Lorenzo Varela: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Sen notas}}
{{OutroshomónimosOutros homónimos|Varela}}
{{Escritor
|imaxe =
Liña 7:
|nome_completo =
|data_de_nacemento = [[10 de agosto]] de [[1916]]
|lugar_de_nacemento = [[A Habana]], [[Cuba]]
|data_de_falecemento = {{Nowrap|[[25 de novembro]] de [[1978]] {{Idade|10|08|1916|25|11|1978}}(62 a.)}}
|lugar_de_falecemento = [[Madrid]]
|soterrado =
Liña 14:
|residencia =
|nacionalidade =
|cónxuxe = Marika Gerstein
|fillos =
|relixión =
Liña 21:
|período =
|movemento =
|xéneros = [[Poesía]], [[crítica literaria]]
|obras =
|alma_máter =
Liña 35:
|notas =
}}
'''Xesús Manuel Lorenzo Varela Vázquez''', nado na [[A Habana|Habana]], [[Cuba]], o [[10 de agosto]] de [[1916]] e finado en [[Madrid]] o [[25 de novembro]] de [[1978]], foi un escritor e poeta [[Galicia|galego]] que viviu a meirande parte da súa vida no exilio. Dedicóuselle o [[Día das Letras Galegas]] de [[2005]].
 
== Traxectoria ==
=== Primeiros anos ===
Naceu no barco ''La Navarre'' cando seus pais estaban entrando no porto da capital cubana, o que sería un agoiro perfecto do seu futuro. Os seus pais, José Ramón Varela García e Perpetua Vázquez Ojea, volveron logo ao seu [[Monterroso]] natal e alí transcorreu a infancia de Xesús Lorenzo Varela. Mais a comezos dos anos vinte volveron todos a emigrar, desta volta a [[Buenos Aires]], onde cursou os estudos primarios e talvez un primeiro curso de [[bacharelato]]. A familia instalouse de novo en [[Lugo]] en [[1931]], onde o alcumaban "o arxentino" polo seu acento [[Buenos Aires|porteño]]. En Lugo estudou o [[bacharelato]], participou na fundación da [[Federación de Mocedades Galeguistas]] e afiliouse a un grupo [[Trotskismo|trostkista]], Izquierda Comunista. Iniciou unha relación sentimental con Julita Álvarez e amizades permanentes con [[Ánxel Fole]] e [[Ramón Piñeiro]].
 
En [[1934]] marcha a [[Madrid]] para estudar Filosofía e Letras. Alí entra en contacto co grupo PAN (Poetas Andantes y Navegantes), dirixido por [[Xosé Otero Espasandín|Otero Espasandín]], en cuxa revista publica os seus primeiros textos, recensións de obras de [[Álvaro Cunqueiro]] e [[Tomás Meabe]]. Incorpórase ás Misións Pedagóxicas, asiste ós faladoiros que presiden os irmáns [[Eduardo Dieste|Eduardo]] e [[Rafael Dieste]] e coñece a [[Federico García Lorca]], [[Luis Cernuda]], [[Pablo Neruda]] e [[Miguel Hernández]]. Traballa como crítico literario no prestixioso xornal ''[[El Sol (España)|El Sol]]''.
 
=== Guerra Civil ===
Após o [[Golpe de Estado do 18 de xullo de 1936]], intégrase no [[Quinto Regimiento|Quinto Rexemento de Milicias Populares]], e colabora activamente na [[Alianza de Intelectuales Antifascistas]] en labores de axitación e propaganda. Publica os primeiros poemas na revista ''[[El monoMono azulAzul]]'', que axuda a fundar, e escribe crónicas de guerra no xornal ''Ahora'' e na revista ''Hora de España''. En 1937, tres dos seus poemas aparecen na escolla ''Poetas en la España leal'', xunto a [[Antonio Machado]], [[Luis Cernuda]], [[Rafael Alberti]] ou [[León Felipe]]. No mesmo ano participa no Segundo Congreso Internacional de Intelectuales Antifascistas, en [[Valencia]], onde están presentes, entre outros, [[Pablo Neruda]], [[Nicolás Guillén]], [[Ernest Hemingway]], [[César Vallejo]], [[Raúl González Tuñón]], [[Octavio Paz]], [[André Malraux]] e [[Louis AragónAragon]]. Participou nas batallas de [[Batalla de Madrid|Madrid]], Guadalajara[[Batalla de Guadalaxara|Guadalaxara]], [[Batalla de Brunete|Brunete]], [[Batalla de Teruel|Teruel]] e o [[Batalla do Ebro|Ebro]] e afíliase ao [[PCEPartido Comunista de España|Partido Comunista]]. Decidiu ficar en Madrid para defendelo cando xa o goberno republicano marchara para [[Valencia]], con responsabilidades de mando frecuentemente ligadas ás [[Brigadas Internacionais]]; na batalla do Ebro foi [[comisario político]] da 46 división do Quinto Corpo do Exército de [[Enrique Líster]].
 
