Grecia antiga: Diferenzas entre revisións

A "'''periferia grega'''" componse dunha serie de rexións na bacía do [[mar Exeo]] que estiveron plenamente [[helenismo|helenizadas]] e que viñan a ser coma enclaves en territorios bárbaros. Así, nas costas setentrionais habería diversas cidades gregas, cun territorio máis ou menos extenso, na [[Propóntide]] ([[Mar de Mármara]]) e nas costas da [[Frixia (rexión)|Frixia]] e da [[Tracia]]. Nesta última estaba moi helenizada a [[península Calcídica]]. Nas costas de [[Asia Menor]], fronte á illa de Lesbos deicaata a Illa de Rodas, poderían considerarse na Antigüidade tan gregas como os territorios a outro lado do Exeo. Eses territorios estaban nucleados arredor das cidades como [[Pérgamo]], [[Elea]], [[Esmirna]], [[Clazomenas]], [[Éfeso]], [[Mileto, Grecia|Mileto]] ou [[Cnido]] e os seus arredores non diferían moito da Grecia continental, con costas recortadas e clima mediterráneo húmido, aínda que neles desembocarían ríos de certa importancia que viñan da Anatolia como son o [[Escamandro]] e o [[Meandro]].

O Bronce Antigo presenta dous períodos ben diferenciados: O '''Tesálico''', que abarca o norte do país, e o '''Heládico''', que abrangue as rexións centrais e occidentais e o Peloponeso. Estes períodos dividíronse en tres fases: I , II e III. En conxunto o Bronce antigo prolongouse deicaata o 2000 A . C. En torno a esta derradeira data iníciase o Heládico medio, que presenza unha invasión, un punto e á parte tras o cal comeza un período completamente distinto. Os invasores son os verdadeiros gregos que veñen a sobreporse a unha poboación antiga, que os gregos chamaban ''[[pelasgo]]s'' . Esta invasión formaba parte dunha migración moito mais fonda, que por causas que se descoñecen, dislocáronse dos seus asentamentos no sur de [[Rusia]] e deron lugar a unha vertebración dos pobos que se empurraron uns a outros trocando o panorama étnico e cultural da Europa e o Oriente no III milenio A . C. Dúas ramas deste deslocamento achegáronse a Asia Menor: os [[hitita]]s e os [[luvita]]s e os gregos na Grecia. Estes primitivos gregos parece que se achegaban nun estado cultural moi atrasado. A súa entrada foi moi violenta, ao tenor das destrucións que se atopan nos estratos arqueolóxicos da época. Co tempo, aprenderon dos pobos sobre os que se impuxeron a agricultura, a navegación e certas crenzas relixiosas.

As sociedades repartidas no ámbito grego deicaata entón, chamadas prehelénicas, fixeron a evolución dende a prehistoria até tempos protohistóricos con moita rapidez, especialmente no medio insular, que asistiu en Creta á primeira cultura palacial, característica da illa.

A [[Ática]] non sufrira a invasión doria e a poboación xónica parece que se organizou a partir do [[século -IX|século IX]] a. C., unificando o seu territorio e abolindo as monarquías micénicas. Na Época Arcaica atopamos xa o goberno en mans dunha oligarquía formada pola nobreza de sangue ([[eupátrida]]s), pero a boa saúde económica da cidade non ofreceu problemas deicaata o século VII a. C., no que unha clase mercantil próspera, vinculada ao comercio marítimo, comezou a deixar sentir as súas reivindicacións dunha maior participación no goberno. Así mesmo, os campesiños, cansos dunha situación de vida na precariedade, e que se agravou coa implantación da moeda, rematando coa economía de [[troque]]s dos seus produtos. Os conflitos de clase fóronse agudizando e as reformas de [[Dracón]] tiveron unha orientación democrática, no senso de poñer coto á arbitrariedade dos eupátridas, cara a recoñecer os dereitos de tódolos cidadáns, pero ao mesmo tempo fixo proverbial a dureza das leis, implacábeis á hora de demandar responsabilidade individual. Pero os problemas continuaron sen se resolver e aló polo 590 a. C., [[Solón]][[Ficheiro:Solon.jpg|miniatura|dereita|200px|Busto de Solón no [[Museo Nazionale]], [[Nápoles]].]] achegou unhas reformas que se traduciron nun estímulo para os pequenos e medios propietarios. As medidas de representación política foron moderadas e baseáronse en consideracións [[censo|censatarias]], isto é, clasificáronse os cidadáns pola contía dos seus ingresos.

