Historia de Europa: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Galería: arranxiños
Liña 389:
[[Ficheiro:Koeln 1945.jpg|miniatura|150px|Fotografía aérea de [[Colonia, Alemaña|Colonia]], destruída por bombardeos aliados durante a II guerra mundial.]]
 
Despois dunha relativa paz durante o [[século XIX]], a rivalidade entre as grandes potencias europeas estalou en [[1914]], cando se iniciou a Primeiraprimeira Guerraguerra Mundialmundial.<ref>O detonante foi o asasinato, o 28 de xuño de 1914, en [[Saraxevo]], do Arquiduque [[Francisco Fernando de Austria|Francisco Fernando]], herdeiro do Imperio Austrohúngaro e súa dona Sofía Chotek, que foron asasinados polo nacionalista serbobosnio Gavrilo Princip.</ref> Dun lado estaban o Imperio Alemán, o Imperio Austrohúngaro e o Imperio Otomán (as chamadas [[Potencias Centrais]]), mentres que do outro estaba [[Serbia]], aliada de Rusia, e a ''[[Tripla Entente]]'', vaga coalición de [[Francia]], [[Inglaterra]] e [[Rusia]], á que se uniría [[Italia]] en 1915 e os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] en 1917. A pesar da derrota de Rusia en [[1917]] (a guerra foi unha das principais causas da [[Revolución rusa de 1917|Revolución rusa]], que culminou na formación da [[Unión Soviética]]), a ''Entente'' finalmente conseguiu o triunfo no outono de [[1918]].
 
No [[Tratado de Versalles]] de [[1919]] os vencedores impuxéronlle duras condicións a Alemaña e recoñeceron os novos estados, como [[Polonia]], [[Checoslovaquia]] e [[Iugoslavia]], creados en Europa central con territorios que pertenceron a Alemaña, Austria-Hungría e Rusia, tomando como base a suposta autodeterminación dos pobos.
Liña 395:
Nas seguintes décadas o temor ao [[comunismo]] e a [[Gran Depresión|Depresión]] económica de 1929-33 provocaron o auxe de gobernos extremistas -[[fascismo|fascistas]] ou [[nazi]]s- en Italia (1922), Alemaña (1933), España (logo dunha guerra civil que finalizou en 1939) e noutros países como [[Hungría]].
 
Desde 1936 os futuros belixerantes de Europa na Segundasegunda Guerraguerra Mundialmundial comenzan a enfrontarse directa ou indirectamente no marco da [[Guerraguerra Civilcivil Españolaespañola]]. O 25 de outubro o Ministro de Asuntos Exteriores italiano [[Galeazzo Ciano]] visitou a [[Alemaña nazi]], visita que deu lugar ao [[Potencias do Eixe|Pacto do Eixe Roma-Berlín]]. O acordo consolidou as posicións de Alemaña e Italia contra Gran Bretaña e Francia. O 25 de novembro seguinte, Xapón e Alemaña asinaron o [[Pacto Anti-Komintern]]. E en 1939 Alemaña e a URSS asinaron o [[Pacto Molotov-Ribbentrop]], no protocolo secreto do cal se dispoñía a repartición da Europa central e do leste baixo influencia alemá e rusa, respectivamente, e establecía [[Particións de Polonia|unha cuarta partición de Polonia]].
 
O [[1 de setembro]] [[Hitler]] ordenou, sen previa declaración de guerra, a [[invasión de Polonia]],<ref>{{Cita web| url = http://www.dw-world.de/dw/article/0,,1314781,00.html | título = 1º de septiembre: 65 años del inicio de la II Guerraguerra Mundialmundial | ano = 2004 | obra = Deutsche Welle 01.09.2004 | dataacceso = 4 de xaneiro de 2012 | lingua= español}}</ref> o que motivou que Francia e o Reino Unido declararan a guerra a Alemaña o 3 de setembro. A URSS ocupou a parte oriental de Polonia, segundo acordara o [[Pacto Molotov-Ribbentrop|pacto xermano-soviético]], matando miles de oficiais polacos no que se coñece como o [[masacre de Katyń]]; posteriormente atacou [[Finlandia]], o 30 de novembro, no que adoita coñecerse como a [[Guerraguerra de invernoInverno]] pero, enfrontada a unha resistencia inesperada, ambos os países firmaron a paz en [[Moscova]] o 2 de marzo de 1940, na que Finlandia cedeu a maior parte dos seus territorios da [[Carelia]] a cambio de conservar a súa independencia (territorios que non volvería recuperar).
 
Despois da fulminante conquista de Polonia, Alemaña invadiu Dinamarca e Noruega, esperando a intervención de Francia e o Reino Unido, pero como estes dous países non tomaron a iniciativa de atacar, non se produciu ningunha acción bélica en varios meses (tempo coñecido co termo francés ''[[Drôle de guerre]]'' (''guerra graciosa'' ou, mellor ''guerra parva''), até a invasión dos Países Baixos, Bélxica e Francia por parte de Alemaña, en maio e xuño de 1940 (''[[Blitzkrieg]]'' ou guerra relampo).
Liña 406:
Italia, despois de ser invadida polos aliados, derrocou a Mussolini, cambiou ao bando aliado en 1943, facendo o mesmo [[Romanía]] en 1944, ao ser invadida polos rusos. Alemaña capitulou o [[7 de maio]] de [[1945]], despois de que caera [[Berlín]] o 2 de maio ante as forzas soviéticas. O 8 de maio firmouse o armisticio que puxo fin á guerra en Europa.<ref>{{Cita web| url = http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,1468900,00.html | título = Alemania: ¿liberación o derrota? | ano = 2005 | obra = Deutsche Welle 25.01.2005 | dataacceso =4 de xaneiro de 2011 |lingua= español}}</ref>
 
As dúas Guerrasguerras Mundiaismundiais terminaron coa posición preeminente de Europa Occidental, que pasou a ser ocupada polos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]].
 
=== Guerra Fríafría ===
{{Artigo principal|Guerra fría}}
[[Ficheiro:Yalta summit 1945 with Churchill, Roosevelt, Stalin.jpg|miniatura|150px|[[Conferencia de Ialta]]: de esquerda a dereita, Churchill, Roosevelt e Stalin.]]