Biotecnoloxía: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios |
|||
Liña 36:
* '''[[Biofarmacoloxia|Biotecnoloxía vermella]]''': Biotecnoloxía aplicada aos procesos [[medicamento|médicos]]. Algúns exemplos son os deseños de microorganismos dedicados a producir antibióticos e o deseño de curas xenéticas para enfermidades a través da [[terapia xénica]] ou [[terapia celular|celular]].
* '''[[Biotecnoloxía branca]]''': Tamén coñecida como '''biotecnoloxía gris''' ou '''biotecnoloxía industrial''' é a biotecnoloxía aplicada aos procesos [[industria
▲* '''[[Biotecnoloxía branca]]''': Tamén coñecida como '''biotecnoloxía gris''' ou '''biotecnoloxía industrial''' é a biotecnoloxía aplicada aos procesos [[industria|industriais]]. Un exemplo é o deseño dun organismo para producir un composto químico. Outro exemplo é a utilización de enzimas como [[catalizador]] industrial tanto para producir produtos químicos prezados ou para destruír produtos perigosos ou contaminantes. A biotecnoloxía branca tende a consumir menos en recursos que os procesos tradicionais cando é empregada para producir bens industriais.
* '''[[Biotecnoloxía verde]]''': É a biotecnoloxía aplicada aos procesos [[agricultura|agrícolas]]. Un exemplo sería a selección e domesticación de plantas a través da [[micropropagación]]. Outro exemplo é o deseño dun organismo [[transxénico]] para crecer baixo condicións ambientais específicas ou en presenza (ou ausencia) de certas sustancias químicas. É tarefa desta biotecnoloxía facer máis compatible a explotación agrícola e o respecto polo medio ambiente. Actualmente, hai moito debate ao redor de plantas transxénicas concretas relacionadas con este campo.
* '''[[Bioinformática]]''': É un campo interdisciplinario que intenta resolver problemas biolóxicos mediante técnicas computacionales facendo posible unha rápida organización e análise dos datos biolóxicos. Este campo tamén pode recibir o nome de '''bioloxía computacional''', e que pode ser definida como a conceptualización da bioloxía en termos de moléculas e a aplicación de técnicas informáticas para entender e organizar a gran escala a información asociada con estas moléculas.<ref name="gerstein">Gerstein, M. "[http://www.primate.or.kr/bioinformatics/course/yale/intro.pdf Bioinformatics Introduction]." ''[[Universidade Yale]].'' Consultado o [[14 de decembro]] de [[2008]].</ref> A bioinformática ten un papel chave en varias áreas da análise de [[xenoma
▲* '''[[Bioinformática]]''': É un campo interdisciplinario que intenta resolver problemas biolóxicos mediante técnicas computacionales facendo posible unha rápida organización e análise dos datos biolóxicos. Este campo tamén pode recibir o nome de '''bioloxía computacional''', e que pode ser definida como a conceptualización da bioloxía en termos de moléculas e a aplicación de técnicas informáticas para entender e organizar a gran escala a información asociada con estas moléculas.<ref name="gerstein">Gerstein, M. "[http://www.primate.or.kr/bioinformatics/course/yale/intro.pdf Bioinformatics Introduction]." ''[[Universidade Yale]].'' Consultado o [[14 de decembro]] de [[2008]].</ref> A bioinformática ten un papel chave en varias áreas da análise de [[xenoma|xenomas]] como a [[xenómica funcional]], a [[xenómica estrutural]] ou a [[proteómica]].
* '''[[Bioenxeñaría]]''': A enxeñaría biolóxica ou bioenxeñaría é unha rama da enxeñaría que se centra na biotecnoloxía e nas ciencias biolóxicas. Inclúe diferentes disciplinas, como a enxeñaría bioquímica, a enxeñaría biomédica, a enxeñaría de procesos biolóxicos, a enxeñaría de biosistemas, etc. Trátase dun enfoque integrado dos fundamentos das ciencias biolóxicas e os principios tradicionais da enxeñaría. Os bioenxeñeiros a miúdo traballan escalando procesos biolóxicos de laboratorio a tamaños de produción industrial. Doutra banda, a miúdo atenden problemas de xestión, económicos e xurídicos. Hai un crecente número de empresas de biotecnoloxía e moitas universidades de todo o mundo proporcionan programas en bioenxeñaría e biotecnoloxía de forma independente.
