Corazón: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Cambio o modelo: Cite book; cambios estética
m Arranxos varios, replaced: {{cite web → {{Cita web (5), {{cite journal → {{Cita publicación periódica, |thumb| → |miniatura|
Liña 38:
 
<!--Importancia clínica-->
As [[Doenza cardiovascular|doenzas cardiovasculares]] (DCV) son a causa máis común de morte en todo o mundo dende 2008, correspondendo a un 30% de mortes.<ref name="WHO CVD 2013"/><ref name="Harrisons"/> Destas, máis de tres cuartos son resultado da [[doenza arterial coronaria]] e [[Ictus|ataque cerebrovascular]].<ref name="WHO CVD 2013">{{citeCita web|title=Cardiovascular diseases (CVDs) Fact sheet N°317 March 2013|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/|website=WHO|publisher=World Health Organization|accessdate=20 de setembro de 2014}}</ref> Os factores de risco inclúen: [[tabaquismo]], [[sobrepeso]], pouco exercicio físico, [[Hipercolesterolemia|colesterol alto]], [[hipertensión arterial]] e [[diabetes]] mal controlados, entre outros.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Graham|first1=I|last2=Atar|first2=D|last3=Borch-Johnsen|first3=K|last4=Boysen|first4=G|last5=Burell|first5=G|last6=Cifkova|first6=R|last7=Dallongeville|first7=J|last8=De Backer|first8=G|last9=Ebrahim|first9=S|last10=Gjelsvik|first10=B|last11=Herrmann-Lingen|first11=C|last12=Hoes|first12=A|last13=Humphries|first13=S|last14=Knapton|first14=M|last15=Perk|first15=J|last16=Priori|first16=SG|last17=Pyorala|first17=K|last18=Reiner|first18=Z|last19=Ruilope|first19=L|last20=Sans-Menendez|first20=S|last21=Scholte op Reimer|first21=W|last22=Weissberg|first22=P|last23=Wood|first23=D|last24=Yarnell|first24=J|last25=Zamorano|first25=JL|last26=Walma|first26=E|last27=Fitzgerald|first27=T|last28=Cooney|first28=MT|last29=Dudina|first29=A|last30=European Society of Cardiology (ESC) Committee for Practice Guidelines|first30=(CPG)|title=European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: executive summary: Fourth Joint Task Force of the European Society of Cardiology and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (Constituted by representatives of nine societies and by invited experts).|journal=European Heart Journal|date=Oct 2007|volume=28|issue=19|pages=2375–414|pmid=17726041|doi=10.1093/eurheartj/ehm316}}</ref> As doenzas cardiovasculares a miúdo non presentan síntomas ou poden causar dor no peito ou [[dispnea|dificultade para respirar]]. O diagnóstico da doenza cardíaca faise moitas veces tendo en conta a historia clínica, escoitando os sons do corazón cun [[estetoscopio]], [[electrocardiograma|ECG]] e [[ultrasón]]s.<ref name="Moore's 6"/> Os especialistas en doenzas do corazón chámanse [[cardioloxía|cardiólogos]], aínda que moitas outras especialidades da medicina poidan estar implicadas no tratamento.<ref name="Harrisons"/><!--Páxina 1819-->
 
== Descrición histórica ==
Liña 102:
=== Circulación sistémica e circulación pulmonar ===
{{AP|Circulación sistémica|Circulación pulmonar}}
[[Ficheiro:2101 Blood Flow Through the Heart-gl.jpg|left|thumbminiatura|O corazón actúa no [[sistema circulatorio]] de forma semellante a unha bomba, facendo o sangue circular en dous circuítos diferentes: a [[circulación sistémica]] , que leva o osíxeno a todas as células do corpo, e a [[circulación pulmonar]], que transporta o sangue para os [[pulmóns]], onde recibe osíxeno.]]
 
