Gran Premio de Mónaco: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Cambio o modelo: Cite book
m Arranxos varios, replaced: {{cite web → {{Cita web (13), | thumb | → |miniatura| (2)
Liña 2:
O '''Gran Premio de Mónaco''' é unha carreira de [[automobilismo de velocidade]] que se disputa anualmente no [[circuíto de Mónaco]] en [[Montecarlo]] no principado de [[Mónaco]]. Disputada desde 1929 é un dos grandes premios máis antigos da [[Fórmula 1]] é ampliamente considerado como unha das carreiras de automóbiles máis importantes e prestixiosas do mundo e, xunto ás [[500 Millas de Indianápolis]] e as [[24 Horas de Le Mans]], forma a [[Tripla Coroa do Automobilismo]].
 
O circuíto calificouse como "unha situación excepcional de glamour e prestixio".<ref name="FIA Gold Medal">{{citeCita web|title=His Serene Highness Prince Rainier of Monte Carlo awarded the first FIA Gold Medal for Motor Sport.|work=Fédération Internationale de l'Automobile|date=2004-10-14|url=http://www.fia.com/mediacentre/Press_Releases/FIA_Sport/2004/141004-01.html|accessdate=2006-08-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071115023910/http://www.fia.com/mediacentre/Press_Releases/FIA_Sport/2004/141004-01.html|archivedate=15 November 2007}}</ref>
A carreira celébrase nun estreito trazado nas rúas de [[Monaco]], con moitos cambios de rasante e curvas pechadas, así como un túnel, polo que é unha das pistas máis esixentes na Fórmula Un. Malia as velocidades medias relativamente baixas, é un lugar perigoso para as carreiras e, a miúdo implica a intervención do [[coche de seguridade]]. É o único Gran Premio que non cumpre o mandato da [[FIA]] de 305&nbsp;km de distancia mínima de carreira.
Liña 14:
Co fin de alcanzar a condición nacional completa, Noghès propuxo a creación dun Gran Premio automobilístico nas rúas de [[Monte Carlo]]. Noghès obtivo o apoio oficial do príncipe Luís II. Noghès tamén logrou o apoio para os seus plans en Mónaco de [[Louis Chiron]], un piloto de alto nivel nas carreiras de Gran Premio de Europa. Chiron pensou que a topografía da localización sería moi adecuado para a creación dunha pista de carreiras.
 
O [[Gran Premio de Mónaco de 1929|primeiro Gran Premio do Automóbil de Mónaco]] foi un evento só por invitación, pero non todos os invitados decidiron asistir. Os pilotos líderes de [[Maserati]] e [[Alfa Romeo F1|Alfa Romeo]] decidiron non competir, pero [[Bugatti]] estivo ben representada. [[Mercedes-Benz na Fórmula 1|Mercedes]] enviou o seu mellor piloto [[Rudolf Caracciola]] para pilotar un [[Mercedes SSK]]. Caracciola fixo unha carreira de loita, co que levou o seu SSK ata a segunda posición ao final da carreira, malia partir décimo quinto. A carreira foi gañada por "Williams" (pseudónimo de [[William Grover-Williams]]) pilotando un [[Bugatti Type 35|Bugatti Type 35B]], pintado de verde escuro.<ref name = "GP.com">{{citeCita web|url=http://www.grandprix.com/gpe/cir-047.html|title=Monaco |accessdate=2007-02-15}}</ref> Outro piloto que competiu usando un pseudónimo foi "[[Georges Philippe]]", o [[Philippe de Rothschild|Baron Philippe de Rothschild]]. Chiron non puido competir, por ter un compromiso previo para competir nas [[500 Millas de Indianápolis]] no mesmo día.<ref name="motorsport07">Hughes, M. 2007. ''Street theatre 1929''. '''Motor Sport''', LXXXIII/3, p. 62</ref> Con todo, Chiron competiu o ano seguinte, foi golpeado por [[René Dreyfus]] e o seu Bugatti terminou segundo, levouse a vitoria na [[Gran Premio de Mónaco de 1931|carreira de 1.931]] pilotando un Bugatti. No ano 2015, segue sendo o único piloto nativo de Mónaco que gañou a carreira.
 
