Wikipedia

Esquerra Republicana de Catalunya: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Sen resumo de edición
Etiquetas: edición desde un dispositivo móbil Edición feita a través do sitio móbil
Liña 2:
{{Partido Político
|cor = orange
|nome = Esquerra Republicana de Catalunya (ERC)
|logo = [[Ficheiro:Logo-esquerra.svg|280px]]
|definición = Partido político de [[Cataluña]], a [[Comunidade Valenciana]] e as [[Illas Baleares]] ([[España]]) e dos [[Pireneos Orientais]] ([[Francia]])
|líder = [[Oriol Junqueras]]<br><small>(Presidente)</small><br>[[Marta Rovira]]<br><small>(Secretaria Xeral)</small>|
ideoloxía = [[Independentismo]]<br>[[Socialdemocracia]]<br>[[Republicanismo]]|
filiación internacional = [[AlianzaRexións Libree EuropeaPobos Solidarios | Fédération régions & peuples solidaires]]|
mocidades= [[Joventuts d'Esquerra Republicana de Catalunya]] |
fundación = Marzo de [[1931]]|
publicación = Esquerra Nacional|
parlamento = 2132 deputados no [[Parlamento de Cataluña]]<br>1 deputada no [[Parlamento das Illas Baleares]]<br>1 deputado (conseller) no [[Consell de Mallorca]]<br>39 deputados no [[Congreso dos deputados]]<br>12 deputadodeputados no [[Parlamento Europeo]]|
sede = C/ Calàbria, 166<br />08015 Barcelona|
web = [http://www.esquerra.cat/ www.esquerra.cat]|}}
}}
 
'''Esquerra Republicana de Catalunya''' (en [[Lingua galega|galego]]: ''Esquerda Republicana de Cataluña''), ou '''ERC''' é un [[partido político]] [[Cataluña|catalán]], fundado en [[1931]], de ideoloxía progresista, republicana e [[independentismo catalán|independentista]]. Foi o partido de relevantes políticos cataláns como [[Francesc Macià]], [[Lluís Companys]] ou [[Josep Tarradellas]], desenvolveu un importante papel na política catalá e española durante a [[Segunda República Española|Segunda República]], durante a loita antifranquista e a Transición á democracia.
 
O partido conta con 32 escanos no [[Parlamento de Cataluña]], tres no [[Cortes Xerais|Parlamento español]], e un (ocupado por [[Oriol Junqueras]]) no [[Parlamento Europeo]], no que ERC participa integrada na coalición [[Europa dos Pobos]]. Conta actualmente con aproximadamente 10.000 afiliados.<ref>{{Cita novas|xornal=Economiadigital (ed. general)|título=Podemos ya tiene más afiliados en Cataluña que ERC|url=https://www.economiadigital.es/politica-y-sociedad/podemos-ya-tiene-mas-afiliados-en-cataluna-que-erc_158918_102.html|data-acceso=2017-12-26}}</ref>
ERC, partido de relevantes políticos cataláns como [[Francesc Macià]], [[Lluís Companys]] ou [[Josep Tarradellas]], desenvolveu un importante papel na política catalá e española durante a [[Segunda República Española|Segunda República]], durante a loita antifranquista e a Transición á democracia.
 
Ademais da súa implantación en Cataluña, ERC posúe unha representación nas [[Illas Baleares]] e no [[Cataluña do Norte|Rosellón francés]], así como na [[Comunidade Valenciana]], onde emprega a denominación [[Esquerra Republicana del País Valencià]] (ERPV).<ref>{{Cita web|url=http://locals.esquerra.cat/paisvalencia|apelidos=Produccions|nome=Tirabol|páxina-web=locals.esquerra.cat|título=País Valencià|data-acceso=2017-12-26|lingua=ca}}</ref>▼
ERC conta actualmente con aproximadamente 9.000 afiliados.
 
