Afonso I de Portugal: Diferenzas entre revisións

| descendencia = Henrique de Portugal<br />Mafalda de Portugal<br />[[Urraca de Portugal, raíña de León|Urraca de Portugal]]<br />[[Sancho I de Portugal|Sancho]]<br />TareixaTeresa de Portugal<br>Xoán de Portugal<br>Sancha de Portugal

| nai = [[TareixaTeresa, condesa de Portugal|TareixaTeresa de León]]

Era fillo de [[Henrique de Borgoña]] e de [[TareixaTeresa, condesa de Portugal|TareixaTeresa de Portugal]], señores do [[Condado Portucalense]], [[condado]] dependente do [[reino de León|Reino de León e GalizaGalicia]].<ref name="Infopédia">{{cita web |url=http://www.infopedia.pt/$d.-afonso-henriques |título=D. Afonso Henriques |dataacceso=23 de xaneiro de 2013|editorial=Porto Editora |publicación=Infopédia |páxinas= |lingua=pt }}</ref>

Despois da morte do seu pai, Afonso tomou unha posición [[política]] oposta á da nai, partidaria de ficarpermanecer no reino de León, que se aliara co [[nobre]] [[Galicia|galego]] [[Fernando Pérez de Traba]]. Pretendendo asegura-loasegurar o dominio do condado armouse cabaleiro en [[Tui]] e, tras vencer á súa nai na [[batalla de San Mamede]] noen 1128, asumiu o pleno goberno do condado, concentrando entón os seus esforzos en obte-loobter o recoñecemento deste como reino.<ref name="Infopédia"/>

En 1139, despois da vitoria na [[batalla de Ourique]] contra dunun continxente mouro, Afonso Henriques proclamouse [[rei de Portugal]] co borneapoio das súas tropas. A independenzaindependencia de Portugal foi recoñecida polo seu curmán [[Afonso VII de León e Castela]] en 1143, no [[tratado de Zamora]], pordebido morao dos azosdesexo deste en toma-lotomar o título de ''emperador de toda a Hispania'' e, comacomo tal, necesitar de reis como vasalos. En 1179, o [[Alexandre III, papa|papa Alexandre III]], a través da bula ''[[Manifestis Probatum]]'', recoñeceuno comacomo ''rex'' (rei).<ref name="Infopédia"/>

Co borneapoio de [[Cruzadas|cruzados]] do norte de [[Europa]] conqueríuconquistou [[Lisboa]] noen 1147. Pacificado o país, proseguíuproseguiu as conquistas aos mouros, empurrando a fronteira carapara o sur, dendedesde [[Leiria, Portugal|Leiria]] ataaté o [[Alentejo]], máis que dobrandoduplicando o territorio que herdara.

[[Vermudo III]], fillo do rei [[Afonso V o Nobre]] e da aristócrata galega [[Elvira Meendiz]], herdou o goberno de toda a GalizaGalicia con adurapenas 17 anos de idade, sendo recoñecido como ''Imperator in Gallecia'', é dicir, "emperador naen GalizaGalicia", dendedesde a cidade de [[León]] —daquela capital do reino— tivo que facer fronte ás reclamacións territoriais que o [[reino de Navarra]] mantiña sobre o [[condado de Castela]]. PraPara iso propiciou o matrimonio daentre a súa irmá, Sancha, co conde castelán [[García Sánchez]]. Pero ao ser asasinado o conde castelán nas vésperas da voda pola familia rival (a familia Vela), herda o condado de Castela o rei navarro [[Sancho III O Maior]], que o cede ao seu fillo Fernando quen remata por casar con Dona Sancha. O feito de que o mozo Vermudo III encabezase a primeira liña da carga de cabalería e morrera dunha lanzada, permitiu a navarros e casteláns vencer na [[batalla de Tamarón]].

[[Ficheiro:Europe-south-west-kingdoms12th.png|miniatura|dereita|230px|A partir do ano [[11281028]], [[Afonso Henriques]] gobernou independentemente o [[Condado Portucalense]] ([[Portugal]]) separado definitivamente do resto do reino dade GalizaGalicia.<br>Mapa co [[reino de Portugal]] contra o ano [[1157]]:

Coa morte de Vermudo III, o trono galego recae na súa irmá, Sancha ([[Sancha I dade GalizaGalicia|Sancha]]), que sería coroada como raíña ([[Sancha I dade GalizaGalicia|Sancha I]]). Finalmente, o casamento de Fernando propiciará que este sexa considerado "rei consorte" de toda GalizaGalicia (''domus Fernandus princeps super omnem Galletiam'')<ref>Documento n. 534 do Tombo de Celanova, ano 1060.</ref>, gobernando dendedesde a cidade de [[León, España|León]]. Ambos conseguiron non só mante-lomanter o territorio herdado senón tamén amplialo, recuperando algunhas cidades perdidas como a importante [[Coimbra]], que volvía render vasalaxe aos reis galegos, maliapese a que o seu gobernador fose [[musulmán]].

