Moctezuma II: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Moedagalega (conversa | contribucións)
Revisión lingüística xeral (e eliminación do aviso). / Inclusión da epígrafe "Véxase tamén".
Liña 1:
{{Sen referencias|data=xaneiro de 2017}}
 
{{Ortografía}}
[[Ficheiro:Moctezuma Mendoza.jpg|miniatura|Moctezuma]]
'''Moctezuma II''', tamén chamado '''Motecuhzoma Xocoyotcin''', nado en [[1466]] e finado en [[1520]], foi un gobernante (''tlatoani'') [[azteca]]. O seu mandato comezou en [[1502]] e rematou en [[1520]].
 
== Nome ==
''Motecuhzoma'' é o nome orixinal no idioma [[nahuatl]], e significa "el, que se torna gobernante pola súa cólera". VenVén da xuntanza de ''mo'' = terceira persoa (indicando pose); ''tecuhtli'', "señor"; e ''zoma'', "encolerizado" ou "de ollar severo". O uso de "segundo" é para distinguilo doutro Moctezuma (chamado de [[Moctezuma I]]). Outra forma de diferencialos é que "Moctezuma I" denominábasese denominaba ''Motecuhzoma Illuicamina'' (en nahuátl = "solitario que lanza unha frecha ao ceo"), mentres que "Moctezuma II" chamábasese chamaba ''Motecuhzoma Xocoyotcin'' (''Xocoyotcin'' significa "o honrado").
 
== Antecedentes ==
Moctezuma II, herdeiro de Aoitzotl, era o gobernante da cidade de [[Tenochtitlán]]. A súa personalidade era máis a dun literato (en nahaitl, ''tlatimine'') que a dun guerreiro. Era un sacerdote e xefe da Calmecac, a escola das clases superiores.
 
[[Ficheiro:Moctezuma palace.jpg|miniatura|dereita|Palacio de Moctezuma]]
En [[1502]], despois de asumir o poder, el destituiudestituíu a maioría das autoridades e substituiunassubstituíunas por ex-alumnosexalumnos seus. Para se distanciar das persoas comúns creou un elaborado ritual, que intriga os estudiososestudosos. El criouCreou un templo especial, dedicado aos deuses das cidades conquistadas, no interior do templo de Hoitcilopochtli. Durante o seu reinado aumentou o poder da cidade de Tenochtitlán para, posteriormente, dominar as cidades irmás de Texcoco e Tlatelolco.
 
== Contacto cos españois ==
 
Di unha lenda que xurdiron oito sinais, nos dez anos anteriores á chegada dos conquistadores españois, indicando que indicabanque o imperio aZtecaazteca entraría en colapso:
# unUn [[cometa]] apareceu no ceo durante o día.
# unhaUnha columna de fogolume (posibelmente o cometa) apareceu no ceo nocturno.
# oO templo de Hoitcilopochtli foi destruído polo fogolume.
# unUn raio atinxiu o templo de Tzonmolco.
# Tenochtitlan sufriu unha inundación.
# Víronse estrañas persoas con varias cabezas e un só corpo foron vistas camiñando naquelana cidade.
# Viuse unha muller foi vista laiándose dos aztecas.
# Capturouse un estraño paxaro foie, capturado. Candocando Moctezuma fitoumirou os seus ollos, que funcionaban como espellos, el viu estraños homes chegando á costa.
 
