Manuel Lugrís Freire: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Liña 40:
 
Volveu á [[Galiza]] en [[1896]] acompañado da cubana de ascendencia española Concepción Orta Iglesias, instalouse na [[A Coruña|Coruña]] e continuou o seu labor literario, mentres que seguía empregándose como contábel. Ingresou na Sociedad Anónima Aguas de La Coruña, da que foi socio accionista e primeiro empregado. Relacionouse cos [[rexionalismo galego|rexionalistas]] coruñeses, tomando parte en todas as actividades [[Galeguismo (política)|galeguistas]] do momento, como a [[Cova Céltica]], xunto con [[Manuel Murguía|Murguía]], [[Eduardo Pondal|Pondal]] e outros. En [[1897]] entrou na directiva da [[Liga Gallega (A Coruña)|Liga Gallega da Cruña]], presidida por [[Salvador Golpe]], como secretario.
[[Ficheiro:Manuel Lugris e dona.JPG|miniatura|Lugrís e a súa dona Concepción Orta.]]
En [[1898]] naceu a súa filla Socorro e morreu a súa muller, o que lle causou unha forte depresión. En [[1901]] publicou ''Noitebras'', libro de poemas na que mestura pesimismo persoal e composicións de intención social e mítica. Ao ano seguinte casou con Purificación González Varela, irmá do pintor e escritor rexionalista [[Urbano González]], coa que tería cinco fillos.
 
Liña 46:
 
En [[1904]] participou na fundación da Asociación da Prensa de Coruña e en [[1906]] da [[Real Academia Galega]]. Lugrís Freire foi o primeiro en utilizar o galego nun mitin: foi o [[6 de outubro]] de [[1907]] en [[Betanzos]], nun acto do sindicato [[Solidaridad Gallega]], do que tamén fora fundador, publicándose o discurso o día [[19 de outubro]] dese mes no xornal [[A Nosa Terra (1907)|A Nosa Terra]]<ref>[http://academia.gal/novas/-/asset_publisher/E4jf/content/primeiro-discurso-politico-en-galego ''Primeiro discurso político en galego''] 5/10/2012. RAG.</ref>. Participou noutros moitos actos públicos na [[comarca da Coruña]] e tivo un destacado papel dentro da [[masonaría|masonería]] [[Galicia|galega]]. En [[1908]] pasou a ser membro do Consello Redactor d´''[[A Nosa Terra (1907)|A Nosa Terra]]'', publicación na que aparecerían desde o primeiro número ([[4 de agosto]]) unha serie de contos populares baixo o título xenérico de ''A carón do lar''.
[[Ficheiro:Irmandades da Fala-excursion.jpg|miniatura|300px|Excursión da Irmandade da Fala en [[Pontedeume]], 1919.<ref>{{Cita publicación periódica |autor=[[Xosé Antón Fraga|Xosé A. Fraga Vázquez]] |url=http://praza.gal/ciencia-e-tecnoloxia/10913/o-galego-tamen-idioma-da-ciencia/ |título=O galego, tamén idioma da ciencia |xornal=[[Praza Pública]] |data=6/1/2016 }}</ref>]]
Abandonado o teatro, retomou a poesía e escribiu tamén numerosos [[conto|relatos curtos]], que reuniu en [[1909]] en ''Contos de Asieumedre''.
 
Liña 54:
 
En [[1930]] participou na elaboración do programa do Partido Autonomista Republicano Agrario para a campaña electoral e na constitución da [[Federación Republicana Gallega]]. Neste ano tamén se lle dedicou unha rúa na súa vila natal. En maio do ano seguinte, participou na redacción do ''Anteproyeito de Estatuto da Galiza'' promovido polo Seminario de Estudos Galegos e en decembro na redacción dos estatutos do [[Partido Galeguista (histórico)|Partido Galeguista]]. En [[1932]], xunto con [[Alexandre Bóveda]], redactou o anteproxecto definitivo do Estatuto, por encarga da Asemblea de Municipios de Galicia.
[[Ficheiro:Otero Pedrayo, Manuel Lugrís ... Eladio Rodríguez, Félix Estrada Catoyra ... Risco ... 9-12-1929.jpg|miniatura|300px|Ingreso de [[Ramón Otero Pedrayo|Pedrayo]] na RAG, [[1929]]. Con Lugrís; [[Eladio Rodríguez González|Eladio Rodríguez]]; [[Félix Estrada Catoyra]]; [[Vicente Risco|Risco]]…]]
[[Ficheiro:Ramón Villar Ponte, Fernández del Riego, Antón Villar Ponte, Plácido Castro, Otero Pedrayo, Rodríguez Somoza, Manuel Beiras, Manuel Lugrís, Castelao, Suárez Picallo, Carlos Maside, Alexandre Bóveda.jpg|miniatura|300px|Foto de grupo, en Lugo, o [[19 de xuño]] de [[1932]].<ref>Nesta fotografía aparecen, entre outros: [[Ramón Villar Ponte]], [[Francisco Fernández del Riego|Fernández del Riego]], [[Antón Villar Ponte]], [[Plácido Castro]], [[Ramón Otero Pedrayo|Otero Pedrayo]], [[Ramón Rodríguez Somoza]], [[Manuel Beiras]], Manuel Lugrís, [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao|Castelao]], [[Ramón Suárez Picallo|Suárez Picallo]], [[Carlos Maside]] e [[Alexandre Bóveda]].<sup>[http://academia.gal/novas/-/asset_publisher/E4jf/content/primeiro-discurso-politico-en-galego]</sup></ref>]]
O [[28 de abril]] de [[1934]] foi nomeado presidente da [[Real Academia Galega]], mais renunciou o [[20 de agosto]] do ano seguinte por problemas de saúde. Pouco antes participara como orador no acto de inauguración do monumento a Manuel Curros Enríquez na Coruña, xunto do presidente da República Española, [[Niceto Alcalá-Zamora]]. Tamén foi nomeado socio de mérito do [[Instituto Histórico do Minho]], de [[Viana do Castelo]].
 
