Columba de Iona: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m pequenos arranxos
engado referencias
Liña 2:
[[Ficheiro:Columba at Bridei's fort.jpg|dereita|thumb|250px|San columba perante a porta do rei [[Bridei I]].]]
 
'''Columba''' ou '''Comba''', nado en Galtán no [[condado de Donegal]] ([[Irlanda]])<ref name=":1">{{Cita libro|título=entrada Columba|apelidos=VV.AA.|nome=|editorial=Planeta|ano=1986|ISBN=84-320-7370-9|volume=Tomo 5|páxina=2393|ref=}}</ref> o [[7 de decembro]] de [[521]]<ref name=":0">{{Cita libro|título=Celtic Flames|apelidos=Walters|nome=Kathie|editorial=Good News Ministries|ano=2003|ISBN=1-888081-55-4|lugar=Macon (Georgia)|páxina=30|lingua=en|ref=}}</ref> e finado en [[Iona]] ([[Escocia]]) o [[9 de xuño]] de [[597]]<ref name=":1" />, chamado tamén en ocasións de '''Columba de Iona''' ou, en [[irlandés antigo]], '''Saint Colm Cille''', '''ColumbkillColumkill''' ou '''Columcille''' (que significa «[[Pomba]] da igrexa»), foi unha destacada figura entre os monxes misioneiros [[gaélica|gaélicos]] que reintroduciron o [[cristianismo]] en [[Escocia]] a comezos da [[Idade Media]].
 
É patrón dos [[asolagamento]]s, dos [[Encadernación|encadernadores]], [[poeta]]s, e de [[Irlanda]] e [[Escocia]]. A súa festa celébrase o [[9 de xuño]].
 
== Nenez e mocidade en Irlanda ==
Foi fillo de Fedlimid e Eithne, do [[clan Ó Néill|clan Uí Néill]], nado en [[Gartan]], preto de [[Lough Gartan]], [[Donegal]]. Por liña paterna era descendente de [[Niall dos nove reféns]], un rei irlandés do século V e a súa nai era descendente dun rei de Leinster.<ref name=":0" /> Profesou coma freire e foi ordenado crego. Segundo a tradición, contra o 560 veuse envolto nunha disputa con San [[Finnian de Moville|Finnian]] acerca dun [[Salterio (libro de salmos)|salterio]]. Columba copiou o manuscrito no scriptorium seguindo ordes de San[[san Finnian]], quen arelaba quedar coa copia. A disputa foi a causa da [[batalla de Cúl Dreimhne]], que tivo lugar en [[561]], e na que houbo numerosas baixas (a copia do salterio mencionada nesta historia identifícase tradicionalmente co [[Cathach]] de San Columba). Como penitencia por esas mortes, Columba decidiu marchar coma misioneiro a Escocia para converter a tantas persoas como tiñan morto na batalla. Exiliouse de Irlanda, a onde só retornaría nunha ocasión, varios anos despois.
 
== Escocia ==
En [[563]] viaxou a Escocia con doce compañeiros. De acordo coa lenda, desembarcou na punta sur da península de Kintyre, preto de [[Southend]]. Porén, como aínda tiña á vista a súa terra natal, dirixiuse cara o norte, á costa oeste de Escocia. En 563, foilleo concedidarei de Dalriada, concedeulle terra na [[Iona|illa de [[Iona]],onde fundou o [[mosteiro]] que se convirteuconverteu no centro da súa misión evanxelizadora entre os [[pictos]]. Ademais das súas tarefas dirixindo o único foco de cultura letrada da rexión, adquiriu unha gran reputación como home santo grazas á súa actividade diplomática entre as tribos; disque tamén fixo milagres no seu afán de converter aos pictos.
 
Visitou o rei pagán [[Bridei I dos pictos|Bridei I]], rei de [[Fortriu]], na súa base de [[Inverness]], e consiguiu gañarse o seu respecto. Dende aquela xogou un importante papel na política do país. Foi moi enérxico na súa predicación do evanxeo e, ademais de fundar varias igrexas nas [[Illas Hébridas|Hébridas]], traballou para converter o seu mosteiro de Iona (a [[Abadíaabadía de Iona]]) nunha escola para misioneiros. Foi un salientábel home de letras, ao que se lle atribúe a composición de varios himnos e a copia da súa propia man de máis de 300 libros. Unha das poucas veces, senón a única, que deixou Escocia trala súa chegada foi cara o final da súa vida, cando regresou a Irlanda para fundar o mosteiro de [[Durrow]]. Morreu en Iona e fica soterrado na abadía que el mesmo fundou.
 
== Legado ==
Liña 29:
San Columba foi, como [[Santiago o Maior|Santiago]], historicamente reverenciado como santo guerreiro, e a miúdo era invocado para pedir a vitoria na batalla. En [[849]], as súas reliquias dividíronse entre os reinos de Alba e Irlanda. Os exércitos escoceses levaban ante si algunhas delas, nun relicario confeccionado en Iona a mediados do [[século VIII]], chamado o ''Brecbennoch''. Segundo a lenda, o ''Brecbennoch'' foi levado a [[Bannockburn]] por un exército escocés moito menor en número ca os seus inimigos, e a intercesión do santo axudou á vitoria. Adoita identificarse este obxecto co [[Relicario Monymusk]]. «''O Columba spes Scotorum...''» («O Columba, esperanza dos escoceses»), comeza unha pregaria do século XIII no [[Antifonario]] de [[Inchcolm]], coñecido como a «Iona do leste».
 
A festividade de San Columba celébrase o [[9 de xuño]]<ref name=":1" />. Xunto con [[San Patricio]] ([[17 de marzo]]) e [[Bríxida de Irlanda|Santa Bríxida]] ([[1 de febreiro]]), é un dos tres santos patróns de Irlanda. Antes da batalla de [[Athelstaneford]], era o único patrón de Escocia. Igualmente é venerado como santo pola [[Igrexa ortodoxa]].<ref>Orthodox wikipage for Saint Columba, http://web.archive.org/web/http://orthodoxwiki.org/Columba_of_Iona, accessed 25th December 2006</ref>
 
== Notas ==