Branca II de Navarra: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios
Sen resumo de edición
Liña 9:
|reinado0 = [[23 de setembro]] de [[1461]] - [[2 de decembro]] de [[1464]]
|predecesor0 = [[Carlos de Viana|Carlos IV]]
|sucesor0 = [[Leonor I de Navarra|Leonor I]]<ref>Aínda que en 1462 Branca deixou en herndanzaherdanza o reino de Navarra a Henrique IV de Castela, este xa deixara de reclamar o reino cando ela morreu, polo que Leonor, como irmá de Branca, e co apoio do seu pai Xoán II de Navarra e do seu marido Gastón de Foix, pudidopuido confirmarse como sucesora no trono navarro. Ao contrario que os seus irmáns, Leonor recoñeceu ao seu pai como lexítimo rei de Navarra e, até a morte del non reclamou o seu dereito a reinar.</ref>
|outros títulos = [[Príncipe de Asturias|Princesa consorte de Asturias]] (1440-1453)
|data de nacemento = [[9 de xuño]] de [[1424]]
Liña 18:
|consorte = [[Henrique IV de Castela]]<br/>''(div. 1453)''
|casa real = [[Casa de Trastámara|Trastámara]]<br>[[Casa de Évreux|Évreux]]
|pai = [[Xoán II de Aragón]]<br>[[Coroa de Aragón|Rei de Aragón, Valencia, Mallorca, Sardeña, Córsega e Sicilia]]<br>[[Rei de Navarra]]
|nai = [[Branca I de Navarra]]<br>[[Reino de Navarra|Raíña de Navarra]]
|escudo = Royal Arms of Navarre (1425-1479).svg
|lema = Escudo de armas de '''Branca II de Navarra'''
}}
[[Ficheiro:La reina Blanca II de Navarra (Museo del Prado).jpg|miniatura|300px|''La reina Blanca II de Navarra''<br>. Cadro de [[José Moreno Carbonero]] (1860–1942)<br><center>. [[Museo deldo Prado]]<br> (Depositadodepositado na [[Universidade de Santiago de Compostela|USC]])</center>.]]
 
'''Branca de Trastámara e de Évreux''', nada en [[Olite]], [[Reino de Navarra]], o [[9 de xuño]] de [[1424]] e finada en [[Orthez]], [[Bearne]], [[Aquitania]], [[Francia]] o [[2 de decembro]] de [[1464]], foi [[infanta]] de [[Coroa de Aragón|Aragón]] e de [[Reino de Navarra|Navarra]], infanta de [[Reino de Castela|Castela]] polo seu matrimonio co infante [[Henrique IV de Castela|Henrique de Castela]] e, finalmente, [[monarca|raíña titular de Navarra]] como '''''Branca II''''' ([[1461]]-[[1464]]).
Liña 36:
A súa irmá maior, Xoana, morreu o [[22 de agosto]] de [[1425]], e o seu avó, o rei [[Carlos III de Navarra]], ''o Nobre'', uns días máis tarde, o [[8 de setembro]], o que converte á súa nai en raíña Branca I de Navarra, e ao seu pai en rei Xoán II.
 
O [[22 de novembro]] de [[1436]], asínase en [[Toledo]] a paz entre [[Reino de Navarra|Navarra]] e [[Coroa de Castela|Castela]], tras cumprirse seis anos do establecemento das [[Treguas de Majano]]. Como consecuencia da mesma acórdase o matrimonio da infanta Branca, que tiña 12 anos, con [[Henrique IV de Castela|Henrique]], príncipe herdeiro de Castela, que tiñaatiña 11 anos, recuperando Navarra deste modo as vilas e castelos perdidos durante a guerra.<ref name="BlancaNavarra">Ramírez Vaquero, Eloísa (1999): [http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=16174 "La reina Blanca y Navarra"] en ''Príncipe de Viana'', ano nº 60, Nº 217, páxs. 323-340.</ref>
 
A raíña Branca I acompañou á súa filla a Castela para o seu matrimonio formal con Henrique de Castela, que tivo lugar na [[catedral]] de [[Valladolid]] o 15<ref name=ARAGON/> ou o [[16 de setembro]] de [[1440]],<ref name=Ivrea/> cando Branca tiña 16 anos e o príncipe cumprira os 15.
 
