Construción de nicho: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Cambio o modelo: Cite book; cambios estética
m Arranxos varios, replaced: {{cite journal → {{Cita publicación periódica (6)
Liña 1:
[[Ficheiro:BeaverDam 8409.jpg|miniatura|300px|dereita|Os [[castor]]es manteñen un nicho ecolóxico moi específico no ecosistema ao construíren presas nos sistemas fluviais.]]
A '''construción de nicho''' é o proceso mediante o cal un organismo altera o seu propio [[ambiente natural|ambiente]] (ou o doutras especies), xeralmente (pero non sempre) de maneira que incrementa as súas posibilidades de sobrevivir. Os cambios que o organismo produce no seu mundo que non teñen consecuencias evolutivas ou ecolóxicas non son exemplos de construción de nicho.<ref name=Odling-Smee2003>{{Cita libro |language = english|last1 = Odling Smee |first1= John | last2=Laland | first2= Kevin | last3=Feldman | first3= Marcus |title = Niche Construction: The Neglected Process in Evolution| place = Princeton| publisher = Princeton University Press | date= 2003}}</ref><ref name="Pocheville2010">{{Cita libro|title=La Niche Ecologique: Concepts, Modèles, Applications|publisher=Ecole Normale Supérieure|year=2010|pages=39–124|language=english|chapter=What Niche Construction is (not).|chapter-url=https://www.academia.edu/11538499/What_Niche_Construction_is_not|last1=Pocheville|first1=Arnaud|place=Paris}}</ref> Varios biólogos argumentaron que a construción de nicho é tan importante en [[evolución]] coma a [[selección natural]] (é dicir, non só o ambiente causa cambios nas especies por medio da selección, senón que tamén as especies causan cambios no seu ambiente por medio da construción de nicho).<ref name=Yeoman>{{citeCita journalpublicación periódica|last=Yeoman|first=Carl J.|title=Towards an evolutionary model of animal-associated microbiomes|journal=Entropy|year=2011|pages=570–594}}</ref> Esta interacción crea unhas relacións de retroalimentación entre a selección natural e a construción de nicho: cando os organismos afectan ao seu medio ambiente, ese cambio pode causar unha mudanza na elección de que trazos serán seleccionados de forma natural.<ref>{{Cita libro|title=The Dialectical Biologist|last2=Lewontin|first2=Richard C.|date=1985|publisher=Harvard University Press|location=Cambridge, MA|last1=Levins|first1=Richard}}</ref> O efecto da construción de nicho é especialmente pronunciado en situacións nas que as alteracións do ambiente persisten durante varias xeracións, introducindo o papel evolutivo da [[herdanza ecolóxica]]. Tamén son posibles nun organismo comportamentos de construción de nicho menos drásticos. Esta teoría, en conxunción coa selección natural, mostra que os organismos herdan dous legados dos seus antepasados: os xenes e un ambiente modificado. Xuntos, estes dous mecanismos evolutivos determinan unha [[fitness (bioloxía)|fitness]] da poboación e as adaptacións que desenvolven eses organismos para continuar sobrevivindo.
 
O concepto de construción de nicho empezou a desenvolverse en [[bioloxía evolutiva]] desde a década de 1980.<ref name=Lewontin1983>
Liña 30:
| pages= 73–132
| isbn=
}}</ref> Bota as súas raíces, directa ou indirectamente, en dominios interesados nas interaccións organismo-ambiente tan diversas como a [[hipótese Gaia]],<ref name="Dutreuil2015">{{citeCita journalpublicación periódica|last2=Pocheville|first2=Arnaud|date=2015|title=Les Organismes et leur Environnement: la Construction de Niche, l'Hypothèse Gaïa, et la Sélection Naturelle|url=https://www.academia.edu/13440279/Les_organismes_et_leur_environnement_la_construction_de_niche_l_hypoth%C3%A8se_Ga%C3%AFa_et_la_s%C3%A9lection_naturelle|journal=Bulletin de la SHESVIE|language=fr|volume=22|issue=1|first1=Sébastien|last1=Dutreuil}}
</ref> a [[psicoloxía]] do desenvolvemento,<ref name= Super1983>
{{Cita publicación periódica
{{cite journal
| last1 = Super
| first1 = C. M.