Pero a morte do rei Fernando I en [[1065]] supuxo un novo conflito interno, pois no canto de recae-larecaer croaa coroa nun único herdeiro, o goberno foi latricadodisputado polos seus tres fillos maiores, que pasaron a gobernar autónomamenteautonomamente os territorios nos que conseguiran establecer relacións familiares. Se ben é verdade que parte da historiografía considera tal feito comacomo un repartimento xa predisposto por Fernando I antes da súa morte, a titulación de Sancha como raíña aínda, e mailaa ausencia de calquera documento de repartizónrepartición feito por Fernando I ou Sancha engaxainduce a pensar que non existiu tal repartizónrepartición. Anos máis tarde, cada un dos tres fillos aparecía gobernando diferentes territorios en calidade de reis, así o maior, [[Sancho II de Castela|Sancho II]] domeñoudominou as terras orientais, o [[condado de Castela]] ''grosso modo'', [[Afonso VI de León|Afonso VI]] a capital, León, e as súas terras próximas así como Asturias, o terceiro [[García de Galicia|García I]] herdou as terras galegas entre [[Coimbra]] e o [[Cabo Ortegal]]. Aínda que esta situación tivo por consecuencia a fragmentación política do reino dade GalizaGalicia, "Galicia" (porpo Galiza) seguiu sendo o termo que se empregaba prapara denominar o conxunto destas terras.

García I restaurou as seessedes de [[Tui]] e [[Braga]] (a antergaantiga metrópole sueva), e venceu varios conatos de anexión, pero finalmente foi derrotado polos exércitos dos seus irmáns Sancho II de Castela e Afonso VI en [[1071]]<ref>Esta historia chegou a inspirar a [[Victor Hugo]] a creación da epopea ''Le Petit Roi de Galice'' (traducida como O reiciño dade GalizaGalicia), incluída na primeira serie da obra ''[[La Légende des siècles]]''.</ref>, que o encarceraron no Castelo de Luna ([[reino de León|León]])<ref>{{cita libro| apelidos=Alonso-Cortés|nome=Carolina-Dafne|editorial=KNOSSOS| título = Sota de copas, reina de espadas| url =http://books.google.com/books?id=bdZAGX3nrp0C&pg=PA49&dq=Castillo+de+Luna,+rey+Garc%C3%ADa&hl=en&ei=sE1ETMr1IpSSjAf055kW&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CD8Q6AEwBQ#v=onepage&q=Castillo%20de%20Luna%2C%20rey%20Garc%C3%ADa&f=false| publicación =| ISBN=9788492224647|lingua=es|páxina=49}}</ref> sendo prisioneiro até a súa morte no ano [[1090]]. Os irmáns de García asinarían xa no ano 1071 co título de reis dade GalizaGalicia na documentación galega do momento. García morreu en marzo de 1090 na prisión do castelo, e sempre se lle recoñeceu a dignidade real.

Esta nova situación non se acadou sen resistencias, pois García contaba con nobres leais que se opuxeron á usurpación de Afonso VI, tales como o conde [[Rodrigo Ovéquiz]] que encabezou unha rebelión no ano [[1080]] abertamente respaldada polo bispo de Santiago [[Diego Páez]]. ÉsteEste foi finalmente deposto no [[Concilio de Husillos]] (1088), e entre os motivos de tal deposición cítase unhaun presuntapresunto tenzónintento de avinzarconcertar un acordo con [[Guillerme o Conquistador]]<ref>{{cita libro| autor =Rivero González, I.| título =Compendio de historia medieval española| ano =| publicación =ISTMO| id = ISBN 978-84-7090-125-6}}{{es}}</ref>.

[[Ficheiro:UrracaRegina TumboA.jpg|200px|miniatura|seestraesquerda|A princesa [[Urraca de León e Castela|Urraca]] gobernou GalizaGalicia xunto co seu marido [[ReimundoRaimundo de Borgoña|ReimundoRaimundo]] ataaté que en [[1093]] Afonso VI decide separa-loseparar o condado de Portugal dade GalizaGalicia e concederllo a [[Henrique de Borgoña|Henrique]] e [[TareixaTeresa, condesa de Portugal|TareixaTeresa]].<br>[[Tombos da Catedral de Santiago de Compostela|Tombo A]] da [[catedral de Santiago]].]]

