Proxecto Xenoma Humano: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
→Ligazóns externas: Control de autoridades |
m Arranxos varios, replaced: {{cite web → {{Cita web (15) |
||
Liña 22:
Os inicios da idea de realizar un proxecto para secuenciar o xenoma humano empezaron en maio de 1985 cando Robert Sinsheimer organizou un obradoiro para discurtir a secuenciación do xenoma humano,<ref>{{Cita publicación periódica|last1=Sinsheimer|first1=Robert|title=The Santa Cruz Workshop, May 1985|journal=Genomics|date=1989|volume=5|page=954|doi=10.1016/0888-7543(89)90142-0}}</ref> pero por varias razóns os [[NIH]] estaban tamén interesados en implicarse na proposta. No marzo seguinte, o obradoiro de Santa Fe foi organizado por [[Charles DeLisi]] e David Smith da Oficina do Departamento de Enerxía e Investigaión Ambiental (OHER).<ref>{{Cita publicación periódica|last1=DeLisi|first1=Charles|title=Conferences That Changed the World|journal=Nature|date=October 2008|page=455|doi=10.1038/455876a}}</ref> Ao mesmo tempo Renato Dulbecco propuxo a secuenciación completa do xenoma nun artigo na revista [[Science]].<ref>{{Cita publicación periódica|last1=Dulbecco|first1=Renato|title=Turning Point in Cancer Research, Sequencing the Human Genome|journal=Science|date=1986|volume=231|pages=1055–1056|doi=10.1126/science.3945817|pmid=3945817|issue=4742}}</ref> Despois seguiunos James Watson dous meses máis tarde cun obradoiro realizado no Cold Spring Harbor Laboratory.
O feito de que o obradoiro de Santa Fe fose promovido e apoiado por unha axencia federal abriu o camiño, que, non obstante, era difícil e tortuoso (Cook-Deegan),<ref>Gene Wars, Op Cit,</ref> para que a idea se convertese nunha política gobernamental. Nun memorando ao Vicesecretario para a Investigación enerxética (Alvin Trivelpiece), o director do OHER, Charles DeLisi, perfilou un plan para o proxecto.<ref>{{
O Dr. [[Alvin Trivelpiece]] procurou e obtivo a aprobación da proposta de DeLisi polo subsecretario [[William Flynn Martin]]. Isto<ref>http://www.wpainc.com/Archive/Trivelpiece/HGP%20Presenation.jpg</ref> foi utilizado na primavera de 1986 por Trivelpiece, entón Director da Oficina de Investigación Enerxética do Departamento de Enerxía, para informar a Martin e ao subsecretario Joseph Salgado sobre a súa intención de reprogramar 4 millóns de dólares para iniciar o proxecto coa aprobación do [[John S. Herrington|Secretario Herrington]]. Esta reprogramación foi seguida por unha partida orzamentaria de 16 millóns de dólares no presuposto de 1987 da administración Regan que foi sometido ao Congreso.<ref>{{Cita publicación periódica|last=DeLisi|first=Charles|title=Meetings that changed the world: Santa Fe 1986: Human genome baby-steps|journal=Nature|date=2008|volume=455|issue=7215|page=876|bibcode = 2008Natur.455..876D |doi = 10.1038/455876a}}</ref> Foi aprobado polas dúas cámaras.<ref>{{Cita publicación periódica|last=DeLisi|first=Charles|title=The Human Genome Project|journal=American Scientist|date=1988|volume=76|page=488|bibcode = 1988AmSci..76..488D}}</ref>
Liña 30:
En 1990, as dúas principais axencias que financiaban o proxecto, a DOE e os NIH, realizaron un memorando de entendemento para coordinar os plans e establecer o calendario para a iniciación do Proxecto en 1990.<ref name=hgmis>{{Cita novas |url=http://www.ornl.gov/sci/techresources/Human_Genome/project/about.shtml |title=About the Human Genome Project: What is the Human Genome Project |publisher=The Human Genome Management Information System (HGMIS) |date= 2011-07-18 |accessdate=2011-09-02}}</ref> Daquela, David Galas era o Director da rebautizada “Oficina de Investigación Biolóxica e Ambiental” na Oficina de Ciencia do Departamento de Enerxía, e [[James Watson]] encabezaba o Proxecto Xenoma dos NIH. En 1993, Aristides Patrinos sucedeu a Galas e [[Francis Collins]] sucedeu a James Watson, asumindo o papel de xefe do proxecto conxunto como Director do Centro Nacional para a Investigación do Xenoma Humano dos NIH (que máis tarde se chamaría [[Instituto Nacional de Investigación do Xenoma Humano]]).
