Cobras: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎En Galiza: Arranxos varios, replaced: <br> → <br/> (6)
Por que pusisteis cosas que no entienden las personas se pueden liar solo puse las cosas mas facíles y importantes
Liña 1:
{{Sen referencias|data=decembro de 2015}}
{{sen notas}}
{{1000}}
{{Taxobox
Liña 26 ⟶ 24:
As '''cobras''' <ref>Non se debe confundir este termo co empregado para aludir ás cobras das familias ''Naja'' e ''Ophiophagus'', ambas membros da familia ''Elapidae''.</ref> son [[réptil]]es [[carnívoros]] [[poiquilotérmico]]s, é dicir, de sangue frío, e sen patas pertencentes á suborde '''Serpentes'''. Pódense distinguir dos [[lagarto]]s sen patas pola súa falta de [[pálpebra]]s e oídos externos. Como tódolos [[escamados]], as cobras son [[vertebrados]] [[Ectotermia|ectotermos]] e [[Amniotas]] cubertos por [[escama]]s. Moitas especies de cobras teñen [[cranio]]s con máis xuntas que os seus predecesores lagartos, o que lles permite inxerir presas meirandes que a súa testa grazas ás mandíbulas móbiles. Para acomodar os seus estreitos corpos, os órganos pares das cobras (como os [[ril]]es) están situados un despois do outro, no canto de estar ó carón, e a maioría só ten un [[pulmón]] funcional. Alguhas especies conservan a [[pelve]] e un par de [[pouta]]s vestixiais a ámbolos lados da [[cloaca]].
 
As cobras atópanse en tódolos continentes agás na [[Antártida]], os Océanos Pacífico e Índico, algunhas illas grandes, coma [[Irlanda]] e [[Nova Zelandia]], e nas pequenas illas do Atlántico e o Pacífico central.<ref name=Bauchot>{{cita libro|editor=Roland Bauchot|título=Snakes: A Natural History|ano=1994|publisher=Sterling Publishing Co., Inc.|localización=Nova York|isbn=1-4027-3181-7|page=220}}</ref> Actualmente recoñécense unhas 20 [[Familia (bioloxía)|familias]] de cobras, arredor de 500 [[xénero (bioloxía)|xéneros]] e unhas 3.400 [[especie]]s.<ref name="ITIS">{{ITIS |id=174118 |taxon=Serpentes |dataacceso=3 de decembro de 2008}}</ref><ref name="NRDB-Cs">[http://reptile-database.reptarium.cz/search.php?taxon=snake&submit=Search snake species list] at the [http://reptile-database.org/ Reptile Database]. Consultado o 22 de maio de 2012.</ref> En canto ó seu tamaño, abrangue dende a máis pequena ''[[Leptotyphlops carlae]]'' de 10&nbsp;cm ata a [[pitón reticulada]] de 8,7m de longo.<ref name=Mur97>{{cita libro|apelido=Murphy; Henderson|nome=JC; RW|título=Tales of Giant Snakes: A Historical Natural History of Anacondas and Pythons|ano=1997|editor=Krieger Pub. Co|localización=Florida, USA|isbn=0-89464-995-7|páxina=221}}</ref><ref name=Meh87>{{cita libro|apelido=Mehrtens|nome=JM|título=Living Snakes of the World in Color|ano=1987|publisher=Sterling Publishers|localización=Nova York|isbn=0-8069-6460-X|páxina=480}}</ref> A especie fósil ''[[Titanoboa cerrejonensis]]'' medía 15 metros. Pénsase que as cobras evolucionaron dos lagartos acuáticos durante o período [[Cretáceo]], e o fósil máis antigo atopado ten 112 millóns de anos. A diversidade das cobras modernas produciuse durante [[Paleoceno]] (''c'' 66 a 56 millóns de anos). A descrición de cobra preservada máis antiga é o [[Papiro de Brooklyn]].
 
A maioría das especies non son velenosas, e as que teñen [[veleno]] úsano principalmente para matar e subxugar ás presas e non para autodefensa. Algunhas posúen un veleno potente abondo para causar lesións ou morte para os seres humanos. As non velenosas engulen a presa viva ou mátana por [[constrición]].
 
