Construción de nicho: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Sen resumo de edición |
||
Liña 1:
[[Ficheiro:BeaverDam 8409.jpg|miniatura|300px|dereita|Os [[castor]]es manteñen un nicho ecolóxico moi específico no ecosistema ao construíren presas nos sistemas fluviais.]]
A '''construción de nicho''' é o proceso mediante o cal un [[Ser vivo|organismo]] altera o seu propio [[ambiente]] (ou o doutras [[Especie|especies]]), xeralmente (pero non sempre) de maneira que incrementa as súas posibilidades de sobrevivir. Os cambios que o organismo produce no seu
O concepto de construción de nicho empezou a desenvolverse en [[bioloxía evolutiva]] desde a década de 1980.<ref name=Lewontin1983>
Liña 73:
== Clasificación ==
A construción de [[Nicho ecolóxico|nicho]] pode facerse por medio de recursos físicos e fluxos de enerxía ou por medio do material xenético e os coñecementos, innatos e adquiridos. Estas perturbacións poden ser de natureza [[Factor abiótico|abiótica]], [[Factor biótico|biótica]] ou por "artefactos" (construcións realizadas polos animais). Contrariamente ao [[fenotipo estendido]]<ref>Dawkins, R. (2004) Extended pehnotype- ''But not too extended. A reply to Laland, Turner and Jablonka''. ''Biology and Phylosophy'' 19(1) 377-369.</ref>, que pon o acento na adaptación, os artefactos poden proceder de "produtos derivados" dos organismos. Ademais, estes artefactos están a miúdo presentes ou son utilizados durante longo tempo ou toda a vida do individuo e non son construídos en cada xeración.<ref name="a"/>. {{cita|Así, a estrutura calcaria do coral e a area procedente do desmantelamento desas concrecións realízanse a partir das interaccións de moitas especies e distribúense nun longo período de tempo[…]<ref name="a"/>..}}
=== Recursos físicos ===
Liña 80:
Esta categoría agrupa os recursos físicos e as diversas formas de enerxía e compón os recursos ecolóxicos.<ref name="a"/> Mesmo se os recursos abióticos foron modificados varias veces por varias xeracións de organismos, e a dirección das transformacións tomadas prestadas non se produciría nun planeta que estivese deshabitado, estes cambios están lonxe do [[equilibrio termodinámico]] inicial.<ref name="a"/>.
A acumulación de cunchas e de restos esqueléticos nos fondos mariños permite unha mellor fixación das larvas, o crecemento dos adultos, e a estabilización do substrato para as especies que prefiren ese tipo de fondo. Comparando a densidade de acumulación de restos calcarios entre diferentes períodos xeolóxicos, obsérvase un aumento importante da densidade, especialmente entre as épocas asociadas á transición do dominio dos [[brachiopoda|braquiópodos]] sobre os [[mollusca|moluscos]]. O mantemento do dominio dos moluscos nas comunidades [[Bentos|bentónicas]] modifica á vez o substrato mariño e a composición das comunidades bentónicas, o que persiste durante longo tempo.<ref>Erwin, D.H. (2008) [http://dx.doi.10.1016/j.tree.2008.01.013 ''Macroevolution of ecosystem engineering, niche construction and diversity'']. ''Trends in Ecology and Evolution'' 23(6) :304-310.</ref>
Os organismos que constrúen nichos teñen a capacidade de modificar os nichos xa existentes e de responder ao ambiente. Trátase entón de interaccións ecolóxicas como a [[predación]], a [[competición (bioloxía)|competición]] etc. e actividades de reprodución.