Liña 45:
| url = }}
</ref> e a [[teoría da herdanza dual|evolución cultural]].<ref name="„RICH-2005-1">Richerson, J. & Boyd, R. (2005): Not by Genes alone. How Culture Transformed Human Evolution. University of Chicago Press.</ref><ref name= Feldman1996>
{{Cita publicación periódica
{{cite journal
| last = Feldman
| first = Marcus W.
Liña 66:
* '''Formigas limón (''[[Myrmelachista schumanni]]'')''': Esta especie de formigas emprega un método especializado de supresión de vexetación que regula o crecemento de certas árbores. Estas formigas constrúen o seu fogar no corpo da árbore ''[[Duroia hirsuta]]'' da Amazonia peruana. Para aseguraren a prevalencia das árbores ''Duroia'', as formigas empregan cantidades producidas por elas mesmas de [[ácido fórmico]] (un composto común nas formigas) como un persistente [[herbicida]]. O resultado final altera a composición do seu hábitat no bosque drasticamente ao eliminar as especies arbóreas que non serían axeitadas para que as habitase a colonia. Estas áreas coa ecoloxía alterada por causa destas formigas foron denominadas [[xardín do demo|xardíns do demo]].<ref>Reece, Urry, Cain, Wasserman, Minorsky & Jackson (2011). ''Campbell Biology''. ISBN 978-0-321-55823-7.</ref>
* '''[[Castor]]es''': Ao construíren as súas presas nos ríos os castores dan forma e alteran drasticamente o [[ecosistema]] no cal viven. A deforestación, os efectos na estrutura do solo, estrutura das raíces, turbidez da auga, distribución da auga e a cantidade de auga que chega río abaixo son só algúns dos exemplos que definen a construción de nicho dos castores. Os castores son un claro exemplo dos efectos tan diversos perpetuados pola construción dun nicho.
* '''[[Diatomeas]]''' da [[Baía de Fundy]], Canadá: Son outro exemplo de enxeñeiros de ecosistemas. As diatomeas [[bentos|bénticas]] que viven en sedimentos de estuario segregan exsudados de [[carbohidrato]]s que unen os grans de area e estabilizan o medio ambiente. As diatomeas causan un cambio físico nas propiedades da area que permite que outros organismos colonicen a zona. O concepto de enxeñaría de ecosistemas trouxo novas implicacións conceptuais na disciplina da [[bioloxía da conservación]].<ref name="Boogert06">{{CiteCita journalpublicación periódica |doi = 10.1641/0006-3568(2006)56[570:TIONCA]2.0.CO;2 |last = Boogert |first = N. J. |last2 = Paterson |first2 =D. M. |last3 = Laland|first3 = K. N. |title = The Implications of Niche Construction and Ecosystem Engineering for Conservation Biology |journal = BioScience |volume = 56 |issue = 7 |pages=570–8 |year = 2006 |url = http://lalandlab.st-andrews.ac.uk/pdf/BoogertetalBioscience.pdf |format=PDF |issn = 0006-3568}}</ref>
* '''[[Piñeiro]]s e mato''': En certas zonas de Norteamérica os matos arbustivos (chamados alí ''chaparral'') e os piñeiros presentan un comportamento de construción de nicho en resposta aos efectos dos lumes forestais. Estas árbores e arbustos incrementan a frecuencia dos lumes ao afectar á composición do chan do bosque. Fano ao dispersar as follas dos piñeiros, piñas, sementes e aceites, que cobren literalmente todo o bosque. A flora está adaptada a estas condicións xa que foi seleccionada para a resistencia ao lume. O intercambio evolutivo (feito pola construción de nicho e a selección natural) permite que os piñeiros e o ''chaparral'' resistente ao lume aproveiten os cambios químicos que ocorren no solo despois de que a materia orgánica arde.<ref name="Smee 2009"/>
[[Ficheiro:Guppy pho 0048.jpg|miniatura|[[Guppy]]s silvestres machos e femias (''[[Poecilia reticulata]]'').]]