O proxecto de 3000 millóns de dólares que fora creado oficialmente en 1990 polo Departamento de Enerxía e os NIH esperábase que se rematase en 15 anos.<ref name=human>{{
Debido á estensa cooperación internacional e aos avances no campo da xenómica (especialmente na [[análise de secuencias]]), e aos grandes avances na tecnoloxía da computación, finalizouse un primeiro borrador do xenoma en 2000 (anunciado polo presidente norteamericano [[Bill Clinton]] e o primeiro ministro británico [[Tony Blair]] o 26 de xuño de 2000).<ref>{{
=== Grao de conclusión do Proxecto ===
O PXH non pretendía secuenciar todo o ADN que se encontra nas células humanas. O que se secuenciaou foron só as rexións [[eucromatina|eucromáticas]] do xenoma, que supoñen un 90% do xenoma. As outras rexión, chamadas [[heterocromatina|heterocromáticas]] están nas zonas dos [[centrómero]]s e [[telómero]]s dos cromosomas, e non conteñen xenes, e non foron secuenciadas dentro deste proxecto.<ref name=Genoscope>{{
Despois de publicárense os mencionados borradores iniciais do xenoma humano en 2000 e 2001, o PXH foi declarado completo en abril de 2003. Aínda que se informara que comprendía o 99% do xenoma humano eucromático cunha exactitude do 99,99%, despois publicouse unha avaliación de maior calidade posterior da secuencia do xenoma humano o 27 de maio de 2004 na que se indicaba que o 92% das mostras superaban o 99,99% de exactitude o que estaba dentro do obxectivo buscado.<ref>
{{Cita publicación periódica |last=Schmutz |date=2004 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v429/n6990/abs/nature02390.html |title=Quality assessment of the human genome sequence |journal=Nature |volume=429 |pages=365–368 |doi=10.1038/nature02390 |pmid=15164052 |bibcode = 2004Natur.429..365S |issue=6990|first1=Jeremy |last2=Wheeler |first2=Jeremy |last3=Grimwood |first3=Jane |last4=Dickson |first4=Mark |last5=Yang |first5=Joan |last6=Caoile |first6=Chenier |last7=Bajorek |first7=Eva |last8=Black |first8=Stacey |last9=Chan |first9=Yee Man |last10=Denys |first10=Mirian |last11=Escobar |first11=Julio |last12=Flowers |first12=Dave |last13=Fotopulos |first13=Dea |last14=Garcia |first14=Carmen |last15=Gomez |first15=Maria |last16=Gonzales |first16=Eidelyn |last17=Haydu |first17=Lauren |last18=Lopez |first18=Frederick |last19=Ramirez |first19=Lucia |last20=Retterer |first20=James |last21=Rodriguez |first21=Alex |last22=Rogers |first22=Stephanie |last23=Salazar |first23=Angelica |last24=Tsai |first24=Ming |last25=Myers |first25=Richard M.}}</ref> Seguiron despois producíndose ulteriores análises e publicacións.<ref>{{
== Esforzos públicos e privados ==
Liña 46:
Celera anunciou inicialmente que intentaría ober a patente de "só de 200 a 300" xenes, pero máis tarde emendou isto e dixo que buscaría a "protección da propiedade intelectual" de "estruturas importantes totalmente caracterizadas" nun númeo de 100 a 300 elementos. A compañía finalmente enviou 6.500 solicitudes preliminares ("place-holder") de patentes de xenes completos ou parciais.
Celera tamén prometeu publicar nos seus descubrimentos de acordo cos termos da [[Principios ded Bermuda|Declaración de Bermuda]] de 1996, poñendo en coñecemento público novos datos anualmente (o PXH público daba a coñecer os seus datos diariamente), aínda que, a diferenza do proxecto de financiamento gobernamental, non permitiría a libre distribución ou o uso científico dos datos. Por esta razón os competidores de Celera do proxecto público estaban obrigados a liberar o primeiro borrador do xenoma humano antes que Celera. O 7 de xullo de 2000, O Grupo de Bioinformática do Xenoma UCSC publicou un primeiro borrador de traballo na web. A comunidade científica descargou uns 500 GB de información do servidor do xenoma UCSC nas primeiras 24 horas de libre acceso sen restricións.<ref>{{
En marzo de 2000, o [[Bill Clinton|Presidente Clinton]] anunciou que unha secuencia xenómica non pode patentarse, e debería poñerse a libre disposición de todos os investigadores. Esta declaración fixo que as accións de Celera caesen en picado e arrastraron ao sector de [[biotecnoloxía]] do [[Nasdaq]]. O sector da biotecnoloxía perdeu uns 50.000 millóns de dólares no mercado de capitalización en dous días.
Liña 68:
O xenoma publicado polo PXH non representa a secuencia xenómica de calquera individuo, senón a dun mosaico combinado dun pequeno número de doantes anónimos. O PXH é un armazón que funciona como "xenoma de referencia" sobre o que realizar futuros traballos nos que se identificarán as diferenzas entre individuos.
