Laocoonte e os seus fillos: Diferenzas entre revisións

 

== Historia ==

Este grupo escultórico era coñecido por descricións antigas pero críase perdido. Foi descuberto o [[14 de xaneiro]] de [[1506]] nunha viña próxima a [[Basílica de Santa María a Maior de Roma|Santa María a Maior]],<ref name=Greco>Tazartes, ''O Greco'', páx. 168.</ref> terreo propiedade de Felice de Fredis que se atopaba no [[Esquilino]] romano, e que en tempos antigos fora parte da ''[[Domus Aurea]]'' de [[Nerón]] e logo do palacio do [[Emperador romano|emperador]] [[Tito Flavio Sabino Vespasiano|Tito]].<ref>La Gran Enciclopèdia en català (2004).</ref><ref name=Wanted>{{cita web |url=http://www.wantedinrome.com/articles/complete_articles.php?ide_art=680 |título=The Laocon exhibition in the Vatican Museums |dataacceso=24 de setembro de 2012 |apelido=Fort |nome=John |data=3 de decembro de 2006 |editorial=Wanted in Rome |idioma=inglés}}</ref> O [[papa]] [[Xulio II, papa|Xulio II]] enviou ao [[arquitecto]] [[Giuliano da Sangallo]], quen xunto a [[Miguel Anxo]], identificou a escultura como a descrita polo autor [[Roma Antiga|romano]] [[Plinio o Vello]] na súa obra enciclopédica ''[[Naturalis Historia]]''.<ref name=Wanted /><ref>Pollitt, ''Persoal Styles in Greek Sculptures'', páx. 3.</ref> Plinio escribiu<ref>[http://www.historia-del-arte-erotico.com/Plinio_el_viejo/libro36.htm Plinio a Vello Historia Natural libro 36, capítulo V-&#91;24&#93;, latinos-37, Nota do Laocoonte]</ref> uns comentarios laudatorios sobre a obra que viu no palacio do emperador Perico cara ao ano [[70]]:

 

Decidiuse [[conservación e restauración|restaurar]] o grupo escultórico e houbo controversia sobre como debería ser o xesto do brazo que lle faltaba ao pai. Miguel Anxo propuxo restaurar o brazo do pai en posición de flexión; o artista chegou a realizar o devandito brazo, pero non chegou a porllo e actualmente exponse xunto ao grupo escultórico. [[Amico Aspertini]] tamén realizou un debuxo coa mesma posición do brazo, e en [[1525]], [[Baccio Bandinelli]] realizou unha copia de todo o grupo cunha posición semellante para o papa [[León X]], copia que se atopa na [[Galería Uffizi]] de [[Florencia]]. Tanto Miguel Anxo como Sangallo aconsellaron a Xulio II que adquirise a obra,<ref name=Vaticano /> quen, tras unhas breves negociacións,<ref name=Wanted /> mercou a obra por unha gran cantidade monetaria -máis de 600 [[ducado (moeda)|ducados]]. En [[1509]], Xulio II mandou trasladala ao [[Vaticano]] xunto a outras dúas esculturas, o [[Apolo de Belvedere]] e a [[Venus Felix]], instalándoas en tres [[nicho]]s do Patio Octogonal do Belvedere, que hoxe forma parte dos [[Museos Vaticanos]].<ref>{{cita web |url=http://digilander.libero.it/puntocontro/cultura/scheggedarte/giardino_belvedere.htm |título=Il Giardino do Belvedere |dataacceso=24 de setembro de 2012 |idioma=italiano}}</ref> O rei [[Francisco I de Francia]] obtivo o permiso do papa para a realización de varios [[molde]]s; para realizar a copia enviou a [[Francesco Primaticcio]], quen os fixo en [[1540]].<ref>Haskell i Penny, ''Pour l'amour de l'antique'', pp. 15-16.</ref> Estes moldes serviron para facer unha escultura de [[bronce]] que foi instalada no [[Palacio de Fontainebleau]].<ref name=Wanted /><ref>Bresc-Bautier, ''La Escultura, Siglos XVI-XVII. El Manierismo'', páx. 103.</ref>

 

Unha primeira restauración realizada por Bandinelli con [[cera]], onde representou o brazo dobrado, foi modificada en [[1532]] por [[Giovanni Angelo Montorsoli]], que realizou a restauración en [[terracota]] e co brazo de Laocoonte estirado. Entre os que criticaron esta restauración atopábase [[Tiziano]], quen realizou un debuxo no que representaba a Laocoonte e os seus fillos coma se fosen tres monos.<ref>{{Cita publicación periódica|comiñas= |apelido=Janson |nome=H. W. |ano=1946 |título=Titian's Laocoon Caricature and the Vesalian-Galenist Controversy |revista=The Art Bulletin |volume=28 |número=1 |páxinas=pp. 49-53 |idioma=inglés}}</ref> Esta caricatura foi gravada por [[Niccolò Boldrini]].