=== Exilio ===
Trala [[Guerra Civilcivil española]] exíliase a [[Francia]], a onde pasa en febreiro de [[1939]]. Alí intérnano en [[campo de concentración|campos de concentración]], se ben consegue saír grazas á presión de intelectuais franceses. O [[23 de maio]] de [[1939]] embarca no ''[[Sinaia (buque)|Sinaia]]'', en compañía doutros 1589 republicanos españois, cara [[México]], onde botará tres anos. [[Octavio Paz]] (a quen xa coñecía) búscalles un posto a el e a [[Antonio Sánchez Barbudo]] (quen o acollera) na revista ''Taller'' que dirixía. Nela publica tres poemas agrupados baixo o rubro de ''El héroe'', unha tradución de [[Charles Baudelaire]] e varias [[recensión]]s de libros, entre elas un ensaio sobre a poesía de [[Rafael Alberti]]. Funda a revista ''Romance'', na que colaboran os exiliados españois. En setembro de [[1940]] a editora, Ediapsa, expulsa aos redactores logo dun conflito con eles.
 
A mediados de [[1941]] embárcase cara a [[Buenos Aires]], logo dunha breve estadía en [[Cuba]]. Alí espérano o seu pai, [[Rafael Dieste]], [[Xosé Otero Espasandín]], [[Arturo Cuadrado]] e [[LuisLuís Seoane]]. Este último propón a publicación do seu primeiro poemario, ''Torres de amor'' á editorial Emecé e como lla negan vaise con Cuadrado e funda a Editorial Nova. ''Torres de amor'' publícase o [[5 de decembro]] de [[1942]] con limiar de Rafael Dieste e ilustracións de Luis Seoane.
 
Lorenzo Varela, que frecuentaba o faladoiro do café Tortoni, funda e dirixe a revista ''[[De Mar a Mar]]'' (só sete números). Nela publica ''Duelo en tres cantos por la muerte de [[Miguel Hernández]]''. Da nova revista, ''[[Correo Literario]]'' publícanse 40 números entre novembro de [[1943]] e setembro de [[1945]] e nela aparecen varios poemas, ensaios, notas críticas e reportaxes seus. Nesta revista comezan a publicar [[Julio Cortázar]] e [[Ernesto Sabato]].
 
As primeiras producións de Lorenzo Varela en galego son ''Catro poemas pra catro grabados'', no álbum ''María Pita e tres retratos medievais'' de [[Luís Seoane]] en [[1944]]; os poemas foron musicados polo compositor [[JulilánJulián Bautista]], que estreou en [[Ámsterdam]]. Antes escribira o poema "Éramos tres irmáns", que aparece no ano seguinte.
 
Cando en [[1946]] [[Juan Domingo Perón]] gaña as eleccións, Lorenzo Varela, que militaba no [[Partido Comunista Argentino]] e que daquela dirixía a revista ''[[Cabalgata (revista)|Cabalgata]]'', foxe ao [[Uruguai]] coa escritora [[Estela Canto]], antiga noiva e musa de [[Jorge Luis Borges|Borges]]. Os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] prohíbenlle a entrada pola súa militancia [[comunismo|comunista]] e en [[1952]] volta á [[Arxentina]], pero sen Estela, coa que rachara. En Buenos Aires frecuenta o faladoiro de Marika Gerstein, unha culta anticuaria de orixe xudeu, con quen casaría en [[1960]].
 
En [[1954]] publica o poemario ''Lonxe'', no que cada un dos dez poemas leva unha ilustración de LuisLuís Seoane. En [[1960]], cando traballaba como crítico de arte do xornal ''[[La Razón (Arxentina)|La Razón]]'', conseguiu un permiso de seis meses para visitar España, pero a visita foi moi curta e só se sabe que [[Valentín Paz-Andrade]] lle ofreceu traballo na revista ''[[Industrias Pesqueras]]'', que visitou o [[Museo do Prado]] e probabelmente [[Monterroso]]. Continuou na Arxentina contribuíndo en numerosas publicacións e na radio e adquirindo un prestixio intelectual que era ignorado en Galiza.
 
