Historia do mundo: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
→Neolítico: Arranxo referencias |
→Neolítico: Lingua |
||
Liña 141:
=== A agricultura ===
{{AP|Historia da agricultura}}
O desenvolvemento da agricultura tivo numerosas consecuencias, algunhas delas de gran
A mediados do [[V milenio a. C.|quinto milenio a. C.]], produciuse un cambio crucial que foi o desenvolvemento da agricultura, cambio cualificado como "revolución" polo historiador australiano [[Vere Gordon Childe|Gordon Childe]];<ref>Gordon Childe acuñou os termos de «revolución neolítica» e «revolución urbana», que enfatizan a relevancia dos procesos de transformación, por encima das características que definen un período dunha maneira estándar.</ref>; tivo lugar na zona do [[Crecente Fértil]], e cara a [[-7000|7000 a. C.]] extendeuse a outros lugares, como ao [[val do Indo]], a [[Antigo Exipto|Exipto]] ([[-6000|6000 a. C.]]) e a [[República Popular da China|China]] ([[-5000|5000 a. C.]]).<ref>{{cita libro|apelidos=Ángeles González|nome=María|título=Historia universal desde comienzos del hombre|edición=1ra. edición|ano=1994|isbn=970-18-8903-7|páxinas=21, 22|capítulo=1}}</ref> Por outra banda, en [[Mesoamérica]] tamén se atoparon [[Arqueoloxía|restos arqueolóxicos]] que confirman que a agricultura xa se practicaba neste lugar no [[-2700|2700 a. C.]]<ref>Mazoyer, Marcel y Laurence Roudart: ''A history of world agriculture: from the neolithic age to the current crisis''. Nueva York: Monthly Review Press, 2006. [[Especial:FuentesDeLibros/1583671218|ISBN 1-58367-121-8]]</ref> A partir do [[-5500|5500 a. C.]], xeneralizouse o desenvolvemento do [[regadío]] organizado e da utilización, por parte dos [[Sumeria|sumerios]], de [[man de obra]] especialziada.
A investigación tradicional tendeu a concentrarse na rexión do chamado [[Crecente Fértil]] pero os estudos arqueolóxicos realizados no [[América|continente americano]], así como no leste e sueste de [[Asia]], mostran que certos sistemas agrícolas utilizaban diferentes tipos de cultivos e que funcionaban con apio de determinados
É, pois, o desenvolvemento da agricultura o que crea as condicións necesarias para facer posible a emerxencia de sociedades complexas, chamadas "civilizacións", a formación de [[Estado|estados]] e a aparación de [[Mercado|mercados]]. E, de xeito paralelo, o [[Historia da tecnoloxía|desenvolvemento da tecnoloxía]] permitiu ao home exercer un control da natureza e [[Transporte|desenvolver sistemas de trasnporte]] e [[Medio de comunicación de masas|redes de comunicación]].<ref>{{cita web|url=http://mirtme.wordpress.com/tecnologia-de-la-informacion-y-la-comunicacion/cambios-que-la-tecnologia-ha-tenido-en-la-sociedad-aspectos-sociales-culturales-y-profesionales/|título=Los cambios que la tecnología le ha provocado a la sociedad|dataacceso=17 de maio de 2009|autor=Wordpress|idioma=Español}}</ref>
Liña 151:
=== O uso dos metais ===
{{AP|Idade dos Metais}}
O uso dos [[Metal|metais]], o [[bronce]] e o [[ferro]], suplantaron o [[sílex]] e outros materiais pétros que ata ese momento eran a materia básica para a elaboración de ferramentes agrícolas, armas e materiais de construción;
Despois do [[cobre]], descubríronse novas aleacións do cobre co [[estaño]] ou o [[chumbo]], que xuntos deron lugar a un novo produto, o [[bronce]]; este novo material é menos maleable, pero máis duro. Un gran salto tecnolóxico deuse co uso da [[forxa]], estes fornos de alta temperatura fixeron posible a [[Ferreiro|manipulación do ferro]] para producir ferramentes aínda máis resistentes. Esta secuencia tecnolóxica configurou a denominación das diferentes etapas da idade dos metais: a [[Idade do Cobre]], a [[Idade de Bronce]] e a [[Idade de Ferro]].
Todos
É posible que os habitantes de [[América]] non coñecesen o uso do ferro con anterioridade á [[cultura chavín]] ([[-900|900 a. C.]]),<ref>{{cita libro|apelidos=Ángeles González|nome=María|título=Historia universal desde comienzos del hombre|edición=1ra. edición|ano=1994|isbn=970-18-8903-7|páxinas=126|capítulo=10}}</ref> pero se sabe que os [[Mochiques|mochicas]] dispoñían de armaduras, de coitelos e de vaixelas de metal.<ref>{{cita libro|apelidos=Ángeles González|nome=María|título=Historia universal desde comienzos del hombre|edición=1ra. edición|ano=1994|isbn=970-18-8903-7|páxinas=124|capítulo=10}}</ref> Os [[Inca|incas]], que tiñan poucos recursos para conseguir metais, recorrían ao relevo dos seus [[Arado|arados]], polo menos durante a conquista dos [[Chimú]].<ref>{{cita libro|apelidos=Ángeles González|nome=María|título=Historia universal desde comienzos del hombre|edición=1ra. edición|ano=1994|isbn=970-18-8903-7|páxinas=123|capítulo=10}}</ref> A investigación arqueolóxico no [[Perú]] foi pouco desenvolvida pero é posible que o [[aceiro]] xa existise nesa zona antes que en [[Europa]].<ref>{{cita libro|apelidos=Ángeles González|nome=María|título=Cronología y supersticiones históricas|edición=1ra. edición|ano=2003|isbn=970-18-8903-7|páxinas=124|capítulo=10}}</ref>
| |||