Atletismo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Elisardojm (conversa | contribucións)
m Arranxos varios
Liña 4:
'''Atletismo''' é o nome que recibe un amplo conxunto de probas [[deporte|deportivas]] divididas en carreiras, saltos e lanzamentos. Pódense practicar en [[pavillón]]s ou ao ar libre.
 
O atletismo é un dos poucos deportes practicados de forma tradicional mundialmente, tanto no ámbito afeccionado como no transcurso de numerosas competicións de todos os niveis. A simplicidade e os poucos medios necesarios para a súa práctica explican en parte este éxito. Os primeiros vestixios de concursos atléticos remóntanse a civilizacións antigas.
 
Os [[Xogos Olímpicos]] son a proba internacional máis coñecida. Celébranse cada catro anos desde [[1896]] e o atletismo é a disciplina máis importante neles. Desde [[1982]], a [[IAAF]] é o organismo encargado da súa regulamentación, e creou normas para finalizar co período afeccionado da disciplina. O primeiro [[Campionato do Mundo de Atletismo]] organizouse en [[1983]] e teñen lugar cada dous anos desde [[1991]].
Liña 23:
No [[-394|394 aC]] xa se disputaron 293 Xogos Olímpicos, todos eles no [[Val de Olimpia]].
 
En Roma practícase o atletismo en dúas versións diferentes. A primeira de inspiración etrusca (cursores), e a segunda é unha adaptación das disciplinas gregas (athletae) que son practicadas a Roma a partir do 186 aC, e os [[Imperio Romano|romanos]] continuáronos.<ref>Jean-Paul Thuillier, ''Lle sport dans a Rome antique'', París, Errance, 1996, páx.115-116, ISBN 2877721140</ref> Coa chegada do cristianismo os Xogos foron perdendo interese. No ano [[394]] o emperador romano [[Teodosio o Grande]] aboliunos porque eran considerados [[pagán|pagáns]]s.<ref>[http://www.educar.org/educacionfisicaydeportiva/historia/atletismo.asp Resumo historía do atletismo] {{es}}</ref>
 
[[Irlanda]] organiza entre o 632 aC e [[1169]] xogos que comprenden probas descoñecidas polos [[gregos]] como [[salto de pértega]], lanzamento de martelo e unha forma de [[cros country]]. Estas disciplinas son importadas a [[Escocia]] no século IV, pola migración de escoceses. Estes xogos arraigan en terra escocesa e fanse os [[Highland Games]].<ref name="lip">Wojciech Liponski (s.d.), ''L'encyclopédie des sports'', Poznan, Atena, 2003 (éd. fra., París, Grund et UNESCO, 2005), páx.33, ISBN 2700012275</ref>
Liña 32:
En [[1834]] un grupo de ingleses decidiron os mínimos esixibles para participar en determinadas probas. As primeiras reunións atléticas foron da man das universidades de [[Oxford]] e [[Cambridge]] ([[1864]]). O primeiro mitin nacional en [[Londres]] tivo lugar en [[1866]] e o primeiro mitin afeccionado en pista cuberta, celebrado nos [[Estados Unidos]] en [[1868]], o ano no cal se fundou o primeiro club de atletismo. Isto desatou o interese por este deporte tanto en [[Europa]] como [[América]].
 
Amodo o atletismo foi collendo protagonismo, en [[1896]] celebráronse os Xogos Olímpicos en [[Grecia]] impulsados polo barón [[Pierre de Coubertin]], no [[Estadio Panathinaikó]] de 333 metros de pista,<ref>{{cita libro |apelidos=E. Martin |nome=David |apelidos2=Gynn |nome2=Roger W. H. |título=The Olympic marathon |url=http://books.google.cat/books?id=Qb125O62NVQC&pg=PA56&dq=stadium+333+meters&hl=ca&ei=CfRnTYPQDcaSswbl7KzgDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDQQ6AEwAg#v=onepage&q=stadium%20333%20meters&f=false |lingua=inglés |editorial=Human Kinetics |data=2000 |páxinas=p.56 |isbn=0880119691 }}</ref> e a partir de aquí cada 4 anos un país era o anfitrión dos Xogos, excepto en tempos de guerra.
 
