Sal común: Diferenzas entre revisións

Os [[tecido (bioloxía)|tecidos]] animais coma os da carne, do [[sangue]] e da [[leite]] conteñen unha maior cantidade de sal que os das plantas.<ref name=HMSO/> Historicamente os [[nómade]]s que subsistían dos seus animais non tomaban sal xunto as súas comidas, pero os agricultores que baseaban a súa dieta nos [[cereal|cereais]] e na materia vexetal precisaban suplementar a súa dieta con sal.<ref name="EB">{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/519712/salt-NaCl |title=Salt (NaCl) |last=Wood |first=Frank Osborne |publisher=Encyclopædia Britannica online |accessdate=9 de outubro de 2013}}</ref> Ó espallarse a civilización o sal converteuse nunha das mercadorías principais do comercio mundial, e tiña un gran valor para os [[pobo hebreo|hebreos]], [[Antiga Grecia|gregos]], [[Imperio Romano|romanos]], [[Imperio Bizantino|bizantinos]], [[hititas]], [[Antigo Exipto|exipcios]], [[pobo indio|indios]] e outros pobos da antigüidade. No [[Oriente Medio]] o sal empregábase en cerimonias para selar un acordo, e os antigos hebreos facían un "pacto de sal" con [[Deus]] e botábanlle sal ás súas ofrendas para amosarlle a súa confianza nel.<ref>{{cite web |url=http://www.torahclass.com/archived-articles/1036-featured-article-sp-940659465 |title=Covenant of salt |last=Suitt |first=Chris |work=Rediscovering the Old Testament |publisher=Seed of Abraham Ministries |accessdate=12 de outubro de 2013}}</ref> Unha práctica antiga en épocas de guerra era o [[salgado da terra]], consistente en botar sal ó redor dunha cidade derrotada para previr que medrasen os cultivos. Na [[Biblia]] recóllese a historia do rei [[Abimelec]], a quen segundo o relato Deus oredenoulleordenoulle que fixera isto mesmo en [[Siquem]].<ref>{{cite journal |last= Gevirtz |first=Stanley |year=1963 |title=Jericho and Shechem: A Religio-Literary Aspect of City Destruction |journal=Vetus Testamentum |volume=13 |issue=1 |pages=52–62 |jstor=1516752 |doi=10.2307/1516752}}</ref> En varios textos antigos recóllese tamén como as tropas do xeneral [[República Romana|romano]] [[Publio Cornelio Escipión Emilián]] espallaron sal pola cidade de [[Cartago]] trala súa derrota na [[Terceira guerra púnica]] no ano 146 a.C.<ref>{{cite book |last=Ripley| first=George |last2=Dana |first2=Charles Anderson |title= The New American Cyclopædia: a Popular Dictionary of General Knowledge |volume=4 |page=497 |year= 1863 |url= https://books.google.com/books?id=bK4rAAAAYAAJ&pg=PA497&dq=carthage+sowing+salt&q=carthage+sowing+salt#v=onepage }}</ref>

O sal empregábase coma [[moeda]] ó sur do [[Sáhara]], e en [[Etiopía]] empregábanse anacos de rochas de sal coma moedas.<ref name="EB" /> Os mercaderesmercadores do [[século VI]] intercambiaban sal por [[ouro]], e os [[pobo Tuareg|tuaregs]] mantiñan rutas polo Sáhara para o transporte de sal en caravanas.<ref>{{cite web |url=http://www.bradshawfoundation.com/africa/tuareg_salt_caravans/ |title=Tuareg Salt Caravans of Niger, Africa |last=Paolinelli |first=Franco |publisher=Bradshaw Foundation |accessdate=11 de outubro de 2013}}</ref> En [[Gabón]], antes da [[colonización de África|colonización]], os habitantes da costa mantiñan un lucrativo intercambio de sal mariña por outros elementos cos habitantes do interior, que perderon trala chegada do sal en grandes cantidades, aínda que segundo [[Albert Schweitzer]], a data de 1958 o sal mariño era aínda a moeda máis apreciada no interior do país.<ref>{{cita libro|apelidos=Schweitzer|nome=Albert|ligazón-autor=Albert Schweitzer|título=African Notebook|ano=1958|editorial=Indiana University Press|edición=2ª}}</ref>

