Bearne: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Bearn-Pirineos_Atlánticos.svg|miniatura|280px|thumbminiatura|Situación do Bearne no departamento de [[Pireneos Atlánticos]].]]

O '''Bearne''',{{Sfn|Saraiva|1987|pp = 194-195}} {{Sfn|Vasconcellos|1959|p= 245}} {{Sfn|Suazo Pascual|2002|p = 194}} en [[lingua francesa|francés]] ''Béarn'', en [[gascón]], variedade [[Gascón|bearnesa]], que é variedade máis occidental da [[lingua occitana]], ''Bearn'' {{IPA|[beˈar]}} ou ''Biarn'' {{IPA|['bjar]}}, en [[Idioma aragonés|aragonés]], ''Biarn''; en {{lang-eu| Bearno}}, é unha [[rexión]] natural e histórica de [[Francia]], situada na vertente norte dos [[Pireneos]].

Forma parte, coa [[Baixa Navarra]], [[Lapurdi]] e [[Zuberoa]], que compoñen o [[País Vasco francés]] ([[Iparralde]]), o [[Departamentos de Francia|departamento]] dos [[Pireneos Atlánticos]], do cal ocupa o 60 % do territrio.

Ocupa unha superficie de 4 672 [[quilómetro cadrado|km²]] e a súa poboación en [[2013]] era de 365 393 habitantes.

A súa capital é a [[cidade]] de [[Pau, Francia|Pau]].

Desde a [[Revolución Francesa]], Bearne constitúe a parte oriental do departamento dos Pireneos Atlánticos, do que ocupa os 3/5 do seu territorio. Está atravesado en diagonal polas [[gave]]s de [[gave de Pau|Pau]] e de [[Olorón]], cuxos vals paralelos son a parte máis viva do país.

A economía bearnesa sempre dependeu en gran medida da actividade [[agricultura|agrícola]] e [[gando|gandeira]], e aínda mantén unha importante tradición nestes campos, pero na actualidade o Bearne tamén está orientado cara ás [[industria]]s de [[tecnoloxía|alta tecnoloxía]], como a [[Aeronáutica|aeronaútica]] e as [[xeociencias]] (impulsadas polo descubrimento do xacemento de gas de [[Lacq]] en 1951).

Foi un antigo [[Estado soberano]] e unha antiga provincia [[Francia|francesa]] xurdida tras a unificación coa [[Reino de Francia|coroa real]] en [[1620]].

A historia do Bearn está unida a figuras ilustres como [[Gastón III de Foix-Béarn|Gastón Febo]], [[Henrique II de Navarra]] (Henri d'Albret) e co [[rei de Francia]] [[Henrique IV de Francia|Henrique IV]].

Este pequeno estado foi capaz de manter a súa independencia durante séculos ao lado dos seus poderosos veciños franceses e españois. Nunca deixou de defender a liberdade e a xustiza para todos os bearneses, nunha sabia mestura de [[aristocracia]] e [[democracia]],<ref>[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5772863h/f19.image Histoire du Béarn en deux conférences, depuis les origines jusqu'à 1789], Émile Garet, 1911, pax. 7.</ref> (aínda que fosen elementos anacrónicos na [[Idade Media]]).