Lorenzo Varela volveu do exilio en [[1976]], un home desfeito: non publicou nin reeditou nada. Morreu en Madrid o [[25 de novembro]] de [[1978]] e foi soterrado nunha tumba anónima no [[cemiterio da Almudena]]. Tres anos despois, os seus restos foron trasladados ao cemiterio de [[Fufín, Monterroso|Fufín]], en [[Monterroso]].
 
== Obra ==
Liña 68:
| video1 = [https://www.youtube.com/watch?v=a3mkJ8yxRE0 Galicia letra a letra] RAG
}}
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1940). ''Elegías españolas''. México.
* ''Catro poemas galegos pra catro grabados'' (incluído nun álbum de [[Luís Seoane]]), [[1944]].
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1942). ''Torres de amor''. Buenos Aires. Editorial Nova.
* ''Lonxe'', [[1954]].
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1944). ''Catro poemas galegos pra catro grabados'' (incluído nun álbum de [[Luís Seoane]]),. Buenos Aires. [[1944Resol]].
* ''Poesía'', [[1979]], [[Ediciós do Castro]].
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1954). ''Lonxe''. Buenos Aires. Botella al Mar.
* ''Poesía galega'', [[1990]].
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1963). ''Homenaje a Picasso''. Buenos Aires.
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1979). ''Poesía: Torres de Amor, Catro poemas pra catro grabados, Lonxe, Homenaje a Picasso''. [[Ediciós do Castro]].
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1990). ''Poesía galega''.
* {{Versaleta|Salgado,Lorenzo FernandoVarela}} (ed.) ([[2005Luís Seoane]]): (1979) ''Vinte e nove cartas de Lorenzo VarelaHomaxes''. [[Sada]]: [[Ediciós do Castro]]. ISBN 84-84857492-181010-8.
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (1979) ''Poesía (Torres de amor, Catro poemas para catro grabados, Lonxe, Homenaxe a Picasso)''. Do Castro. ISBN 84-7492-012-4.
* {{Cita libro |autor={{Versaleta|Lorenzo Varela}} |editor={{Versaleta|[[Xesús Alonso Montero|Alonso Montero, X.]]}} |ano=[[1988]] |título=Dez poemas |editorial=[[Ediciós do Castro|Do Castro]] }}
* {{Cita libro |autor={{Versaleta|Lorenzo Varela}} |editor={{Versaleta|[[Xesús Alonso Montero|Alonso Montero, X.]]}} |anoorixinal=25/8/1944 |ano=[[1999]] |título=Ofrenda a los franceses |editorial=[[Ediciós do Castro|Do Castro]] |isbn= 84-7492-915-6 }}
* {{Versaleta|Salgado,Lorenzo FernandoVarela}} ([[2005]]2001). ''Lorenzo Varela: aI.- vozPoesía desterradacompleta''. [[Sada]]: [[Ediciós do Castro]]. ISBN 84-8485-178989-8X.
* {{Versaleta|Lorenzo Varela}} (2001) ''II.- Ensayos, conferencias y otros escritos''. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-8485-020-X.
 
