Crítica: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Elisardojm (conversa | contribucións)
+imaxe
m →‎Definición e eido: Arranxos varios
Liña 5:
 
== Definición e eido ==
[[Etimoloxía|Etimoloxicamente]] a palabra ''crítica'', a acción de discernir, está derivada da palabra ''criterio'' (o concepto, o mecanismo), mesma raíz grega kri(n)- (derivada do [[Lingua protoindoeuropea|proto-indoeuropeo]] *kr̥n-, que en latín tamén dá palabras como secretum, discernere) , no seu obxecto de discernir a [[verdade]] evidenciando, previamente, a ''[[falacia]]'' ''ou o'' erro (Ensaio e erro).
 
É a acción dirixida, do intelecto crítico, expresada como opinión formal, fundada e [[Razón|razoada]], necesariamente analítica, con connotación de sentenza cando se estabelece unha verdade, ante un tema ou obxecto usualmente concreto pero que pode dirixirse cara ó [[Abstracción|abstracto]] (Metafísica). En ocasións, a crítica é exercida dende ou cara a algún tipo de colectividade (Escola filosófica).
 
A crítica é auxiliar, colaborante, da Filosofía (''matriz de todas as ciencias'') e da súa ferramenta a lóxica, posto que, etimoloxicamente, a ''[[filosofía]]'' é o «humano desexo de coñecer» racionalmente a «verdade» mesmo obxecto da [[lóxica]] e do criterio. Na antigüidade, non existía un xeito normalizado de advertir os razoamentos filosóficos falaces ([[Atomismo]], [[Sócrates]], [[Platón]], [[Aristóteles]], [[Siloxismo]]), non existía o [[método científico]], agás nas [[Matemáticas]] puras ([[Pitágoras]]) ou nas aplicadas ([[Eratóstenes]]) e en certos experimentos de [[Física teórica|física]] ([[Arquímedes]]), utilizábase a crítica como criterio para paliar ou suplir a ausencia de [[Proba (ciencia)|probas]], [[Método científico|método]] ou evidencia empírica na procura de [[Axioma|axiomasaxioma]]s ou en «lóxica» para establecer «verdades primarias». 'En [[Política]], [[Retórica]] e Oratoria a crítica usouse dende antigo (Demóstenes).
 
[[René Descartes]] propuxo o [[mecanicismo]] e suscitouse o Cartesianismo. [[Immanuel Kant|Kant]] explorou os significados da palabra crítica no seu Criticismo.