O corazón actúa de forma semellante a unha [[bomba hidráulica]], facendo o [[sangue]] [[hemodinámica|circular]] continuamente no [[sistema cardiovascular]]. O sistema cardiovascular divídese en dous circuítos distintos: a [[circulación pulmonar]], que transporta o sangue para os pulmóns onde se dan os intercambios gasosos, e a [[circulación sistémica]], que fornece sangue a todos os órganos do corpo, incluíndo aos pulmóns e ao propio corazón.{{sfn|Saladin|2016|pp=540-541}}
Liña 114:
[[Ficheiro:CG Heart.gif|alt=Computer generated animation of a beating human heart|miniatura|Animación xerada por ordenador un corazón humano batendo]]
[[Ficheiro:Real-time MRI - Thorax.ogv|miniatura|[[Imaxe por resonancia magnética|IRM]] en tempo real do corazón humano]]
[[Ficheiro:Heart_near.png|miniatura|esquerda|upright|O corazón humano está no medio do tórax, co seu ápex apuntando cara á esquerda.<ref>{{citeCita web|url=http://www.bartleby.com/107/284.html |title=Gray's Anatomy of the Human Body – 6. Surface Markings of the Thorax |publisher=Bartleby.com |accessdate=2010-10-18}}</ref>]]
O corazón humano está situado no [[mediastino]], á altura das [[vértebra torácica|vértebras torácicas T5-T8]]. Está envolvido por um saco con dúas membranas denominado [[pericardio]].<ref>{{Cita libro|first1=William Alexander Newma|last1=Dorland's|title=Dorland's Illustrated Medical Dictionary|date=2012|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=978-1-4160-6257-8|page=1461|edition=32nd}}</ref> A superficie posterior do corazón encóntrase adxacente á [[columna vertebral]], e a superficie anterior encóntrase adxacente ó [[esterno]] e ás [[costela]]s.<ref name="CNX2014"/> A parte superior do corazón é o punto de fixación de varios vasos sanguíneos de grandes dimensións, que son as [[veas cavas]], [[aorta]] e [[Arteria pulmonar|tronco pulmonar]]. A parte superior do corazón atópase á altura da terceira cartilaxe costal.<ref name="CNX2014"/> O extremo inferior do corazón, o ápex cardíaco, atópase á esquerda do esterno, a aproximadamente 8 a 9&nbsp;cm da [[liña medio-esternal]], entre a unión das cuarta e quinta vértebras, próximo da articulación coas respectivas cartilaxes costais.<ref name="CNX2014"/>
 
Normalmente, a maior parte do corazón está lixeiramente desprazado cara á esquerda do tórax, aínda que moi raramente poida estar [[dextrocardia|desprazado cara á dereita]]. A percepción de que se atopa no lado esquerdo é ampliada polo feito de que o corazón esquerdo é a parte máis grande e máis forte, xa que ten a función de bombear o sangue a todo o corpo. Como o corazón está entre os [[pulmón]]s, o pulmón esquerdo é menor que o pulmón dereito e o seu bordo ventral presenta unha concavidade para acomodar o corazón que é a incisura cardíaca.<ref name="CNX2014"/>
 
O corazón ten forma cónica, coa súa base orientada cara arriba e o ápex cara á parte inferior do corpo.<ref name="CNX2014"/> Un corazón adulto ten unha masa de 250 a 350 gramos.<ref>{{citeCita web|last1=Bianco|first1=Carl|title=How Your Heart Works|url=http://health.howstuffworks.com/human-body/systems/circulatory/heart1.htm|website=HowStuffWorks|accessdate=14 de agosto de 2016}}</ref> O corazón ten normalmente o tamaño dun puño: 12&nbsp;cm de lonxitude, 8&nbsp;cm de ancho, e 6&nbsp;cm de grosor.<ref name="CNX2014"/> [[Atleta]]s ben adestrados poden ter corazóns máis grandes debido ao efecto dos exercicios sobre o músculo cardíaco, similar á resposta do [[músculo esquelético]].<ref name="CNX2014"/>
 
== Anatomía ==
Liña 153:
O corazón esquerdo ten dúas cámaras: a aurícula esquerda e o ventrículo esquerdo, separadas pola [[válvula mitral]].<ref name="CNX2014"/>
 
A aurícula esquerda recibe osíxeno do sangue que vén dos pulmóns a través dunha das catro [[veas pulmonares]]. A aurícula esquerda ten unha evaxinación denominada [[apéndice atrial esquerdo]]. Do mesmo xeito que a aurícula dereita, a aurícula esquerda está revestida por [[músculos pectíneos]].<ref>{{CiteCita web|url=http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/pectinate+muscle|title=pectinate muscle|publisher=The Free Dictionary|access-date=2016-07-31}}</ref> A aurícula esquerda está conectada ao ventrículo esquerdo pola [[válvula mitral]].<ref name="CNX2014"/>
 
