Nudez na arte: Diferenzas entre revisións

 

=== Arte da Idade Moderna ===

{{Artigo principal|Arte da Idade Moderna}}

A [[arte da Idade Moderna]] -non confundir con [[arte moderna]], que se adoita empregar como sinónimo de [[arte contemporánea]]- desenvolveuse entre os séculos [[Século XV|XV]] e [[Século XVIII|XVIII]]. A [[Idade Moderna]] supuxo cambios radicais a nivel político, económico, social e cultural: a consolidación dos estados centralizados supuxo a instauración do [[absolutismo]]; os novos descubrimentos xeográficos -especialmente o [[Descubrimento de América|continente americano]]- abriron unha época de expansión territorial e comercial, supondo o inicio do [[colonialismo]]; a invención da [[imprenta]] levou unha maior difusión da [[cultura]], que se abriu a todo tipo de público; a [[relixión]] perdeu a preponderancia que tiña na época medieval, ao que contribuíu ao xurdimento do [[protestantismo]]; á vez, o [[Humanismo (filosofía)|humanismo]] xurdiu como nova tendencia cultural, deixando paso a unha concepción máis científica do home e do universo.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Azcárate Ristori|Pérez Sánchez|Ramírez Domínguez|1983|pp=347-348.}}</ref>

 

==== Neoclasicismo ====

{{Artigo principal|Neoclasicismo}}

O auxe da [[burguesía]] tras a [[Revolución Francesa]] favoreceu o rexurdimento das formas clásicas, máis puras e austeras, en contraposición aos excesos ornamentais do barroco e rococó, identificados coa [[aristocracia]]. O espido neoclásico recuperou as formas da antigüidade grecorromana, pero desprovistas do seu espírito, do seu carácter ideal, do seu ''[[ethos]]'' exemplarizante, para recrearse unicamente na forma pura, desprendida de vida, polo que na derradeira instancia resultou unha arte fría e desapaixonada.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Clark|1996|p=151.}}</ref>

 

=== Arte contemporánea ===

{{Artigo principal|Arte contemporánea}}

 

 

===== Academicismo =====

{{Artigo principal|Academicismo}}

A [[arte académica]] é a fomentada dende o [[século XVI]] polas [[Academia (institución)|academias]] de [[belas artes]], que regulaban a formación [[Pedagoxía|pedagóxica]] dos artistas. Aínda que en principio as academias estaban en sintonía coa arte producida na súa época, polo que non se pode falar dun estilo diferenciado, no século XIX, cando a dinámica evolutiva dos estilos empezou a afastarse dos canons clásicos, a arte académica ficou encorsetada nun estilo clasicista baseado en regras estritas, polo que hoxe en día enténdese máis como un período propio do século XIX, recibindo paralelamente diversas denominacións, como a de ''[[art pompier]]'' en [[Francia]]. No academicismo tivo unha especial relevancia o espido, considerado a expresión por excelencia da nobreza da [[natureza]], estandarizado nunhas premisas clásicas suxeitas a estritas regras tanto temáticas como formais, supeditadas ao ambiente xeralmente puritano da sociedade decimonónica, onde o espido só se aceptaba como expresión da beleza ideal, baseado estritamente no estudo anatómico.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Clark|1996|pp=158-159.}}</ref>

 

===== Realismo =====

{{Artigo principal|Realismo pictórico}}

Dende mediados de século xurdiu unha tendencia que puxo énfase na realidade, a descrición do mundo circundante, especialmente de [[proletario|obreiros]] e [[campesiño]]s no novo marco da era industrial, cun certo compoñente de denuncia social, ligado a movementos políticos como o [[socialismo utópico]] e filosóficos como o [[positivismo]].<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Azcárate Ristori|Pérez Sánchez|Ramírez Domínguez|1983|p=727.}}</ref> O seu principal expoñente foi [[Gustave Courbet]], que foi o primeiro en retratar o corpo tal como percibíao, sen idealizar, sen contextualizar, sen enmarcalo nun tema iconográfico, transcribindo as formas que captaba do natural, como en ''[[O soño (Courbet)|O soño]]'' (1866) ou ''[[A orixe do mundo]]'' (1866).<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Clark|1996|p=159.}}</ref> Outro expoñente foi [[Camille Corot]], que foi principalmente paisaxista, engadindo ocasionalmente figuras humanas ás súas paisaxes, algunhas delas espidos, nun tipo de paisaxes de aire [[Arcadia|arcádico]], con atmosferas vaporosas e tons delicados. O equivalente escultórico do realismo foi [[Constantin Meunier]], que retratou preferentemente a obreiros e traballadores da nova era industrial, substituíndo ao heroe clásico polo proletario moderno, en obras onde se outorga especial relevancia ao sentido volumétrico da figura, como en ''O Pudelador'' (1885).<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Azcárate Ristori|Pérez Sánchez|Ramírez Domínguez|1983|pp=748-749.}}</ref> En España destacou [[Marià Fortuny]], que realizou varias obras de temática oriental (''[[A odalisca]]'', 1861), xunto a escenas de xénero ou espidos situados en paisaxes (''[[Vello espido ao sol]]'', 1871).<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Aguilera|1972|pp=294-296.}}</ref>