O Gran Premio de Mónaco dispútase en maio coincidindo coa festa do [[Día da Ascensión]]. O circuíto de Mónaco ten gran cantidade de subidas e baixadas, curvas pechadas e estreitas vías, polo que probablemente é o circuíto máis esgotador para pilotos e vehículos. Tamén é o circuíto máis perigoso entre os que se utilizan nas carreiras de Fórmula 1. Por outra banda, é o circuíto máis espectacular e un dos máis seguidos polos espectadores na televisión.
Liña 23:
 
=== Antes da guerra ===
A carreira creceu rapidamente en importancia. Debido á gran cantidade de carreiras que se denominaban 'Gran Premio', o AIACR recoñeceu oficialmente á carreira máis importante de cada un dos seus clubs automobilísticos nacionais afiliadas como Gran Premio Internacional ou ''Grandes épreuves'', e en 1933 Mónaco foi clasificado como tal xunto ao [[Gran Premio de Francia]], o [[Gran Premio de Bélxica]], o [[Gran Premio de Italia]] e o [[Gran Premio de España]].<ref>{{citeCita web |url=http://www.kolumbus.fi/leif.snellman/gp3301.htm |title=The Golden Era 1933 |accessdate=2007-02-17 |author=Snellman, Leif & Etzrodt, Hans |date=14 January 2007 }}</ref> A [[Gran Premio de Mónaco de 1933|carreira dese ano]] foi o primeiro Gran Premio no que se decidiron as posicións na grella, como o son agora, polo tempo da práctica, en lugar do método de votación. A carreira viu a [[Achille Varzi]] e [[Tazio Nuvolari]] intercambiar o liderado moitas veces antes de resolverse en favor de Varzi na última volta cando o coche de Nuvolari incendiouse.<ref name="strangestraces">{{Cita libro| last = Tibballs | first = Geoff | title = Motor-Racing's Strangest Races | publisher = Robson Books | year = 2001
| pages = 95–97
| isbn = 1-86105-411-4}}</ref> A carreira converteuse nunha rolda do novo [[Campionato de Europa]] en 1936, cando unha tormenta e unha mancha de aceite provocaron unha serie de accidentes, quedaron eliminados os [[Mercedes-Benz no automobilismo|Mercedes-Benz]] de Chiron, [[Luigi Fagioli|Fagioli]] e [[Manfred von Brauchitsch|von Brauchitsch]], así como o [[Auto Union]] 'Tipo c' de [[Bernd Rosemeyer]]. [[Rudolf Caracciola]], demostrou o porque do seu alcume, ''Regenmeister'' (Mestre da chuvia), gañando a carreira.<ref>Kettlewell, Mike. "Monaco: Road Racing on the Riviera", in Northey, Tom, editor. ''World of Automobiles'' (London: Orbis, 1974), Volume 12, p.1383.</ref> En 1937, von Brauchitsch bateuse en duelo con Caracciola antes de gañar a carreira.<ref>Kettlewell, p.1383.</ref> Foi o último ''Gran Premio'' antes da guerra en Mónaco. En 1938, unha inscrición de 500 ₤ (ao redor de 2450 $ USA) por participante levou á AIACR a cancelar o evento, mentres a inminente guerra en 1939, e a [[Segunda Guerra Mundial]] puxeron fin as carreiras organizadas en Europa ata 1945.
Liña 39:
 
