Molécula: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
→Tipo de ligazóns nas moléculas: texto traducido desde a wiki .ca:Molècula#Tipus_d.27enlla.C3.A7os_en_les_mol.C3.A8cules |
Os vocabularios e dicionarios indican que o termo específico é enlace químico (DRAG, DXL, Digalego, Cumio, Voc. química USC...) pódese empregar ligazón química como sinónimo de vínculo químico pero non é equivalente ao termo específico. |
||
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro: C60-rods.png |miniatura| Representación esquemática dos átomos (bólas negras) e
[[Ficheiro:Sucrose molecule.svg|miniatura|Representación en 3D da molécula da [[sacarosa]]]]
En [[química]], unha '''molécula'''<ref>{{DRAG|molécula}}</ref> (do [[Neolatín|novo latín]] ''molecula'', que é un diminutivo da palabra ''moles'', '[[masa]]') é un grupo [[carga eléctrica|eléctricamente]] neutro e suficientemente estable de polo menos dous [[átomos]] nunha configuración definida, unidos por [[enlace químico|enlaces químicos]] fortes ([[Enlace covalente|covalentes]] ou [[enlace iónico|iónicos]]).<ref name = "IUPAC">[[Unión Internacional de Química Pura e Aplicada]]: (1994) [http://goldbook.iupac.org /M04002.html molecule], ''[[Compendium of Chemical Terminology]]'', conocido como ''Gold Book''.</ref><ref>{{cita libro | autor = Pauling, Linus |ligazónautor= Linus Pauling | título = General Chemistry | lugar = Nova York | editorial = Dover Publications, Inc. | ano = 1970 | isbn = 0-486-65622-5 }}</ref><ref>{{cita libro | autor = Ebbin, Darrell, D. | título = General Chemistry, 3th Ed. | lugar = Boston | editorial = Houghton Mifflin Co. | ano = 1990 | isbn = 0-395-43302-9}}</ref><ref>{{Cita libro | autor = Brown, T.L. | título = Chemistry - the Central Science, 9th Ed. | lugar = Nova Jersey | editorial = Prentice Hall | ano = 2. 003 | ISBN = 0-13-066997-0 }}</ref><ref>{{Cita libro | autor = Chang, Raymond | título = Chemistry, 6th Ed. | lugar = Nova York | editorial = McGraw Hill | ano = 1998 | ISBN = 0-07-115221-0 }}</ref><ref>{{Cita libro | autor = Zumdahl, Steven S. | título = Chemistry, 4th ed. | lugar = Boston | editorial = Houghton Mifflin | ano = 1997 | ISBN = 0-669-41794-7 }}</ref> Neste estrito sentido, as moléculas diferéncianse dos [[Ion poliatómico|ións poliatómicos]]. Na [[química orgánica]] e na [[bioquímica]], o termo "molécula" utilízase de maneira menos estrita e aplícase tamén aos [[materia orgánica|compostos orgánicos]] (moléculas orgánicas) e nas [[biomolécula]]s.
Liña 6:
Antes, definíase a molécula de forma menos xeral e precisa, como a máis pequena parte dunha [[substancia química|substancia]] que podía ter existencia independente e estable conservando aínda as súas propiedades fisicoquímicas. De acordo con esta definición, podían existir moléculas monoatómicas. Na [[teoría cinética dos gases]], o termo ''molécula'' aplícase a calquera partícula gasosa con independencia da súa composición. De acordo con esta definición, os [[átomos]] dun [[gas nobre]] consideraríanse moléculas aínda que se compoñen de átomos non enlazados.<ref>{{cita libro | título = Comprehensive Inorganic Chemistry | apelidos = Chandra | nome = Sulekh | editorial = Nueva Era Publishers | isbn = 8122415121 }}</ref>
Unha molécula pode consistir en varios átomos dun único [[elemento químico]], como no caso do [[osíxeno]] diatómico (O<sub>2</sub>), ou de diferentes elementos, como no caso da [[auga]] (H<sub>2</sub>O). Os átomos e complexos unidos por
As moléculas como compoñentes da materia son comúns nas substancias orgánicas (e por tanto na [[bioquímica]]). Tamén conforman a maior parte dos [[océano]]s e da [[atmosfera terrestre|atmosfera]]. Con todo, un gran número de substancias sólidas familiares, que inclúen a maior parte dos [[mineral|minerais]] que compoñen a [[Codia terrestre|codia]], o [[Manto terrestre|manto]] e o [[Núcleo da Terra|núcleo]] da [[Terra]], conteñen
A molécula máis sinxela que existe é a de hidróxeno gas, xa que está formada por dous átomos de hidróxeno, que é á súa vez o átomo máis sinxelo que existe por estar formado unicamente por un neutrón, un protón e un electrón xirando ó redor do núcleo formado polos dous primeiros.