 

===== Impresionismo =====

{{Artigo principal|Impresionismo}}

O [[impresionismo]] foi un movemento profundamente innovador, que supuxo unha ruptura coa [[arte académica]] e unha transformación da linguaxe artística, iniciando o camiño cara aos movementos de [[Vangardismo|vangarda]]. Os impresionistas inspirábanse na natureza, da que pretendían captar unha «impresión» visual, a plasmación dun instante no lenzo -por influxo da fotografía-, cunha técnica de pincelada solta e tons claros e luminosos, valorando especialmente a luz.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Azcárate Ristori|Pérez Sánchez|Ramírez Domínguez|1983|pp=757-758.}}</ref> Un dos seus iniciadores foi [[Édouard Manet]], autor de dúas obras que, sendo precisamente espidos, provocaron un gran escándalo, pero foron obras rupturistas que abriron o camiño a unha arte nova: ''[[O almorzo sobre a herba]]'' (1863) e ''[[Olympia]]'' (1863).<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Clark|1996|p=161.}}</ref>

 

===== Simbolismo =====

{{Artigo principal|Simbolismo}}

O [[simbolismo]] foi un estilo de corte fantástico e onírico, que xurdiu como reacción ao naturalismo da corrente realista e impresionista, pondo especial énfase no mundo dos soños, así como en aspectos [[Satanismo|satánicos]] e [[terror]]íficos, o [[sexo]] e a [[perversión]]. Desenvolveuse especialmente en Francia, sendo un dos seus iniciadores [[Gustave Moreau]], artista de corte fantástico e estilo ornamental, cun erotismo suxestivo que reflite os seus medos e obsesións, cun prototipo de muller ambigua, entre a inocencia e a perversidade.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Aguilera|1972|pp=296-297.}}</ref> Seguiron os seus pasos artistas como [[Pierre Puvis de Chavannes]], [[Odilon Redon]], [[Aristide Maillol]], ou os [[Nabis (artistas)|Nabis]], grupo de artistas influídos por Gauguin e preocupados polo uso expresivo da cor ([[Félix Vallotton]], [[Pierre Bonnard]]). En [[Bélxica]], [[Félicien Rops]] tamén se inspirou no mundo do fantástico e o sobrenatural, con inclinación cara ao satánico e as referencias á morte, cun erotismo que reflicte o aspecto escuro e pervertido do amor.<ref>{{Cita publicación periódica|data-publicación= 1989|autor= Aurora Fernández Polanco|título= Fin de século: Simbolismo e Art Nouveau|editorial= Historia 16|lugar-publicación= Madrid|páxina=149}}</ref>

 

==== Século XX ====

{{Artigo principal|Arte do século XX}}

No [[século XX]] xurdiron os movementos de [[Vangardismo|vangarda]], que pretendían integrar a arte na [[sociedade]], buscando unha maior interrelación artista-espectador, xa que é este último o que interpreta a obra, podendo descubrir significados que o artista nin coñecía. As últimas tendencias artísticas perderon mesmo o interese polo [[Obra de arte|obxecto artístico]], valorando máis o [[concepto]], a idea creadora, cunha revalorización da [[arte de acción]], da manifestación espontánea, [[Arte efémera|efémera]], da arte non comercial ([[arte conceptual]], ''[[happening]]'', ''[[Arte ambiental|environment]]'').<ref>{{Cita publicación periódica|data-publicación= 1993|autor= [[Valeriano Bozal]]|título= As orixes da arte do século XX|editorial= Historia 16|lugar-publicación= Madrid|páxina=6-13}}</ref> No século XX o espido ha ir gañando cada vez máis protagonismo, sobre todo grazas aos [[Mass-media|medios de comunicación de masas]], que permitiron a súa maior difusión, especialmente no [[cinema]], a [[fotografía]] e o [[cómic]], e máis recentemente, [[internet]]. O espido xa non ten actualmente a connotación negativa que tiña en épocas anteriores, principalmente debido ao aumento da [[laicidade]] entre a sociedade, que percibe o espido como algo máis natural e non censurable moralmente.

 

;[[Expresionismo]] (1905-1923)

Xurdido como reacción ao [[impresionismo]], os expresionistas defendían unha arte máis persoal e intuitivo, onde predominase a visión interior do artista, reflectindo nas súas obras unha temática persoal e intimista con gusto polo fantástico, deformando a realidade para acentuar o carácter expresivo da obra.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Azcárate Ristori|Pérez Sánchez|Ramírez Domínguez|1983|p=810.}}</ref> Organizado inicialmente en torno ao grupo ''[[Die Brücke]]'' (fundado en 1905), aos seus membros interesáballes un tipo de temática centrada na vida e a natureza, reflectida de forma espontánea e instintiva, por un dos seus principais temas foi o espido.<ref>{{Cita publicación periódica|data-publicación= 1993|autor= María dos Santos García Felguera |título= As vangardas históricas II|editorial= Historia 16|lugar-publicación= Madrid|páxinas=12-14}}</ref> Dos membros de ''Die Brücke'' destacou [[Ernst Ludwig Kirchner]]: que utilizaba cores primarias, como os fauvistas, pero con liñas crebadas, violentas, en ángulos pechados, agudos, con figuras estilizadas, cun alongamento de influencia gótica. Outros membros do grupo foron: [[Erich Heckel]], [[Karl Schmidt-Rottluff]], [[Max Pechstein]] e [[Otto Mueller]].<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Crepaldi|2002|pp=22-40.}}</ref>