==== Era de Graham Hill ====
[[Ficheiro: HillGraham1966Aug.jpg | thumb miniatura| [[Graham Hill]] gañou cinco dos seus 14 Grandes Premios en Mónaco]]
O [[Reino Unido|británico]] [[Graham Hill]] gañou a carreira en cinco ocasións na década de 1960 e chegou a ser coñecido como o '''Rei de Mónaco'''<ref name="kingmonaco">The Complete Encyclopedia of Formula One, p. 262 Line 10 Carlton Books Ltd. ISBN 1-85868-515-X</ref> e '''Mr. Mónaco '''. Gañou por primeira vez en [[Gran Premio de Mónaco de 1963|1963]], e logo gañou os seguintes dous anos. Na [[Gran Premio de Mónaco de 1965|carreira de 1965]] logrou a pole e liderou desde o principio, pero tivo que tomar un camiño de escape na volta 25 para evitar golpear a un dobrado lento. Volveu a pista no quinto lugar, Hill estableceu varias novas marcas de volta no camiño a vitoria<ref name="Hill8W">{{citeCita web|publisher=8W|url=http://www.forix.com/8w/ghill.html|title=Graham Hill&nbsp;– All-rounder extraordinary|author=Richard Armstrong|accessdate=2006-08-23}}</ref> A carreira tamén foi notable pola ausencia de Jim Clark (que estaba correndo as 500 Millas de Indianápolis) e para [[Paul Hawkins]] que rematou co Lotus nas augas do porto.<ref name="Hawkins">{{citeCita web|url=http://www.grandprix.com/gpe/drv-hawpau.html|publisher=GrandPrix.com|title= Drivers: Paul Hawkins|accessdate=2007-01-28}}</ref> Un incidente similar incluíuse na película de 1966 '' [[Grand Prix (filme)|Gran Premio]]''.<ref>Grand Prix&nbsp;– about [http://uk.rottentomatoes.com/m/grand_prix/about.php uk.rottentomatoes.com] Retrieved 23 February 2007</ref> O compañeiro de Hill, o británico [[Jackie Stewart]], gañou en [[Gran Premio de Mónaco de 1966|1966]] e o neozelandés [[Denny Hulme]] gañou en [[Gran Premio de Mónaco de 1967|1967]], pero Hill gañou os seguintes dous anos, a carreira de [[Gran Premio de Mónaco de 1969|1969]] foi a súa última vitoria no campionato de Fórmula Un, momento no cal foi dobre campión de Fórmula Un.
 
==== Reformas da pista, seguridade e aumento dos intereses empresariais ====
Liña 53:
==== Era Prost / Senna ====
 
[[Ficheiro:Grand Prix Monaco96 131954710.jpg | thumb miniatura| Volta de formación no [[Gran Premio de Mónaco de 1996]]]]
Para a década 1984-1993 a carreira foi gañada por só dous pilotos, podería dicirse que os dous mellores pilotos da Fórmula Un no seu tempo, o [[francés]] Prost e o brasileiro [[Ayrton Senna]]. Prost, xa gañara a carreira de apoio de coches de Fórmula Tres en 1979, logrou a súa primeira vitoria en Mónaco na [[Gran Premio de Mónaco de 1984|carreira de 1984]]. A carreira comezou con 45 minutos de atraso logo de fortes choivas. Prost liderou brevemente antes de que [[Nigel Mansell]] o alcanzase na volta 11. Mansell trompeou cinco voltas máis tarde, deixando a Prost de novo na dianteira. Na volta 27, Prost lideraba diante de Ayrton Senna no [[Toleman]] e [[Stefan Bellof]] no [[Tyrrell Racing|Tyrrell]]. Senna foi á captura de Prost e Bellof á captura dos dous. Con todo, na volta 31, a carreira detívose polas perigosas condicións meteorolóxicas. Máis tarde, a FISA multou ao director de carreira, [[Jacky Ickx]], con 6.000 dólares e suspendeu a súa licenza por non consultar aos comisarios antes de parar a carreira.<ref>The Chequered Flag p. 320, Lines 55–56 Weidenfeld & Nicolson ISBN 0-297-83550-5</ref> Os pilotos recibiron só a metade dos puntos que normalmente outórganse, xa que a carreira foi detida antes de completar os dous terzos da distancia da carreira.
 