Tra-laTras a morte de García en prisión, en [[1096]] Afonso VI dividiu o territorio galego en dous [[condado]]s. En [[1091]] a súa filla, a princesa [[Urraca de León e Castela|Urraca]] casara co nobre [[Borgoña|borgoñón]] [[ReimundoRaimundo de Borgoña]], que asistira a Afonso na loita cos [[almorábides]]. As vitorias militares de ReimundoRaimundo e a altura das súas relacións familiares en Europa propiciaran a comenenzaconveniencia dado ligameenlace matrimonial, matrimonio ao que Afonso VI outorgou un importante dote: o goberno das terras galegas, dendedesde o Ortegal ataaté Coimbra, co título de condes.

Dous anos máis tarde, en [[1093]], outro cruzado francés, [[Henrique de Borgoña]], neto do duque [[Roberto I]], tomaba a man da filla menor de Afonso VI, [[Tareixa de León]] recebendorecibindo o goberno do [[Condado Portucalense|Condado de Portugal]], así comacomo o de [[Coimbra]], fundado noo ano 868 polo nobre galego [[Vimara Pérez]], e que atinguíacomprendía as terras situadas entre os ríos [[río Limia|Limia]] e [[río Douro|Douro]].

Artellábase deste xeito, unha complexa rede de relacións feudais; por unha bandaparte, o rei Afonso VI, que gobernaba toda a GalizaGalicia e Toledo, recebíarecibía vasalaxe feudal de ReimundoRaimundo e Urraca, que gobernaban ass terras galegas dendedesde Ortegal ataaté Coimbra, e estes, á súa vez recebíanarecibíana, de Tareixa e máis Henrique de Borgoña.

As constantes desfeitasderrotas sofridassufridas ante os [[almorábides]] e o crecente desgustodescontento do rei coa política administrativa do seu xenro ReimundoRaimundo, levaron a Afonso VI a retira-losretirar os dereitos feudais que ésteeste e máis Urraca tiñan sobre o Condado Portucalense, emparellandoequiparando o dominio destes ao de Henrique e Tareixa.

OrasmeAsí pois, aínda que o Condado Portucalense seguía a formar parte dade GalizaGalicia, na práctica os seus condes deixaban de prestárenlle vasalaxe a ReimundoRaimundo de Borgoña e Urraca, pasando a prestallo direitamentedirectamente ao rei de toda GalizaGalicia, Afonso VI, o que provocou certo descontento entre a nobreza galega ao norte do río Miño.

Á morte de Henrique no ano [[1112]] sucedeulle a viúva déstedeste, Tareixa, no goberno dos dous condados beridantedurante a menoridade do seu fillo Afonso Henriques. Formáronse dousdúas pendorestendencias, oa de achegamento á política común galega, co novo rei, o baluroambicioso [[Afonso Raimúndez]], ou o mantemento dun forte poder condal con aspiracións á proclamación real do herdeiro condal, do non menos cobizosoambicioso, seu curmánprimo [[Afonso Henriques]]. O opallazoascenso de [[Santiago de Compostela|Compostela]] á condición de metropolitana en detrementodetrimento da histórica [[Braga]] e oa pendortendencia de achegamento de Tareixa á política ao norte do Miño, materializado na súa estreita relazónrelación con [[Fernando Pérez de Traba]] despenaronprecipitaron os acontecementos no condado de Portugal. O arcebispo de Braga —arrafatado—arrebatado das reliquias de [[Froitoso de Braga|San Froitoso]] polo mesmo [[Diego Xelmírez|Xelmírez]] en 1102,<ref>{{cita libro| autor =Lieber Gerson, Paula; Stones, Alison e Krochalis, Jeanne| título =The pilgrim's guide to Santiago de Compostela: the pilgrim's guide : a critical edition|url=http://books.google.com/books?id=CofpAAAAMAAJ&q=%22relics+from+Braga+by+Diego+Gelmirez+in+1102%22&dq=%22relics+from+Braga+by+Diego+Gelmirez+in+1102%22&hl=en&ei=cxgSTbjOKISEOrWRkKwJ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCgQ6AEwAA |ano =1998| editorial=Harvey Miller Publishers| ISBN= 0-905203-52-6|lingua=en}}</ref>— e os grandes aristócratas portugueses —interesados nun maior poder territorial— foron os principais valedores das pretensión reais de Afonso Henriques. Ante tal situación o rei galego [[Afonso VII]] viaxou a Portugal asitiandositiando a Afonso Henriques en [[Guimarães]], ataaté consegui-laconseguir a súa promesa de fidelidade, que aporcimafinalmente lle comunicou seu aio [[Egas Muñiz]].