 

 

== Datación ==

A datación da obra é controvertida: en principio datábase no [[século -I|século I&nbsp;a.&nbsp;C.]] porque se conservaban sinaturas pertencentes a ese século dun escultor de [[Rodas]] chamado Atenodoro, fillo de Axesandro. Pero en [[1954]], [[Gisela Richter]] sinalou que os nomes de Atenodoro e Axesandro foron moi correntes en Rodas durante varias xeracións, e ademais apreciaba unha grande semellanza da obra cun [[friso]] que representa a loita entre [[Xigantomaquia|deuses e xigantes]] do [[altar de Zeus de Pérgamo]]. Concretamente, a expresión e as características do rostro de Laocoonte son moi semellantes ao xigante que [[Atenea]] agarra polo pelo, así como as serpes teñen equivalentes no mencionado altar. Por iso datouno no mesmo período que este, no [[século -II|século II&nbsp;a.&nbsp;C.]]

 

Tamén se suxeriu que podería ser unha copia ou unha variante libre romana dun orixinal [[Época helenística|helenístico]] en bronce dos [[Século -III|séculos III]] - [[Século -II|II&nbsp;a.&nbsp;C.]],<ref name=Pio-Clementino /><ref>Barral i Altet, ''Historia Universal del arte. La Antigüedad clásica'', páx. 215.</ref> ou dos [[Século -II|séculos II]] - [[Século -I|I a. C.]]<ref name=Greco />, ou máis concretamente, dun bronce realizado en [[Pérgamo]] na segunda metade do [[século -II|século II&nbsp;a.&nbsp;C.]]<ref name=Vaticano />

 

A datación no século II&nbsp;a.&nbsp;C. non pode manterse tras o descubrimento producido en [[1957]].<ref name=Hartt223>Hartt, ''Historia de la pintura, escultura y arquitectura'', páx. 223.</ref> Naquel ano atopáronse varios anacos doutro cinco grupos escultóricos na chamada ''furna de Tiberio'', en [[Sperlonga]], na costa sur do [[Lacio]]. Os grupos representan tamén temas homéricos e foron levados á cova ben por ricos cidadáns romanos para evitar a súa destrución, posiblemente a mans dos primeiros [[Cristianismo|cristiáns]],<ref name=Hartt223 /> ou ben foron tallados expresamente para a cova, habilitada por [[Tiberio]] como sala de banquetes.<ref name=Honour>Honour e Fleming, ''Historia del arte'', páx. 164.</ref> Un dos grupos, que representa o tema de ''Ulises cegando a Polifemo'' leva a sinatura do tres escultores rodios mencionados por Plinio,<ref name=Hartt223 /> quen deixou escrito:

 

== Mitoloxía ==

{{Artigo principal|Laocoonte}}

Nos [[Mitoloxía grega|mitos gregos]] relátase que, durante o [[Guerra de Troia|asedio de Troia]], dúas serpes foron enviadas por [[Apolo]],<ref name=Smith>Smith, ''Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology'', páx. 776.</ref><ref name=SALVAT>Navarro, ''Grecia'', páx. 275.</ref> [[Poseidón]],<ref name=Hartt222 /><ref name=Smith /> ou [[Atenea]],<ref name=Vaticano>Papafava, ''Vaticano'', páx. 149.</ref> e atacaron a [[Laocoonte]], sacerdote [[troia]]no de Apolo, e mailos seus dous fillos. As versións que relatan este episodio son numerosas e discútese se o grupo escultórico debeu basearse no relato de [[Virxilio]] na ''[[Eneida]]'', no que morrían Laocoonte e os seus dous fillos, ou nunha versión anterior narrada nun poema perdido do [[ciclo troiano]], a ''[[Iliupersis]]'', onde morrían Laocoonte e só un dos fillos. A fonte tamén puido ser unha [[traxedia]] perdida.

 

 

== Estudo da obra ==

A obra está enmarcada dentro dunha composición de figura [[Pirámide (xeometría)|piramidal]], e a mellor posición para a súa observación é a frontal; a obra representa as emocións humanas na súa máxima expresión patética. É, xunto ao [[Altar de Zeus de Pérgamo|gran altar de Zeus e Atenea de Pérgamo]] ([[-180|180]]-[[-160|160&nbsp;a.&nbsp;C.]]), un exemplo da escultura escenográfica helenística dun dramatismo máis extremado.<ref>García Sánchez y Triadó, ''Arte griega''.</ref> Dende o [[Renacemento]], este grupo é representativo da [[arte antiga]] e da corrente académica e barroca da [[arte helenística]].<ref>Chamoux, ''Arte Griega'', páx. 99.</ref>

 

!

|-

|}

 

!

|-

|}