* '''[[Bioremediación]] e [[biodegradación]]''': A bioremediación é o proceso polo cal son utilizados microorganismos para limpar un lugar contaminado. Os procesos biolóxicos teñen un papel importante na eliminación de contaminantes e a biotecnoloxía aproveita a versatilidade de [[catabolismo]] dos microorganismos para degradar e converter estes compostos. No ámbito da microbioloxía ambiental, os estudos baseados no xenoma abren novos campos de procura ''in silico'' ampliando o panorama das redes metabólicas e a súa regulación, así como pistas sobre as vías moleculares dos procesos de degradación e as estratexias de adaptación ás cambiantes condicións ambientais. Os enfoques da xenómica funcional e metaxenómicas aumentan a comprensión das diferentes vías de regulación e das redes de fluxo do carbono en ambientes non habituais e por compostos particulares, que sen dúbida aceleran o desenvolvemento de tecnoloxías de bioremediación e os procesos de biotransformación.<ref name=Diaz>{{cita libro|autor = Diaz E (editor)|título = Microbial Biodegradation: Genomics and Molecular Biology|edición=1a ed.|editorial = Caister Academic Press|ano= 2008|url = http://www.horizonpress.com/biod|isbn=978-1-904455-17-2}}</ref> As contornas mariñas son especialmente vulnerables, posto que os derramamentos de petróleo en rexións costeiras e en mar aberto son difíciles de conter e os seus danos difíciles de mitigar. Ademais da contaminación a través das actividades humanas, millóns de toneladas de [[petróleo]] entran no [[medio ambiente]] mariño a través de filtracións naturais. Todo e a súa toxicidade, unha considerable fracción do petróleo que entra nos sistemas mariños elimínase pola actividade de degradación de hidrocarburos levada a cabo por comunidades microbianas, en particular, polas chamadas bacterias hidrocarbonoclásticas (HCB).<ref name=chapter9>{{cita libro|urlcapítulo = http://www.horizonpress.com/biod|autor=Martins VAP et al|ano=2008|capítulo=Genomic Insights into Oil Biodegradation in Marine Systems|título=Microbial Biodegradation: Genomics and Molecular Biology|editorial=Caister Academic Press|isbn=978-1-904455-17-2}}</ref> Ademais varios microorganismos como ''[[Pseudomonas]]'', ''[[Flavobacterium]]'', ''[[Arthrobacter]]'' e ''[[Azotobacter]]'' poden ser utilizados para degradar petróleo.<ref>{{cita web|apelido=Harder |nome= E |url = http://www.virtualsciencefair.org/2004/hard4e0/public_html/backres.html|título = The Effects of Essential Elements on Bioremediation |dataacceso = 16/11/2007}}</ref> O derramamento do barco petroleiro [[Exxon Valdez]] en [[Alasca]] en 1989 foi o primeiro caso en que se utilizou bioremediación a gran escala de maneira exitosa, estimulando a poboación bacteriana proporcionando nitróxeno e fósforo que eran os limitantes do medio.<ref>{{cita web|autor=U.S. Environmental Protection Agency |url = http://www.epa.gov/history/topics/valdez/01.htm|título = Bioremediation of Exxon Valdez Oil Spill |data=31/07/1989|dataacceso = 16/11/2007}}</ref>
* O termo '''[[biotecnoloxía azul]]''' foi tamén empregado para describir as aplicacións mariñas e acuáticas da biotecnoloxía, pero o seu uso é relativamente estraño.
* Ao investimento e o gasto económico en todos estes tipos de aplicacións da biotecnoloxía foille aplicado o termo de '''[[bioeconomía]]'''.