== Notas ==
{{Listaref|2}}
 
== Véxase tamén ==
=== Bibliografía ===
{{Refempeza|2
* {{Cita libro |título=Algunhas reflexións sobre o exilio e Lorenzo Varela |autor=[[Xosé Luis Axeitos]] |editorial= Ediciós do Castro |ano=2005 |isbn= 84-8485-185-0}}
* {{Cita libro |autor={{Versaleta|[[XesúsXosé AlonsoLuís MonteroAxeitos|Alonso MonteroAxeitos, XesúsXosé Luis]]}} (ed.)|título=Algunhas ([[1999]]):reflexións ''Ofrendasobre ao losexilio franceses''.e [[Sada]]:Lorenzo [[EdiciósVarela do|editorial= Do Castro]]. ISBN|ano=2005 |isbn= 84-74928485-915185-60}}
* {{Cita libro |autor={{Versaleta|Ferreiro Fente, XoséX. GregorioG.}} (|ano=[[2003]]): ''|título=Homenaxe. Sesenta e seis escritores falan de Lorenzo Varela (florilexio de textos sobre a vida, a obra e o home)''. [[Sada]]: [[Ediciós do|editorial=Do Castro]]. ISBN|isbn= 84-8485-132-X. }}
* {{Cita libro |título=Dicionario Lorenzo Varela |nome={{Versaleta|X. G.}} |apelidos={{Versaleta|Ferreiro}} |ligazónautor= |ano=2005 |editorial=TresCtres |isbn=84-934335-4-3 }}
* {{Versaleta|[[Marga do Val|Romero, Marga]]}} ([[2005]]): ''Lorenzo Varela''. [[Vigo]]: [[Edicións A Nosa Terra]]. ISBN 84-96403-47-5.
* {{Cita libro |nome={{Versaleta|Carlos}} |apelidos={{Versaleta|López Bernárdez}} |ligazónautor=Xosé Carlos López Bernárdez |título=Lorenzo Varela. Biografía e antoloxía |editorial=[[Edicións Xerais de Galicia]] |ano=2005 |isbn=84-9782-274-9 }}
* {{Versaleta|Salgado, Fernando}} (ed.) ([[2005]]): ''Vinte e nove cartas de Lorenzo Varela''. [[Sada]]: [[Ediciós do Castro]]. ISBN 84-8485-181-8.
* {{Cita libro |nome={{Versaleta|Carlos}} |apelidos={{Versaleta|López Bernárdez}} |ligazónautor= |título=Lorenzo Varela. Vida e obra |editorial=Edicións Xerais de Galicia |ano=2005 |isbn=84-9782-275-7}}
* {{Versaleta|Salgado, Fernando}} ([[2005]]): ''Monterroso e Lugo, as raíces de Lorenzo Varela''. [[Lugo]]: Editorial TrisTram. ISBN .84-89377-56-1
* {{Cita libro |nome={{Versaleta|Antón}} |apelidos={{Versaleta|Lopo}} |ligazónautor=Antón Lopo |título=As tres mortes de Lorenzo Varela |editorial=[[Editorial Galaxia]] |ano=2005 |isbn=84-8288-792-0 }}
* {{Versaleta|Salgado, Fernando}} ([[2005]]). ''Lorenzo Varela: a voz desterrada''. [[Sada]]: [[Ediciós do Castro]]. ISBN 84-8485-178-8.
* {{Versaleta|Salgado[[Marga do Val|Romero, FernandoMarga]]}} ([[19952005]]):. ''Lorenzo Varela: crónica dunha vida atormentada''. Sada:[[Vigo]]. Ediciós[[Edicións doA CastroNosa Terra]]. ISBN 84-749296403-97747-65.
* {{Versaleta|[[LuísSalgado, Seoane]]Fernando}} & Lorenzo VARELA (ed. [[facsímile1995]]) ([[2004]]):. ''CatroLorenzo poemasVarela: galegoscrónica dunha vida atormentada''. [[Sada]]: Ediciós doDo Castro. ISBN 84-84857492-156977-76.
* {{Versaleta|LorenzoSalgado, VarelaFernando}} (ed. [[Luís Seoane]]) ([[19792005]]). ''HomaxesVinte e nove cartas de Lorenzo Varela''. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-74928485-010181-8.
* {{Versaleta|LorenzoSalgado, VarelaFernando}} ([[19792005]]). ''PoesíaMonterroso (Torres dee amorLugo, Catroas poemasraíces parade catroLorenzo grabados, Lonxe, Homenaxe a Picasso)Varela''. Sada: Ediciós do CastroTrisTram. ISBN 84-749289377-01256-41.
* {{Versaleta|LorenzoSalgado, VarelaFernando}} ([[20012005]]). ''I.-Lorenzo PoesíaVarela: a voz completadesterrada''. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-8485-989178-X8.
* {{Versaleta|Lorenzo[[Luís VarelaSeoane|Seoane, Luís]] & VARELA, Lorenzo}} ([[2001facsímile|fac.]]) ([[2004]]). ''II.-Catro Ensayos, conferenciaspoemas y otros escritosgalegos''. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-8485-020156-X7.
{{Reftermina}}
 
=== Ligazóns externas ===
* [[http://lbd.udc.es/RAG-2004-2012/letters/ViewHonoredFigureWork.do?year=2005#bio "Vida e obra"] e [http://www.realacademiagalega.org/figuras-homenaxeadas/-/journal_content/56_INSTANCE_8klA/10157/14219 "Figuras homenaxeadas"] Real Academia Galega.
* [http://literaturagalega.as-pg.gal/autoras-es/varela-vazquez-xesus-lorenzo.html Varela Vázquez, Xesús Lorenzo] na páxina da [[Asociación Socio-Pedagóxica Galega|AS-PG]].
* [http://bvg.udc.es/LetrasGalegas2005/LetrasGalegas.html Biblioteca Virtual Galega]
* [http://www.culturagalega.org/noticia.php?id=4830 Xesús Lorenzo Varela homenaxeado no Día das Letras Galegas do 2005] [[Consello da Cultura Galega]]
Liña 101 ⟶ 113:
[[Categoría:Escritores de Galicia en lingua galega]]
[[Categoría:Poetas de Galicia]]
[[Categoría:Críticos literarios de Galicia]]
[[Categoría:Xeración do 36]]
[[Categoría:Día das Letras Galegas]]