A nivel de poboacións:
Liña 93:
Esta categoría agrupa tanto o material xenético coma os coñecementos e destrezas dos organismos. Non hai perturbación desta procedencia sobre os factores abióticos. No caso dos sinais químicos, como a marcaxe, tratarase dun recurso informativo e, por tanto, un "case" artefacto.<ref name="a"/>
Todos os organismos teñen un material xenético que transmiten de xeración en xeración. As bacterias do xénero ''[[Wolbachia]]'' producen nos [[hóspede]]s artrópodos aos que parasitan unha desviación na [[proporción de sexos]] (''sex-ratio'') aumentando o número de descendentes femias , xa que só as femias do [[Artrópodos|artrópodo]] poden transmitir a bacteria.<ref name="e">Gilbert, S. F. and Epel, D. 2009. Ecological Developmental Biology. Sinauer Associates, Sunderland, MA</ref> Nos animais, a aprendizaxe e certas interaccións sociais son outros recursos que poden ser utilizados para modificar o medio.
Aínda que non son un caso moi frecuente, os sinais son un bo exemplo<ref name="a"/>. O paxaro (''[[Chlamydera maculata]]'') macho "cultiva" diferentes especies do xénero ''[[Solanum]]'' nos arredores do niño que el constrúe para a femia. Faino porque unha gran diversidade de cores de froitas é un atractivo importante para a femia e está asociado a un maior éxito reprodutivo. O xénero ''Solanum'' aparece así en lugares onde non se encontraba antes da actividade do paxaro. De feito, o paxaro non elixe sempre un sitio xa poboado por moitas destas plantas, senón que el mesmo adorna con estas plantas o seu sitio de nidificación se non as hai alí.<ref>{{en}} Madden, J.R., Dingle, C., Isden, J., Sparfield, J. Goldizen, A.W., Endler, J.A. (2012) [http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2012.02.057 ''Male spotted bowerbirds propagate fruit for use un their sexual display'']. Current Biology'' 22(8): R264-R265.</ref>
Liña 99:
== Herdanza ecolóxica e xenética ==
Unha consecuencia importante da construción de nicho prodúcese cando as modificacións do ambiente se manteñen co paso das xeracións, polo que se trata de [[herdanza ecolóxica]].<ref name="Pocheville2010" /> Este concepto comprende a herdanza deixada pola/s xeración/s precedente/s que inclúe os cambios de características bióticas e abióticas do medio e no caso dunha persistencia importante, as presións de selección modificadas.<ref name="g">{{cita libro| nome1= Barker
| apelido1= Gillian
| apelido2= Odling-Smee
Liña 123:
Unha teoría de [[coevolución xene-cultura]] require unha relación máis integrada entre a evolución xenética e os procesos culturais que a teoría evolutiva estándar. Neste modelo, as actividades culturais crese que afectan ao proceso evolutivo ao modificaren as presións de selección. Noutras palabras, o cambio cultural ten a capacidade de codirixir a evolución xenética da poboación. Demostran esta teoría modelos matemáticos e conceptuais incluíndo as investigacións de linguas, destreza da man (destro ou esquerdeiro), a emerxencia dos tabús do incesto, a coevolución da xordeira hereditaria e linguaxe de signos, e a [[selección sexual]] cunha preferencia de elección de parellas transmitida culturalmente. Porén, está teoría aínda depende da teoría evolutiva estándar porque require que os procesos culturais só afecten aos xenes, e non permite que ningún factor intermediario neste ambiente interaccione con estes procesos a un nivel evolutivo. Esta teoría existe nun sistema hereditario dual que consiste só en xenes e actividade cultural. "O sistema de herdanza dual é un xeito de incluír as interaccións entre natureza e a crianza nun sistema manexable."<ref name="Odling-Smee2003" /> Na maioría dos casos esta teoría funciona suavemente, pero hai casos nos que as actividades culturais crean cambios no ambiente abiótico que despois afectan ás presións de selección.<ref name="Odling-Smee2003" />