Unha vez en Castela, a soberana de Navarra aproveitou para realizar unha peregrinación ao [[Real Mosteiro de Santa María de Guadalupe|santuario de Guadalupe]], en [[Extremadura]], pero tamén usou esta oportunidade para mediar nas constantes disputas do seu marido cos nobres casteláns; o que a leva a un constante movemento no reino castelánocastelán, onde acabaría falecendo en [[Santa María la Real de Nieva]] ([[Provincia de Segovia|Segovia]]) o [[1 de abril]] de [[1441]]. Foi sepultada na igrexa do Mosteiro desa localidade, en contra do desexo expresado no seu testamento de ser enterrada en [[Ujué]] ([[Reino de Navarra|Navarra]]).<ref name="BlancaNavarra" /><ref>{{cita web|autor=Biografías y Vidas|título=Blanca I de Navarra|url=http://www.biografiasyvidas.com/biografia/b/blanca_i.htm|dataacceso=5 de outubro de 2017}}</ref>
 
En [[1451]], dez anos despois da morte da raíña Branca I, comezou a [[Guerra civil de Navarra]], cando a coroa do reino foi usurpada polo seu segundo esposo, o rei [[Xoán II de Aragón]], pai de Branca e [[rei de Navarra]] ''jure uxoris'' (por matrimonio), quen se negou a cederlla ao seu lexítimo herdeiro, o seu fillo [[Carlos de Viana|Carlos]], [[príncipe de Viana]] e de [[Príncipe de Xirona|Xirona]].<ref>Lacarra, José María (1975): ''Historia del Reino de Navarra en la Edad Media''. Pamplona: Caja de Ahorros de Navarra. ISBN 84-500-7465-7.</ref> Durante esta guerra, que rematou en [[1455]], Branca vive en Castela un infeliz matrimonio, que será finalmente anulado por non consumación,<ref>"Testimonio de la sentencia de divorcio entre el príncipe D. Enrique y la infanta doña Blanca", incluidoincluído na [http://www.archive.org/details/coleccindedocu40madruoft ''Colección de documentos inéditos para la historia de España'', vol. XL], páxs. 444–450.</ref> o [[2 de maio]] de [[1453]], aducindo o príncipe Henrique que unha "''impotencia recíproca debida a influencias malignas''" lle impediu intimar coa súa esposa.<ref name="Blanca II">[https://web.archive.org/web/20150119142118/http://www.euskomedia.org/aunamendi/22028 Blanca II] na ''[[Auñamendi Eusko Entziklopedia]]'' {{es}}.</ref>
 
Branca regresa a Navarra repudiada e sen os bens acordados nas capitulacións do seu matrimonio por ser este anulado, debendo seu pai Xoán II encargarse de sufragar as súas necesidades, feito que o incomodaba, pois o rei sentía unha grande aversión tanto por ela como polo seu irmánoirmán maior Carlos de Viana; a súa irmá menor [[Leonor de Foix|Leonor]], condesa de [[Foix]], tampouco lle tiña estima, e [[Xoana Enríquez]], a súa madrasta, cuxa única preocupación era colocar ao seu fillo [[Fernando o Católico|Fernando]] no trono de Navarra, fixo o posíbel por perdela.<ref name="Blanca II" />
 
Antes de morrer o seu irmán o príncipe Carlos de Viana, o [[23 de setembro]] de [[1461]], redactou o seu testamento no que instituíu á súa irmá Branca como herdeira, ratificando así as claúsulascláusulas do testamento da súa nai Branca I de [[17 de febreiro]] de [[1439]], no cal se estipulaba que a coroa debía pasar ao maior dos fillos vivos da parella.<ref>[https://web.archive.org/web/20160920070225/http://www.euskomedia.org/aunamendi/858 Blanca I de Navarra] na ''[[Auñamendi Eusko Entziklopedia]]'' {{es}}.</ref>
 