O [[17 de setembro]] de [[2011]], durante o 26º congreso nacional, foi elixido [[Oriol Junqueras]] como presidente e [[Marta Rovira]] como secretaria nacional.▼
O partido conta con 32 escanos no [[Parlamento de Cataluña]], un escano no [[Parlamento das Illas Baleares]], tres no [[Parlamento español]], e un (ocupado por [[Oriol Junqueras]]) no [[Parlamento Europeo]], no que ERC participa integrada na coalición [[Europa dos Pobos]].
 
== Ideoloxía ==▼
▲Ademais da súa implantación en Cataluña, ERC posúe unha representación nas [[Illas Baleares]] e no [[Cataluña do Norte|Rosellón francés]], así como na [[Comunidade Valenciana]], onde emprega a denominación [[Esquerra Republicana del País Valencià]] (ERPV).
Nos seus ideais<ref>[http://www.esquerra.org/web_nova/arxius/DIcastellano.pdf Programa] de ERC {{es}}.</ref>, ERC declárase de [[esquerda política|esquerdas]], favorable á república e á [[independentismo catalán|independencia de Cataluña]], entendida esta como [[Nacionalismo catalán|nación catalá]] ou ''[[Países Cataláns]]'', un conxunto que englobaría tódolos territorios de fala catalá (basicamente as actuais [[comunidades autónomas]] de [[Cataluña]], [[Comunidade Valenciana]] e [[Illas Baleares]], a [[Franxa de Aragón]], [[Andorra]] e [[Cataluña do Norte]] (coñecida tamén como a rexión do Rosellón).▼
 
ERC propugna a independencia de Cataluña pola vía pacífica. Rexeita a violencia, respecta a [[Constitución Española de 1978]], e participa activamente nas institucións políticas co obxectivo de conseguir pola vía democrática o [[Dereito de autodeterminación|dereito á autodeterminación]] que permita a independencia de Cataluña.▼
▲O [[17 de setembro]] de [[2011]], durante o 26º congreso nacional, foi elixido [[Oriol Junqueras]] como presidente e [[Marta Rovira]] como secretaria nacional.
 
▲== Ideoloxía ==
▲Nos seus ideais<ref>[http://www.esquerra.org/web_nova/arxius/DIcastellano.pdf Programa] de ERC {{es}}.</ref>, ERC declárase de [[esquerda política|esquerdas]], favorable á república e á [[independentismo catalán|independencia de Cataluña]], entendida esta como [[nación catalá]] ou ''[[Países Cataláns]]'', un conxunto que englobaría tódolos territorios de fala catalá (basicamente as actuais [[comunidades autónomas]] de [[Cataluña]], [[Comunidade Valenciana]] e [[Illas Baleares]], a [[Franxa de Aragón]], [[Andorra]] e [[Cataluña do Norte]] (coñecida tamén como a rexión do Rosellón).
 
▲ERC propugna a independencia de Cataluña pola vía pacífica. Rexeita a violencia, respecta a [[Constitución Española de 1978]], e participa activamente nas institucións políticas co obxectivo de conseguir pola vía democrática o [[dereito á autodeterminación]] que permita a independencia de Cataluña.
 
== Historia ==
=== 1931-1936: a II República ===
O partido foi fundado por [[Jaume Aiguader]] na ''Conferència d'Esquerres Catalanes'' celebrada entre o 17 e o 20 de marzo de [[1931]] no barrio de [[Sants]] ([[Barcelona]]), sendo o resultado da unión do ''[[Partit Republicà Català]]'' de [[Lluís Companys]], ''[[Estat Català]]'' de [[Francesc Macià]] e o grupo ''[[L'Opinió]]'' (que debe o seu nome ó do semanario homónimo) de [[Joan Lluhí]]. Con Macià á testa, gañou as eleccións municipais dese ano, proclamando aquel a [[República Catalá]] dentro da federación ibérica, tentando así recuperar as institucións de autogoberno que foron derrogadas polos [[Decretos de Nueva Planta]], promulgados por [[Filipe V de España|Filipe V]] en [[1714]], os cales relegaran, ademais, a súa lingua e a súa cultura. O goberno español provisional do '''comité revolucionario''' tivo que enfrontarse á crise provocada con esta iniciativa e propuxo acelerar o proceso de autonomía que resultou no [[Estatuto de Autonomía de Cataluña de 1932|Estatuto de Autonomía]] de [[1932]].
 
