Idade Contemporánea: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Independencia de Estados Unidos: Declaración de Independencia dos Estados Unidos de América
Liña 60:
A denominación "Idade Contemporánea" é un engadido recente á tradicional [[periodización]] histórica de [[Christoph Cellarius]], que utilizaba unha división tripartita en [[Idade Antiga|Antigüidade]], [[Idade Media]] e [[Idade Moderna]]; e débese ao forte impacto que as transformacións posteriores á [[Revolución francesa]] tiveron na [[historiografía]] europea continental (especialmente a francesa ou a española), que lles impulsou a propor un nome diferente para o que entendían como estruturas antagónicas: as do [[Antigo Réxime]] anterior e as do [[Novo Réxime]] posterior. Con todo, esa descontinuidade non parece tan marcada para os historiadores anglosaxóns, que prefiren utilizar o termo ''Later'' ou ''Latexa Modern Estafes'' ou ''Age'' ("Últimos Tempos Modernos", "Idade Moderna Tardía" ou "Idade Moderna Posterior"), contrastándoo co termo ''Early Modern Estafes'' ou ''Age'' ("Temperáns Tempos Modernos", "Idade Moderna Temperá" ou "Idade Moderna Anterior"), mentres que restrinxen o uso de ''Contemporary Age'' para o século XX, especialmente para a súa segunda metade.<ref>Véxase a extensa bibliografía que utiliza as expresións [http://www.google.es/search?hl=es&rls=com.microsoft%3Aes&tbs=bks%3A1&q=%22idade+contempor%C3%A1nea%22&btnG=Buscar&aq=f&aqi=&aql=&oq= idade contemporánea], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22edad+contempor%C3%A1nea%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= edad contemporánea], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22%C3%89poque+contemporaine%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= ''époque contemporaine''], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22early+modern+age%22&btnG=Buscar&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= ''early modern age''], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22later+modern+age%22&btnG=Buscar&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= ''later modern age''], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&ei=-VzlS-aFF5T4mgOgnLWCBg&sa=X&oi=spell&resnum=0&ct=result&cd=1&ved=0CDIQBSgA&q=%22late+modern+times%22&spell=1 ''late modern age''], [http://www.google.es/search?q=%22early%20modern%20times%22&rls=com.microsoft:es&oe=UTF-8&startIndex=&startPage=0&um=1&ie=UTF-8&tbo=u&tbs=bks:1&source=og&sa=N&hl=es&tab=wp ''early modern times''], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22later+modern+times%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= ''later modern times''], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&ei=-VzlS-aFF5T4mgOgnLWCBg&sa=X&oi=spell&resnum=0&ct=result&cd=1&ved=0CDIQBSgA&q=%22late+modern+times%22&spell=1 ''late modern times''], [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22contemporary+age%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= ''contemporary age''] y [http://www.google.es/search?hl=es&tbo=p&rls=com.microsoft:es&tbs=bks:1&q=%22contemporary+times%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= ''contemporary times''].</ref>
 
A cuestión de se houbo máis continuidade ou máis ruptura entre a [[Idade Moderna]] e a Contemporánea depende, xa que logo, da perspectiva. Se se define a [[modernidade]] como o desenvolvemento dunha [[cosmovisión]] con trazos derivados dos [[Valor (economía)|valores]] do [[antropocentrismo]] fronte aos do [[teocentrismo]] medieval (concepcións do mundo centradas no home ou en Deus, respectivamente): idea de [[progreso social]], de [[liberdade individual]], de coñecemento a través da [[investigación|investigación científica]] etc.; entón é claro que a Idade Contemporánea é unha continuación e intensificación de todos estes conceptos. A súa orixe estivo na [[Europa Occidental]] de finais do século XV e comezos do XVI, onde xurdiu o [[Humanismo (filosofía)|Humanismo]], o [[Renacemento]] e a [[Reforma Protestanteprotestante]]; e acentuáronse durante a denominada [[crise da conciencia europea]] de finais do século XVII, que incluíu a [[Revolución Científica]] e preludiou á [[Ilustración]]. As revolucións de finais do XVIII e comezos do XIX poden entenderse como a culminación das tendencias iniciadas no período precedente. A confianza no ser humano e no [[progreso]] científico e tecnolóxico plasmouse a partir de entón nunha filosofía moi característica: o [[positivismo]]; e nas diversas formulacións relixiosas que van do [[secularismo]] ao [[agnosticismo]], ao [[ateísmo]] ou ao [[anticlericalismo]]. As súas manifestacións ideolóxicas foron moi dispares, desde o [[nacionalismo]] ata o [[marxismo]] pasando polo [[darwinismo social]] e os [[totalitarismo]]s de signo oposto; aínda que as formulacións políticas e económicas do [[liberalismo]] foron as dominantes, incluíndo notablemente a doutrina dos [[dereitos humanos]] que, desenvolvida a partir de elementos anteriores, deu forma á [[democracia]] contemporánea e foise estendendo (como predixo un notable estudo de [[Alexis de Tocqueville]] -''[[De la démocratie en Amérique]]'', 1835 (A democracia en América {{gl}})-) ata chegar a ser o ideal máis universalmente aceptado de [[forma de goberno]], con notables excepcións.
 
Con todo, foi a evidencia do triunfo das forzas da modernidade o que fixo que precisamente na Idade Contemporánea se desenvólvese un discurso paralelo de [[crítica|crítica á modernidade]], que na súa vertente máis radical desembocou no [[niilismo]]. É posible seguir o fío desta crítica á modernidade no [[romanticismo]] e a súa procura das raíces históricas dos pobos; na filosofía de [[Arthur Schopenhauer]], [[Friedrich Nietzsche]] e posteriores movementos ([[irracionalismo]], [[vitalismo]], [[existencialismo]]); nos trazos máis experimentais da [[arte contemporánea]] e a [[Historia da literatura moderna|literatura contemporánea]] que, no entanto, reivindican para si a condición de literatura ou [[arte moderna]] ([[expresionismo]], [[surrealismo]], [[teatro do absurdo]]); en concepcións teóricas como a [[Posmodernismo|posmodernidade]]; e na violenta resistencia que, tanto desde o [[movemento obreiro]] como desde posturas radicalmente [[conservadorismo|conservadoras]], opúxose ''[[a gran transformación]] (The Great Transformation {{en}})''<ref>[[Karl Polanyi]] (1944); edición española: Madrid, La Piqueta, 1989. ISBN 84-7731-047-5.</ref> da economía e sociedade. Superar o ideal ilustrado de progreso e confianza optimista nas capacidades do ser humano, implicaba unha noción ''[[progresista]]'' e de confianza na capacidade do ser humano que efectúa esa crítica, polo que esas "superacións da modernidade" foron de feito novas variantes do ''discurso moderno''.<ref>Matthew Stewart, ''A verdade sobre todo, unha irreverente historia da filosofía con ilustracións'', Editorial Punto de Lectura, Madrid, febreiro de 2002, ISBN 84-663-0581-5, Páxinas 609-611.</ref>