América precolombiana: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Sen resumo de edición |
||
Liña 13:
As culturas indíxenas americanas continúan a evolucionar despois da era precolombiana. Moitos destes pobos e os seus descendentes continúan as prácticas tradicionais ó evolucionalas e adaptalas as novas prácticas e tecnoloxías culturais.
== Xenética ==
[[Ficheiro:Map of gene flow in and out of Beringia.jpg|dereita|miniatura|Ilustración esquemática do fluxo de xenes maternos (mtDNA) dentro e fóra de [[Berinxia]], dende hai 25 000 até o presente.]]
O [[haplogoupo]] máis comunmente asociado coa [[Historia xenética dos pobos indíxenas de América|xenética indíxena americana]] é o [[Haplogrupo Q-M3]].<ref name=demographic>{{cita publicación periódica |nome1=Maria-Catira |apelido1=Bortolini |nome2=Francisco M. |apelido2=Salzano |nome3=Mark G. |apelido3=Thomas |nome4=Steven |apelido4=Stuart |nome5=Selja P. K. |apelido5=Nasanen |nome6=Claiton H. D. |apelido6=Bau |nome7=Mara H. |apelido7=Hutz |nome8=Zulay |apelido8=Layrisse |nome9=Maria L. |apelido9=Petzl-Erler |nome10=Luiza T. |apelido10=Tsuneto |nome11=Kim |apelido11=Hill |nome12=Ana M. |apelido12=Hurtado |nome13=Dinorah |apelido13=Castro-de-Guerra |nome14=Maria M. |apelido14=Torres |nome15=Helena |apelido15=Groot |nome16=Roman |apelido16=Michalski |nome17=Pagbajabyn |apelido17=Nymadawa |nome18=Gabriel |apelido18=Bedoya |nome19=Neil |apelido19=Bradman |nome20=Damian |apelido20=Labuda |nome21=Andres |apelido21=Ruiz-Linares |display-authors=3 |título=Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas |xornal=American Journal of Human Genetics |ano=September 2003 |volume=73 |issue=3 |páxinas=524-539 |doi=10.1086/377588 |pmc=1180678 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1180678/pdf/AJHGv73p524.pdf}}</ref> O [[cromosoma Y]], como o [[ADN mitocondrial]], difire doutros [[cromosoma]]s nucleares en que a maioría do cromosoma Y é único e non se recombina durante a [[meiose]]. Isto ten o efecto de que os padróns históricos de mutacións poden ser estudados facilmente.<ref>{{cita publicación periódica |apelido=Orgel |nome=Leslie E. |título=Prebiotic chemistry and the origin of the RNA world |url=http://www.d.umn.edu/~pschoff/documents/OrgelRNAWorld.pdf |publicación=[[Critical Reviews in Biochemistry and Molecular Biology]] |ano=2004 |volume=39 |issue=2 |páxinas=99–123 |pmid=15217990 |doi=10.1080/10409230490460765}}</ref> Este padrón sinala que os [[Pobos indíxenas de América|indíxenas americanos]] experimentaron dous episodios xenéticos significativos; o primeiro durante o poboamente orixinal de [[América]], e o segundo durante a [[colonización europea de Américas]].<ref name=SpencerWells3>{{cita libro |nome1=Spencer |apelido1=Wells |título=The Journey of Man: A Genetic Odyssey |url=https://books.google.com/books?id=WAsKm-_zu5sC&pg=PP1 |editor=Random House |isbn= 0-8129-7146-9 |ano=2002}}</ref><ref name=Genebase>{{cita web |título=Learn about Y-DNA Haplogroup Q-M242 |nome=Wendy |apelido=Tymchuk |url=http://www.genebase.com/tutorial/item.php?tuId=16 |editor=Genebase Systems |ano=2008 |arquivourl=https://web.archive.org/web/20100622001311/http://www.genebase.com/tutorial/item.php?tuId=16 |dataarquivo=22 de xuño de 2010}}</ref> O primeiro é o factor determinante para o número de liñaxes [[xene|xenéticas]] e os [[haplotipo]]s presentes nas poboacións indíxenas americanas.<ref name=Genebase/>
== Notas ==
| |||