Guerra da Tripla Alianza: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Ligazóns externas: Arranxos varios + cda
Isili0n (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
A '''guerra do Paraguai''' foi o maior conflito armado internacional ocorrido no continente americano, no período de decembro de [[1864]] a marzo de [[1870]]. É tamén chamada '''[[Guerraguerra]] da Tripla Alianza'''. O [[Brasil]], a [[Arxentina]] e o [[Uruguai]], [[alianza (acordo)|aliados]], derrotaron o [[Paraguai]] despois de cinco anos de loitas, durante os cales o Brasil enviou 180.000 homes á guerra. Destes, máis de 30.000 non volveron. As perdas humanas sufridas polo Paraguai foron calculadas en 300.000 persoas, entre civís e militares, mortos no transcurso dos combates, das epidemias que se estenderon durante a guerra e da fame. O Paraguai, antes da guerra, atravesaba unha fase de prosperidade económica. A derrota marcou unha reviravolta decisiva na historia do país, desde entón un dos menos desenvolvidos da [[América do Sur]].
 
== Antecedentes da guerra ==
Liña 35:
En outubro do mesmo ano, as tropas brasileiras invadiron o Uruguai. Os partidarios do colorado Venancio Flores, que contaba tamén co apoio da Arxentina, uniranse ás tropas brasileiras para depor a Aguirre.
 
== A Guerraguerra ==
 
=== Declaración de Guerraguerra ===
 
No día [[12 de Novembronovembro]] de [[1864]], o vapor paraguaio ''Tacuari'' apresou o navío brasileiro ''Marqués de Olinda'', que subía o [[río Paraguai]] rumbo á entón Provincia de [[Mato Groso]], levando a bordo o coronel [[Frederico Carneiro de Campos]], recén-nomeado presidente daquela provincia. No día [[13 de Decembrodecembro]], o Paraguai declarou guerra ao Brasil. Tres meses máis tarde, o [[18 de Marzo]] de [[1865]], declarou guerra á Arxentina. O Uruguai, xa entón gobernado por Venancio Flores, solidarizouse co Brasil e a Arxentina.
 
=== O Tratado da Tripla Alianza ===
Liña 48:
As forzas militares da Tripla Alianza eran, no inicio da guerra, francamente inferiores ás do Paraguai, que contaba con máis de 60.000 homes ben preparados e unha escuadra e 23 vapores e cinco navíos apropiados á navegación fluvial. A súa artillaría posuía cerca de 400 canóns.
 
As tropas reunidas do Brasil, da Arxentina e do Uruguai, listas para entrar en acción, non chegaban a 1/3 das paraguaias. A Arxentina dispuña de aproximadamente 8 mil soldados e dunha escuadra de catro vapores e unha goleta. O Uruguai entrou na guerra con menos de tres mil homes e ningunha unidade naval. Dos 18.000 soldados con que o Brasil podía contar, apenas 8.000 xa se encontraban nas guarnicións do sur. A vantaxe dos brasileiros estaba na súa mariña de guerra: 42 navíos con 239 bocas de fogo e cerca de catro mil homes ben preparados na tripulación. E grande parte da escuadra xa se encontraba na bacía do Prata, onde actuara, baixo o comando do [[Marquésmarqués de Tamandaré]], na intervención contra Aguirre.
 
Na verdade, o Brasil non estaba preparado para entrar nunha guerra. O seu exército non tiña aínda unha organización ben estruturada. As tropas utilizadas até entón nas intervencións feitas no Prata estaban constituídas basicamente polos continxentes armados de xefes políticos gauchos e por algúns efectivos da Garda Nacional. A infantaría brasileira que loitou na Guerra do Paraguai non estaba formada de soldados profesionais, mais polos chamados Voluntarios da Patria, cidadáns que se presentaban para loitar. Moitos eran escravos enviados por facendeiros. A cabalaría estaba formada pola Garda Nacional do Río Grande do Sur.
Liña 84:
Na bacía do Prata as comunicacións eran feitas polos ríos; case non había estradas. Quen controlase os ríos gañaría a guerra. Todas as fortalezas paraguaias foran construídas nas marxes do baixo curso (parte do río preto da súa foz) do río Paraguai.
 
En 11 de xuño de 1865 iniciouse a [[Combate Navalnaval de Riachuelo|Batallabatalla Navalnaval do Riachuelo]], na cal a escuadra comandada polo xefe de división [[Almirante Barroso|Francisco Manuel Barroso da Silva]] derrotou a escuadra paraguaia. Nesta batalla foi destruído o poderío naval paraguaio, tornándose imposíbel a permanencia dos paraguaios en territorio arxentino. Ela practicamente decidiu a guerra en favor da Tripla Alianza, que pasou a controlar, a partir de entón, os ríos da bacía platina até a entrada do Paraguai.
 