En [[1934]], [[Lluís Companys]] aproveitando a tensión obreira que deriva cara á [[Revolución de Asturias|Revolución de Asturias de 1934]], novamente declarou o ''Estat Català'' dentro da '''República Federal Española''' desafiando ó goberno, quen declarou o estado de guerra e ordenou a intervención do Exército. Companys foi detido e encarcerado, e o goberno autónomo suspendido.
 
En [[1936]] Esquerra formou parte do [[Frente Popular]] que gañou as eleccións xerais de febreiro e Companys asumiu novamente o goberno da [[Generalitat de Cataluña|Generalitat]].
 
=== 1936-1939: a guerraGuerra civil ===
O [[18 de xullo]] de [[1936]] produciuse o alzamento militar que desembocou na [[guerra civil española]], durante a que Esquerra seguiu participando na administración da República e nos poderes democraticamente electos, colaborando tamén co chamado ''Exército Popular''.
 
Liña 82 ⟶ 77:
En [[1979]] celebrouse o referendo sobor o [[Estatuto de Autonomía de Cataluña de 1979|Estatuto de Autonomía de Cataluña]], no que Esquerra Republicana de Catalunya pide o "Si".
 
=== 1980-2003: na Cataluña autonómica e converxente ===
==== 1980-1984: a época de Barrera ====
O [[20 de marzo]] de [[1980]] celébranse as [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1980]], as primeiras eleccións democráticas catalás trala guerra civil. ERC obtivo 240.871 votos que lle valeron catorce escanos no [[Parlamento de Cataluña]]. Liderada polo presidente do partido [[Heribert Barrera]], ERC saíu das eleccións como a quinta forza política de Cataluña, pero os votos dos seus catorce parlamentarios foron claves para que o candidato de [[Convergència i Unió]], [[Jordi Pujol]], fose elixido [[Presidente da Generalitat de Cataluña]]. Malia ó apoio de ERC á investidura de Pujol, este formou goberno en solitario, prescindindo da posibilidade de incorporar a ningún membro de ERC ó goberno.
 
Nas [[Eleccións xerais de España de 1982|Eleccións xerais españolas de 1982]], celebradas o [[28 de outubro]] de [[1982]], ERC obtén 138.118 votos, que lle serven para revalidaren o escano do Congreso.
 
As [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1984]] supuxeron un duro revés para ERC. Pese a que se mantivo como quinta forza do [[Parlamento de Cataluña]], perdeu moitos votos (obtivo só 126.943) que foron a parar a CiU, erixida xa como o partido estandarte do [[nacionalismo catalán]]. ERC, liderada por [[Heribert Barrera]], pasou de 14 a 5 escanos, perdendo toda forza parlamentaria, especialmente ante a maioría absoluta obtida por CiU.
==== 1984-1989: continúa a crise con Joan Hortalà ====
O partido entrou entón nunha grave crise, e elixiuse a [[Joan Hortalà]] como novo líder do partido.
 
As [[Eleccións xerais de España de 1986|Eleccións xerais españolas de 1986]], celebradas o [[22 de xuño]] de [[1986]], supuxeron un novo revés para ERC, xa que perdeu o único escano que tiña e ficou fóra do Congreso dos Deputados, ó obter só 84.628 votos, o 2,67% dos votos emitidos en Cataluña.
 
A crise prolongouse e confirmou nas [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1988]], nos que, con Hortalà como candidato, obtivo 111.647 votos, máis que nas Xerais de dous anos antes, pero menos que nas autonómicas de 1984. Aínda así, a aritmética electoral fixéronlle gañar un escano (6 en total), que lle permitiron seguir como quinta forza política, co apoio de pouco máis do 4 por cento do electorado catalán.
 
