chelicerata: Eurypterida) |journal=[[Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology]] |volume=265 |issue=3–4 |pages=182–194 |doi=10.1016/j.palaeo.2008.05.008}}</ref>
 
Despois de mudar, un [[artrópodo]] denomínase ''teneral'' e ten un corpo mol e pálido. No espazo de unha ou dúas horas, a cutícula endurece e escurece seguindo un proceso similar a un [[curtido]] análogo ao da produción de [[coiro]].<ref name="mcgraw-hill">{{cite book |author=Russell Jurenka |chapter=Insect physiology |title=[[McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology]] |volume=9 |page=323 |year=2007 |isbn=978-0-07-144143-8 |edition=10th |editor=Sybil P. Parker}}</ref> Durante esta curta fase o animal expándeseaproveita para expandirse, xa que doutro modo o crecemento estaría restrinxido pola rixidez do exoesqueleto. O crecemento dos membros e outras partes normalmente cubertas polo exoesqueleto conséguese ao transferir fluídos corporais desde as partes brandas antes de que endureza a nova pel. Unha araña que teña un abdome pequeno pode ser que estea desnutrida ou máis probablemente acaba de experimentar a écdise. Algúns artrópodos, especialmente os insectos grandes con respiración [[traquea (artrópodos)|traqueal]], expánden o seu novo [[exoesqueleto]] inchándose ou tomando aire. A maduración da estrutura e [[coloración animal|coloración]] do novo exoesqueleto podería tardar días ou semanas en insectos de vida longa; isto pode dificultar a identificación dun individuo se o animal sufriu a écdise recentemente.
 
A écdise permite que os tecidos danados e as patas perdidas sexan [[rexeneración (bioloxía)|rexeneradas]] ou voltas a formar. A rexeneración completa pode requirir unha serie de [[muda (bioloxía)|mudas]], e o toco do membro faise un pouco máis grande con cada muda ata que ten un tamaño normal ou case normal.<ref>{{cite journal |author=Penny M. Hopkins |year=2001 |title=Limb regeneration in the fiddler crab, ''Uca pugilator'': hormonal and growth factor control |journal=[[American Zoologist]] |volume=41 |issue=3 |pages=389–398 |doi=10.1093/icb/41.3.389}}</ref>