Son as guerras que libraron os gregos para defender a súa independencia do expansionismo do [[imperio persa]]. O nome de ''medos'' é unha inexactitude histórica, xa que estes foron vencidos polos persas no 550 a. C. e daquela [[Ciro II]] fundou un imperio rexido pola súa dinastía, a [[Aqueménida]], con manifesta vontade universalista. Unificou Oriente, respectando as culturas dos diversos pobos que ía conquistando, baixo a súa autoridade e creou un vasto espazo económico que favoreceu as actividades mercantís e a xeración de riqueza. O Imperio estendíase dende [[Tripolitania]] e o Exeo deicaata o [[Río Indo|Indo]], e dende as beiras do [[mar Caspio]] e [[mar de Aral|Aral]] até o [[mar de Arabia]]. Os persas propuxéronse conquistar Europa. Instaláronse a outra banda do [[Bósforo]], dende [[Tracia]] ate [[Quersoneso]]. E alí foi onde se produciu o choque cos gregos.

Os gregos da costa de Asia Menor procuraron manter boas relacións co poderoso Ciro, pero no [[-546|546]] a. C. este xa destruíra o [[reino de Lidia]] e tomara prisioneiro o seu rei [[Creso]], famoso polas súas enormes riquezas. Pouco despois estalou a rebelión en Lidia e os gregos prestaron o seu apoio aos alzados. A resposta de Ciro foi subxugar os territorios asiáticos poboados por eolios e xonios, dende o Helesponto deicaata [[Halicarnaso]], implantando un duro réxime de ocupación. Esta situación acentuouse con [[Darío I]], que impuxo aos gregos pesados tributos, esixindo servizo de armas. Pouco a pouco íase dando a situación de enfrontamento directo.

Tanto en Atenas como en Esparta non tardaron en formarse faccións contrarias ao tratado de paz. Foi o ateniense [[Alcibíades]] quen se dedicou incansablemente a socavar o poder espartano por toda a Grecia e no mesmo Peloponeso, e forzou a ruptura con motivo dun conflito menor. [[Axis I|Axis]], rei dos espartanos, ofreceu unha nova tregua, pero un exército confederado penetrou deicaata o corazón do Peloponeso e tomou [[Texea]], na [[Arcadia]], non lonxe de Esparta. O enfrontamento era inevitábel e o propio Axis logrou unha resoante vitoria en [[Mantinea]]. En Atenas, foron moitas as voces contrarias a Alcibíades pero ao cabo foi o artífice do xiro da política ateniense e do novo rumbo que tomou a guerra.

Transcorreron dous anos e unha vez máis a situación complicouse e conduciu a outro enfrontamento. En [[Arcadia]] o movemento localista foi atraendo máis e máis partidarios, co que se chegou a formar unha liga, que se dedicou a buscar apoios. No seo da Liga unha facción inclinábase por manter unha estreita relación con Tebas, garante de que a rexión non volvería á órbita de Esparta, e cuxo núcleo estaba en [[Texea]], mentres que a política de distanciamento de Tebas estaba en [[Mantinea]]. Con motivo dun intento de golpe de estado en Texea, ao parecer promovido por Tebas, deu lugar ao enfrontamento das diferentes políticas e os seus aliados. Todo rematou na [[Batalla de Mantinea (362 a. C.)|batalla de Mantinea]], que tivo a maior transcendencia para a historia de Grecia, porque non só representou o final da hexemonía de Tebas, senón o preludio do fin do réxime das polis e dunha serie de constantes deicaata entón na historia da Hélade. Foi o fin dunha época. Epaminondas morreu na batalla. Os tebanos, que gañaran polas armas, déronse por vencidos, pero ninguén se deu por vencedor.

No [[-334|334]] a. C. o exército da [[Liga de Corinto]], no que predominaban os elementos macedónicos até sumar uns 40.000 homes entre as forzas da infantería e cabalería, atravesou o Helesponto e venceu aos persas nun encontro xunto do [[río Gránico]], na [[Frixia (rexión)|Frixia]]. Despois, Alexandre foi descendendo cara ao sur e conquistando as cidades gregas deicaata [[Halicarnaso]], a máis meridional. Pero non as entregou á Liga, senón que as incorporou ao reino de Macedonia, o que deu lugar ás primeiras mostras de descontento.