Nas [[Eleccións xerais de España de 1989|Eleccións xerais españolas de 1989]], aínda con Joan Hortalà á fronte, ERC practicamente repetiu os resultados de 1986, ó obteren 84.756, o 2,68% dos votos emitidos en Cataluña, que tampouco lle serviron para recuperaren o escano perdido en 1984.
==== 1989-1996: Àngel Colom reorienta o partido ====
Foi entón cando ERC iniciou unha rexeneración interna, dando o relevo a unha nova xeración de novos liderados por [[Àngel Colom i Colom]], que foi elixido novo Secretario Xeral do partido no 16º Congreso Nacional de ERC, celebrado en [[Lleida]] en novembro de [[1989]], substituíndo a [[Joan Hortalà]], e superando a [[Josep Lluís Carod Rovira]], que tamén presentara candidatura. Nese congreso apróbase a independencia dos [[Países Cataláns]] como obxectivo político do partido.
 
Liña 104 ⟶ 99:
Todos estes cambios deron os seus froitos nas [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1992]], que marcaron un cambio en positivo para os intereses de ERC. Co liderado de [[Àngel Colom i Colom]] e a xornalista [[Pilar Rahola]], e grazas ó apoio de milleiros de mozos que por vez primeira votaban nunhas eleccións, ERC obtivo 210.366 votos, un 8 por cento, acadando 11 escanos (case o dobre que nas eleccións autonómicas anteriores), pasando a converterse na terceira forza política catalá, con catro escanos máis que [[Iniciativa per Catalunya]] e o [[Partido Popular]].
 
Nas [[Eleccións xerais de España de 1993|Eleccións xerais españolas de 1993]] celebradas o [[6 de xuño]] de [[1993]], ERC obtivo 189.632 votos e obtivo, por primeira vez desde o restablecemento da democracia, un escano no [[Congreso dos Deputados]], que ocuparía [[Pilar Rahola]].
 
En decembro de 1993 celébrase o 19º Congreso Nacional de ERC, no que se aproba a vixente Declaración Ideolóxica do partido.
Liña 114 ⟶ 109:
En novembro de 1996 celébrase o 21º Congreso Nacional de ERC. Os militantes escolleron unha nova dirección para o partido, con [[Josep Lluís Carod-Rovira]] como novo presidente e [[Joan Puigcercós]] como novo secretario xeral. A nova dirección anuncia un cambio de rumbo: non renuncia á independencia de Cataluña, pero deixa de empregar esa idea como único referente. A nova dirección quere situar ó partido como un referente na esquerda catalá, posicionándoo respecto a tódolos temas que ocupan a axenda política e a vida social dos cataláns.
 
Nas [[Eleccións xerais de España de 1996|Eleccións xerais españolas de 1996]] celebradas o [[12 de marzo]] do ano [[1996]], ERC obtivo 167.641 votos, e mantivo o escano que tiña no Congreso dos Deputados.
 
Nas [[eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1999]], liderada por [[Josep Lluís Carod Rovira]], ERC experimentou un lixeiro retroceso respecto á última cita autonómica: obtivo 271.173 votos e perdeu un escano, conseguindo 12 dos 135 da cámara. A boa nova para ERC foi o fracaso do [[Partit per la Independència]] de Colom e Rahola, que non obtivo ningún escano e se autodisolveu, co que ERC volveu ser o partido hexemónico da opción independentista catalá.
 
Nas [[Eleccións xerais de España de 2000|Eleccións xerais españolas de 2000]] celebradas o [[12 de marzo]] do ano [[2000]], ERC obtivo 194.715 votos, e mantivo o escano que tiña no Congreso dos Deputados [[Joan Puigcercós]].
 
Nas eleccións municipais da primavera de [[2003]] ERC dá un gran salto electoral, ó obter 414.000 votos en toda Cataluña (o 12,77% do total), sumando 1.383 concelleiros rexidores e 116 alcaldías.
=== 2003-2006: de novo no Goberno de Cataluña ===
O [[16 de novembro]] de [[2003]], nas [[eleccións ó Parlamento de Cataluña de 2003]], ERC logrou 23 representantes, converténdose no "partido bisagra" que definiría a composición do goberno, posto que para obter a maioría os outros partidos estaban obrigados a pactaren con Esquerra. Tras varias semanas en que parecía que pecharía un acordo con [[CiU]] (partido conservador e nacionalista), finalmente decantouse por un "pacto progresista" (o chamado [[Pacto del Tinell]]) co [[Partit dels Socialistes de Catalunya|PSC]] e [[Iniciativa per Catalunya Verds - Esquerra Unida i Alternativa|ICV-EUiA]].
 
