Velocidade: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
xullo 2017 |
Arranxo traducindo de es.wiki |
||
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro:Orbital motion.gif|miniatura|Movemento orbital dun [[satélite artificial]] arredor da [[Terra]]. O [[vector]] tanxente á [[órbita]] é a '''velocidade''' do satélite.]]
A '''velocidade''' é unha [[magnitude física]] de carácter [[Vector (física)|vectorial]] que expresa a distancia percorrida por un obxecto na [[Sistemas de tempo|unidade de tempo]]. Represéntase por <math>\mathbf {v}\,</math> ou <math>\vec {v}\,</math>. Na [[análise dimensional]] as súas dimensións son <nowiki>[</nowiki>[[lonxitude|L]]<nowiki>]</nowiki>/<nowiki>[</nowiki>[[Tempo|T]]<nowiki>]</nowiki>.<ref>Resnick, 1996, pp. 10 y 11.</ref><ref>Resnick, 1996, pp. 17-23.</ref> A súa unidade no [[Sistema Internacional de Unidades]] é o [[metro por segundo]] (símbolo, m/s). Tamén é habitual empregar como unidade o [[km/h]] ([[Quilómetro por hora|quilómetro/hora]]).
A velocidade é un [[vector]], é dicir, ten [[Módulo (vector)|módulo]] (magnitude), [[dirección]] e [[Sentido (matemáticas)|sentido]]. A magnitude da velocidade coñécese como [[Celeridade|celeridade ou rapidez]].
== Velocidade en mecánica clásica ==
=== Velocidade media ===
A '''velocidade media''' defínese como o cambio de posición durante un intervalo de tempo considerado. Calcúlase dividindo o [[vector]] [[desprazamento (vector)|desprazamento]] (Δ'''r''') entre o [[escalar]] [[tempo]] (Δt) empregado en efectualo:
{{ecuación|<math>\mathbf{\bar{v}} = \frac{\Delta \mathbf{r}}{\Delta t}</math>}}
Segundo esta definición, a velocidade media é unha magnitude vectorial, xa que é o resultado de dividir un vector entre un escalar.
|+ '''Velocidade instantánea'''▼
Por outra banda, se se considera a distancia percorrida sobre a [[traxectoria]] durante un intervalo de tempo dado, tense a velocidade media sobre a traxectoria, que é unha [[magnitude escalar]]. A expresión anterior escríbese da forma:
{{ecuación|<math>\bar{v} = \frac{\Delta s}{\Delta t}</math>}}
O módulo do vector velocidade media, en xeral, é diferente ao valor da velocidade media sobre a traxectoria. Só serán iguais se a traxectoria é rectilínea e se o móbil só avanza nun ou noutro sentido, sen retroceder.
A '''velocidade instantánea''' é un vector tanxente á traxectoria e correspóndese coa derivada do vector posición con respecto ao tempo. Permite coñecer a velocidade dun móbil que se despraza sobre unha traxectoria cando o intervalo de tempo é infinitamente pequeno, sendo entón o espazo percorrido tamén moi pequeno, representando un punto da traxectoria:
{{ecuación|<math>\mathbf v= \lim_{\Delta t \to 0} \frac {\Delta \mathbf r}{\Delta t} = \frac {d{\mathbf r}}{dt}</math>}}
En forma vectorial, a velocidade é a [[derivada]] do vector [[posición]] respecto ao tempo:
{{ecuación|<math>\mathbf v= \frac {ds}{dt} \ \mathbf u_t = \frac {d{\mathbf r}}{dt}</math>}}
onde <math>\mathbf u_t</math> é un vector ([[vector (física)|vector]] de módulo unidade) de dirección tanxente á [[tracectoria]] do corpo en cuestión e <math>\mathbf r</math> é o vector posición, xa que no límite os diferencias de espazo percorrido e posición coinciden.
== Unidades ==
As unidades máis habituais para medir a velocidade son:
; Sistema Internacional de Unidades ([[Sistema Internacional de Unidades|SI]])
* [[Metro por segundo]] ('''m/s'''), unidade de velocidade no [[Sistema Internacional de Unidades|SI]] (1 m/s = 3,6 km/h)
* [[Quilómetro por hora]] ('''km/h''') , habitual nos medios de transporte<ref>Empregada, por exemplo, nos sinais de tráfico.</ref>
*
* mph = MPH ([[milla]]s por hora, para [[automóbil]]es pero en [[Gran Bretaña]] ou [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]])▼
; Sistema Cexesimal de Unidades [[Sistema Cexesimal de Unidades|CGS]])
* Centímetro por segundo ('''cm/s''')
; Sistema Anglosaxón de Unidades
* Pé por segundo ('''ft/s'''), unidade de velocidade do sistema inglés
▲*
* Milla por segundo ('''mps'''), uso coloquial
; Navegación marítima e aérea
* O [[nó (unidade)|nó]] é unha unidade de medida de velocidade empregada en navegación e equivalente a unha [[milla náutica]] por hora
; Aeronáutica
* O [[número Mach]] é unha medida de [[velocidade relativa]] que se define como o cociente entre a velocidade dun obxecto e a [[velocidade do son]] no medio en que se move ese obxecto. É un número adimensional tipicamente usado para describir a velocidade dos avións. Mach 1 equivale á velocidade do son, Mach 2 é dúas veces esa velocidade e así sucesivamente. A [[velocidad do son]] no aire é de 340 m/s (1224 km/h).
A seguinte táboa resume tódolos valores:▼
; Unidades de Planck (Unidades naturais)
* O valor da [[velocidade da luz]] no baleiro ('''c''') = 299 792 458 m/s (aproximadamente 300 000 km/s)
▲A seguinte táboa resume tódolos valores para converter as principais unidades de velocidade:
{| border = 2 style ="border-collapse:collapse" cellpadding=4 cellspacing=4 align="center"
| || km/s || m/s || mph || [[km/h]]
Liña 52 ⟶ 60:
| para obter km/h multiplicar por || 3600 || 3,6 || 1,609344 || 1
|}
==Véxase tamén==
{{Commonscat}}
| |||