Para realizar a secuenciación o xenoma fragmentouse en cachos pequenos de aproximadamente de 150.000 pares de bases.<ref name=wellcome>Wellcome Trust Sanger Institute. "The Human Genome Project: a new reality". Wellcome Trust Sanger Institute, Genome Research Limited. Retrieved 1 August 2013. [http://www.sanger.ac.uk/about/history/hgp/]</ref> Estes fragmentos son despois ligados nun tipo de vector coñecido como "[[cromosoma artificial bacteriano]]", ou BAC, que deriva de cromosomas bacterianos que foron sometidos a enxeñaría xenética. Os vectores que conteñen os xenes poden inserirse en bacterias, onde son copiados pola maquinaria de [[replicación do ADN]] bacteriana. Cada un destes fragmentos foi despois secuenciado separadamente como un pequeno proxecto de [[secuenciación de escopeta|secuenciación de "escopeta"]] (''shotgun'') e despois ensamblados. Isto denomínase "shotgun xerárquico", porque o xenoma primeiro se rompe en cachos relativamente grandes, que son despois mapados en [[cromosoma]]s antes de ser seleccionados para a secenciación.<ref>{{
Sequencing Whole Genomes: Hierarchical Shotgun Sequencing v. Shotgun Sequencing | work=bio.davidson.edu |date=2002|publisher=Department of Biology, Davidson College | accessdate=1 August 2013}}</ref>
Liña 80:
O proxecto inspirou e achairou o camiño para o traballo xenómico noutros campos, como a agricultura. Por exemplo, ao estudar a comoposición xenética do ''[[Triticum aestivum]]'', que é o trigo para pan máis cultivado, obtivéronse moitos coñecementos sobre os modos en que a domesticación impactou na [[evolución]] da planta.<ref>{{Cita publicación periódica|last1=Peng|first1=J|last2=Sun|first2=E|last3=Nevo|first3=D|title=Domestication Evolution, Genetics And Genomics In Wheat|journal=Molecular Breeding|date=2011|volume=28|issue=3|pages=281–301|doi=10.1007/s11032-011-9608-4}}</ref> Isto permitirá avances na modificación xenética para orixinar variedades máis produtivas e resistentes de trigo.
A secuencia do ADN está almacenada en [[base de datos|bases de datos]] dispoñibles publicamente en [[Internet]]. O [[NCBI|Centro Nacional de Información Biotecnolóxica]] (''National Center for Biotechnology Information'', NCBI) de [[EUA]] (e as organizacións irmás de Europa e Xapón) albergan a secuencia xenómica coñecida como [[GenBank]], xunto con secuencias de xenes coñecidos e hipotéticos e proteínas. Outras organizacións como o [[UCSC Genome Browser]] da Universidade de California, Santa Cruz,<ref>{{
== Aspectos éticos, legais e sociais ==
Ao inicio do PXH formuláronse varias preocupacións éticas, legais e sociais sobre se os coñecementos sobre o xenoma humano poderían utilizarse para discriminar á xente. Un dos principais temores era o medo a que os empregadores ou as compañías aseguradoras sanitarias rexeitasen contratar ou asegurar a aqueles individuos que tivesen variantes de xenes que indicasen un alto risco de desenvolver certas doenzas.<ref>{{Cita libro|last=Greely|first=Henry|title=The Code of Codes: Scientific and Social Issues in the Human Genome Project|date=1992|publisher=Harvard University Press|location=Cambridge, Massachusetts|isbn=0-674-13646-2|pages=264–65}}</ref> Nalgúns países aprobáronse lexislacións ao respecto. Por exemplo, en 1996 en Estados Unidos aprobouse a Lei de Responsabilidade e Portabilidade de Seguros de Saúde (''Health Insurance Portability and Accountability Act'', HIPAA) que protexe contra a revelación non consensuada nin autorizada de información sobre a saúde identificable individualmente a calquera entidade non dedicada activamente na prestación de servizos sanitarios aos pacientes.<ref>{{
Tanto en Estados Unidos comoa na Unión Europea desenvolvéronse programas para contemplar as consecuencias éticas e sociais da investigación científica neste eido e para que non se produzan conflitos. En Estados Unidos creouse o programa ELSI e a [[UNESCO]] promoveu a Declaración Universal sobre o Xenoma Humano e os Dereitos Humanos.
=== ELSI ===
Para abordar os aspectos éticos, legais e sociais asociados ao PXH en Estados Unidos creouse en 1990 o programa ELSI (''Ethical, Legal, and Social Implications'', sobre as Implicacións Sociais, Legais e Éticas). O 5 % do orzamento anual do proxecto dedicouse ao ELSI.<ref name=human/><ref>{{
Para alcanzar os seus obxectivos, as actividades e a investigación do programa ELSI céntranse en catro áreas do programa:
Liña 113:
== Cifras e datos ==
* O Consorcio Internacional calculou que o [[xenoma humano]] contén uns 20.500 [[xene]]s.<ref>{{
* Dos 300.000 clons de partida foron válidos 30.000 clons que representan un total de 3.200 megabases. Estes resultados alcanzados en 2.000, representan o 90% do xenoma.
* Os humanos teñen só o dobre de xenes que a [[mosca do vinagre]], un terzo máis que o verme ''[[Caenorhabditis elegans]]'' e apenas 5.000 xenes máis que a planta ''[[Arabidopsis thaliana]]''.
| |||