Xoán II, que tiña a Branca prisioneira en [[Olite]], propón á súa filla casar con [[Carlos de Valois, duque de Berry|Carlos, duque de Berry]], irmán menor de [[Luís XI de Francia]]. En realidade, esta proposta de matrimonio foi un engano proxectado por Xoán II co fin de sacar de Navarra a Branca e afastala dos seus partidarios, os [[beaumonteses]], que trataban de liberala. De todos os modos, Branca rexeitou a proposta do seu pai.<ref>[http://www.diariovasco.com/20070828/mas-actualidad/gente/busca-encontrada-200708280936.html Diariovasco.com: En busca de La Encontrada].</ref>
 
O rei Xoán II, furioso pola rebeldía da súa filla, reaccionou airadamenteiradamente entregándoa á súa outra filla Leonor e ao su marido, o conde [[Gastón IV de Foix]]. No traxecto da viaxe que a conducía a [[Bearne]], señorío dos seus peores inimigos, Branca realizou unha protesta escrita polo seu secuestro ([[Roncesvalles]], [[23 de abril]] de [[1462]]), na que afirmaba que a levaban en contra da súa vontade, pedía o perdón divino para o seu pai e, ante a posibilidade de que a obrigaran a testar baixo os intereses de Xoánn II e os condes de Foix, pedía que cualquera testamento realizado en favor da súa irmá Leonor como herdeira (o a súa descendencia) fora considerado inválido.<ref name="Blanca II" />
 
Uns días despois ([[30 de abril]]), en [[Saint-Jean-Pied-de-Port]], e temendo que os que pretenden os seus dereitos lle quiten a vida, fai testamento designando como herdeiro ao seu ex-marido e agora rei [[Henrique IV de Castela]] ''o Impotente''<ref name="Blanca II" /> (o que suporía a unión das coroas de Navarra e Castela).
Liña 56:
Unha vez en Bearne, Branca foi encarcerada na Torre Moncada, en [[Orthez]], onde morreu o [[2 de decembro]] de [[1464]] baixo estrañas circunstancias. Algúns historiadores indican que foi asasinada por orde da súa irmá e, outros, baixo a man do seu propio pai.<ref name="Blanca II" /> {{sfn|Orpustan|2007|p= 3}} Foi sepultada no panteón da igrexa catedral de [[Lescar]].
 
En contra do disposto lexitimamente por Branca, Xoán II seguiseguiu como rei en Navarra até a súa morte (en [[1479]]), e foi sucedido por [[Leonor de Foix|Leonor]] (que á morte de Branca fora nomeada Lugartenente xeneral de Navarra).<ref name=ARAGON/>
 
== Antepasados de Branca II de Navarra ==
[[Ficheiro:Monasterio de Santa María de Huerta - Claustro plateresco - Medallones 05.jpg|miniatura|250px|Medallóns no claustro plateresco do [[Santa María de Huerta|Mosteiro de Santa María de Huerta]].<br> Esquerda, Branca de Navarra.<br> Dereita, Henrique IV de Castela.]]
 
<center>
Liña 113:
 
== Notas ==
{{listaref|30em}}
 
== Véxase tamén ==
Liña 126:
 
=== Outros artigos ===
* [[Xoán II de Aragón]]
* [[Branca I de Navarra]]
* [[Carlos de Viana]]
* [[Guerra civil de Navarra]]
Liña 134 ⟶ 132:
=== Ligazóns externas ===
* [http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/blanca-ii-de-navarra/ar-22028/ Blanca II de Navarra] na [[Auñamendi Eusko Entziklopedia]] {{es}}.
* [http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=2350 Blanca II] na ''[[Gran Enciclopedia Aragonesa]]'' {{es}}.
* [https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0010359.xml Blanca II de Navarra] na ''Gran enciclopèdia catalana'' {{ca}}.
* [http://genealogics.org/getperson.php?personID=I00027206&tree=LEO Infanta Doña Blanca of Navarre and Aragón, Princess of Viana], en ''Genealogics'' {{en}}.