== Vantaxes e riscos ==
Liña 59 ⟶ 51:
|número=3| issn= 1098-5557}}</ref>
* Redución de pesticidas. Cada vez que un OGM é modificado para resistir unha determinada praga está a contribuír a reducir o uso dos praguicidas asociados á mesma que adoitan ser causantes de grandes danos ambientais e á saúde.<ref>{{cita libro| autor = Agres, GN.|título =Plant Pathology |edición=5a ed.|ano= 2005|editorial = Elsevier Academic Press|isbn= 0-12-044564-6}}</ref>
* Mellora na nutrición. Pódese chegar a introducir vitaminas<ref name="ye2000">Ye et. al. 2000. La ingeniería genética para dar al [[endosperma]] de arroz de un camino de síntetis de la provitamina A beta-caroteno. ''[[Science]]'' 287 (5451): 303-305 PMID 10634784
* Mellora no desenvolvemento de novos materiais.<ref>{{cita publicación periódica| autor = E. S. Lipinsky|título= Fuels from biomass: Integration with food and materials systems|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/199/4329/644?maxtoshow=&HITS=&hits=&RESULTFORMAT=1&andorexacttitle=and&fulltext=euphorbia+biomass&andorexactfulltext=and&searchid=1&FIRSTINDEX=0&sortspec=relevance&resourcetype=HWCIT|ano= 1978|publicación= ''Science''|volume= ''199''|número=4329| issn = 0036-8075}}</ref>
Liña 96 ⟶ 88:
[[Ficheiro:The Brewer designed and engraved in the Sixteenth. Century by J Amman.png|miniatura| A [[elaboración da cervexa]], foi unha aplicación anticipada da biotecnoloxía]]
A biotecnoloxía non se limita ás aplicacións médicas e de saúde (a diferenza da Enxeñaría Biomédica, que inclúe a maior parte da biotecnoloxía). Aínda que normalmente non se identifica coa biotecnoloxía, a [[agricultura]] claramente encaixa na definición de "''utilizar sistemas biotecnolóxicos para fabricar produtos''" de tal maneira que o cultivo de plantas pode ser visto como a primeira empresa biotecnolóxica. Teorizouse que a agricultura se converteu na forma dominante de produción de alimentos desde a [[Revolución Neolítica]]. Os procesos e métodos da agricultura foron refinados por outras ciencias mecánicas e biolóxicas desde a súa creación. A través da biotecnoloxía temperá, os agricultores foron capaces de seleccionar as mellores colleitas, cos rendementos máis altos, para producir alimentos suficientes para manter unha poboación en crecemento. Outros usos da biotecnoloxía requiríronse porque cultivos e campos volvéronse cada vez máis grandes e difíciles de manter. Organismos específicos e específicos por produto, utilizáronse para [[fecundación|fertilizar]], [[fixación do nitróxeno|fixar nitróxeno]], e o [[praguicida
Durante miles de anos, os seres humanos utilizaron métodos de selección para mellorar a produción de cultivos e ganado para usalos como alimento. Na cría selectiva, os organismos con características desexables sepáranse para producir descendencia coas mesmas características. Por exemplo, esta técnica utilizouse co millo para producir cultivos máis grandes e un alimento máis doce.<ref name=Thieman>
A comezos do século XX os científicos conseguiron unha maior comprensión da [[microbioloxía]] e exploraron formas de fabricar produtos específicos. En 1917, [[Chaim Weizmann]] utilizou por primeira vez un cultivo microbiolóxico pura nun proceso industrial, o da fabricación de [[amidón de millo]] con ''[[Clostridium acetobutylicum]]'', para producir [[acetona]], que o [[Reino Unido]] necesitaba desesperadamente para a fabricación de [[explosivo]]s na [[primeira guerra mundial]].<ref name="Springham_biotechnology">{{cita libro |autor=Springham, D.; Springham, G.; Moses, V.; Cape, R. E. |título=Biotechnology: The Science and the Business |url=http://books.google.com/books?id=9GY5DCr6LD4C|data= 24 agosto 1999 |editorial=CRC Press |isbn=9789057024078 |páxinas=1}}</ref>
Liña 104 ⟶ 96:
A biotecnoloxía tamén conduciu ao desenvolvemento dos antibióticos. En 1928, [[Alexander Fleming]] descubriu a cepa do ''Penicillium''. O seu traballo conduciu á purificación do antibiótico por Howard Florey, Ernst Boris Chain e Norman Heatley obtendo a [[penicilina]]. En 1940, a penicilina chegou a estar dispoñible para uso medicinal para tratar infeccións bacterianas en humanos.<ref Name=Thieman/>
O campo da biotecnoloxía moderna pénsase que en gran medida empezou o 16 de xuño de 1980, cando o [[Tribunal Supremo dos Estados Unidos]] ditaminou que un [[microorganismo]] [[enxeñaría xenética
O que hoxe se coñece como enxeñaría xenética ou [[ADN recombinante]], foi parte do achado de 1970 feito por [[Hamilton Smith]] e [[Daniel Nathans]] do [[enzima]] (restrictasa) capaz de recoñecer e cortar o [[ADN]] en secuencias específicas, achado que lles valeu o [[Premio Nobel de Fisioloxía ou Medicina]], compartido con [[Werner Arber]], en 1978. Este descubrimento (consecuencia dun achado accidental) deu orixe ao desenvolvemento do que hoxe se coñece como Enxeñaría xenética ou Biotecnoloxía, que permite clonar calquera xene dun virus, microorganismo, célula de planta ou de animal.
| |||