ERC entrou a formar parte do goberno [[tripartito catalán|tripartito]] da Generalitat de Cataluña, presidido polo socialista [[Pasqual Maragall]], asumindo seis consellarías do goberno, entre as que destacaba a do "Conseller en Cap", que ocuparía [[Josep Lluís Carod-Rovira]]. As outras cinco consellarías asumidas por ERC foron Educación ([[Josep Bargalló]]), Benestar e Familia (Anna Simó), Comercio, Turismo e Consumo (Pere Esteve), Gobernación e Administracións Públicas (Joan Carretero) e Universidades, Investigación e Sociedade da Información (Carles Solà). Ademais, outro dos líderes de ERC, [[Ernest Benach]], foi elixido Presidente do [[Parlamento de Cataluña]].
 
Unha das tarefas máis relevantes do novo goberno foi o inicio dos trámites para elaborar un [[Estatuto de autonomía de Cataluña de 2006|novo estatuto de autonomía]].
Liña 148 ⟶ 143:
Alén disto, a dirección de ERC entendía que non podía votar a favor do proxecto final de Estatuto porque o capítulo relativo ó financiamento non era positivo dabondo para Cataluña, e que non se cedía á Generalitat a xestión de infraestruturas como o [[Aeroporto de Barcelona-El Prat|aeroporto do Prat]].
 
O [[20 de abril]] de [[2006]], o [[Presidencia da Generalitat de Cataluña|presidente da Generalitat]] [[Pasqual Maragall]] anunciou unha crise de goberno que supuxo o cambio de seis conselleiros no goberno da Generalitat. Dos seis conselleiros substituídos, dous eran de ERC. Consonte ó pacto establecido entre os tres partidos que gobernan en coalición, Maragall indicou os conselleiros que quería cesar, e ERC indicoulle os políticos do seu partido que lles substituirían. Así, Xavier Vendrell substituíu a Joan Carretero coma conselleiro de Gobernación e Administracións Públicas, e Manel Balcells substituíu a Carles Solà coma conselleiro de Universidades, Investigación e Sociedade da Información.
 
Namentres, o debate sobre a postura de ERC respecto ó [[Estatuto de autonomía de Cataluña de 2006|novo Estatut de Cataluña]] continuou a ocupar a actividade do partido. Tras un amplo debate entre os seus dirixentes, a dirección de ERC propuxo ós seus militantes que o partido postulase o voto nulo na campaña polo referendo: non querían votar a favor dun Estatuto que consideraban "recortado", pero tampouco querían votar en contra dun texto que contribuíran a elaborar, e co que estaban de acordo "nun 85 por cento" segundo declaracións do propio Carod Rovira. Pero os militantes do partido, reunidos en asemblea extraordinaria, desouviron a proposta da dirección e forzaron a que o partido se posicionara polo "Non".
Liña 154 ⟶ 149:
O [[11 de maio]] de [[2006]], un día despois da aprobación no [[Senado de España|Senado]] (coa abstención de ERC) do proxecto de novo Estatuto, tódolos conselleiros de ERC da [[Generalitat de Cataluña]] foron destituídos polo Presidente, [[Pasqual Maragall]], tralo anuncio de ERC de votar na súa contra no referendo a celebrar o [[18 de xuño]] de [[2006]]. ERC, como forma de protesta, retirou a tódolos altos cargos do seu partido que ocupaban postos de responsabilidade na administración catalá, que dimitiron voluntariamente. Os seis conselleiros cesados de ERC foron substituídos por políticos do PSC. Esta ruptura do [[Pacto do Tinell]] provocou unha crise política que obrigou ó presidente da Generalitat, Pasqual Maragall, a anunciar que unha vez celebrado o referendo estatutario, disolvería o Parlamento e convocaría de forma adiantada [[eleccións ó Parlamento de Cataluña]] para antes de finais de [[2006]].
 