Liña 66:
 
=== Ensaio ===
[[Ficheiro:Ramón Villar Ponte, Fernández del Riego, Antón Villar Ponte, Plácido Castro, Otero Pedrayo, Rodríguez Somoza, Manuel Beiras, Manuel Lugrís, Castelao, Suárez Picallo, Carlos Maside, Alexandre Bóveda.jpg|miniatura|300px|Foto de grupo, en Lugo, o [[19 de xuño]] de [[1932]].<ref>Nesta fotografía aparecen, entre outros: [[Ramón Villar Ponte]], [[Francisco Fernández del Riego|Fernández del Riego]], [[Antón Villar Ponte]], [[Plácido Castro]], [[Ramón Otero Pedrayo|Otero Pedrayo]], [[Ramón Rodríguez Somoza]], [[Manuel Beiras]], Manuel Lugrís, [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao|Castelao]], [[Ramón Suárez Picallo|Suárez Picallo]], [[Carlos Maside]] e [[Alexandre Bóveda]].<sup>[http://academia.gal/novas/-/asset_publisher/E4jf/content/primeiro-discurso-politico-en-galego]</sup></ref>]]
* ''Nociones generales de mitología'', 1880.<ref name="RODRIGUEZ">Lugrís Rodríguez, Manuel [http://academia.gal/imaxin-boletins-web/paxinas.do;jsessionid=E875B309FD03EEA03253696EF4C0ADC5?id=3446&d-447263-p=2 "Biografía de Manuel Lugrís Freire". ''Boletín RAG'' n.º 367. p. 60]</ref>
* ''Gramática do idioma galego'', 1922 e 1931
* ''As Mariñas de Sada: homenaxe a Sociedade Sada y sus Contornos'', 1928
=== Narrativa ===
 
* ''Contos de Asieumedre'', 1908 (8 contos) , 1909 (28 contos)
* ''A carón do lar'', contos, 1970, [[Edicións Castrelos]].
[[Ficheiro:Recepción de Castelao na Real Academia Galega, A Coruña, 25 de xullo de 1934.jpg|miniatura|300px|Recepción de [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao|Castelao]] na [[Real Academia Galega]] na [[A Coruña|Coruña]] o [[25 de xullo]] de [[1934]].<ref>De pé, de esquerda a dereita: [[Sebastián González García-Paz|Sebastián González]], [[Eladio Rodríguez González]], [[Enrique Peinador]], [[Gonzalo López Abente]], Purificación González Varela (muller de Lugrís), [[Celia Brañas y Fernández Miranda|Celia Brañas]], [[Ramón Otero Pedrayo|Otero Pedrayo]], [[David Fernández Diéguez]], [[Ángel del Castillo]] e [[Fernando Cortés Bugía]]. Sentados: [[Fernando Martínez Morás]], [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao|Castelao]], Lugrís, [[Antón Villar Ponte]] e [[Félix Estrada Catoyra]].</ref>]]
=== Teatro ===
[[Ficheiro:Recepción de Castelao na Real Academia Galega, A Coruña, 25 de xullo de 1934.jpg|miniatura|300px|Recepción de [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao|Castelao]] na [[RealRAG Academia Galega]] na [[A Coruña|Coruña]] o [[25 de xullo]] deen [[1934]].<ref>De pé, de esquerda a dereita: [[Sebastián González García-Paz|Sebastián González]], [[Eladio Rodríguez González]], [[Enrique Peinador]], [[Gonzalo López Abente]], Purificación González Varela (muller de Lugrís), [[Celia Brañas y Fernández Miranda|Celia Brañas]], [[Ramón Otero Pedrayo|Otero Pedrayo]], [[David Fernández Diéguez]], [[Ángel del Castillo]] e [[Fernando Cortés Bugía]]. Sentados: [[Fernando Martínez Morás]], [[Alfonso Daniel Rodríguez Castelao|Castelao]], Lugrís, [[Antón Villar Ponte]] e [[Félix Estrada Catoyra]].</ref>]]
* ''A costureira d´aldea'', 1884, La Habana.
* ''A ponte: drama en dous actos en prosa'', 1903.
Liña 82:
* ''O pazo: comedia en dous actos, en prosa'', 1916.
* ''Estadeíña: comedia en dúas xornadas en prosa'', 1919.
 
=== Poesía ===
* ''Soidades: versos en gallego'', 1894.<ref>[http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.cmd?id=7488 ''Soidades versos en gallego''] con prólogo de M. Curros Enríquez, en [[Galiciana]]. [[Biblioteca de Galicia]].</ref>