[[Salzburgo]], [[Hallstatt]] e [[Hallein]] atópanse a uns 17&nbsp;km a unha da outra na zona do [[río Salzach]] en [[Austria]], nunha zona cun gran número de depósitos de sal. "Salzach" significa literalmente "río de sal", e Salzburgo significa "castelo de sal", ámbolos dous tomando o seu nome da palabra [[lingua alemá|alemá]] {{lang|de|''Salz''}} (sal), sendo Hallstatt o lugar da primeira [[mina de sal]] da historia.<ref>{{cite web|url=http://www.virtualvienna.net/columns/billie/hallstatt/hallstatt.html |title=Hallstatt's White Gold: Salt |first=Billie Ann |last=Lopez |work=Virtual Vienna Net |accessdate=3 de marzo de 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070210142713/http://www.virtualvienna.net/columns/billie/hallstatt/hallstatt.html |archivedate=10 de febreiro de 2007 }}</ref> A vila dalledálle nome á [[cultura Hallstatt]], que comezou a extraer sal anna zona ó redor do ano 800 a.C. Durante o primeiro milenio a.C., as comunidades [[celtas]] medraron grazas ó comercio de sal e carne salgada con [[Antiga Grecia|Grecia]] e [[Roma antiga|Roma]] a cambio de [[viño]] e outros luxos.<ref name="Barber1999"/> O termo "[[salario]]" provén da palabra [[lingua latina|latina]] para o sal. aínda que se descoñece o motivo desta relación. A persistente afirmación moderna que atribúe a súa orixe a que as [[lexión]]s romanas recibían en ocasións pagos en sal non está demostrada e considérase carente de base histórica.<ref>{{cite web | title=Economics of NaCl: Salt made the world go round | work=Mr Block Archive | author=Bloch, David | url=http://www.salt.org.il/frame_econ.html | accessdate=19 de decembro de 2006}}</ref><ref>{{cite web | title=Salt and the evolution of money | author=Bloch, David | url=http://www.salt.org.il/frame_econ.html | work=Mr Block Archive | accessdate=19 de decembro de 2006}}</ref><ref>{{cite news | title=The history of salt production at Droitwich Spa | work=BBC | url=http://news.bbc.co.uk/local/herefordandworcester/hi/people_and_places/religion_and_ethics/newsid_8473000/8473037.stm | accessdate=28 de marzo de 2011 | date=21 de xaneiro de 2010}}</ref><ref>{{cite web|last1=Gainsford|first1=Peter|title=Salt and salary: were Roman soldiers paid in salt?|url=http://kiwihellenist.blogspot.co.uk/2017/01/salt-and-salary.html|website=Kiwi Hellenist: Modern Myths about the Ancient World|accessdate=11 de xaneiro de 2017}}</ref> Pola súa banda, o termo "[[ensalada]]" significa literalmente "salgada", e provén da antiga práctica romana de salgar [[vexetal|vexetais]].{{sfn|Kurlansky|2002|pp=64}}

Hai rexistros históricos de guerras que se loitaron por mor do sal. [[Venecia]] gañou unha guerra con [[Xénova]] polo control deste produto, que tamén tivo un papel importante na [[Revolución AméricanaAmericana]]. En [[Europa]], as cidades dentro de rutas terrestres de comercio de sal impuxeron impostos no mesmo,<ref name=Cowen/> e cidades coma [[Liverpool]] floreceron grazas a exportación do sal extraído das minas de Cheshire.<ref>{{cite web |url=http://www.igg.org.uk/gansg/12-linind/salt.htm |title=Salt |last=Smith |first=Mike |year=2003 |work=Goods & Not So Goods: Lineside Industries |accessdate=15 de outubro de 2013}}</ref> Ó longo da historia houbo varios gobernos que impuxeron impostos de sal. As viaxes de [[Cristovo Colón]] estiveron financiadas en parte grazas á produción de sal no sur de [[España]], e a "[[Gabela do Sal]]" en [[Francia]] foi unha das causas da [[Revolución Francesa]]. Trala abolición deste imposto, [[Napoleón]] volveu a impoñelo tras converterse en emperador para financiar a guerra, e non foi finalmente abolido por completo ata o ano 1945.<ref name=Cowen>{{cite web |url=http://mygeologypage.ucdavis.edu/cowen/~gel115/salt.html |title=The Importance of Salt |last=Cowen |first=Richard |date=1 de maio de 1999 |accessdate=15 de outubro de 2013}}</ref> En 1930 [[Mahatma Gandhi]] liderou a unhas 100&nbsp;000 persoas na chamada "[[Marcha do sal]]" desafiando ó goberno británico para non pagar o imposto sobre o sal. Esta desobediencia civil serviu de inspiración para o pobo indio e elevou o movemento independentista indio a un nivel de loita nacional.<ref>{{Cite book |last=Dalton |first=Dennis |title=Mahatma Gandhi: Selected Political Writings |publisher=Hackett Publishing Company |isbn=0-87220-330-1 |year=1996 |pages=71–73 |chapter=Introduction to ''Civil Disobedience'' |url=https://books.google.com/books?id=Er59fRsspgoC |ref=harv}}</ref>