=== A retirada das tropas paraguaias ===
Liña 107:
 
[[Ficheiro:Guerra do Paraguai - Oficial e Soldado.JPG|miniatura|esquerda|215px|Oficial e soldado brasileiros]]
Designado o 10 de outubro de 1866 para o comando das forzas brasileiras, o mariscal Luís Alves de Lima e Silva, marqués e, posteriormente, [[Duqueduque de Caxias]], chegou ao Paraguai en novembro, encontrando o exército practicamente paralisado. Os continxentes arxentinos e uruguaios viñan sendo retirados aos poucos do exército dos aliados, asolado por [[epidemia]]s. Mitre e Flores volveron aos seus países chamados por cuestións de política interna. Tamandaré foi substituído no comando da escuadra polo almirante XJaquim José Inácio, futuro visconde de Iñaúma. Paralelamente, Osorio organizaba un 3° corpo de exército no Río Grande do Sur (cinco mil homes). Na ausencia de Mitre, Caxias asumiu o comando xeral e providenciou a reestruturación do exército.
 
Entre novembro de 1866 e xullo de 1867, Caxias organizou un corpo de saúde (para dar asistencia aos innúmeros feridos e combater a epidemia de cólera) e un sistema de abastecemento das tropas. Nese período, as operacións militares limitáronse a escaramuzas cos paraguaios e a bombardeos da escuadra contra Curupaiti. López aproveitaba a desorganización do inimigo para reforzar as súas fortificacións en [[Humaitá]].
Liña 121:
[[Asunción]] foi ocupada o 1° de xaneiro de 1869 por forzas comandadas polo coronel [[Hermes da Fonseca|Hermes Ernesto da Fonseca]]. No día 5, Caxias entrou na cidade co restante do exército e 13 días despois deixou o comando.
 
== O fin da Guerraguerra ==
 
=== O comando do Condeconde d'Eu ===
 
O xenro do emperador [[Dondon Pedro II]], Luís Filipe Gastón de Orleáns, conde d'Eu, foi nomeado para dirixir a fase final das operacións militares no Paraguai, pois buscábase, alén da derrota total do Paraguai, o fortalecemento do Imperio Brasileiro. En agosto de 1869, a Tripla Alianza instalou en Asunción un goberno provisional encabezado polo paraguaio [[Cirillo Antonio Rivarola]].
 
Solano López organizou a resistencia nas cordilleiras situadas ao nordeste de Asunción. Á frente de 21.000 homes, o conde d'Eu liderou a campaña contra a resistencia paraguaia, a chamada Campaña das Cordilleiras, que se prolongou por máis dun ano, desdobrándose en varios focos. Os combates máis importantes foron os de [[Peribebuí]] e de Campo Grande (ou Nhuguazu), nos cales morreron máis de cinco mil paraguaios.
Liña 131:
Dous destacamentos foron enviados en persecución ao presidente paraguaio, que se internara nas matas do norte do país acompañado de 200 homes. No día 1° de marzo de 1870, as tropas do xeneral Xosé Antonio Correa da Cámara sorprenderon o último acampamento paraguaio en [[Cerro Corá]], onde Solano López foi ferido con lanza e despois morto de bala nas barrancas do arroio Aquidabanigúe. A súas últimas palabras foron: "Morro coa miña patria." Era o fin da guerra do Paraguai.
 
== Consecuencias da Guerraguerra ==
 
Non houbo un tratado de paz en conxunto. O Brasil non aceptaba as pretensións da Arxentina sobre unha grande parte do [[Grande Chaco]], rexión paraguaia rica en quebracho (produto usado na industrialización do coiro). A cuestión dos límites entre o Paraguai e a Arxentina foi arbitrada polo presidente [[Estados Unidos da América|estadounidense]] [[Rutherford Birchard Hayes]]. O Brasil asinou un tratado de paz en separado co Paraguai, o [[9 de xaneiro]] de [[1872]], obtendo a liberdade de navegación no río Paraguai. Foron confirmadas as fronteiras reivindicadas polo Brasil antes da guerra. Estipulouse tamén unha débeda de guerra, que foi perdoada soamente en 1943.
Liña 143:
O Brasil pagou un prezo alto pola vitoria. A guerra foi financiada polo Banco de Londres e polas casas Baring Brothers e [[Rothschild]]. Durante os cinco anos de loitas, as despesas do Imperio chegaron ao dobre da súa receita, provocando unha crise financeira.
 
Por outro lado, o Exércitoexército brasileiro pasou a ser unha forza nova e expresiva dentro da vida nacional. Transformárase nunha institución forte que, coa guerra, gañara tradicións e cohesión interna e estaba destinado a representar un papel fundamental no desenvolvemento posterior da historia do país.
 
== Ligazóns externas ==
* [http://www.brasilescola.com/historiab/guerra-paraguai.htm A Guerraguerra do Paraguai]
* [http://www.suapesquisa.com/historia/guerradoparaguai Historia da Guerraguerra do Paraguai]
 
{{Commons|Category:War of the Triple Alliance}}