Prost gañou en 1985, logo da retirada do pole Senna co motor Renault roto no seu Lotus despois sobrerevolucionalo na saída, Michele Alboreto no Ferrari volveu tomar a dianteira en dúas ocasións, pero saíuse da pista en Sainte-Devote, onde o brasileiro Nelson Piquet e o italiano Riccardo Patrese tiveran un gran accidente só unhas poucas voltas antes e o aceite e a sucidade encheron a pista. Prost pasou a Alboreto, que posteriormente retomou a posición do francés, pero picou un pneumático logo de pasar sobre os restos da carrocería do accidente de Piquet / Patrese, que o fixo caer ao cuarto posto. Foi capaz de pasar aos seus compatriotas romanos Andrea de Cesaris e Elio de Angelis, pero terminou segundo detrás de Prost. O francés Prost dominou en 1986 logo de saír desde a pole position, unha carreira onde a Nouvelle Chicane fora cambiado por razóns de seguridade.
 
Senna ten a marca de máis vitorias en Mónaco, con seis, incluíndo cinco vitorias consecutivas entre [[Gran Premio de Mónaco de 1989|1989]] e [[Gran Premio de Mónaco de 1993|1993]], así como oito podios en dez participación. A súa vitoria de [[Gran Premio de Mónaco de 1987|1987]] foi a primeira vez que un coche cunha suspensión activa gañou un Gran Premio. Amañouse para gañar esta carreira despois de que o británico Nigel Mansell nun Williams-Honda saíra co escape roto. A súa vitoria fixoo moi popular entre a xente de Mónaco, e cando foi arrestado o luns logo da carreira, por conducir unha motocicleta sen levar posto o casco, foi liberado polos policias despois de que se decataran de quen era.<ref>Grand Prix 1987, p. 60. ISBN 0-908081-27-8</ref> Senna dominou en 1988, e foi capaz de ir por diante do seu compañeiro de equipo Prost, mentres que o francés marchou durante a maior parte da carreira detrás do austríaco Gerhard Berger no Ferrari. No momento en que Prost superou a Berger, empuxou tan forte como puido e establece unha volta rápida uns 6 segundos máis rápido que Senna, o brasileiro entrou en pánico, a continuación, fixo 2 voltas rápidas seguidas, e ao mesmo tempo aceleraba tanto como era posible, mordeu a barreira na curva Portier e estrelouse nas barreiras Armco que separan a estrada do mar Mediterráneo. Senna estaba tan cabreado que regresou ao seu piso en Mónaco e non se soubo de el, Prost gañou por cuarta vez. Senna dominou en 1989, mentres que Prost quedou atrapado detrás de René Arnoux e outros; o brasileiro tamén dominou os anos 1990 e 1991. Na carreira de [[Gran Premio de Mónaco de 1992|1992]] Nigel Mansell, que gañara as cinco carreiras disputadas ata ese momento na tempada, logrou a pole e dominou a carreira no seu [[Williams FW14]] B - [[Renault na Fórmula 1|Renault]]. Con todo, a sete voltas do final, Mansell atopouse cunha porca da roda solta e viuse obrigado a entrar en boxes, saindo detrás do McLaren-Honda de Ayrton Senna, que tiña os pneumáticos gastados. Mansell, con pneumáticos novos, estableceu un récord de volta case dous segundos máis rápido que Senna e péchou a diferenza de 5´2 a 1´9 segundos en só dúas voltas. A parella bateuse en duelo nas últimas catro voltas, pero Mansell non atopaba o xeito de pasalo, terminando a só dúas décimas de segundo por detrás do brasileiro. Senna tivo un mal comezo na carreira de 1993, estrelouse na práctica e culificou 3º detrás do pole, Prost e a estrela en ascenso, o alemán Michael Schumacher. Senna gañou de novo fortuitamente en 1993 logo de chegar á primeira curva en terceiro lugar detrás de Prost e Schumacher. Prost tivo que cumprir unha penalización de tempo por adiantarse na saída e Schumacher retirouse con problemas na suspensión activa hidráulica, Senna gañou por diante do fillo do falecido Graham Hill, Damon.<ref>{{citeCita web
| title =Grand Prix results: Monaco GP, 1992
| work = GrandPrix.com
Liña 68:
A carreira de 1994 foi emocionante e tráxica, dúas semanas despois da tráxica carreira en [[Gran Premio de San Marino de 1994|Imola]] onde morreran o austríaco Roland Ratzenberger e Senna por mor de lesións masivas na cabeza en accidentes na pista en días sucesivos. Durante a carreira de Mónaco, o alemán [[Karl Wendlinger]] tivo un accidente terrible no túnel a bordo do seu Sauber. Entrou en coma e perdeuse o resto da tempada. O alemán Schumacher gañou a carreira de Mónaco 1994 con facilidade. A [[Gran Premio de Mónaco de 1996|carreira de 1996]] viu a [[Michael Schumacher]] lograr a pole antes de estrelarse na primeira volta logo de ser superado por Damon Hill. Hill liderou as primeiras 40 voltas antes de que o seu motor rexplotara no túnel. [[Jean Alesi]] tomou a dianteira, pero sufríu a rotura da suspensión 20 voltas máis tarde. [[Olivier Panis]], que comezou no posto 14º, logrou o liderado e permaneceu alí ata o final da carreira, sendo acosado todo o tempo por [[David Coulthard]]. Foi a única vitoria de Panis, e a última do equipo [[Equipe Ligier|Ligier]]. Só tres coches cruzaron a liña de meta, pero clasificaronse sete.{{fact|date=March 2016}}
 
