Afonso VIIInaceu foien o[[Zamora]], fillo primoxénitofroito do matrimonio entre o rei [[Fernando II de León e Galicia]] e da [[infante|infanta]] [[Portugal|portuguesa]] [[Urraca de Portugal|Urraca]].<ref name="MITTELALTER"/><ref name=Portugal>[http://fmg.ac/Projects/MedLands/PORTUGAL.htm#Henriquedied1112#ES Reis de Portugal] en ''Medieval Lands'' {{en}}</ref><ref name=capeto>[http://genealogy.euweb.cz/capet/capet47.html#ES Capetingi genealogy] {{en}}</ref>{{sfn|Gerli|2003|p=54}} Por vía paterna, Afonso foi neto de [[Afonso VII de León]], [[Reino de Galicia|rei de Galicia]] desde o ano [[1111]],<ref name="MITTELALTER">{{Cita web |url=https://web.archive.org/web/20080918070109/http://www.mittelalter-genealogie.de/mittelalter/koenige/kastilien/alfons_9_koenig_von_leon_1230.html |título=Afonso IX. König von Leon (1188-1230) |páxina-web=mittelalter-genealogie.de |lingua=De }}</ref><ref name=CASTILE>{{Cita web |apelidos=Cawley |nome=Charles |url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/CASTILE.htm#_Toc482092974 |título=Castile & Leon, counts & kings - 3.A. Kings of León 1157-1230 |páxina-web=Medieval Lands |lingua=en}}</ref><ref name=ivrea>Marek, Miroslav [http://genealogy.euweb.cz/ivrea/ivrea6.html#MC#ES Casa de Ivrea-genealogy] {{en}}.</ref> quen dividiu os seus reinos entre os seus fillos, provocando así un conflito entre reinos ata a reunificación polo fillo de Afonso, [[Fernando III de Castela]].{{sfn|Shadis|2010|p=xix}} Por vía materna, Afonso era neto do primeiro [[Lista de reis de Portugal|rei de Portugal]], [[Afonso I de Portugal|Afonso Henriques]].<ref name=Portugal/>
Era neto, por tanto:
* por vía paterna de [[Afonso VII de León]] ([[Reino de Galicia|rei de Galicia]] desde o ano [[1111]]),<ref name="MITTELALTER">{{Cita web |url=https://web.archive.org/web/20080918070109/http://www.mittelalter-genealogie.de/mittelalter/koenige/kastilien/alfons_9_koenig_von_leon_1230.html |título=Afonso IX. König von Leon (1188-1230) |páxina-web=mittelalter-genealogie.de |lingua=De }}</ref><ref name=CASTILE>{{Cita web |apelidos=Cawley |nome=Charles |url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/CASTILE.htm#_Toc482092974 |título=Castile & Leon, counts & kings - 3.A. Kings of León 1157-1230 |páxina-web=Medieval Lands |lingua=en}}</ref><ref name=ivrea>Marek, Miroslav [http://genealogy.euweb.cz/ivrea/ivrea6.html#MC#ES Casa de Ivrea-genealogy] {{en}}.</ref>
* e por vía materna de [[Afonso I de Portugal|Afonso Henriques]] (primeiro [[Lista de reis de Portugal|rei de Portugal]]).<ref name=Portugal/>
O nacemento de Afonso aparece citado na ''crónica'' de [[Alberico de Trois-Fontaines]].<ref name=CASTILE/><ref name=A>[https://books.google.es/books?id=b9oBAAAAYAAJ&pg=PA1#v=onepage&q&f=false ''Cronica Alberici Monachi Trium Fontium''] {{la}}.</ref>