O ventrículo esquerdo é moito máis groso en comparación co dereito, debido á maior forza necesaria para bombear o sangue a todo o corpo. Do mesmo xeito que o ventrículo dereito, o esquerdo tamén ten [[trabeculas carnosas]], pero non hai [[bandas moderadoras]]. O ventrículo esquerdo bombea sangue ao corpo a través da [[válvula aórtica]] e para dentro da aorta. Dúas pequenas aperturas sobre a válvula aórtica levan o sangue ao corazón, a arteria coronaria esquerda dominante e a arteria coronaria dereita.<ref name="CNX2014"/>
Liña 169:
As vávulas que están entre as aurículas e os ventrículos chámanse vávulas auriculoventriculares. Entre a aurícula dereita e o ventrículo dereito encróntrase a [[válvula tricúspide]]. A válvula tricúspide ten tres cúspides,{{sfn|Gray's Anatomy|2008|pp=966–67}} que están conectadas a cordas tendinosas e tres músculos papilares nomeados músculos anterior, posterior e septal.{{sfn|Gray's Anatomy|2008|pp=966–67}} A [[válvula mitral]] sitúase entre o atrio esquerdo e ventrículo esquerdo. É tamén coñecida como a vávula bicúspide debido a que ten dúas cúspides, unha cúspide anterior e unha posterior. Estas cúspides están tamén ligadas mediante cordas tendinosas a dous músculos papilares proxectados dende a parede do ventrículo.{{sfn|Gray's Anatomy|2008|p=970}}
 
A cavitación das paredes ventriculares forma unha esponxa de feixes musculares, as ''trabeculae carneae''. Algúns deses feixes convértense nos músculos papilares e cordas tendinosas. Os [[músculo papilar|músculos papilares]] esténdense dende as paredes do corazón cara ás válvulas por conexións cartilaxinosas chamadas [[cordas tendinosas]]. Estes músculos, xunto coas cordas tendinosas, auxilian o funcionamento da [[sístole]] (mecanismo de contracción) na aurícula dereita e da [[diástole]] (relaxamento) na aurícula esquerda por medio das válvulas.<ref>{{citeCita web|author1=University of Minnesota|title=Papillary Muscles|url=http://www.vhlab.umn.edu/atlas/left-ventricle/papillary-muscles/index.shtml|website=Atlas of Human Cardiac Anatomy|accessdate=7 de marzo de 2016}}</ref> Durante a diástole do ciclo cardíaco, os músculos papilares son músculos que, cando están relaxados, deixan frouxa a tensión das cordas tendinosas. A medida que as cámaras cardíacas contraen, o mesmo ocorre cos músculos papilares, que empezan a contraerse antes da contracción do ventrículo dereito. Isto xera tensión nas cordas tendinosas e achega as válvulas, axudando a manter as cúspides das vávulas atrioventriculares no lugar. Como están fixadas ós lados adxacentes de dúas válvulas, as cordas impiden a separación das válvulas ou a inversión cando se aplica a tensión ás cordas tendinosas e mantida ao longo de toda a contracción ventricular (sístole), é dicir, impídese que as cúspides da válvula atrioventricular dereita sufran prolapso (sexan levadas para o atrio dereito) cando a presión ventricular aumenta.{{efn|Téñase en conta que os músculos '''non''' fan que as vávulas se abran. A diferenza de presión entre o sangue nas aurículas e nos ventrículos é a que fai iso.}} Así, a regurxitación (fluxo retrógrado) de sangue do ventrículo dereito á aurícula dereita é impedida polas válvulas.{{sfn|Gray's Anatomy|2008|pp=966–67}}<ref name="CNX2014"/>
 
Na saída de cada un dos ventrículos están dúas vávulas semilunares adicionais. A [[válvula pulmonar]] sitúase na base da [[arteria pulmonar]]. Esta ten tres cúspides que non están ligadas a ningún dos músculos papilares. Cando o ventrículo relaxa, o sangue reflúe cara ao ventrículo dende a arteria e este fluxo de sangue enche a válvula en forma de cúpula, presionando as cúspides que pechan para selar a válvula. A [[válvula aórtica]] semilunar está na base da [[aorta]] e tampouco está ligada aos músculos papilares. Esta tamén ten tres cúspides que se pechan coa presión do sangue que reflúe desde a aorta.<ref name="CNX2014"/>