 

 

;[[Cubismo]] (1907-1914)

Este movemento baseouse na deformación da realidade mediante a destrución da [[Perspectiva (visión)|perspectiva]] espacial de orixe renacentista, organizando o espazo en base a unha trama xeométrica, con visión simultánea dos obxectos, unha gama de cores frías e apagadas, e unha nova concepción da obra de arte, coa introdución do ''[[collage]]''.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Azcárate Ristori|Pérez Sánchez|Ramírez Domínguez|1983|pp=776-777.}}</ref> O seu principal expoñente foi [[Pablo Picasso]], que pasou por diversas fases antes de desembocar no cubismo, do que foi punto de partida ''[[As señoritas de Avignon]]'' (1907), un espido que supuxo unha ruptura total coa arte tradicional, facendo unha alegación contra a beleza convencional, a beleza baseada en regras e proporcións. Durante os primeiros [[anos 1920]] realizou espidos de concepción máis clásica, pero dunha voluntaria obxectividade que lles privaba de vitalidade, a cal se reafirmaría cando posteriormente volveu á deformación das súas figuras, como na súa ''Muller espida nunha cadeira de brazos vermella'' de 1929. En obras posteriores desmitificó non só o espido clásico, senón tamén o contemporáneo, cun sentido [[Iconoclastia|iconoclasta]] e rebelde, sempre en busca de camiños novos e en contra de todo convencionalismo, sexa do pasado ou do presente, cun concepto cada vez máis abstrayente da figura humana.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Clark|1996|pp=347-350.}}</ref>

 

 

;[[Surrealismo]] (1924-1955)

O surrealismo puxo especial énfase na imaxinación, a fantasía, o mundo dos soños, cunha forte influencia do [[psicanálise]]. Un dos seus principais representantes foi [[Salvador Dalí]], cunha obra figurativa pero intensamente onírica, cunha gran obsesión polo sexo, tema recorrente na súa obra: ''[[O gran masturbador]]'' (1929), ''[[A tentación de San Antonio (Dalí)|A tentación de San Antonio]]'' (1946), ''[[Leda atómica]]'' (1949), ''[[Crucifixión (Dalí)|Crucifixión (Corpus hypercubus)]]'' (1954), ''[[Dalí espido]]'' (1954) etc.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Aguilera|1972|p=370.}}</ref> [[Paul Delvaux]] encadrouse nun tipo de pintura figurativa pero extrañamente inquietante, onde as mulleres espidas conviven con homes que as miran con ávido voyeurismo, conseguindo recrear un ambiente dun erotismo de pesadelo. [[René Magritte]] desenvolveu unha obra onde o corrente e o banal convive co fantástico e estraño, a miúdo con fortes connotacións eróticas, en atmosferas perturbadoras cunha iconografía recorrente, destacando a ambigüidade dos obxectos que retrata. [[Óscar Domínguez]] mostra en ''A máquina de coser electrosexual'' (1935) un delirio onírico onde o compoñente sexual combínase coa mecanicidad da era industrial.<ref>{{cita web |url= http://historiadelarte-amparosantos.blogspot.com/2009/05/la-maquina-de-coser-electrosexual-oscar.html|título= ?A máquina de coser electrosexual?, Óscar Domínguez|dataacceso=20 de agosto de 2011|autor= Amparo Santos|data= 04-05-2009}}</ref>

 

 

===== Últimas tendencias =====

Desde a [[Segunda Guerra Mundial]] a arte experimentou unha vertixinosa dinámica evolutiva, con estilos e movementos que se suceden cada vez máis rápido no tempo. O proxecto moderno orixinado coas vangardas históricas chegou á súa culminación con diversos estilos antimátericos que destacaban a orixe intelectual da arte por sobre a súa realización material, como a [[arte de acción]] e a [[arte conceptual]], aos que se enfrontou posteriormente a [[arte posmoderna]], que retorna á arte tradicional.<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|González|1991|pp=3-5.}}</ref>

 

A provocativa foto dunha nena preadolescente espida na portada orixinal do álbum ''[[Virgin Killer]]'' de [[Scorpions]] tamén provocou polémica. Pola contra, a maioría da xente considera que o bebé espido que aparece na portada do álbum ''[[Nevermind]]'' de [[Nirvana (banda)|Nirvana]] non ten ningunha connotación sexual.

 

| last = Kincaid

| first = James R.