Suicidio: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición |
Sen resumo de edición |
||
Liña 6:
[[Ficheiro:Tasa de Suicidios en España(INE).PNG|miniatura|300px|Suicidios en España(INE) 2007]]
<!--Definición e factores de risco -->
O '''suicidio''' (do [[latín]] ''sui caedere'', "matar a un mesmo") é o acto de quitar a propia [[vida]].<ref name=Sted2006>{{cite book |title=Stedman's Medical Dictionary |year=2006|publisher=Lippincott Williams & Wilkins |location=Philadelphia |isbn=978-0-7817-3390-8 |edition=28th}}</ref> Os factores de risco inclúen [[Enfermidade mental|trastornos mentais]] como [[trastorno depresivo maior|depresión]], [[trastorno bipolar]], [[esquizofrenia]], [[trastorno de personalidade]] e [[abuso de substancias]], incluíndo [[alcoholismo]] e uso de [[benzodiacepina]]s.<ref name="pmid28257172">{{cite journal |vauthors=Dodds TJ |title=Prescribed Benzodiazepines and Suicide Risk: A Review of the Literature |journal=Prim Care Companion CNS Disord |volume=19 |issue=2 |pages= |year=2017 |pmid=28257172 |doi=10.4088/PCC.16r02037 |url=}}</ref><ref name=Hawton2009>{{cite journal |vauthors=Hawton K, van Heeringen K |title=Suicide |journal=Lancet |volume=373 |issue=9672 |pages=1372–81 |date=Abril de 2009 |pmid=19376453 |doi= 10.1016/S0140-6736(09)60372-X}}</ref><ref name=WHO2016/> Outros suicidios resultan de [[impulsividade|actos impulsivos]] debido ao estrés e/ou dificultades económicas, problemas con [[Relación interpersonal|relacións interpersonales]] ou [[bullying]].<ref name=WHO2016/><ref>{{cite journal|last1=Bottino|first1=SM|last2=Bottino|first2=CM|last3=Regina|first3=CG|last4=Correia|first4=AV|last5=Ribeiro|first5=WS|title=Cyberbullying and adolescent mental health: systematic review.|journal=Cadernos de Saúde Pública|date=March 2015|volume=31|issue=3|pages=463–75|pmid=25859714|doi=10.1590/0102-311x00036114}}</ref> Intentos de suicidio anteriores son factores importantes que deberían ser considerados, xa serían máis comúns entre os que xa trataran de suicidarse.<ref name=WHO2016/> Os esforzos de [[prevención do suicidio]] inclúen a limitación do acceso a métodos de suicidio, como [[Arma de fogo|armas de fogo]], drogas e velenos, o tratamento de trastornos mentais e drogodependencia, [[medios de comunicación de masas]] adecuados sobre informes de suicidio e melloria das condicións económicas.<ref name=WHO2016>{{cite web|title=Suicide Fact sheet N°398 |url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs398/en/ |website=WHO|accessdate=3 March 2016|date=April 2016}}</ref> Aínda que o uso de liñas telefónicas de emerxencia sexa común, hai pouca evidencia para a súa eficacia.<ref name=Sak2011>{{cite journal|last=Sakinofsky|first=I|title=The current evidence base for the clinical care of suicidal patients: strengths and weaknesses|journal=Canadian Journal of Psychiatry|date=June 2007|volume=52|issue=6 Suppl 1|pages=7S–20S|pmid=17824349}}</ref>
<!--Método -->
Os [[métodos de suicidio]] máis utilizados varían en cada país, e están en parte relacionados coa dispoñibilidade de medios eficaces.<ref name=Yip2012>{{cite journal|last=Yip|first=PS|author2=Caine, E |author3=Yousuf, S |author4=Chang, SS |author5=Wu, KC |author6= Chen, YY |title=Means restriction for suicide prevention|journal=Lancet|date=Jun 23, 2012|volume=379|issue=9834|pages=2393–9|pmid=22726520|doi=10.1016/S0140-6736(12)60521-2}}</ref> Os métodos comúns inclúen [[enforcamento]], [[envenenamento por pesticidas]] e recurso a [[arma de fogo|armas de fogo]].<ref name=WHO2016/><ref name=Aj2008>{{cite journal |author=Ajdacic-Gross V |title=Methods of suicide: international suicide patterns derived from the WHO mortality database |journal=Bull. World Health Organ. |volume=86 |issue=9 |pages=726–32 |date=September 2008 |pmid=18797649 |pmc=2649482 |doi=10.2471/BLT.07.043489 |name-list-format=vanc|author2=Weiss MG |author3=Ring M |display-authors=3 |last4=Hepp |first4=U |last5=Bopp |first5=M |last6=Gutzwiller |first6=F |last7=Rössler |first7=W}}</ref> No mundo, 828.000 persoas cometeron suicidio en 2015 (fronte ás 712.000 mortes en 1990).<ref name=GBD2015De/><ref name=GDB2013>{{cite journal|last1=GBD 2013 Mortality and Causes of Death|first1=Collaborators|title=Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=Lancet|date=17 de decembro 2014|pmid=25530442|doi=10.1016/S0140-6736(14)61682-2|volume=385|pages=117–71|pmc=4340604}}</ref> Isto fai que esta sexa a décima [[principal causa de morte]] en todo o mundo.<ref name=Hawton2009/><ref name=Var2012>{{cite journal |last=Värnik |first=P |title=Suicide in the world|journal=[[International Journal of Environmental Research and Public Health]]|date=March 2012 |volume=9|issue=3|pages=760–71 |pmid=22690161 |doi=10.3390/ijerph9030760 |pmc=3367275}}</ref>
Moitas relixións considérano un [[pecado]], e nalgunhas [[xurisdición]]s aínda se considera un [[delito]]. Por outra parte, algunhas [[cultura]]s veno como unha forma honorable de escapar dalgunhas situacións humillantes, sen escapatoria ou dolorosas en extremo.
| |||