Extinción en masa: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Arranxos varios, replaced: {{Cite book → {{Cita libro (7), {{cite web → {{Cita web (20), {{cite journal → {{Cita publicación periódica (64) |
m Arranxos varios, replaced: {{cite news → {{Cita novas (2) |
||
Liña 5:
A [[extinción]] ocorre a unha velocidade desigual. Baseándose no [[rexistro fósil]], a [[taxa de extinción de fondo|taxa de extincións de fondo]] na Terra é de aproximadamente dous a cinco [[familia (bioloxía)|familias]] [[taxonomía alfa|taxonómicas]] de animais mariños a cada millón de anos. Os [[fósil]]es mariños son os que se utilizan principalmente para medir as taxas de extinción debido ao seu superior rexistro fósil e rango estratigráfico comparados cos animais terrestres.
O [[evento da grande oxixenación]] foi probablemente o primeiro grande episodio de extinción. Desde a [[explosión cámbrica]] houbo cinco grandes extincións en masa máis que excederon significativamente a taxa de extinción de fondo. A máis recente e mellor coñecida, a [[extinción do Cretáceo-Paleoxeno]], que ocorreu aproximadamente hai 66 millóns de anos, foi unha extinción en masa a grande escala de especies de animais e plantas nun curto período de tempo xeolóxico.<ref name="Ward 2006">{{Cita publicación periódica|url = |title = Impact from the Deep|last = Ward|first = Peter D|date = 2006|journal = Scientific American|doi = |pmid = |access-date = }}</ref> Ademais das cinco maiores extincións en masa, hai tamén numerosas outras menores, e a extinción en masa que puxeron en marcha as actividades humanas chámase ás veces a [[sexta extinción]].<ref>{{Cita web |url=http://time.com/3035872/sixth-great-extinction/|title= The Sixth Great Extinction Is Underway—and We’re to Blame|first= Jeffrey |last=Kluger|date=July 25, 2014|work=[[Time (magazine)|Time]]|accessdate= December 14, 2016}}</ref><ref>{{
As estimacións da cantidade de extincións en masa grandes nos últimos 540 millóns de anos van desde só cinco a máis de vinte. Estas diferenzas débense ao limiar elixido para describir un evento de extinción como "grande" e a data elixida para medir a diversidade anterior.
Liña 17:
# '''[[Eventos de extinción do Ordovícico-Silúrico]]''' (final do Ordovícico ou O-S): hai 450–440 Ma (millóns de anos) na transición [[Ordovícico]]-[[Silúrico]]. Ocorreron dous episodios que mataron o 27% de todas as familias, o 57% de todos os xéneros e do 60% ao 70% de todas as especies.<ref name="ucr">{{Cita web|url=http://math.ucr.edu/home/baez/extinction |title=extinction |publisher=Math.ucr.edu |accessdate=2008-11-09}}</ref> En conxunto son consideradas por moitos científicos como a segunda máis grande das cinco extincións maiores da historia da Terra en termos de porcentaxes de [[xénero (bioloxía)|xéneros]] que acabaron extinguíndose.
# '''[[Extinción do Devónico tardío]]''': hai 375–360 Ma preto da transición [[Devónico]]-[[Carbonífero]]. Ao final da [[Frasniano|idade Frasniana]] nas partes finais do período Devónico, unha serie prolongada de extincións eliminaron un 19% das familias daquela existentes, o 50% dos xéneros<ref name="ucr" /> e polo menos o 70% das especies.<ref>{{Cita libro|title = Palaeobiology II|url = https://books.google.com/books?id=lBH2BM7uZL8C|publisher = John Wiley & Sons|date = 2008-04-15|isbn = 9780470999288|language = en|first = Derek|last = Briggs|first2 = Peter R.|last2 = Crowther|page = 223}}</ref> Este acontecemento de extinción durou quizais uns 20 millóns de anos, e hai probas dunha serie de pulsos de extinción durante este período.
# '''[[Evento de extinción do Permiano-Triásico]]''' (final do Permiano): hai 252 Ma na transición [[Permiano]]-[[Triásico]].<ref name="NYT-20170216">{{
{{Cita publicación periódica |vauthors=Labandeira CC, Sepkoski JJ |title=Insect diversity in the fossil record |journal=Science |volume=261 |issue=5119 |pages=310–5 |year=1993 |pmid=11536548 |doi= 10.1126/science.11536548 |bibcode = 1993Sci...261..310L }}
</ref> Os exitosos artrópodos mariños, os [[trilobite]]s, extinguíronse nese momento. As evidencias que se teñen das [[plantas]] son menos claras, pero despois da extinción fixéronse dominantes novos taxons.<ref name=McElwain2007>{{Cita publicación periódica | author = McElwain, J.C. |author2=Punyasena, S.W. | year = 2007 | title = Mass extinction events and the plant fossil record | journal = Trends in Ecology & Evolution | volume = 22 | issue = 10 | pages = 548–557 | doi=10.1016/j.tree.2007.09.003 | pmid = 17919771}}</ref> A "Gran Mortaldade" tivo unha importancia [[evolución|evolutiva]] enorme: en terra, acabou coa primacía dos [[Synapsida|réptiles de tipo mamífero]]. A recuperación das vertebrados levou uns 30 millóns de anos,<ref>{{Cita publicación periódica| author1=Sahney S|author2= Benton MJ| authorlink2= Michael Benton|year=2008| title=Recovery from the most profound mass extinction of all time| journal=Proceedings of the Royal Society: Biological| volume=275|issue=1636 |pages=759–65 |doi=10.1098/rspb.2007.1370 |pmid=18198148| pmc=2596898}}</ref> pero os [[nicho ecolóxico|nichos ecolóxicos|nichos]] baleiros crearon a oportunidade para que os [[arcosauro]]s comezasen o seu dominio. Nos mares, a porcentaxe de animais que eran [[sésil]]es caeu do 67% ao 50%. O conxunto do Permiano tardío foi un tempo difícil polo menos para a vida mariña, incluso antes da "Gran Mortaldade".
|