Finalmente, ERC pediu o "Non" na campaña electoral do [[Referendo estatutario en Cataluña de 2006|Referéndum sobre o novo Estatut]]. O eslógan da súa campaña foi ''Ara toca no: Catalunya mereix més'' (en galego, "Agora toca non: Cataluña merece máis").
 
O [[18 de xuño]] de [[2006]] celebrouse o [[Referendo estatutario en Cataluña de 2006|Referendo]], no que o texto foi aprobado co 73,90% dos votos a favor. O "Non" solicitado por ERC (e polo PP) só obtivo un 20,76% dos votos. A mesma noite, Josep Lluís Carod-Rovira recoñeceu a derrota da proposta de Esquerra, e manifestou que o partido debería facer autocrítica para aprender dos erros cometidos.
 
== Posición de ERC ante os referendos ==
* [[1931]]: Referéndo pola aprobación do [[Estatuto de Autonomía de Cataluña de 1932|Estatuto de Núria]]. Pide o "Si<nowiki>''</nowiki>.
* [[1976]]: Referendo pola [[Reforma política española de 1977|Reforma política en España]]. Non participa na campaña electoral ó non estar aínda legalizado o partido.
* [[1978]]: Referendo sobre a [[Constitución española de 1978|Constitución española]]. Pide o "Non".
* [[1979]]: Referendo sobre o Estatuto de autonomía de Cataluña. Pide o "Si".
* [[1986]]: Referendo sobre a incorporación de España á [[OTAN]]. Pide o "Non".
* [[2005]]: [[Referendo sobre a Constitución Europea en España|Referendo sobre o Tratado da [[Constitución Europea]]. Pide o "Non".
* [[2006]]: [[Referendo estatutariosobre ena Cataluñareforma dedo 2006|Referendo[[Estatuto sobrede aAutonomía reformade doCataluña de 1979|Estatuto de autonomía de Catalunya]]. Pide o "Non".
== Resultados electorais ==
=== Eleccións ó Parlamento de Cataluña ===
Liña 177 ⟶ 173:
! style="background:#efefef;" | Posición
|- align="center"
| [[1980]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1980]] || [[Heribert Barrera]] || 240.871 || 8.87% || 14 || 5
|- align="center"
| [[1984]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1984]] || [[Heribert Barrera]] || 126.943 || 4,41% || 5 || 5
|- align="center"
| [[1988]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1988]] || [[Joan Hortalà]] || 111.647 || 4,14% || 6 || 5
|- align="center"
| [[1992]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1992]] || [[Àngel Colom]] || 210.366 || 7.96% || 11 || 3
|- align="center"
| [[1995]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1995]] || [[Àngel Colom]] || 305.867 || 9.49% || 13 || 4
|- align="center"
| [[1999]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 1999]] || [[Josep Lluís Carod Rovira]] || 271.173 || 8.67% || 12 || 4
|- align="center"
| [[2003]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 2003]] || [[Josep Lluís Carod Rovira]] || 544.324 || 16.5% || 23 || 3
|- align="center"
| [[2006]] || [[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 2006]] || [[Josep Lluís Carod Rovira]] || 416.355 || 14.0% || 21 || 3
|-align="center"
|[[2010]]
|[[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 2010]]
|[[Joan Puigcercós]]
|218.046
Liña 202 ⟶ 198:
|-align="center"
|[[2012]]
|[[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 2012]]
|[[Oriol Junqueras]]
|496.292
Liña 210 ⟶ 206:
|-align="center"
|[[2015]]
|[[Eleccións ó Parlamento de Cataluña de 2015]]
|<nowiki>-</nowiki>
| -
|1.620.973
| -
|39.54%
|6220
|1
|-
Liña 221 ⟶ 217:
|Eleccións ó parlamento de Cataluña de 2017
|[[Oriol Junqueras]]
| -929.407
| -21,39%
| -32
| -3
|}{{clear}}
 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Esquerra_Republicana_de_Catalunya»