A velocidade á cal os humanos son quen de construír nichos modifica as presións de selección e pode ter como resultado a evolución xenética ou máis construción de nicho.<ref name=CHAIR>{{Cita publicación periódica|last=Laland|first=Kevin N.|author2=Kendal, Brown |title=The Niche Construction Perspective|journal=Journal of Evolutionary Psychology|year=2007|pages=51–66}}</ref> Un exemplo de evolución xenética por medio de construción de nicho coa inclusión dun factor abiótico é o dos cultivadores de ''[[Dioscorea]]'' (iñame) de [[África occidental]], que creaban claros nos bosques para cultivar as súas colleitas, pero isto tiña como resultado que había moita auga estancada que atraía os mosquitos e incrementou as taxas de [[malaria]]. Isto causou a modificación da presión de selección para o [[alelo]] da [[anemia falciforme]] que protexe contra a malaria. Así, o cambio evolutivo aumenta. Un exemplo do incremento da construción de nicho é o cambio humano do ambiente por medio da [[Contaminación|polución]]. Os efectos da polución están tamén mitigados pola innovación e uso dunha nova tecnoloxía. Esta resposta cultural a un nicho construído permite un cambio no ambiente en ausencia de cambio na xenética. Soamente se non se crea unha nova tecnoloxía ou non é efectiva ocorrerá cambio evolutivo. Os humanos poden soster a adaptación respondendo á construción do nicho ancestral por medio da construción de máis nicho cultural.<ref name=CHAIR />
A adición da construción do nicho ao estudo dos procesos evolutivos forza aos científicos a aceptar que a actividade cultural non á a ''razón'' de que os humanos poidan modificar os seus ambientes, senón que é simplemente o seu ''medio principal'' de facer as mesmas cousas que outras especies fan. O feito de que un gran número de procesos culturais son aprendidos en vez de estaren xeneticamente codificados no individuo, fai que a cultura humana sexa un método incriblemente poderosos de construción de nicho. "A maioría das veces, os procesos culturais poden ser considerados como un atallo para adquirir información adaptativa, xa que os individuos aprenden rapidamente, ou se lles indica, que é o que teñen que comer, onde vivir, ou como evitar o perigo facendo o que outros individuos con máis coñecemento fan."<ref name="Odling-Smee2003" />
Liña 145:
Por tanto, a construción de nicho é hoxe un concepto discutido.<ref name="Pocheville2010"/> Os escépticos afirman que os aspectos da teoría de construción de nicho (TCN) levan sendo investigados desde hai moitas décadas antes de que se crease o termo e poden derivarse as mesmas predicións da teoría evolutiva estándar ([[síntese evolutiva moderna]]) sen necesidade de introducir esa nova teoría.<ref name="Scott-Phillips">Scott-Phillips, T. C., Laland, K. N., Shuker, D. M., Dickins, T. E. and West, S. A. (2014). [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/evo.12332/full "The Niche Construction Perspective: A Critical Appraisal"]. Evolution 68: 1231-1243.</ref> Tamén argumentan que a construción de nicho non é un proceso evolutivo separado. Nunha ''revisión'' crítica de 2014, Scott-Phillips ''et al'' escribiron:
<blockquote>A TCN argumenta que a construción de nicho é un proceso evolutivo definido, potencialmente de igual importancia que a selección natural. Os escépticos poñen iso en dúbida. Para eles, os procesos evolutivos son procesos que cambian as frecuencias xénicas, e dese tipo identificaron catro (selección natural, deriva xenética, mutación e migración)... Non ven como a construción de nicho xera ou distribúe a variación xenética
Os que propoñen a TCN esixen unha [[síntese evolutiva ampliada]].<ref name="Smee 2015">John Odling-Smee ''et al''. [http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/282/1813/20151019 "The extended evolutionary synthesis: its structure, assumptions and predictions"]. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, August 2015.</ref><ref name="Laubichler 2015">Laubichler, Manfred D; Renn, Jürgen. (2015). [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jez.b.22631/pdf "Extended evolution: A Conceptual Framework for Integrating Regulatory Networks and Niche Construction"]. Journal of Experimental Zoology Part B: Molecular and Developmental Evolution 324: 565–577.</ref> Laubichler e Jürgen, en 2015 argumentan que a teoría da construción de nicho ofrece o estudo dun rango máis amplo de fenómenos evolutivos "a noción de sistemas de herdanza ampliados e múltiples (desde o xenómico ao ecolóxico, social e cultural)."<ref name="Laubichler 2015"/>
| |||