O sete veces campión do mundo Schumacher chegou a gañar a carreira cinco veces, igualando a marca de Graham Hill. Schumacher tamén ten a marca actual da volta actual con 1:14.439, establecida en 2004. Na súa participación na [[Gran Premio de Mónaco de 2006|carreira de 2006]], provocou todas as críticas cando tiña provisionalmente a [[pole position]] e coa sesión de cualificación chegando ao seu fin, detívo o seu coche na horquilla da Rascasse, bloqueando a vía e obrigando aos competidores a reducir a velocidade<ref>{{citeCita web|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/motorsport/formula_one/5024498.stm|title=BBC SPORT - Motorsport - Formula One - Schumacher in the dock|work=bbc.co.uk}}</ref> Aínda que Schumacher afirmou que non fora intencionado, a [[Fédération Internationale de l'Automobile|FIA]] sancionouno e enviouno á parte posterior da grella.<ref name="f1_2006">{{cite news|title=Schumacher is stripped of pole| url=http://www.formula1.com/news/headlines/2006/5/4430.html|publisher=Formula 1|date=27 de xuño de 2006|accessdate=2009-08-08}}</ref>
 
En xullo de 2010, Bernie Ecclestone anunciou que alcanzárase un acordo de 10 anos cos organizadores da carreira, mantendo a carreira no calendario ata polo menos {{f1|2020}}.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/motorsport/formula_one/8865362.stm|work=[[BBC Sport]]|publisher=BBC|date=28 de xullo de 2010|accessdate=29 de xullo de 2010|title=Monaco Grand Prix extends F1 deal by 10 years}}</ref>
Liña 74:
== Fama ==
O Gran Premio de Mónaco é considerado como unha das carreiras de automóbiles máis importantes e prestixiosos do mundo xunto coas [[500 Millas de Indianápolis]] e as [[24 Horas de Le Mans]].<ref>{{cite news| title = Indy 500, Sunday May 27, 2007 | work = Top Gear Magazine New Car Supplement 2007 | page = 30 | publisher = [[BBC Worldwide]]|date=March 2007}}</ref> Se considera que estas tres carreiras forman unha a '' [[tripla coroa do automobilismo|Tripla Coroa]] '' das tres carreiras de motor máis famosas no mundo. Graham Hill é o único piloto que gañou a Tripla Coroa, ao gañar as tres carreiras. A sesión de práctica de Mónaco se superpon coa da 500 Millas de Indianápolis, e as carreiras en se mesmas ás veces son incompatibles. Como as dúas carreiras teñen lugar en lados opostos do [[Océano Atlántico]] e forman parte de diferentes campionatos, é difícil para un piloto competir eficazmente en ambas durante a súa carreira<ref>{{citeCita web|author=Dan Knutson|url=http://www.usgpindy.com/news/story.php?story_id=1427|title=2003 Monaco Grand Prix diary|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071106021632/http://www.usgpindy.com/news/story.php?story_id=1427|archivedate=6 de novembro de 2007|accessdate=28 de agosto de 2006}}</ref> [[Juan Pablo Montoya]], gañou o Gran Premio de Mónaco en [[Gran Premio de Mónaco de 2003|2003]] e as [[500 Millas de Indianápolis]] en [[500 Millas de Indianápolis de 2000|2000]] e [[500 Millas de Indianápolis de 2015|2015]],<ref>{{citeCita web|title =2003 Monaco Grand Prix postscript|first=Dan|last=Knutson|date=3 June 2003|url =http://www.usgpindy.com/news/story.php?story_id=1417|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071106023236/http://www.usgpindy.com/news/story.php?story_id=1417|archivedate=6 de novenbro de 2007|accessdate=23 de agosto de 2006}}</ref> é o único piloto aínda en activo en 2015 que gañou dúas das tres carreiras e polo tanto é o máis próximo a completar a Tripla Coroa.{{citation needed|date=May 2015}}
 