Aínda así non foi ata os xogos de [[Estocolmo]], en [[1912]] que non se empezaron a cronometrar as carreiras; foi, por tanto, o primeiro momento no que se contaron as marcas, foi naqueles xogos cando [[Jim Thorpe]] gañou dúas medallas de ouro no [[péntatlon]] e no [[décatlon]], conseguindo a marca do mundo, seis meses despois retiráronselle as medallas e as marcas porque cobraba 25 [[Dólar estadounidense|dólares]] semanais xogando ao [[béisbol]], en [[1982]], unha vez xa morto, o [[Comité Olímpico Internacional]] entregou as medallas aos seus fillos e volvérono a inscribir no [[libro das Marcas]].
Liña 197:
Unha saída será nula se un corredor ou corredora ponse en movemento antes de que se dea o pistoletazo de saída. O atleta que fai unha saída nula é descualificado (en vigor desde o 1 de xaneiro de 2010).
As carreiras clasifícanse en:
* [[100 metros lisos|100 m]], [[200 metros lisos|200 m]], [[400 metros lisos|400 m]], [[800 metros lisos|800 m]], [[1500 metros lisos|1500 m]], [[3000 metros lisos|3000 m]], [[5000 metros lisos|5000 m]], [[10000 metros lisos|10000 m]], e a [[Maratón (atletismo)|maratón]] (42,195 &nbsp;km).
* Valos e obstáculos: [[100 metros valos|100 m feminino]], [[110 metros valos|110 m masculino]], [[400 metros valos|400 m]] e [[3000 metros obstáculos|3000 obstáculos]].
* [[Marcha atlética|Marcha]]: 20 &nbsp;km e 50 Km (masculino)
* Remudas: [[4x100 metros remudas|4x100 m]] e [[4x400 metros remudas|4x400 m]].
 
Liña 216:
Nas '''carreiras de remudas''' participan 4 atletas do mesmo equipo. Estes van percorrendo unha distancia determinada e pasando un tubo ríxido chamado [[Testemuño (atletismo)|testemuño]] ao seguinte do seu equipo, levándoo sempre na man e non está permitido usar luvas. O cambio tense que producir nunha zona de transferencia de 20 metros. Se durante a carreira a un atleta se lle cae o testemuño, este terá que recollelo e non outro do seu equipo. Ademais, á hora de recollelo non se pode entrar noutro carril, se isto pode interferir a un atleta contrario. Será motivo de descualificación se a entrega do testemuño se fai fóra da zona de transferencia.
 
Na '''marcha''' os atletas teñen que ter sempre un pé en contacto coa terra, ou aparentalo a primeira ollada, aínda que a miúdo non se cumpra completamente esta norma, serve para evitar que os atletas corran. Só se sancionará se se incumpre claramente, o atleta que o faga recibirá os cartóns dos xuíces. As distancias comprenden desde os 1.500 metros ata os 50 &nbsp;km.
 
=== Concursos ===
Liña 262:
* O '''salto de lonxitude''' desenvólvese nunha rúa duns 40 metros de lonxitude da mesma anchura que as rúas de carreiras (1,22 m). A táboa de batida é de 0,20 m ± 0,02 x 0,10 m ± 0,01. A fosa de caída terá que estar chea de area e non poderá ter menos de 2,75 metros de anchura e non poderá estar máis preto de 10 metros da táboa de batida.
* O '''triplo salto''' realízase nas mesmas instalacións que o salto de lonxitude, cun único cambio: en competicións internacionais a batida sitúase a 13 metros da fosa no caso dos homes e a 11 no das mulleres.
* O '''salto de altura''' faise nun corredor semicircular cun mínimo de 20 metros de radio e un colchón dun mínimo de 3 x 5 metros. O listón é unha barra feita de metal, madeira ou fibra de vidro cos extremos plans para obter unha maior estabilidade nos apoios. O obxectivo do saltador é saltar por riba do listón sen facelo caer. Pode pesar, como máximo 2 &nbsp;kg e ter 4 metros de lonxitude.
* O '''salto con pértega''' conta cunha rúa duns 40 metros x 1,22, un caixón onde pór a pértega e un colchón de caída de 6,50 m x 5 m.
 
Liña 277:
 
=== Exteriores ===
Aínda así hai probas como o [[Campo a través|cross]], algunhas carreiras de marcha e as maratóns que se desenvolven en camiños ou [[estrada|estradas]]s. Os maratóns moitas veces rematan dando unha volta á pista.
 
== Equipamento e material ==