Liña 124:
Unha teoría de [[coevolución xene-cultura]] require unha relación máis integrada entre a evolución xenética e os procesos culturais que a teoría evolutiva estándar. Neste modelo, as actividadeds culturais crese que afectan ao proceso evolutivo ao modificaren as presións de selección. Noutras palabras, o cambio cultural ten a capacidade de codirixir a evolución xenética da poboación. Demostran esta teoría modelos matemáticos e conceptuais incluíndo as investigacións de linguas, destreza da man (destro ou esquerdeiro), a emerxencia dos tabús do incesto, a coevolución da xordeira hereditaria e linguaxe de signos, e a [[selección sexual]] cunha preferencia de elección de parellas transmitida culturalmente. Porén, está teoría aínda depende da teoría evolutiva estándar porque require que os procesos culturais só afecten aos xenes, e non permite que ningún factor intermediario neste ambiente interaccione con estes procesos a un nivel evolutivo. Esta teoría existe nun sistema hereditario dual que consiste só en xenes e actividade cultural. "O sistema de herdanza dual é un xeito de incluír as interaccións entre natureza e a crianza nun sistema manexable."<ref name="Odling-Smee2003" /> Na maioría dos casos esta teoría funciona suavemente, pero hai casos nos que as actividades culturais crean cambios no ambiente abiótico que despois afectan ás presións de selección.<ref name="Odling-Smee2003" />
 
A velocidade á cal os humanos son quen de construír nichos modifica as presións de selección e pode ter como resultado a evolución xenética ou máis construción de nicho.<ref name=CHAIR>{{citeCita journalpublicación periódica|last=Laland|first=Kevin N.|author2=Kendal, Brown |title=The Niche Construction Perspective|journal=Journal of Evolutionary Psychology|year=2007|pages=51–66}}</ref> Un exemplo de evolución xenética por medio de construción de nicho coa inclusión dun factor abiótico é o dos cultivadores de ''[[Dioscorea]]'' (iñame) de [[África occidental]], que creaban claros nos bosques para cultivar as súas colleitas, pero isto tiña como resultado que había moita auga estancada que atraía os mosquitos e incrementou as taxas de [[malaria]]. Isto causou a modificación da presión de selección para o [[alelo]] da [[anemia falciforme]] que protexe contra a malaria. Así, o cambio evolutivo aumenta. Un exemplo do incremento da construción de nicho é o cambio humano do ambiente por medio da polución. Os efectos da polución están tamén mitigados pola innovación e uso dunha nova tecnoloxía. Esta resposta cultural a un nicho construído permite un cambio no ambiente en ausencia de cambio na xenética. Soamente se non se crea unha nova tecnoloxía ou non é efectiva ocorrerá cambio evolutivo. Os humanos poden soster a adaptación respondendo á construción do nicho ancestral por medio da construción de máis nicho cultural.<ref name=CHAIR />
 
A adición da construción do nicho ao estudo dos procesos evolutivos forza aos científicos a aceptar que a actividade cultural non á a ''razón'' de que os humanos poidan modificar os seus ambientes, senón que é simplemente o seu ''medio principal'' de facer as mesmas cousas que outras especies fan. O feito de que un gran número de procesos culturais son aprendidos en vez de estaren xeneticamente codificados no individuo, fai que a cultura humana sexa un método incriblemente poderosos de construción de nicho. "A maioría das veces, os procesos culturais poden ser considerados como un atallo para adquirir información adaptativa, xa que os individuos aprenden rapidamente, ou se lles indica, que é o que teñen que comer, onde vivir, ou como evitar o perigo facendo o que outros individuos con máis coñecemento fan."<ref name="Odling-Smee2003" />