Na adxudicación da súa primeira medalla de ouro do deporte do motor ao [[Rainiero III de Mónaco|Principe Raniero III]], a [[Fédération Internationale de l'Automobile]] (FIA) caracterizou ao Gran Premio de Mónaco pola súa contribución a levar ao deporte do motor "a unha situación excepcional de glamour e prestixio".<ref name="FIA Gold Medal" /> Foi xestionado baixo o patrocinio de tres xeracións da familia real de [[Mónaco]]: [[Luís II de Mónaco|Louis II]], [[Rainiero III de Mónaco]] e [[Alberto II de Mónaco|Alberto II]], todos os cales tiveron un gran interese na carreira. Unha gran parte dos ingresos do principado vén de turistas atraídos polo clima cálido e o famoso casino, pero tamén é un [[paraíso fiscal]] e é o fogar de moitos millonarios, entre eles varios pilotos de Fórmula Un.<ref name="atlas_residents">{{citeCita web|title =Yearly Roar|work=Atlas F1|url=http://atlasf1.autosport.com/2001/mon/preview/straatsma.html|accessdate=27 de febreiro de 2007}}</ref>
 
Mónaco produciu só tres pilotos nativos de Fórmula Un, [[Louis Chiron]], [[André Testut]] e [[Olivier Beretta]],<ref>{{citeCita web|title=List drivers by country&nbsp;– Monaco|url=http://www.f1db.com/exec/section/driver/action/list_by_country/value/Monaco/asc/lastname|accessdate =31 de agosto de 2006}} www.f1db.com identifies Testut as Monagasque, although he was born in Lyons, France.</ref>. Pero a súa situación tributaria fixo que sexa o fogar de moitos pilotos o longo dos anos, incluíndo a [[Gilles Villeneuve]] e [[Ayrton Senna]]. Varios deles con propiedades no principado, incluíndo [[Jenson Button]] e [[David Coulthard]], que eran donos de parte dun hotel.<ref>{{citeCita web|last=Sylt |first=Christian |url=http://www.independent.co.uk/news/business/news/in-the-drivers-seat-david-coulthards-16330m-hotel-haul-1980367.html |title='&#39;In the driver's seat: David Coulthard's £30m hotel haul'&#39; |publisher=Independent.co.uk |date=23 May 2010 |accessdate=4 December 2011}}</ref> Debido ao pequeno tamaño da cidade e a situación do circuíto, os pilotos ao terminar a carreira polo xeral volven aos seus apartamentos en cuestión de minutos. É famosa a retirada de Ayrton Senna ao seu apartamento logo de estrelarse na [[Gran Premio de Mónaco de 1988|carreira de 1988]].<ref>{{cite news|title=Senna sews up world title with Formula One victory|work=[[USA Today]]|first=Valerie Lynn|last=Dorsey|page=11C|date=31 October 1988}}</ref>
 
== Gañadores ==
Liña 90:
! # Gañados
! Piloto
! Tempadas<ref name=F1>{{citeCita web|url=http://www.formula1.com/results/season/2006/757/|title=1950–Present race results}}</ref>
|-
! 6