).
A atracción polas cobras coñécese como ''ofiofilia'', a repulsión ''ofiofobia''. O estudo dos réptiles chámase [[herpetoloxía]] (da palabra grega usada para serpente).
 
== Distribución ==
Liña 45 ⟶ 43:
* [[Cobra rateira]] ou cobregón (''Malpolon monspessulanus''). É a maior dos ofidios galegos, o maior exemplar medía 182&nbsp;cm, mais a maioría miden entre 90 e 140&nbsp;cm. A mordedura non acostuma ser perigosa para o ser humano.
* [[Cobra de colar]] (''Natrix natrix''). É o ofidio máis coñecido e abundante. Teñen mala sona, mais inxustamente pois son totalmente inofensivas. En moitos sitios confúndena coa [[víbora]]. Aliméntanse sobre todo de [[anfibio]]s, aínda que tamén comen algunha ave e peixes.
* [[Cobra viperina]] ou cobra de auga viperina (''Natrix maura''). Esta cobra asemella unha víbora mais é inofensiva. É abundante na metade sur da Galiza.
 
<gallery>
Ficheiro:CoronellaAustriaca2.jpg|[[Cobra lagarteira común]]<br/>(''Coronella austriaca'')
Ficheiro:Schlange Spanien3.jpg|[[Cobra lagarteira meridional]]<br/>(''Coronella girondica'')
Ficheiro:Benny Trapp Rhinechis scalaris Portugal.jpg|[[Cobra de escada]]<br/>(''Elaphe scalaris'')
Ficheiro:Couleuvre montpellier.jpg|[[Cobra rateira]]<br/>(''Malpolon monspessulanus'')
Ficheiro:Natrix natrix (Karl L).jpg|[[Cobra de colar]]<br/> (''Natrix natrix'')
Ficheiro:Natrix maura 01 by-dpc.jpg|[[Cobra viperina]]<br/> (''Natrix maura'')
</gallery>
 