Na primavera de [[1519]], recibiu as primeiras noticias de estraños chegando á costa do seu imperio. Moctezuma enviou un embaixador con dúas roupas, unha do deus Tlaloc, e outra do deus [[Quetzalcoatl]]. Cada un destes deuses aztecas tiña os seus atributos: Tlaloc tiña unha máscara que facía parecer que usase óculoslentes; xa Quezalcoatl tiña unha máscara cunha barba. O embaixador azteca, ao ver o [[España|español]] [[Hernán Cortés]], pensou que o conquistador tiña os atributos de Quezalcoatl, e vestiuno como o deus. En seguida, informou a Moctezuma ao respecto. Cortés decidiu marchar ata Tenochtitlán. Moctezuma tentou evitar a súa aproximación mandando máis presentes,; porén a miraxe do [[ouro]] era irresistíbel para os españois. Moctezuma tamén enviou máxicosmeigos, sacerdotes, e mesmo un dos seus embaixadores, Tcihuacpopoca, que finxiu ser o imperadoremperador. Moctezuma enviou aínda máis presentes cando Cortés se aproximou de Tenochtitlán.
 
O [[8 de novembro]] de [[1519]], Moctezuma encontrouencontrouse con Hernán Cortés, a quen consideraba ser o deus Quetzalcoatl. Cando Cortés chegou en Tenochtitlán, Moctezuma regaloulle flores do seu propio xardín, que era a máis alta honra que podería ofrecer. Cortés ordenoulle que suspendese todos os sacrificios humanos: Moctezuma concordou,; o sangue do templo foi lavado, e as imaxes dos deuses aztecas foron substituídas por iconas do cristianismo. Moctezuma ata mesmo concordou en ser batizadobautizado e declarouse un súbdito do rei Carlos I dade España. Moctezuma recebiu a Cortés no palacio de Axayacatl con todos os seus homes e 30003.000 indíxenas aliados.
 
== Xusta indignación ==
Relátase que despois de submetersese someter aos españois, Montezuma estudaba cuidadosamentecoidadosamente a relixión cristiá posibelmente co fin de incluír a súa figura maior, o Cristo, no panteón de deuses que adoraba.
 
Ao ser informado sobre a cerimonia da eucaristía explodiuexplotou indignado diante de Cortés :
 
:''Mais quen es ti, vil criatura humana coma min, que te permites comer a carne de deusDeus e beber o seu sangue ?!''
 
Pódese comprender a indignación do emperador xa que, ao contrario dos cristiáns, os aztecas ofrecían o seu sangue e o seu corazón aos seus deuses, tomando Cortés como un monstro que se permitiapermitía devorar o seu deus.
 
Aínda que houbese moita boa vontade por parte de Montezuma enpara aceptar a relixión que se lle impuña, había unha enorme dificultade depara comprendélaa comprender, poisaínda que, como home moitomoi relixioso, desexaba sinceramente convencerse. En outraNoutra ocasión, contasecóntase, tería verbalizado a seguinte confusión :
 
:''Se os homes da súa tribo sacrificaron a Cristo para o seu deus, por que o adoran, vitimavítima sacrificial, e non ao propio deus?''
 
== Despois da morte de Moctezuma ==
 
Os sacerdotes de Montezuma previron a chegada de Cortés, en 1519, como a volta do lendario deus-rei Quetzalcóatl, vido do leste. Isto causou unha certa dúbida e indecisión dapola súa parte, explorada por Cortés, que o fixo refén e forzouno a negociar co seu pobo. Debido á a súa proposta de instituirinstituír o pagopagamento de tributos áa España, foi deposto en 1521 e atacado polos españois. Foi ferido, morrendoe morreu tres días despois,. sendoFoi sucedido por Cuauhtemoc.
 
Coitláhuac morreu pouco tempo despois de [[varíola]] e foi substituído por un adolecente, Cuauhtémoc. No ano seguinte, o imperio azteca xa sucumbira totalmente ao control español. Durante o período da conquista, a filla de Moctezuma, Techichpotcin, se tornouresultou a herdeira da riqueza do rei, recibindoe recibiu o nome cristán de "Isabel". Posteriormente casou con varios españois.
 
== LigazónsVéxase externastamén ==
=== Ligazóns externas ===
* ''[http://www.reportret.info/gallery/motecuhzoma1.html Motecuhzoma Xocoyotcin]'' - unha imaxe "reconstituída" de Montezuma II, feita por Marco Bakker