Liña 22:
As entidades que comparten a definición das moléculas pero teñen carga eléctrica denomínanse '''[[ion poliatómico|ións poliatómicos]]''', '''ións moleculares''' ou '''moléculas ion'''. Os sales compostos por ións poliatómicos clasifícanse habitualmente dentro dos materiais de base molecular ou materiais moleculares.
As partículas están formadas por moléculas. Unha molécula vén ser a porción de materia máis pequena que aínda conserva as propiedades da materia orixinal.As moléculas atópanse fortemente enlazadas coa finalidade de formar materia. As moléculas están formadas por átomos unidos por medio de
== Descrición ==
A estrutura molecular pode ser descrita de diferentes formas. A [[fórmula molecular]] é útil para moléculas sinxelas, como H<sub>2</sub>O para a [[auga]] ou NH<sub>3</sub> para o [[amoníaco]]. Contén os [[símbolo químico|símbolos]] dos elementos presentes na molécula, así como a súa proporción indicada polos subíndices.
Liña 30:
Cando se queren mostrar variadas propiedades moleculares, ou se trata de sistemas moi complexos como [[proteína]]s, [[ADN]] ou [[polímero]]s, utilízanse representacións especiais, como os modelos tridimensionales (físicos ou representados por computador). Nas proteínas, por exemplo, cabe distinguir entre estrutura primaria (orde dos aminoácidos), secundaria (primeiro pregamento en hélices, follas, xiros...), terciaria (pregamento das estruturas tipo hélice/folla/xiro para dar glóbulos) e cuaternaria (organización espacial entre os diferentes glóbulos).
[[Ficheiro:Atisane3.png|center|framed|''Figura 1. '' Representacións do [[terpeno]], [[atisano]], [[modelo xeométrico en 3D|3D]] (centro esquerda) e [[fórmula esqueletal|2D]] (dereita). No modelo 3D da esquerda, os átomos de [[carbono]] están representados por esferas grises; as brancas representan aos átomos de [[hidróxeno]] e os cilindros representan
== Tipos de moléculas ==
Liña 51:
<gallery>
Ficheiro: DNA_Overview2.png|Representación dun fragmento de [[ADN]], un polímero de importancia fundamental na [[xenética]]
Ficheiro: Peptide_bond.png|[[Enlace peptídico|
Ficheiro: Polyethylene-3D-vdW.png|Representación dun fragmento lineal de [[polietileno]], o [[plástico]] máis usado
Ficheiro: Dendrimer_ChemEurJ_2002_3858.jpg|Primeira xeración dun [[dendrímero]], un tipo especial de polímero que crece de forma [[fractal]]
Liña 65:
A maioría das moléculas son demasiado pequenas para ser vistas a primeira ollada, pero hai excepcións. A macromolécula do [[Ácido desoxirribonucleico|ADN]], así como outros [[polímero]]s, poden chegar a ter tamaños [[macroscópico|macroscópicas]]. As moléculas que normalmente se utilizan como bloques constituíntes en [[síntese orgánica]] teñen unha dimensión que vai duns poucos [[Angstrom|Å]] a unhas ducias. As moléculas máis grandes son chamadas ''[[macromolécula]]s''.
A molécula máis pequena é o [[dihidróxeno]] (H <sub> 2 </sub>) que ten
A molécula co diámetro maior é a sílica mesoporosa, con 1.000 Å (100 nm).<ref>{{Cita publicación periódica | apelidos=Benjamin F. Mann et al| título =Sub 2-μm Macroporous Silica Particles Derivatized for Enhanced Lectin Affinity Enrichment of Glycoproteins|revista=Anal. Chem.|data=1/1/2013|páxinas= 1905-1912|número=85 (3)|doi=10.1021/ac303274w|url=http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ac303274w|dataacceso=5 maio 2013|lingua = en}}</ref>
== Interaccións intramoleculares ==
As interaccións intramoleculares son as forzas que actúan entre átomos dunha mesma molécula e os mantén unidos.
A natureza das [[Enlace químico|
Estes son algúns exemplos de enlaces intramoleculares:<ref name="Siyavula">{{Cita web|autor= Free High School Science Texts Project |título= Intermolecular and intramolecular forces and the kinetic theory of matter |editor= Connexions | url = http://cnx.org/content/m39944/1.1/?collection=col11245/latest |data= 5 agosto 2011 |dataacceso= 27 maio 2013 |lingua= en}}</ref>
| |||