== Notas ==
{{Listaref}}
 
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
*
=== Bibliografía ===
* {{Cita libro |last = Behler |first = John L. |last2 = King |first2 = F. Wayne |title = The Audubon Society Field Guide to Reptiles and Amphibians of North America |publisher = Alfred A. Knopf |location= New York |page = 581 |year= 1979 |isbn = 0-394-50824-6}}
* {{Cita libro |last =Bullfinch |first =Thomas |authorlink =Thomas Bullfinch |title =Bullfinch's Complete Mythology |publisher =Chancellor Press |year =2000 | location =London |page =679 |url =http://etext.library.adelaide.edu.au/b/bulfinch/thomas/
|isbn =0-7537-0381-5}}
* {{Cita libro |last= Capula |first= Massimo |autor2=Behler |title= Simon & Schuster's Guide to Reptiles and Amphibians of the World |year= 1989 |publisher= Simon & Schuster |location= New York |isbn= 0-671-69098-1}}
* {{Cita libro |last= Coborn |first= John |title=The Atlas of Snakes of the World |year= 1991 |location=New Jersey |publisher = TFH Publications |isbn= 978-0-86622-749-0}}
* {{Cita libro |last = Cogger |first = Harold |authorlink = Harold Cogger |last2 = Zweifel |first2 = Richard |title = Reptiles & Amphibians |publisher = Weldon Owen |location = Sydney |year = 1992 |isbn = 0-8317-2786-1}}
* {{Cita libro |last =Conant |first =Roger |last2 =Collins |first2 =Joseph |authorlink=Roger Conant (herpetologist) |title =A Field Guide to Reptiles and Amphibians Eastern/Central North America |publisher =Houghton Mifflin Company |year= 1991 |location =Boston |isbn = 0-395-58389-6}}
* {{Cita libro |last =Deane |first =John |authorlink =The Worship of the Serpent |title =The Worship of the Serpent |publisher =Kessinger Publishing |year =1833 |location =Whitefish, Montana |page =412 |url =http://www.sacred-texts.com/etc/wos/index.htm |isbn =1-56459-898-5}}
* {{Cita libro |last =Ditmars |first =Raymond L |authorlink =Raymond Ditmars |title = Poisonous Snakes of the United States: How to Distinguish Them |publisher =E. R. Sanborn |year =1906 |location =New York |page =11}}
* {{Cita libro |last =Ditmars |first =Raymond L |authorlink =Raymond Ditmars |title = Snakes of the World |publisher =Macmillan |year =1931 |location =New York |page =11 |isbn = 978-0-02-531730-7}}
* {{Cita libro |last =Ditmars |first =Raymond L |authorlink =Raymond Ditmars |title = Reptiles of the World: The Crocodilians, Lizards, Snakes, Turtles and Tortoises of the Eastern and Western Hemispheres |publisher =Macmillan |year =1933 |location =New York |page =321}}
* {{Cita libro |last =Ditmars |first =Raymond L |autor2= W. Bridges |authorlink =Raymond Ditmars |title = Snake-Hunters' Holiday |publisher =D. Appleton and Company |year =1935 |location =New York |page =309}}
* {{Cita libro |last =Ditmars |first =Raymond L |authorlink =Raymond Ditmars |title = A Field Book of North American Snakes |publisher =Doubleday, Doran & Co |year =1939 |location =Garden City, New York |page =305}}
* {{Cita libro |last= Freiberg |first= Dr. Marcos |last2= Walls |first2=Jerry |title= The World of Venomous Animals |year= 1984 |publisher= TFH Publications|location=New Jersey |isbn= 0-87666-567-9}}
* {{Cita libro |last =Gibbons |first =J. Whitfield |last2 =Gibbons |first2 =Whit |title =Their Blood Runs Cold: Adventures With Reptiles and Amphibians |publisher =University of Alabama Press |year =1983 |location =Alabama |page =164 |isbn=978-0-8173-0135-4}}
* {{Cita libro |last =Mattison |first =Chris |title =The New Encyclopedia of Snakes |publisher =Princeton University Press |year =2007 |location =New Jersey |page =272 |isbn=978-0-691-13295-2}}
* {{Cita libro |last=McDiarmid |first=RW |last2= Campbell |first2=JA |last3=Touré |first3=T |year= 1999 |title= Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference |volume= 1 |publisher= Herpetologists' League |page=511 |isbn= 1-893777-00-6}}
* {{Cita libro |last= Mehrtens |first= John |title= Living Snakes of the World in Color |year= 1987 |publisher= Sterling |location= New York |isbn= 0-8069-6461-8}}
* {{Cita publicación periódica | last1= Nóbrega Alves | first1= RôMulo Romeu | last2= Silva Vieira | first2= Washington Luiz | last3= Santana | first3= Gindomar Gomes | title= Reptiles used in traditional folk medicine: conservation implications | journal= Biodiversity and Conservation |volume= 17 |issue=8 |pages= 2037–2049 | year= 2008 | doi = 10.1007/s10531-007-9305-0}}
* {{Cita libro |author=Romulus Whitaker |title=நம்மை சுட்ரியுள்ள பாம்புகள் (Snakes around us, Tamil) |publisher=National Book Trust |year=1996 |isbn=81-237-1905-1 |authorlink=Romulus Whitaker}}
* {{Cita libro |last = Rosenfeld |first = Arthur |title = Exotic Pets |publisher = Simon & Schuster |location= New York |year= 1989 |page=293 |isbn = 978-0-671-47654-0}}
* {{Cita libro |last =Spawls |first=Steven |last2 =Branch |first2= Bill |year= 1995 |title= The Dangerous Snakes of Africa |publisher=Ralph Curtis Publishing |location=Sanibel Island, Florida |page= 192 |isbn = 0-88359-029-8}}
=== Outros artigos ===
* [[A cobra na cultura popular galega]]
* [[Mitos e lendas galegas sobre os anfibios e os réptiles]]
* [[Cuélebre]]
* [[Trabada de serpe]]
 
=== Ligazóns externas ===
* {{cita web |url=http://www.snaketracks.com/species.html |título=Worldwide Snake Species List |editor=Snake Track.com }}
* {{cita web |url=http://www.biodiversitylibrary.org/name/Serpentes |título=Bibliography for "Serpentes" |editor=Biodiversity Heritage Library }}
{{Control de autoridades}}
 
{{Bioloxía en progreso}}
 
[[Categoría:Serpes| ]]
[[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)]]